chủ đề : LỰC ĐÀN HỒI CỦA LÒ XO

Tên tác giả: ……………………..
Chức vụ : Giáo viên
Tên chủ đề : LỰC ĐÀN HỒI CỦA LÒ XO
Đối tượng học sinh : Lớp 10, dự kiến 02 tiết, chương trình cơ bản

BÀI HỌC: LỰC ĐÀN HỒI CỦA LÒ XO
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ
a) Kiến thức
- Nêu được những đặc điểm về điểm đặt và hướng lực đàn hồi của lò xo.
- Phát biểu được định luật Húc và viết được công thức tính độ lớn lực đàn hồi của
lò xo.
- Nêu được các đặc điểm về hướng của lực căng dây và lực pháp tuyến.
b) Kĩ năng
- Biễu diễn được lực đàn hồi của lò xo khi bị dãn hoặc bị nén.
- Sử dụng được lực kế để đo lực, biết xem xét giới hạn đo của dụng cụ trước khi sử
dụng.
- Vận dụng được định luật Húc để giải các bài tập trong bài.
c) Thái độ
- Tích cực hào hứng trong việc làm việc nhóm.
- Quan tâm đến các hiện tượng liên quan đến lực đàn hồi trong thực tế
- Hứng thú trong học tập, tìm hiểu khoa học.
2. Năng lực định hướng hình thành và phát triển cho học sinh
- Hình thành và phát triển năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết
vấn đề và sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã
hội, năng lực công nghệ, tin học, năng lực thẩm mỹ, thể chất. Cụ thể như sau:
- Năng lực tự học, đọc hiểu: Đọc SGK, tài liệu, phiểu học tập, ghi chép…
- Năng lực hợp tác nhóm: làm thí nghiệm, trao đổi thảo luận, trình bày kết quả
thí nghiệm.
- Năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo:Lực đàn hồi của lò xo có phương chiều
và độ lớn như thế nào? Tại sao lại như vậy?

- Năng lực tính toán, năng lực thực hành thí nghiệm: các thao tác và cách bố trí
thí nghiệm…
1


II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
- Thí nghiệm về cách xác định độ lớn lực đàn hồi tỉ lệ thuận với độ biến
dạng.
- Các video mô phỏng lực đàn hồi của lò xo.
- Những thiết bị, học liệu khác cần cho bài học…
2. Học sinh
- SGK, vở ghi bài, giấy nháp...
- Những nhiệm vụ khác do GVphân công liên quan đến bài học…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HỌC SINH
1. Hướng dẫn chung
Từ việc quan sát video, mô phỏng lực đàn hồi của lò xo, yêu cầu học sinh dự
đoán về phương, chiều, điểm đặt lực đàn hồi của lò xo.
Thông qua các mô phỏng đặt vấn đề giải quyết làm thế nào để xác định được độ
lớn lực đàn hồi của lò xo, lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ với yếu tố nào?
Học sinh được giao nhiệm vụ tìm tòi khám phá giải quyết vấn đề, được tự học
cá nhân, thảo luận nhóm, báo cáo kết quả học tập, ghi chép thông tin… được tương tác
thầy với trò, trò với trò, trò với thiết bị, phương tiện và học liệu (môi trường học tập).
Bài học được thiết kế theo chuỗi các hoạt động học: Tình huống xuất phát/
Nhiệm vụ mở đầu – Hình thành kiến thức – Hệ thống hóa kiến thức và luyện tập –
Vận dụng vào thực tiễn – Tìm tòi mở rộng.
Dự kiến chuỗi hoạt động học như sau:
Các bước
Tạo tình
xuất phát.

Tên hoạt động

Thời lượng dự
kiến

huống Tạo tình huống và phát biểu vấn đề về 10 phút
lực đàn hồi của lò xo

Hình thành kiến
thức

- Hướng và điểm đặt của lực đàn hồi 10 phút
của lò xo.
15 phút
- Độ của lực đàn hồi của lò xo.

Hệ thống hóa kiến - Hệ thống hóa kiến thức.
thức – Bài tập
- Bài tập về lực đàn hồi của lò xo.
Tìm tòi mở rộng -

10 phút

Áp dụng các kiến thức đã học về lực 45 phút
2


Luyện tập ( tiết 2)

đàn hồi của lò xo, giải thích hoạt động
của một số thiết bị trong đời sống và
giải các bài tập về lực đàn hồi của lò
xo

2. Tổ chức từng hoạt động
Hoạt động 1:(Tạo tình huống xuất phát/ Nhiệm vụ mở đầu)
a) Mục tiêu:
- Kiểm tra sự chuẩn bị kiến thức cũ GV đã giao về nhà.
- Tìm hiểu việc lò xo dãn ra, co lại để đẩy các vật?
b) Nội dung:
+ Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh bằng phiếu trả lời câu hỏi của GV.
+ Quan sát video mô phỏng lò xo dãn, nén để đẩy vật
c) Tổ chức hoạt động:
- GV phát phiếu học tập cho các nhóm để kiểm tra bài cũ
- GV cho HS quan sát một đoạn video video mô phỏng lò xo dãn, nén để đẩy vật
-Yêu cầu HS thảo luận xác định vấn đề nghiên cứu. HS mô tả dự đoán về
phương, chiều, điểm đặt lực đàn hồi của lò xo.
- Tổ chức HS báo cáo kết quả trước lớp và dẫn dắt HS giải quyết vấn đề cần
xác định.
d) Sản phẩm: Ý kiến của các nhóm và nội dung ghi của học sinh.
+ Lực đàn hồi xuất hiện ở hai đầu của lò xo và tác dụng vào vật tiếp xúc làm nó
biến dạng.
+ Hướng của mỗi lực đàn hồi ở mỗi đầu của lò xo ngược với hướng của ngoại
lực gây biến dạng
e) Đánh giá:
- GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát để phát hiện khó khăn của
HS trong quá trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần lưu ý (nếu
cần).
- GV có thể tổ chức cho HS đánh giá lẫn nhau thông qua các tiêu chí trong quá

trình báo cáo kết quả hoạt động (thời gian thực hiện, số lượng ý kiến, mức độ hoàn
thành, ghi chép).
- Căn cứ vào sản phẩm học tập và thái độ học tập, GV đánh giá được sự tiến bộ
của HS, đánh giá được khả năng vận dụng giải quyết tình huống vào thực tiễn.
Hoạt động 2 (Hình thành kiến thức)
3


I. Hướng và điểm đặt của lực đàn hồi của lò xo.
a) Mục tiêu:
- Nêu được những đặc điểm về điểm đặt và hướng lực đàn hồi của lò xo.
b) Nội dung:
- GV giao cho các nhóm một số lò xo và làm thí nghiệm để phát hiện ra điêm
đặt, phương chiều lực đàn hồi của lò xo.
- Học sinh được hướng dẫn cách làm thí nghiệm để phát hiện ra điêm đặt,
phương chiều lực đàn hồi của lò xo.
- Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, các nhóm thực hiện theo những yêu cầu sau:
+Dùng hai tay để tạo hai lực kéo vào hai đầu của lò xo theo phương ngang.
+Tay chúng ta chịu tác dụng của lực nào không?
+Theo định luật III niu tơn thì lực đó có điêm đặt, phương chiều như thế
nào?
c) Tổ chức hoạt động:
- GV cho các nhóm và làm thí nghiệm với lò xo theo hướng dẫn.
- GV chuyển giao nhiệm vụ: Qua thí nghiệm các em hãy nêu ra:
+ Điêm đặt lực đàn hồi của lò xo.
+ Phương chiều lực đàn hồi của lò xo
- Trong quá trình hoạt động nhóm, GV quan sát học sinh tự học, thảo luận, trợ
giúp kịp thời khi các em cần hỗ trợ. Ghi nhận kết quả làm việc của cá nhân hoặc
nhóm học sinh.
- Tổ chức cho các nhóm báo cáo kết quả và thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ

học tập.
d) Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung vở ghi của HS.
+ Lực đàn hồi xuất hiện ở hai đầu của lò xo và tác dụng vào vật tiếp xúc làm nó
biến dạng.
+ Hướng của mỗi lực đàn hồi ở mỗi đầu của lò xo ngược với hướng của ngoại
lực gây biến dạng
e) Đánh giá:
- GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát sự trao đổi thảo luận của
học sinh để phát hiện khó khăn của HS trong quá trình học tập, ghi vào sổ theo dõi
những trường hợp cần lưu ý (nếu cần).
- GV có thể tổ chức cho HS đánh giá lẫn nhau thông qua các tiêu chí trong quá
trình báo cáo kết quả hoạt động (thời gian thực hiện, số lượng ý kiến, mức độ hoàn
thành, ghi chép).
4


- Căn cứ vào sản phẩm học tập và thái độ học tập, GV đánh giá được tư duy
sáng tạo, khả năng phát hiện vấn đề của bài học.
II. Độ của lực đàn hồi của lò xo.
a) Mục tiêu:
- Xác định được lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ thuận với độ biến dạng
- Nêu được giới hạn đàn hồi của lò xo
- Phát biểu được định luật Húc và viết được công thức tính độ lớn lực đàn hồi
của lò xo.
b) Nội dung:
- Giáo viên giao cho các nhóm một số lò xo, qủa nặng, thước đo.
- Yêu cầu các nhóm thiết kế phương án thí nghiệm xác định lực đàn hồi của lò
xo và phương án tìm mối quan hệ giữa lực đàn hồi lò xo với độ biến dạng
c) Tổ chức hoạt động:
- GVchuyển giao nhiệm vụ: Để hoàn thiện công việc của nhóm mình các em có

thể tiến hành theo gợi ý sau:
+ Nếu treo quả nặng vào lò xo thì quả nặng chịu tác dụng mấy lực và điều
kiện cân bằng là gì? Từ đó có thể xác định độ lớn lực đàn hồi lò xo.
+ Làm thế nào để xác định được độ biến dạng tương ứng với mỗi giá trị của
lực đàn hồi.
Fdh / ∆l
+ Từ kết quả đo được hãy tính tỉ số
+ Đưa ra kết luận về mối quan hệ giữa lực đàn hồi lò xo với độ biến dạng
+ Cho biết giới hạn đàn hồi của lò xo là gì?
+ Phát biêu định luật húc
d) Sản phẩm:
1. Thí nghiệm
+ Treo quả cân có trọng lượng P vào lò xo thì lò xo giãn ra. Ở vị trí cân bằng ta
có :
Fđh = P = mg
+ Treo tiếp 1, 2… quả cân vào lò xo. Ở mỗi lần, ta đo chiều dài l của lò xo khi
có tải rồi tính độ giãn ∆l = l – lo. Ta có kết quả :
Fđh = P
l
∆l = l – lo

1N

2N

5

3N

4N

Fdh / ∆l

2.Giới hạn đàn hồi của lò xo.
- Mỗi lò xo hay mỗi vật đàn hồi có một giới hạn đàn hồi nhất định.
3. Định luật Húc (Hookes).
Trong giới hạn đàn hồi, độ lớn của lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ thuận với độ biến
dạng của lò xo.
Fđh = k.| ∆l |
k gọi là độ cứng (hay hệ số đàn hồi) của lò xo, có đơn vị là N/m.
e) Đánh giá:
- GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát vở ghi để phát hiện khó
khăn của HS trong quá trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần lưu
ý (nếu cần).
- Căn cứ vào sản phẩm học tập, GV đánh giá được sự tiến bộ của HS, đánh giá
được khả năng tư duy loogic và kĩ năng giải quyết vấn đề để đi đến kết quả mong
muốn.
Hoạt động 3 (Hệ thống hóa kiến thức và Luyện tập)
a) Mục tiêu: Hệ thống hóa kiến thức và vận dụng giải bài tập cơ bản về lực đàn hồi
của lò xo
b) Nội dung:
- Học sinh làm việc nhóm, tóm tắt kiến thức về điểm đặt, hướng lực đàn hồi của
lò xo và định luật húc.
- Học sinh làm việc nhóm, trả lời các câu hỏi và bài tập cơ bản về lực đàn hồi
của lò xo ( theo phiếu học tập của giáo viên)
c) Tổ chức hoạt động:
- GV chuyển giao nhiệm vụ. HS ghi nhiệm vụ vào vở.
- Yêu cầu làm việc nhóm, nêu ra điểm đặt, hướng lực đàn hồi của lò xo và định
luật húc và trả lời các câu hỏi và bài tập cơ bản về lực đàn hồi của lò xo

- Học sinh giới thiệu sản phẩm của nhóm trước lớp và thảo luận.
- GV tổng kết, chuẩn hóa kiến thức.
d) Sản phẩm:
- Bảng báo cáo của nhóm và các phương án trả lời của học sinh.
e) Đánh giá:

6


- GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát vở ghi để phát hiện khó
khăn của HS trong quá trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần lưu
ý (nếu cần).
- GV có thể tổ chức cho HS đánh giá lẫn nhau thông qua các tiêu chí trong quá
trình báo cáo kết quả hoạt động (thời gian thực hiện, số lượng ý kiến, mức độ hoàn
thành, ghi chép).
- Căn cứ vào sản phẩm học tập và thái độ học tập, GV đánh giá được khả năng
tổng hợp kiến thức và kĩ năng vận dụng kiến thức của học sinh vào giải bài tập.
Hoạt động 4 : Tìm tòi mở rộng - Luyện tập ( tiết 2)
- GV giao nhiệm vụ về nhà cho các nhóm như sau:
+ Nhóm 1: Hệ thống hóa lại kiến thức và tìm hiểu về sự xuất hiện lực đàn hồi đối
với sợi dây cao su hay dây thép và đối với mặt tiếp xúc bị biến dạng khi bị ép vào
nhau
+ Nhóm 2: Tìm hiểu vai trò của một số lò xo trong đời sống, kĩ thuật như cân đồng
hồ, lực kế.
+ Nhóm 3: Chuẩn bị trình bày lời giải của một số bài tập về lực đàn hồi.
a) Mục tiêu:
- Sử dụng các kiến thức về lực đàn hồi của lò xo để giải bài tập và giải thích hoạt
động của cân đồng hồ, cấu tạo lực kế.
b) Nội dung:
- Học sinh trình bày nội dung nhóm mình

- Học sinh luyện tập theo phiếu học tập
c) Tổ chức hoạt động:
- Các nhóm thảo luận kết quả và trình bày trên bảng.
- Giáo viên tổ chức cho học sinh luyện tập theo phiếu học tập
c) Sản phẩm:
+ Đối với dây cao su hay dây thép, lực đàn hồi chỉ xuất hiện khi bị ngoại lực kéo
dãn. Vì thế lực đàn hồi trong trường hợp này gọi là lực căng.
+ Đối với mặt tiếp xúc bị biến dạn khi bị ép vào nhau thì lực đàn hồi có phương
vuông góc với mặt tiếp xúc.
+ Phần giải thích của học sinh về cơ chế của cân bàn và lực kế.
+ Lời giải bài tập
e) Đánh giá:

7


- GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát vở ghi để phát hiện khó
khăn của HS trong quá trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần lưu
ý (nếu cần).
- GV có thể tổ chức cho HS đánh giá lẫn nhau thông qua các tiêu chí trong quá
trình báo cáo kết quả hoạt động (thời gian thực hiện, số lượng ý kiến, mức độ hoàn
thành, ghi chép).
- Căn cứ vào sản phẩm học tập và thái độ học tập, GV đánh giá được sự tiến bộ
của HS, đánh giá được khả năng vận dụng giải quyết tình huống vào thực tiễn.
IV. Câu hỏi kiểm tra đánh giá chủ đề
Câu 1. Chọn phát biểu sai.
A. Phản lực của mặt bàn lên vật đặt trên mặt bàn có bản chất là lực đàn hồi.
B. Lực căng của sợi dây tác dụng lên vật treo có bản chất là lực đàn hồi.
C. Đối với các mặt tiếp xúc bị biến dạng khi ép vào nhau, lực đàn hồi có phương
tiếp xúc với mặt tiếp xúc.

D. Lực quả bóng tác dụng vào tường và phản lực của tường tác dụng vào quả bóng
đều có bản chất là lực đàn hồi.
∆l
Câu 2 :Một lò xo có độ cứng k, người ta làm nó dãn một đoạn
sau đó lại làm
dãnFthêm
một đoạn x. Lực đàn hồi của lò xoF khi
đó là
dh = k ∆ l
dh = kx
A. F = k ∆l +. x
B.F = k (∆l. + x)
dh
dh
C.
.
D.
.
Câu 3 : Chọn phát biểu sai.
A. Lực đàn hồi xuất hiện khi vật bị biến dạng và có tác dụng chống lại sự biến
dạng.
B. Lực đàn hồi xuất hiện khi vật bị biến dạng và có chiều cùng với chiều biến dạng.
C. Lực đàn hồi của sợi dây hoặc lò xo bị biến dạng có phương trùng với sợi dây
hoặc trục lò xo.
D. Lực đàn hồi xuất hiện ở mặt phẳng bị nén có phương vuông góc với mặt phẳng.
Câu 4:Chọn đáp án đúng. Phải treo một vật có trọng lượng bằng bao nhiêu vào một
lò xo có độ cứng k = 100N/m để nó dãn ra được 10cm. Lấy g = 10m/s2.
A. 1000N
B. 100N
C. 10N

D. 1N
Câu 5. Phải treo một vật có khối lượng bằng bao nhiêu vào lò xo có độ cứng K =
100N/m để lò xo dãn ra được 10cm? Lấy g = 10m/s2
A. 1kg
B. 10kg
C. 100kg
D. 1000kg
Câu 6. Một lò xo có độ dài tự nhiên 20 cm và có độ cứng 40 N/m. Giữ cố định một
đầu và tác dụng vào đầu kia lực 2 N để nén lò xo. Khi đó độ dài của lò xo bằng
8


A. 25 cm.
B. 12,5 cm.
C. 15 cm.
D. 19,65 cm.
Câu 7. Một lò xo có độ dài tự nhiên 20 cm. Khi bị kéo với lực bằng 5 N thì lò xo
có độ dài 24 cm. Khi có bằng lực 10 N, thì độ dài của nó là
A. 28 cm.
B. 26 cm.
C. 30 cm.
D. 25,5 cm.
Câu 8. Một lò xo có chiều dài tự nhiên là 20cm. Khi lò xo có chiều dài 24cm thì
lực dàn hồi của nó bằng 5N. Hỏi khi lực đàn hồi của lò xo bằng 10N thì chiều dài
của nó bằng bao nhiêu?
A. 22cm
B. 28cm
C. 40cm
D. 48cm
Câu 9. Trong 1 lò xo có chiều dài tự nhiên bằng 21cm. Lò xo được giữ cố định tại

1 đầu, còn đầu kia chịu 1 lực kéo bằng 5,0N. Khi ấy lò xo dài 25cm. Hỏi độ cứng
của lò xo bằng bao nhiêu?
A. 1,25N/m
B. 20N/m
C. 23,8N/m
D. 125N/m
Câu 10: Dùng một lò xo để treo một vật có khối lượng 300 g thì thấy lò xo giãn
một đoạn 2 cm. Nếu treo thêm một vật có khối lượng 150 g thì độ giãn của lò xo là:
A. 1 cm
B. 2 cm
C. 3 cm
D. / 4 cm
Câu 11: Một lò xo khi treo vật m = 100g sẽ dãn ra 5cm. Khi treo vật m', lò xo dãn
3cm. Tìm m'.
A. 0,5 kg
B. 6 g.
C. 75 g
D. 0,06 kg.
Câu 12. Treo một vật có khối lượng 400 g vào một lò xo có độ cứng 100 N/m thì lò
xo dài 30 cm. Tìm độ dài tự nhiên của lò xo. Lấy g = 10 m/s2.
(ĐS: 26 cm)
A. 26 cm
B. 28 cm
C. 30 cm
D. 32 cm

9