Nghiên cứu thực trạng một số yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sinh khối của rươi (Tylorrhynchus heterochaetus Quatrefages) tại huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương

TR

NGă

B ăTĨIăNGUYÊNăVĨăMỌIăTR NG
IăH CăTÀIăNGUYÊNăVÀăMỌIăTR
NGăHÀăN I

LU NăV NăTH CăS
NGHIÊNăC UăTH CăTR NGăM TăS ăY UăT ăMỌIă
TR

NGă NHăH

NGă

NăSINHăKH IăC AăR

Iă

(Tylorrhynchus heterochaetus Quatrefages)ăT IăHUY NăT ăK ,ă
T NHăH IăD

NG

CHUYÊNăNGÀNH:ăKHOAăH CăMỌIăTR

TR NăTH ăTH CăTRANG

HÀăN I, N M 2019

NG


TR

NGă

B ăTĨIăNGUYÊNăVĨăMỌIăTR NG
IăH CăTÀIăNGUYÊNăVÀăMỌIăTR
NGăHÀăN I

LU NăV NăTH CăS
NGHIÊN C UăTH CăTR NGăM TăS ăY UăT ăMỌIă
TR

NGă NHăH

NGă

NăSINHăKH IăC AăR

Iă

(Tylorrhynchus heterochaetus Quatrefages)ăT IăHUY NăT ăK ,ă
T NHăH IăD

NG

TR NăTH ăTH CăTRANG
CHUYÊNăNGÀNH:ăKHOAăH CăMỌIăTR

MẩăS :ă8440301
NG

IăH

NGăD NăKHOAăH C:

PGS.TS. LÊ V NăH NG

HÀăN I, N M 2019

NG


CỌNGăTRÌNHă
TR

NGă

CăHOĨNăTHĨNHăT I

IăH CăTÀIăNGUYÊNăVÀăMỌIăTR

Cánăb ăh

NGăHÀăN I

ngăd năchính:ăPGS.TSăLêăV năH ng

Cánăb ăch măph năbi nă1: PGS.TSăTr năAnhă

c

Cánăb ăch măph năbi nă2: PGS.TSăHoàngăNg căKh c

Lu năv năth căs ăđ
H Iă
TR

NGă

căb oăv ăt i:

NGăCH MăLU NăV NăTH CăS

IăH CăTĨIăNGUYÊNăVĨăMỌIăTR
Ngày…ăthángă…ăn mă2019

NGăHĨăN I


L IăCAMă OAN
Tôiătênălà:ăTr năTh ăTh căTrang
MSHV: 1798020026
Hi năđangălàăh căviênăl păCH3AMT1,ăKhoaăMôiătr
nguyênăvàăMôiătr

ng,ăTr

ngă

iăh căTàiă

ngăHàăN i.

V iăđ ătài:ăắNghiênăc uăth cătr ngăm tăs ăy uăt ămôiătr

ngă nhăh

ngă

đ nă sinhă kh iă c aă r iă (Tylorrhynchus heterochaetus Quatrefages) t i huy n
T K , t nh H iăD ng”, tôiăxinăcamăđoan:ăđâyălàăcôngătrìnhănghiênăc uăc aăb nă
thân,ăđ căth căhi năd iăs ăh ngăd năc aăPGS.ăTSăLêăV năH ng.ăCácăs ăli u,ătàiă
li uătrongălu năv năđ căthuăth păm tăcáchătrungăth căvàăcóăc ăs .ă
Tôiăxinăch uătráchănhi măv ănghiênăc uăc aămình.
TÁCăGI ăLU NăV N

Tr năTh ăTh căTrang

i


L IăC Mă N
ăcóăth ăhoànăthànhăđ ătàiălu năv năth căs ăm tăcáchăhoànăch nh,ăbênăc nhă
s ă n ă l că c ă g ngă c aă b nă thână cònă cóă s ă h

ngă d nă nhi tă tìnhă c aă quỦă th yă cô,

c ngănh ăs ăđ ngăviênă ngăh ăc aăgiaăđìnhăvàăb năbèătrongăsu tăth iăgianăh căt pă

nghiênăc uăvàăth căhi nălu năv năth că s .ăXinăchânăthànhăbàyă t ălòngăbi tă năđ nă
toànăth ăquỦăth yăcôătrongăkhoaăMôi tr
tr

ng ậ Tr

ngă

iăh c Tài nguyên và Môi

ng Hàă N iă đưă t nă tìnhă truy nă đ tă nh ngă ki nă th că quỦă báuă c ngă nh t oă m iă

đi uă ki nă thu nă l iă nh tă choă tôiă trongă su tă quáă trìnhă h că t pă nghiênă c uă vàă hoàn
thành lu năv n này.
Tôiă xină chână thànhă c mă nă UBNDă huy nă T ă K vàă ng

iă dână c aă xư An

Thanh đưăcungăc păthôngătinăvàăt oăđi uăki năthu năl iăchoătôiătrongăquáătrìnhăkh oă
sátăth căđ a.
căbi t,ătôiăxinăg iăl iăc mă năchânăthànhănh tăđ năPGS.TSăLêăV năH ngălàă
ng

iătr căti păh

ngăd năt nătìnhăvàăgiúpăđ ăvà tôiătrongăsu tăquáătrìnhănghiênăc uă

vàăth căhi nălu năv năth căs .
Xinăbàyăt ălòngăbi tă năsâuăs căđ năgiaăđình,ăng

iăthânăvàăb năbèăđưăđ ngă

viên,ăh ătr ăchoătôiăr tănhi uătrongăquáătrìnhăth căhi nănghiênăc uănày.
Tuyă cóă nhi uă c ă g ng,ă nh ngă trongă đ ă tài nghiênă c uă khoaă h că nàyă khôngă
tránhă kh iă nh ngă thi uă sót.ă Tôiă kínhă mongă QuỦă th yă cô,ă cácă chuyênă gia,ă nh ngă
ng
đ

iă quană tâmă đ nă đ ă tàiă ti pă t că cóă nh ngă Ủă ki nă đóngă góp,ă giúpă đ ă đ ă đ ă tàiă
căhoànăthi năh n.
Tôi xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 20 tháng 1 n m 2019
H c viên

Tr năTh ăTh căTrang

ii


M CăL C
L IăCAMă OAN ...................................................................................................... i
L IăC Mă N ........................................................................................................... ii
M CăL C ................................................................................................................ iii
THỌNGăTINăLU NăV N .......................................... Error! Bookmark not defined.
DANHăM CăCÁCăB NG ...................................................................................... vi
DANHăM CăCÁCăHỊNH ...................................................................................... vii
DANHăM CăCÁCăKụăHI UăVÀăCÁCăCH ăVI TăT T ................................ viii
M ă
1.ă

U ....................................................................................................................1
tăv năđ ...............................................................................................................1

2. M cătiêuănghiênăc u ................................................................................................1
3. N iădungănghiênăc u ...............................................................................................1
CH

NGăI.ăT NGăQUANăCÁCăV Nă

ăNGHIÊNăC U ................................3

1.1.ăT ngăquanăv ăđ aăđi mănghiênăc u ......................................................................3
1.1.1.ăV ătríăđ aălỦ ........................................................................................................3
1.1.2.ă i uăki năt ănhiên .............................................................................................5
1.1.3.ă i uăki năkinhăt ă- xưăh i ..................................................................................7
1.1.4.ă ánhăgiáăchungăv ăđi uăki năt ănhiên,ăkinhăt ă- xưăh iăhuy năT ăK ..............8
1.2.ăT ngăquanăv ăhi nătr ngămôiătr

ngăt iăKVNC ..................................................9

1.2.1.ăHi nătr ngămôiătr

ngăđ tăt iăKVNC..............................................................10

1.2.2.ăHi nătr ngămôiătr

ngăn

căt iăKVNC ..........................................................11

1.2.3.ăHi nătr ngăth măth căv tăt iăKVNC ...............................................................12
1.3.ăT ngăquanăv ăđ iăt

ngănghiênăc u ..................................................................13

1.3.1.ă

căđi măhìnhăthái ..........................................................................................13

1.3.2.ă

căđi măsinhăh cămùaăsinhăs năc aăr

1.4.ăTìnhăhìnhănghiênăc uăv ăr

i .......................................................14

iătrênăth ăgi iăvàă ăVi tăNam................................15

1.4.1.ăTrênăth ăgi i ....................................................................................................15
1.4.2. ăVi tăNam .....................................................................................................16
1.5.ăVaiătròăc aăr

i ..................................................................................................18

iii


1.5.1.ă

iăv iămôiătr

ng..........................................................................................18

1.5.2.ă

iăv iăconăng

i ...........................................................................................18

1.5.3.ă

iăv i sinhăv t ...............................................................................................19

CH

NGăII.ă

IăT

NG,ăPH MăVIăVÀăPH

NGăPHÁP NGHIÊNăC U

...................................................................................................................................20
2.1.ă

iăt

2.2.ăPh

ng,ăph măviănghiênăc u .........................................................................20
ngăphápănghiênăc u ....................................................................................21

2.2.1. Ph

ngăphápăthuăth pătàiăli u .........................................................................21

2.2.2.ăPh

ngăphápăđi uătra,ăkh oăsátăth căđ a .........................................................22

2.2.3.ăPh

ng phápăx ălỦăs li u ...............................................................................28

CH

NGăIII:ăK TăQU ăNGHIÊNăC UăVÀăTH OăLU N ...........................30

3.1.ăHi nătr ngăkhaiăthácăr

iăt iăKVNC ..................................................................30

3.1.1.ăHi nătr ngăru ngăr

iăt iăKVNC ....................................................................30

3.1.2.ăL chăth yătri uăvàăs ăxu tăhi năc aăr
3.2. M tăđ , sinhăkh iăr

3.2.1.ăM tăđ ăl ăr

i .........................................................37

iăt iăKVNC ......................................................................39

i..................................................................................................39

3.2.2.ăK tăqu ăđi uătraăsinhăkh iăr
3.2.3.ăM iăquanăh ăgi aăm tăđ ăl ăr
3.3.ăK tăqu ăquanătr cămôiătr

iăăt iăxưăAnăThanh,ăhuy năT ăK ....................42
iăvàăsinhăkh iăr

i ........................................45

ngăđ t vùngănghiênăc uăr

i ...................................46

3.3.1.ăHàmăl

ngăCăt ngăs ătrongăđ t .......................................................................46

3.3.2.ăHàmăl

ngăP2O5 trongăđ t...............................................................................49

3.3.3. Giáătr ăpHKCl trongăđ t .....................................................................................51

3.3.4.ăThànhăph năc ăgi iăc aăđ t .............................................................................53
3.3.5.ă

ăm năc aăđ t................................................................................................55

3.4.ăK tăqu ăquanătr cămôiătr

ngăn

căvùngănghiênăc uăr

i ................................57

3.4.1.ăNhi tăđ ...........................................................................................................57
3.4.2.ăGiáătr ăpHătrongăn
3.4.3.ă

ăm nătrongăn

c ......................................................................................59
c .........................................................................................61

iv


3.5.ă ánhă giáă m iă quană h ă gi aă m tă s ă y uă t ă môiă tr

ngă v iă sinhă kh iă r

iă ă

KVNC........................................................................................................................64
3.6.ăTh oălu năv ăk tăqu ănghiênăc u .......................................................................68
K TăLU NăVÀăKI NăNGH ................................................................................71
1.ăK tălu n .................................................................................................................71
2.ăKi năngh ...............................................................................................................72
TÀIăLI UăTHAMăKH O ......................................................................................73
PH ăL Că

v


DANHăM CăCÁCăB NG

B ngă1.1.ăK tăqu ăquanătr cămôiătr

ngăđ tăkhuăv cănuôiăr

iă,ăcáyăxưăAnăThanh,

huy năT ăK ..............................................................................................................10
B ngă1.2.ăK tăqu ăquanătr cămôiătr

ngăn

căsôngăTháiăBình ................................11

B ngă2.1.ăKỦăhi uăvàăv ătríăl yăm u ..........................................................................25
B ngă2.2.ăTiêuăchu năvàăph
B ngă3.2.ăL chăconăn

B ngă3.3.ăS năl
B ngă3.4.ăL

ngăphápăphânătíchătrongăphòngăthíănghi m ...............28

că(âmăl ch)............................................................................35

ngăr

iătrungăbìnhăn măc aăm iăru ngăr

i .................................36

ngăphânăbónătrungăbìnhăn măc aăcácăru ngăr

B ngă3.5.ăTh iăgianăxu tăhi năr

i ...............................37

iăt iăxưăKVNC .....................................................38

B ngă3.6.ăM tăđ ăl ăr

iăăc aăru ngăcóătr ngălúa .....................................................40

B ngă3.7.ăM tăđ ăl ăr

iăc aăru ngăkhôngătr ngălúa ................................................41

B ngă3.8.ăK tăqu ăđi uătraăsinhăkh iăr

B ngă3.9.ăSinhăkh iăr

i .................................................................43

iăăt iăt ngăru ng ..................................................................44

B ngă3.10.ăK tăqu ăxácăđ nhăhàmăl

ngăCacbonăt ngăs ătrongăđ t .........................47

B ngă3.11.ăK tăqu ăxácăđ nhăhàmăl

ngăP2O5 trongăđ t ...........................................49

B ngă3.12.ăK tăqu ăxácăđ nhăpHKCl ...........................................................................51
B ngă3.14.ăK tăqu ăxácăđ nhăđ ăm năc aăđ t ............................................................55
B ngă3.15.ăNhi tăđ ăcácăru ngăr

iăăvàoămàuăv ăkhaiăthác ......................................58

B ngă3.16.ăK tăqu ăđoăpHH2O trongăn

c .................................................................59

B ngă3.17.ăK tăqu ăxácăđ nhăđ ăm năc aăn
B ngă3.18.ăH ăs ăt

c ........................................................62

ngăquanăgi aăm tăs ăy uăt ămôiătr

ngăvà sinhăkh iăr

B ngă3.19.ăK tăqu ăphânătíchătrungăbìnhăc aăm tăs ăch ătiêuămôiătr
xu tăhi năr

iăvàăru ngăkhôngăcònăxu tăhi năr

vi

ngăt iăr

i ......64
ngăcóă

i ....................................................68


DANHăM CăCÁCăHỊNH
Hìnhă1.1.ăB năđ ăhànhăchínhăhuy năT ăK ,ăt nhăH iăD
Hìnhă1.2.ăB năđ ăth ăhi năcácăkhuăv căcóăxu tăhi năr
Hìnhă1.3.ăHìnhătháiăngoàiăc aăr

ng .....................................4
iăt iăhuy năT ăK ................9

i............................................................................13

Hình 1.4.ăConăđ

ngădiăc ăsinhăs năc aăr

Hình 2.1. Cácăb

c nghiênăc uăchung ......................................................................21

Hìnhă2.2.ăHìnhă nhăkhungăđ măl ăr

i ...........................................................15

i .....................................................................27

Hìnhă3.1.ăT ăl ădi nătíchăc aăcácăru ngăr

iăăt iăKVNC ..........................................31

Hình 3.3.ăSoăsánhăm tăđ ăl ăr

iăăgi aăv ătríăc aăc ng,ăgi aăru ngăvà .....................41

Hình 3.4.ăSoăsánhăm tăđ ăl ăr

iăt iăru ngăcóătr ngălúa,ăru ngăkhông ....................42

tr ngălúaăvàăru ngăcóăs ăd ngăthu căBVTV .............................................................42
Hìnhă3.5.ăSinhăkh iăcácăru ngăr
Hìnhă3.6.ăPh

iăt iăKVNC .........................................................45

ngătrìnhăh iăquyăm iăquanăh ăgi aăm tăđ ăl ăr

iăvà sinhăkh iăr

i46

Hình 3.7. Bi uăđ ăxácăđ nhăhàmăl

ngăCăt ngăs ătrongăđ t .....................................48

Hình 3.8. Bi uăđ ăxácăđ nhăhàmăl

ngăhàmăl

ngă% P2O5 trongăđ t ......................50

Hìnhă3.10.ăBi uăđ ăk tăqu ăquanătr căđ ăm nătrongăđ t ...........................................57
Hình 3.12. So sánh pHH2O trongăn

căt iăru ngătr ngălúa,ăru ngăkhông tr ngălúaăvàă

ru ngăcóăthu căBVTV ...............................................................................................61
Hìnhă3.13.ăSoăsánhăđ ăm nătrongăn

căru ngătr ngălúa,ăru ngăkhôngătr ngălúaăvàă

ru ngăcóăthu căBVTV ...............................................................................................63
Hìnhă3.14.ăPh

ngătrìnhăh iăquyăm iăquanăh ăgi aăsinhăkh iăvàăđ ăm n trongăđ t .66

Hìnhă3.15.ăPh

ngătrìnhăh iăquyăm iăquanăh ăgi aăsinhăkh iăvàăđ ăm n trongăn

c

...................................................................................................................................67

vii


DANHăM CăCÁCăKụăHI UăVÀăCÁCăCH ăVI TăT T
BTNMT

: B ăTàiănguyênăvà Môiătr

BVTV

: B o v th c v t

KVNC

: Khu v c nghiên c u

QCCP

: Quy chu n cho phép

QCVN

: Quyăchu năk ăthu tăqu căgia

RSS

:ăR

iăsinhăs n

RST

:ăR

iăsinhătr

TCVN

: Tiêuăchu năqu căgia

UBND

:

ng

ban nhân dân

viii

ng

1.ă

M ă

tăv năđ
R

U

iă bi n Tylorrhynchus heterochaetus Quatrefages là m tă ngu nă l iă thu ă

s năphongăphúăc aăVi tăNam. R

iăbi n làăloàiăđ ng v tăkhôngăx

l p giun nhi uă t ă (Polycheata), sinh s ng ch y u

vùngă n

ngăs ng, thu c

c l , cóă Ủă ngh aă vàă

t măquanătr ngăr tăl năđ iăv iăh ăsinhătháiăc ngănh ăđ iăs ngăc aăconăng
bi năcóăthànhăph nădinhăd

ngăcaoăch aă84%ăn

iă

c,ă11,3%ăprotit,ă3,2ă%ăch tăbéo,ă

0,18%ăphosphor...ălàăngu năth căph măcungăc păchoănhuăc uăc aăng
v iăgiáă tr ă cao.ă Ngoàiă nh ngă giáă tr ă v ă m tă th că ph m,ă r
sinhătháiădoăth că năc aăr

i.ăR

iătiêuădùngă

iă cònă cóă giáă tr ă v ă m tă

iăch ăy uălàămùnăbưăh uăc ,ăcácăđ ngăth căv t,ănênănóă

đóngăvaiătròăquanătr ngătrongăchuătrìnhăchuy năhóaăv tăch t.ă
ưăcóănhi uătácăgi ăđưănghiênăc uăv ăr

i,ănh ngăcònăthi uăcácănghiênăc uă

đ ngăb ăv ăđi uăki nă sinhătháiăv iăs ăphátătri năc aănóăđ căbi tălàă cácă nhăh
nàyăđ năcôngătácăb oăt năr

ngă

iăt iăch ătrongăđi uăki năt ănhiên.ăH năn a,ăcácăk tăqu ă

cònăch aăch ărõăm căđ ătácăđ ngă nhăh

ngăc aăcácăy uăt ămôiătr

c nhăvùngăđ năs ăt năt i vàăphátătri năc aăr
côngătácăb oăt năt iăch ăngu năr

i.ă

ngăt iăcácăsinhă

căbi tăcácăy uăt ăđóăliênăquanăđ nă

iăc aăvùng.ăVìăv y,ăvi căth căhi năđ ătàiă“Nghiênă

c uă th că tr ngă m tă s ă y uă t ă môiă tr

ngă nhă h

ngă đ nă sinhă kh iă c aă r

(Tylorrhynchus heterochaetus Quatrefages) t iăhuy năT ăK ,ăt nhăH iăD

iă

ng”ălàăr tă

c năthi t.
2. M cătiêuănghiênăc u
- Xác đ nhăđ

căth cătr ngăm tăs ăy uăt ămôiătr

ngăchínhăc aăđ t (đ ăm n,ă

pH,ăthànhăph năc ăgi iăn năđáy,ăt ngăCacbonăh uăc ,ăt ngăPhospho)ăliênăquanăđ nă
sinhăkh iăr

i.

- Xác đ nhăđ

căth cătr ngăm tăs ăy uăt ămôiătr

đ ,ăđ ăm n,ăpH)ăliênăquanăđ năsinhăkh iăr

i.

3. N iădungănghiênăc u
- Nghiênăc uăhi nătr ngăkhai thác r
- i uătraăm tăđ , sinhăkh iăc aăr

iăt iăKVNC
iăt iăKVNC

1

ngăchínhăc aăn

că(nhi tă

- Nghiênăc uăđ căđi mătínhăch tălỦ,ăhóaăh căc aăn

căt iăKVNC

- Nghiênăc uăđ căđi mătínhăch t lỦ,ăhóaăh c c aăđ tăt iăKVNC
- ánhăgiáăm iăt
h căc aăđ tăvàăn

ngăquan gi aăm tăs ăy uăt ămôiătr

c)ăv iăm tăđ ăvà sinh kh iăr

2

iăt iăKVNC.

ngă(cácăch ăs ălỦ,ăhóaă


CH

NGăI.ăT NGăQUANăCÁCăV Nă

ăNGHIÊNăC U

1.1.ăT ngăquanăv ăđ aăđi mănghiênăc u
1.1.1.ăV ătríăđ aălỦ
T ă K ă n mă phíaă ôngă Namă t nhă H iă D

ng,ă v ă tríă đ aă lỦă t ă 106015‟ đ nă

106027‟ăkinhăđ ăđôngăvàă21048‟ăđ nă21055‟ v ăđ ăb c.ă
- PhíaăB căgiápăthànhăph ăH iăD

ng;ă

- PhíaăTâyăgiápăhuy năGiaăL c;ă
- Phíaă ôngăvàă ôngăB căgiápăhuy năThanhăHà;ă ôngăNamăgiápăthànhăph ă
H iăPhòng;
- Phía TâyăNamăgiápăhuy năNinhăGiang.
T ăK ăn măd cătheoătr căt nhăl ă391ăn iăqu căl ă5ă(HàăN iă ậ H iăPhòng) và
qu căl ă10ă(H iăPhòngă- TháiăBình),ătrungătâmăhuy năcáchăHàăN iă60ăkmăv ăphíaă ôngă
Nam,ăcáchăH iăPhòngă35ăkm,ăcáchătrungătâmăthànhăph ăH iăD

3

ngă17ăkm [17].


Hìnhă1.1.ăB năđ ăhƠnhăchínhăhuy năT ăK ,ăt nhăH iăd
(Ngu n: Trung tâm Công ngh thông tin t nh H i D

4

ng

ng)


1.1.2.ă i uăki năt ănhiên

1.1.2.1. i u ki n khí h u
T ă K ă n mă trongă vùngă khíă h uă nhi tă đ iăgióă mùa,ă v iăđ că tr ngă nóngă m,ă
m aăvàoămùaăhèăvàăhanhăkhôăvàoămùaăđông.ăS ăthayăđ iănhi tăđ ăgi aăcácăthángă
trongăn măkháăl n,ănhi tăđ ătrungăbìnhăkho ngă230C,ăthángănóngănh tă(thángă6;ă7)ă
lênăđ nă360-370C,ăvàăthángăl nhănh tăxu ngăt iă60 - 70Că(thángă12;1).ăT ngăl
nhi tăc ăn mălàă8.5000C.ă

ngă

ă mătrungăbìnhăhàngăn mălàă80-85%,ăcaoănh tălàă99%ă

vàăth pănh tălàă81%.
L

ngăm aătrungăbìnhăhàngăn măkho ngă1500ă- 1650ămm,ăn măcaoănh tălênă

t iă2311ămmăvàăn măth pănh tălàă1154ămmăvàăphânăb ăr tăkhôngăđ uătheoăth iăgian.ă
L

ngăm aăt pătrungăch ăy uăvàoăcácăthángă6, 7, 8, 9ă(thángă8ăcóăl

nh tă416ămm).ăTrongăkhiăđó,ăthángă12ăl

ngăm aăcaoă

ngăm aăth pănh t,ăch ăđ tă11mm,ăcáăbi tă

cóănh ngăn măch ăđ tă5mm [17].
1.1.2.2. i u ki n th y v n
T ăK ăn măhoànătoànă ăgi aăvùngăh ăl uăc aăh ăth ngăsôngăTháiăBình,ăsôngă

Lu căvàăh ăth ngăth yănôngăB căH ngăH iă(g măsôngăT ăK ăvàăsôngăC uăXe).ăTrên
đ aăbànăhuy năT ăK ăcóă02ăsôngăl năch yăquaălàăsôngăTháiăBìnhă(đo năquaăT ăK ă
làă28,5ăkm),ăsôngăLu că(đo năquaăT ăK ălàă20ăkm).ăN
V năÚcăvàăc aăsôngăTháiăBìnhă nhăh
môiătr

căthu ătri uătheoăc aăsôngă

ngătr căti păđ năh ăth ngăthu ăv năc ngănh ă

ngăthiênănhiênăc
aăhuy n.ă
Bênăc nhăcácăsôngăl n,ăhuy năcònăcóătrênă57,5ăkmăsôngăthu căh ăth ngăth yă

nôngăB căH ngăH i,ăđâyăl iălàăđi măcu iăc aăh ăth ngăth yănôngăB căH ngăH iănênă
toànăb ăn

căd năv ăT ăK ăđ ăđ ăraăsôngăTháiăBìnhă(quaăc ngăC uăXe)ăvàăraăsôngă

Lu că (quaă c ngă Ană Th ). Doă h uă h tă h ă th ngă b mă tiêuă úngă c aă m tă ph nă B că
Ninh,ăHàăN i,ăH ngăYên,ăH iăD
m aănhi uăn

căth

ngăđ ăn

căraăsôngăB căH ngăH i,ănênăvàoămùaă

ngăngu năđ ăv ăk tăh păv iătri uăc

ngălàmăchoăh ăth ngăb ă

kênhăB căH ngăH iăvàăh ăth ngă êă ăT ăK ăch uăápăl căl nănh ăđê sông Thái Bình
và đêăsôngăLu c [17].

5


1.1.2.3.

a hình, đ a m o

T ăK ălàăhuy năthu căvùngăđ ngăb ngăchâuăth ăsôngăH ng.ă
t

ngăđ iăb ngăph ngăcóăh

aăhìnhăđ tăđaiă

ngănghiêngăd năt ăTâyăB căxu ngă ôngăNam,ăc tăđ tă

ph ăbi năt ă1măậ 2m.ăXétăv ăti uăvùngăđ aăhìnhăkhôngăđ ngăđ u,ăcaoăth păxenăk ă
nhauăgi aăvùngăcaoăvàăbưiăth p,ăb ănhi măm n.ă
Tuyă v y,ă soă v iăcácă huy nă n mă trongă vùngă đ tă phùă saă sôngă Tháiă Bìnhăđâyă
v nălàăhuy năcóăđ aăhìnhăt

ngăđ iăb ngăph ng.ă

Tháiă Bìnhă vàă sôngă H ngă d

căs ăb iăl ngăphùăsaăc aăsôngă

iă hìnhă th că phaă tr nă nênă đ tă đaiă c aă huy nă T ă K ă

mangăđ yăđ ăcácătínhăch tăc aăphùăsaăđ

căb iăđ pălâuăđ i,ăđ tăcóămàuăxám,ăcóăc uă

trúcăh tănh ,ăxenăv iăđ tăth tănh ,ăt ngăcanhătácăt ă10ăậ 15ăcm,ăthu năti năchoăvi că
thâmăcanhăcâyălúaăn

c,ăcâyă năqu ăvàăcácălo iărauămàuăth căph măkhác [17] .

1.1.2.4.ăCácăngu nătƠi nguyên
a. Tài nguyên đ t
Di nătíchăt ănhiênăc aăhuy nălàă17.019,01ăha,ăchi mă9,77%ădi nătíchăt ănhiênă
c aăt nhăH iăD

ng.ă

tăđ

căhìnhăthànhădoăs ăb iăl ngăphùăsaăc aăsôngăTháiăBìnhă

vàăsôngăH ng,ădoăđóămangăđ cătínhăc aăđ tăphùăsa,ăđ aăhìnhăt
m uă m ă phùă h pă v iă vi că tr ngă câyă l

ngăđ iăb ngăph ngă

ngă th c,ă th că ph mă vàă câyă côngă nghi pă

ng nă ngày.ă Ngoàiă lúaă g o,ă cácă s nă ph mă nôngă nghi pă khácă c aă huy nă kháă phongă
phúănh ărau,ăqu ,ăcáăn
-

t phù sa đ

căng t…
c b i hàng n m trung tính ít chua (Pb):

c ă gi iă nh ,ă giàuă dinhă d

ng,ă hàmă l

tăcóăthànhăph nă

ngă mùnă vàă lână t ngă s ă khá,ă lână d ă tiêuă t ă

trungăbìnhăđ năgiàu.ăLo iăđ tănàyăr tăthíchăh păv iăcâyărauămàuăvàăcâyăcôngănghi pă
ng năngày,ătuyănhiênăhàngăn măth
-

t phù sa không đ

ngăb ăng păúngăvàoămùaăm aăl .ă

c b i, không glây (P):

huy n,ă phână b ă trênă cácă chână đ tă cao,ă vànă caoă vàă vàn.ă

l

âyă làă lo iă đ tă chínhă trongă
că đi mă c aă đ tă cóă hàmă

ngămùnăt ătrungăbìnhăđ năkhá,ălânăt ngăs ătrungăbình,ălânăd ătiêuăkhá,ăthànhăph nă

c ăgi iăch ăy uălàăđ tăth tătrungăbình.ăLo iăđ tănàyăthíchăh păchoăvi cătr ngălúa,ărauă
màuăcácălo iăvàăcâyăcôngănghi păng năngày.ă
-

t phù sa không đ

vànăth păvàăth pătr ng,ătiêuăn

c b i, glây (Pg): Lo iăđ tănàyăphânăb ă ăđ aăhìnhăvàn,ă
căkhóăkh n.ă âyălàălo iăđ tăch ăy uăcanhătácăhaiăv ă

6


lúa,ă doă đi uă ki nă ng pă n

că nhi uă nênă thi uă ôxy,ă viă sinhă v tă y mă khíă ho tă đ ngă

m nh,ăquáătrìnhăkh ăôxyă m nhănênăđ tăcóă màuăxámăxanh.ăLo iăđ tănàyăcóă uăth ă
tr ngăhaiăv ălúaăsongăc năcóăbi năphápăđ ăgi măs ăphátătri năc aăquáătrìnhăglâyăvàă
quá trình chua hoá [17].
b. Tài nguyên n
Ngu n n

c
c m t:ăNgu năn

căm tăT ăK ăch ăy uădoă2ăconăsôngăchínhăcungă

c p,ă đóă làă sôngă Tháiă Bình,ă sôngă Lu că vàă m tă h ă th ngă thu ă nôngă B că H ngă H iă
ch yăquanhăvàăbaoăb căl yăT ăK ăv iătrênă100ăkmăb ăđê.ă
Ngu n n

c ng m: Theo k tăqu ăkh oăsátăs ăb ăn

phânăb ă ăđ ăsâuă15-25ăm,ăsongăch tăl
làăch tăs t...ăNgu năn
phátătri nătrongăt

ngăkhôngăđ

căng măcóătr ăl

ngăl n,ă

căt tăvìăcóănhi uăt păch tănh tă

căng măhi năch aăkhaiăthác,ăđâyălàăngu năn

căd ătr ăchoă

ngălai [17].

1.1.3. i u ki n kinh t - xã h i
1.1.3.1. Dân s , lao đ ng
Dânăs ăhuy nălàă159.487 ng
b ăt

i,ăm tăđ ădânăs ălàă937 ng

i/km2 vàăđ

căphână

ngăđ iăđ ngăđ uăgi aăcácăxưătrongăhuy n [1].
Toànă huy n cóă 89.820ă laoă đ ngă (chi mă 57,04%ă dână s ).ă Trongă đó:ă S ă laoă

đ ngă ho tă đ ngă trongă ngànhă nôngă nghi pă làă 64.846ă ng
côngănghi păvàăxâyăd ngă13.654ăng
11.320ăng

i,ă chi mă 72,20%,ă ngànhă

iăchi mă15,20%,ăngànhăd chăv ,ăth

ngăm iălàă

i,ăchi mă12,6% [1].

1.1.3.2. Nông nghi p
T ă tr ngă gi aă cácă ngànhă kinhă t ă cóă s ă chuy nă d ch:ă t ă tr ngă ngànhă nôngă
nghi pă gi mă (t ă 54%ă n mă 2016 xu ngă cònă 45%ă n mă 2017),ă t ă tr ngă ngànhă côngă
nghi păậ xâyă d ngă(t ă17%ăn mă2016 lênă23%ăn mă2017),ăt ătr ngăngànhă d chă v ă

th

ngăm iăt ngă(t ă29%ăn mă2005ălênă32%ăn mă2010).ă
Tuyăngànhănôngănghi păgi măv ăt ătr ngătrongăc ăc uănh ngăgiáătr ăs năxu tă

t ngăđ uăquaăcácăn m:ăn mă2010ăđ tă1.748,3ăt ăđ ngă(t ngăg pă1,3ăl năsoăv iăn mă
2016).
Thuănh păbìnhăquân/ng
9,25ătri uăđ ng/ng

i/n măt ă4,2ătri uăđ ng/ng

i/n mă(2016) [18].

7

i/n mă(2014)ăt ngălênă


1.1.3.3. Công nghi p
C ăc uăcôngănghi păậ TTCNăhuy năT ăK ăthiênăv ăcôngănghi pănh ăvàăti uă
th ăcôngănghi p,ăt pătrungăch ăy uăvàoăm tăs ăngànhăcôngănghi pănh ăcôngănghi pă
khaiă thácă (1,6%),ă côngă nghi pă s nă xu tă vàă phână ph iă đi nă n

că 0,93%,ă cònă l iă làă

côngănghi păch ăbi năchi mă97,47%ăbaoăg măcácăngành:ăs năxu tăs năph măt ăch tă
khoángăphiăkimălo i,ăđ ăg ,ămayăm c,ăth căph măvàăđ ău ng....
1.1.3.4. Th

ng m i, d ch v

Kh iăngànhăd chăv ătrongănh ngăn măg năđâyăphátătri năm nhăchi măt ătr ngă
l nă(38,66%)ătrongăc ăc uăGDPăc aăkhuăv c,ăt căđ ăt ngătr
M ngăl
th ătr nă(ăvenăđ
đ

iăch ăvàăc ăs ăth

ngăbìnhăquână12%ăn m.

ngăm iăt pătrungăch ăy uă ătr cătrungătâmăc aă

ngă191).ăBuônăbánăđ

ngădàiălàăth ăm nhăc aăth ătr nădoăcóătuy nă

ngă10ăti năliênăh ă v iăcácăvùngăkinhăt ăphíaă ôngăNamălàăH iă PhòngăvàăTháiă

Bình.ăKhuăv căch ăyênăkhôngăch ălàăch ăth ătr nămàăcònălàăch ăvùngăc aăhuy năvàă
vùngălânăc n.
Cácăd chăv ăcôngăc ng,ăd chăv ăk ăthu tăphátătri n:ăNhi uăt ăch cătínăd ngă
ngânăhàngăthànhăl p,ăh ăth ngăd chăv ăthôngătinăphátătri năm nh.
1.1.4.ă ánhăgiáăchungăv ăđi uăki năt ănhiên,ăkinhăt ă- xƣăh iăhuy năT ăK
1.1.4.1. Thu n l i
- T ăK ăcóăv ătríăthu năl iătrongăgiaoăl uăkinhăt ăv iăcácăđôăth ăl nănh ăHàăN i,ăH iă
Phòng,ăQu ngăNinhăvàăv iăcácăt nhă
-

ngăB ngăsôngăH ng,ăcácăt nhămi nănúiăphíaăB c.

i u ki năkhíăh uăvàăthu ăv n c aăhuy n t

ngăđ i thu năl iăchoăphátătri nă

Nông nghi p,ănôngănghi păh uăc ,ăđ căs năvùngămi nănh ăkhaiăthácăconăr

iă, con

cáy,ămangăl iăgiáătr ăkinhăt ăcao.
1.1.4.2. Khó kh n
- Mùaă hèă hayă x yă raă bưoă l tă gâyă khóă kh nă choă bàă conă nôngă dână trongă s nă
xu tănôngănghi p.
-

aă hìnhă m t s ă khuă v că tr ngă gâyă khóă kh nă trongă vi că đ uă t ă đ pă đêă

phòngăch ngăl tăbưoăvà cóănh ngă nhăh

ngăb tăl iănh tăđ nhăđ năs năxu t.

8


1.2.ăT ngăquanăv ăhi nătr ngămôiătr
Cácăkhuăv căxu tăhi năr
d

ngăt iăKVNC

iăt iăhuy năT ăk ăđ

căth ăhi nă ăb năđ ăhìnhă1.2ă

iăđây:

Hìnhă1.2.ăB năđ ăth ăhi năcácăkhuăv căcóăxu tăhi năr

iăt iăhuy năT ăK

(Ngu n: Trung tâm Công ngh thông tin t nh H i D
Trênăđ aăbànăhuy năT ăK ,ăr
Xuyênăđ

ng)

iăxu tăhi nă ăhaiăxưălàăxưăAnăThanhăvàăxưăT ă

căth ăhi nă ăb năđ ăhìnhă1.1.ăTuyănhiên,ăđ ătàiăt pătrungănghiênăc uăt iă

vùngătr ngăd iăvenăsôngăTháiăBìnhăthu căđi ăph năxưăAnăThanh,ăhuy năT ăK ,ăt nhă
H iăD

ng.
9


1.2.1.ăHi nătr ngămôiătr

ngăđ tăt iăKVNC

K tăqu ăphânătíchăhi nătr ngămôiătr
cácăn mă2016,ă2017,ă2018 [13, 14, 15] đ

ngăđ tăkhuăv cănuôiăr
căth ăhi năd

B ngă1.1.ăK tăqu ăquanătr cămôiătr
N m

T aăđ

20048‟56‟‟
2016
106028‟40‟‟
20048‟56‟‟
2017
106028‟40‟‟
20048‟56‟‟
2018
106028‟40‟‟
QCVN 03-MT:2015/BTNMT
(ăÁpăd ngăchoăđ tănôngă
nghi p)
QCVN 15 : 2008/BTNMT

i,ăcáyăxưăAnăThanh,ăhuy năT ăK ,ăt nhăH iăD

ngăquaă

iăb ngăsau:ă

ngăđ tăkhuăv cănuôiăr

iă, cáy xã AnăThanh,ăhuy năT ăK

pH

Cu
mg/kg

Pb
mg/kg

Cd
mg/kg

As
mg/kg

Zn
mg/kg

Atrazin
mg/kg

Aldrin
mg/kg

DDT
mg/kg

2,4D
mg/kg

Diazinon
mg/kg

6,7

39,98

69,52

0,77

0,42

66,54

0,0052

0,0014

<0,0001

<0,0001

<0,0001

6,9

21,5

50,6

0,57

0,32

63,7

0,0064

0,0018

<0,0001

<0,0001

<0,0001

7,1

30,4

51,2

0,81

0,56

72,1

<0,001

<0,001

<0,001

<0,001

<0,0001

-

100

70

1,5

15

200

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0,1

0,01

0,01

0,1

0,05

Ngu n: Trung tâm Quan tr c và Phân tích môi tr

ng – S Tài nguyên và Môi tr

ng t nh H i D

ng

*Ghi chú:
- QCVN 03-MT:2015/BTNMT:ăQuyăchu năk ăthu tăqu căgiaăv ăgi iăh năkimălo iăn ngătrongăđ t.
- QCVNă15:2008/BTNMT:ăQuyăchu năk ăthu tăqu căgiaăv ăd ăl

10

ngăhóaăch tăthu căb oăv ăth căv tătrongăđ t


*Nh năxét:
Quaăs ăli uăb ngă1.1 choăth y:ăCácăch ătiêuăđ uăkhôngăv

tăquáăquyăchu nă

cho phép theo QCVN 03-MT:2015/BTNMTă (Ápă d ngă choă đ tă nôngă nghi p)ă vàă
QCVNă15:2008/BTNMT.ăKhôngăcóăthôngăs ănàoăx păx ăv iăgi iăh năchoăphépătheoă
quyăchu năqu căgia.ăCh ngăt ,ăđ tănôngănghi păc aăkhuăv căr
huy năT ăK ,ăt nhăH iăD

ngăkhôngăh ăb ăôănhi m.

1.2.2.ăHi nătr ngămôiătr

ngăn

căt iăKVNC

K tăqu ăphânătíchăhi nătr ngămôiătr

ngăn

đi mă giaoă v iă sôngă C uă Xeă 500mă v ă phíaă th
2018 [13, 14, 15] đ

căth ăhi năd

1

Thôngăs
L uăl

ng

năv
m3/s

csôngăTháiăBìnhăt iăv ătríăcáchă

ngă l uă quaă cácă n mă 2016, 2017,

iăb ng 1.2 sau:

B ngă1.2.ăK tăqu ăquanătr cămôiătr

STT

i, cáy xã An Thanh,

ngăn

căsôngăTháiăBình

N mă

N mă

N mă

2016

2017

2018

101,3

136,2

QCVN
08:2015/BTNMT
(M căB1)
-

2

Nhi tăđ

26,7

25,3

20,0

-

3

pH

7,6

6,6

7,5

5,5-9

4

ăd n

µS/cm

226

197

224

-

5

ăđ c

NTU

62

63

45

-

6

TDS

mg/l

103

93

111

-

7

Mu i

0/00

0,11

0,19

0,11

-

8

DO

mg/l

5,20

6,5

7,86

>=4

9

F-

mg/l

0,09

<0,3

<0,30

1,5

10

NH4+-N

mg/l

0,25

0,28

0,19

0,9

11

NO3--N

mg/l

0,6

<0,15

0,736

10

12

NO2--N

mg/l

0,063

<0,02

0,070

0,05

13

PO43--P

mg/l

0,02

0,07

<0,05

0,3

14

COD

mg/l

11

7

<6

30

15

BOD5

mg/l

4

<3

<3

15

16

TSS

mg/l

55

38

12

50

11


STT

Thôngăs

năv

N mă

N mă

N mă

2016

2017

2018

QCVN
08:2015/BTNMT
(M căB1)

17

Coliform

mg/l

210

240

210

7500

18

CN

mg/l

-

-

-

0,05

19

T ngăd uăm

mg/l

-

-

-

1

Ngu n: Trung tâm Quan tr c và Phân tích môi tr
Môi tr

ng t nh H i D

ng – S Tài nguyên và

ng

*Ghi chú:
- QCVNă08:2015/BTNMT:ăQuyăchu năk ăthu tăqu căgiaăv ăch tăl

ngăn

că

m t.
* Nh năxét:
Quaă b ngă s ă li uă 1.2 choă th y:ă H uă h tă cácă thôngă s ă đ

căđoă trongă 3ă n mă

2016,ă2017,ă2018ăđ uăn mătrongăgi iăh năchoăphépătheoăQCVNă08:2015/BTNMT.ă
Riêngăcóăn ngăđ ăNO2--N t iăn mă2016ăvàăn mă2018ăv
th ,ăn ngăđ ăNO2--N t iăn mă2016ăv

tăquyăchu năchoăphép.ăC ă

tă1,26ăl n,ăt iăn mă2018ăv

tă1,4ăl năsoăv iă

quyăchu năchoăphépăc aăqu căgia.
1.2.3.ăHi nătr ngăth măth căv tăt iăKVNC
T iăkhuăv căxungăquanhăcácăđ m/ru ngăr

i,ăcácăch ăh ăđưăt năd ngădi nătíchă

đ tăcònătr ngăđ ătr ngăcácălo iăcâyă năqu ,ăcâyărauămàu,ăv aămangăl iăgiáătr kinhăt ă
cao,ăv aăph căv ăchoănhuăc uăcu căs ngăhàngăngày.ăBaoăg măm tăs ăloàiăph ăbi nă
nh :ăLúaă(1ăv ),ăchu i,ăđuăđ ,ăkhoaiălang,…ăBênăc nhăđó,ăxungăquanhăkhuăv căkhaiă
thácă cònă cóă m tă s ă loàiă câyă ng nă ngàyă nh ă c iă b ,ă c iă ng t,ă rauă mu ng,ă
m

pnh t…vàă m tă s ă loàiă câyă giaă v ă khácă nh ă ri ng,ă hành,ă t i,...Ngoàiă th mă câyă

tr ng,ăhaiăbênămépăđ

ngăb ăru ngăcònăxu tăhi năcácăloàiăc ăm căt ănhiênănh :ăcòă

d y,ăc ăg ng,ăxuy năchi…
S ăcóăm tăc aăth măth căv tăgópăph năt oăđi uăki năthu năviăkhíăh uăchoăđ iă
s ngăloàiăr

iănóiăriêngăvàăsinhăv tăth yăsinhănóiăchung,ăđ ngăth iălàăngu năv tăch tă

h uăc ăti măn ngăt oăđ ăphìănhiêuăchoăvùngăkhaiăthácăr

12

iă.


1.3.ăT ngăquanăv ăđ iăt
R

ngănghiênăc u

iă làă m tă trongă nh ngă loàiă thu că l pă giună nhi uă t ,ă đàoă hangă sinhă s ngă

trongăbùnăthu căbưiătri uăvùngăn
đ

căl ăc aăcácăc aăsôngăvenăbi n,ăngoàiăt ănhiênăr

căkhaiăthácăvàoămùaăsinhăs n.ăS ăxu tăhi năc aăchúngăth

iă

ngăg năli năv iăho tă

đ ngăsinhăs năvàăliênăquanăđ năcácăy uăt ănh ăth yătri u,ăth iăti t,ătu nătr ng,ănhi tă
đ …,ătrongăđóăđ ăm nălàăm tăy uăt ăđ cătr ngăvàăliênăquanătr căti păđ năvùngăr

iă

lên [2, 3, 4].
1.3.1.ă

căđi măhìnhăthái
R

iăsinhătr

ngăcóăc ăth ădài,ăm nh,ămàuăh ngănh t,ăkhôngăth ă phânăbi tă

gi iătínhăquaăhìnhătháiăc uăt oăbênăngoài;ăR

iăsinhăs năcóăc ăth ăng n,ăm păm p,ă

ch aăđ yăs năph măsinhăd c,ăphânăbi tăgi iătính:ăconăđ căcóămàuătr ngăs a,ăconăcáiă
màuăxanhăd
R

ngăho căxanhănh t [12].

iătr

màuătr ngăs a.ă
c ăth ăr

ngăthànhădàiăkho ngă50cm,ăhìnhăd iăng n,ăd p,ăph năđuôiăvu tănh ,ă
uăcóă2ăđôiăm t,ă4ăđôiăcirri,ăđôiătrênăcùngădàiănh t.ăKhiăthànhăth că

iăcáiăcóămàuăxanhănh tăhayămàuănâuăvàngă(màuăc aătr ng),ăbênătrongăc ă

th ăch aăđ yătr ng,ătr ngăhìnhăc u [2].
1. Ph nă đ uă c ă th ă khiă h uă l nă raă

ngoài,ănhìnăm tăb ng.
2. Ph nă đ uă c ă th ă khiă h uă l nă raă
ngoài,ănhìnăm tăl ng.
3. Chiă bênă đ tă XXXă ă ph nă tr

că c ă

th .
4. Chiăbênăđ tăXXXă ăph năsauăc ăth .
5-8.ăCácăd ngăt ăkhácănhauăc aă nhánhă
b ngăchiăbênă ăphíaătr
9.ăT ăb iă ăph năsauăc ăth

Hình 1.3.ăHìnhătháiăngoƠiăc aăr

13

iă[2]

căc ăth .


1.3.2.ă

căđi măsinhăh cămùaăsinhăs năc aăr
R

th
r
6ă d

iă

iă thànhă th că vàă xu tă hi nă vàoă nh ngă th iă giană nh tă đ nhă trongă n m,ă

ngăvàoănh ngăngàyătri uăc

ngăthángă5ă- 6 và tháng 9 - 10ăâmăl chăhàngăn măvàă

iă khôngăxu tăhi năvàoănh ngăngàyătr iăn ng,ăcóăn

căđ c.ăT ăthángă1 đ năthángă

ngăl ch,ă ch ă đ th yă tri uă lên,ă xu ngă v ă đêmă nênă r

đêm, r

iăth

ngăxu tăhi năvàoăđ uăconăn

cătr

iă điă diă c ă sinhă s nă bană

căngàyătri uăc

ngăt ă2ă- 3 ngày,

trongăth iăgianănàyăc ăth ăchúngăch aăítăs năph măsinhăd căh nălàăr

thángă12.ăVàoăv ămùaăc ăth ăr

iăch aăđ yăcácăs năph măsinhăd cănênăchúngăr tăd ă

b ă v ,ă trongă th iă giană nàyă th yă tri uă th
th

ngă lênă xu ngă vàoă g nă sángă doă v yă r

ngăxu tăhi năvàoăsángăs măvàăb iătrênăm tăn

g păđi uăki nămôiătr

iă tháng 10 và
iă

căđiăsinhăs n,ăgiaiăđo nănàyăn uă

ng,ăth iăti tăthíchăh păchúngăs ăxu tăhi năv iăs ăl

ngăcáăth ă

dàyăđ că[12].
* T p tính sinh s n:
R

iă cóă gi iă tínhă phână bi tă nênă làă loàiă sinhă s nă h uă tính.ă M iă cáă th ă r

sinhăs nă(RSSăậ Epitoke)ălàăs ăphátătri năn iăti păc aăt ngăcáăth ăr

iăsinhătr

iă
ngă

(RST ậ Atoke)ăriêngăbi t. Trênăm iăcáăth ăRSTăkhiăchínămu iătr ăthànhăRSS,ăph nă
thânătr

cămangăcácăs năph măsinhăd căs ăt oăđànădiăc ăsinhăs n,ăph năthânăsauăb ă

thoáiăhóa,ăđ tăr iă ăl iăhangăl ăr iăch tăvàăphânăh yăsauăđó.
Vào mùa sinhă s n,ă RSSă chuiă raă kh iă n nă đáyă n iă lênă m tă n
đôngăngh t,ăchúngăti păt căb iătheoăh

că thànhă đànă

ngădòngăch yăraăc aăsôngăg păn

căcóăđ ă

m nă thíchă h pă c ă th ă chúngă b ă v ă ra,ă khiă đóă tr ngă (t ă RSSă cái)ă vàă tinhă trùngă (t ă
RSSăđ c)ăđ
n

căphóngăthíchăraămôiătr

ng,ăt ăđâyătr ngăvàătinhătrùngăth ătinhătrong

căđ ăt oăthànhăcácă h păt .ăCácăh păt ănhanhăchóngă bi nătháiătr ăthànhăcácă uă

trùngă d ngă Trocophora,ă ti pă t că bi nă thái,ă Trocophoraă chuy nă sangă giaiă đo nă
Nectochaetaă trôiă n iă trongă t ngă n

c.ă Trongă quáă trìnhă v nă đ ngă theoă dòngă th yă

tri u,ă uă trùngă ti p t că bi nă tháiă tr ăthànhă conă nonă v iăhìnhă tháiă gi ngă c ăth ă m .ă
Chúngă s ă theoă n
quáătrìnhăsinhătr

căth yă tri uă quaă c ngă vàoă ru ngă đ nhă c ă ăn nă đáyă đ ă ti pă t că
ng,ăphátătri năm i [11].

14