GIAO AN NGU VAN 7 CO CHAT LUONG

Trường THCS Đập Đá Phan Quang Hòa
Ngày soạn:30-08-2008
Tiết 8 -Tập làm văn :
MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN
*********  *********
I..Mục tiêu : Giúp hs:
1.Kiến thức: -Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm
cho văn bản có tính mạch lạc.
- Nắm được các yêu cầu, điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc.
2.Kó năng : Rèn luyện cho hs kó năng tạo lập văn bản có bố cục, liên kết, có tính mạch lạc.
3.Thái độ : Qua bài dạy, giáo dục hs phải biết yêu l/động, chăm l/động ( gd qua ví dụ tìm hiểu)
II.Chuẩn bò :
1.Giáo viên :Tham khảo tài liệu, soạn giáo án ,chuẩn bò ĐDDH: bảng phụ có ghi ví dụ mẫu
Phương án tổ chức lớp học: phân tích ví dụ mẫuquy nạp kiến thức luyện tập
-Học sinh : Đọc, soạn trước nội dung bài theo như gợi ý của giáo viên.
III. Hoạt động dạy-học
1.Ổn đònh tổ chức(1’): Giáo viên kiểm tra só số, nề nếp, vệ sinh lớp học.
2.Kiểm tra bài cu õ (5’):
Bố cục của văn bản là gì? Hãy nêu các điều kiện để bố cục được rành mạch, hợp lí?
Gợi ý trả lời:
Bố cục trong văn bản là sự bố trí, sắp xếp các phần, các đoạn theo một trình tự, một hệ thống
rành mạch và hợp lí.
- Các đ/kiện để văn bản có bố cục rành mạch và hợp lí (HS trình bày theo ý 2 của ghi nhớ sgk)
3.Bài mới (37’):
*Giới thiệu bài:(1’)Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt, sự phân chia. Nhưng văn bản lại
không thể không liên kết. Vậy làm thế nào để các phần các đoạn của một văn bản vẫn được
phân cắt rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết chặt chẽ với nhau? Chúng ta sẽ rõ điều đó
qua tìm hiểu bài : “ Mạch lạc trong văn bản”.
*.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
TG
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO

VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC
SINH
NỘI DUNG
6’
H/động 1: H/dẫn hs tìm hiểu
chung về mạch lạc trong vb
-Gv: hai chữ mạch lạc trong
Đông y có nghóa là mạch máu
trong thân thể. Trong một vb
cũng có cái gì giống như mạch
máu làm cho các phần của vb
thống nhất lại, gọi là mạch lạc.
-Dựa vào hiểu biết này, em
-Hs nghe gv giảng.
I.Mạch lạc và những yêu
cầu về mạch lạc trong
văn bản.
1.Mạch lạc trong văn
bản.
Giáo án: Ngữ văn 7 - 1 -
Trường THCS Đập Đá Phan Quang Hòa
15’
hãy xác đònh mạch lạc trong
văn bản có những tính chất gì
trong số các tính chất sau đây:
(GV treo bảng phụ có ghi các
tính chất ở sgk).
-Gv nhận xét, kết luận
-Có người cho rằng :Trong văn

bản ,mạch lạc là sự tiếp nối
của các câu,các ý theo một
trình tự hợp lí. Em có tán thành
ý kiến này không? Vì sao?
-Gv nhận xét, kết luận
-Theo em một văn bản cần có
tính mạch lạc hay không? Vì
sao?
-Gv kết luận
H/động 2: Tìm hiểu về các
đkiện để vb có tính mạch lạc.
-Đọc thầm lại vb : “Cuộc chia
tay của những con búp bê” và
cho biết:Văn bản này có
những sự việc cụ thể nào?
-Giáo viên kết luận.
-Gv treo bảng phụ có ghi các
sự việc cụ thể trong tác phẩm.
-VB có nhiều sự việc .Nhưng
toàn bộ các sự việc này xoay
quanh một sự việc chính nào?
-Có thể xem sự việc chính này
là đ/tài củatruyện được không?
-Hai anh em Thành -Thuỷ
đóng vai trò ntn trong truyện?
-Gv kết luận
-Như vậy ta có thể nói đây là
một vbcó tính ML được
không?
-Gv kết luận.

-Qua đây, em hãy cho biết
-Hs đọc,chọn tất cả các tính
chất
-Hs trao đổi, trả lời: tán
thành ý kiến trên.(hs giải
thích lí do cụ thể).
-Hs:MộtVB rất cầntính mạch
lạc.VB mạch lạc sẽ trở nên
rõ ràng, chặt chẽ hợp lí, … dễ
đạt được mục đích giao tiếp
-Hs:Các sự việc: Mẹ bảo hai
anh em chia đồ chơi; hai anh
em Thành- Thuỷ rất thương
nhau;Thành đưa em đến lớp
chào cô giáo và các bạn; hai
anh em phải chia tay; Thuỷ
để hai búp bê lại cho
Thành.
-Hs:Vb xoay quanh sự việc
chính : Cuộc chia tay của hai
anh em khi gia đình tan vỡ.
-Hs:Có thể xem đây là đề tài
của truyện được.
-Đây là hai nhân vật chính
của truyện
-Học sinh nghe , hiểu
-Hs:Có thể xem đây chính là
tính mạch lạc của văn bản.
-Các phần các đoạn, các câu
-Mạch lạc trong văn bản

là sự tiếp nối của các
câu, các đoạn,các ý theo
một trình tự hợp lí.
- Văn bản rất cần có tính
mạch lạc.
2. Các điều kiện để một
văn bản có tính mạch
lạc.
-Các phần các đoạn, các
câu trong văn bản đều
Giáo án: Ngữ văn 7 - 2 -
Trường THCS Đập Đá Phan Quang Hòa
điều kiện đầu tiên để một văn
bản có tính mạch lạc là gì?
-Gv kết luận và chuyển ý
-Gv treo bảng phụ ghi các sự
việc chính trong vb“Sọ Dừa”.
- đây đã đủ các sự việc chính
trong vb “Sọ Dừa” hay chưa?
-Thứ tự các sự việc trong
truyện trình bày như vậy đã
hợp lí,mạch lạc hay chưa?
-Gv chỉ rõ sự hợp lí của sự
việc
-Giả sử nếu chúng ta đảo
ngược trình tự các sự việc trên
thì hiệu quả của vb sẽ ra sao?
-Gv k/luận : trình tự các sự
việc như vậy là hợp lí để trình
bày một câu chuyện hấp dẫn

theo một chủ đề , đề tài nhất
đònh.Nếu phá đi thứ tự đó thì
văn bản sẽ lộn xộn và gây khó
cho sự tiếp nhận của độc giả.
(Gv có thể so sánh điều này
như một đội bóng đá: vò trí các
cầu thủ đều được bố trí hợp lí
để cùng chơi bóng tạo nên
hiệu quả. Nhưng nếu các cầu
thủ đứng sai vò trí thì thế trận
của đội bóng sẽ bò rối loạn.)
-Từ ví dụ này em hãy cho biết
để một văn bản có tính mạch
lạc còn cần phải đảm bảo điều
kiện gì khác?
-Giáo viên nhận xét, kết luận.
-*Nói tóm lại để một văn bản
có tính mạch lạc thì cần phải
trong vb đều phải nói về
cùng một đ/tài, biểu hiện
một c/đề chung xuyên suốt.
-Hs đọc các sự việc trong
văn bản ở bảng phụ.
-Hs:Các sự việc chính đã
đầy đủ.
-Hs:Thứ tự các sự việc trình
bày rất hợp lí và theo một bố
cục rất chặt chẽ, mạch lạc.
-Hs thử đảo ngược các sự
việc,nhận xét: vb sẽ trở nên

tối nghóa và lộn xộn ,không
còn tính mạch lạc, không
gây hứng thú cho người tiếp
nhận
-Học sinh nghe và khắc sâu
hơn kiến thức.
-Hs:Các phần các đoạn, các
câu trong văn bản được tiếp
nối theo một trình tự rõ ràng,
hợp lí, trước sau hô ứng nhau
nhằm làm cho chủ đề liền
mạch ,gợi được nhiều hứng
thú cho người tiếp nhận.
-Hs trả lời theo như hai điều
kiện vừa tìm hiểu.
phải nói về cùng một đề
tài, biểu hiện một chủ đề
chung xuyên suốt.
- Các phần các đoạn ,các
câu trong văn bản được
tiếp nối theo một trình tự
rõ ràng, hợp lí, trước sau
hô ứng nhau nhằm làm
cho chủ đề liền mạch và
gợi được nhiều hứng thú
cho người tiếp nhận.
Giáo án: Ngữ văn 7 - 3 -
Trường THCS Đập Đá Phan Quang Hòa
12’
3’

có những điều kiện gì?
-Gv khắc sâu k/thức về hai
đ/kiện để vb có tính mạch lạc.
H/động 3:H/dẫn hs luyện tập.
-Gv gọi hs đọc bài tập
-Gv cho hs thảo luận câu a của
bài tập 1 : phân tích tính mạch
lạc trong văn bản “Mẹ tôi”
-Gv nhận xét, kết luận
-Gv gọi hs đọc tiếp yêu cầu
của câu 1b.
-Gv cho hs thảo luận về tính
mạch lạc của vb.
-Gv nhận xét, kết luận về kết
quả của câu 1b.
H/ động 4: Củng cố kiến thức
Gv cho hs nhắc lại:
+Thế nào là mạch lạc
trongvb?
+ Những yêu cầu về mạch lạc
trong văn bản?
+ Các điều kiện để một văn
bản có tính mạch lạc?
-Gv h/dẫn cách làm bt về nhà
-Gv chốt lại toàn bộ kiến thức
bài học cho hs
-Học sinh đọc ghi nhớ sgk.
-Hs đọc,xác đònh yêu cầu bt
-Hs thảo luận theo nhóm,
cử đại diện trình bày về tính

mạch lạc trong văn bản “Mẹ
tôi”.
-Hs đọc yêu cầu và đọc luôn
đoạn văn của Tô Hoài.
-Hs thảo luận theo nhóm, cử
đại diện nhóm trình bày kết
qủa đã thảo luận.
-Hs nghe ,hiểu rõ về tính
mạch lạc của văn bản này.
-Hs trả lời, khắc sâu kiến
thức
-Hs nghe hướng dẫn, thực
hiện
II. Luyện tập.
Phân tích tính mạch lạc
của vb
a. Văn bản “ Mẹ tôi”.
-Vấn đề xuyên suốt :tâm
trạng và thái độ của
người cha trước lỗi lầm
của En-ri-cô.
-Các phần,đoạn tiếp nối
theo một trình tự hợp lí,
rõ ràng thể hiện chủ đề.
b.Vb của Tô Hoài.
-Ý chủ đạo, xuyên suốt :
sắc vàng trù phú,đầm ấm
của làng quê vào mùa
đông,giữa ngày mùa
-Trình tự các phần nhất

quán, rõ ràng làm cho
văn bản rất mạch lạc.
4.Dặn dò về nhà : (3’):
-Về nhà xem lại nội dung bài học, làm tiếp bài tập 1c theo như hướng dẫn ở lớp, học thuộc
lòng ghi nhớ sgk.
-Chuẩn bò tiếp bài mới : Ca dao ,dân ca; văn bản : “Những câu hát về tình cảm gia đình”.
Yêu cầu : Đọc thật kó nội dung chú thích sao ở sgk để qua đó hiểu được thế nào là ca dao , dân
ca?. Đọc trước các bài ca dao ở sgk. mỗi bài cần lưu ý về nội dung ý nghóa và đặc sắc nghệ
thuật(các biện pháp tu từ, cách dùng từ,…)
IV.RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:
Giáo án: Ngữ văn 7 - 4 -
Trường THCS Đập Đá Phan Quang Hòa
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Giáo án: Ngữ văn 7 - 5 -