Giới thiệu khái quát về thần thoại hi lạp 9điểm

MỤC LỤC

1


A. ĐẶT VẤN ĐỀ.
Trong kho tàng văn học cổ đại, thần thoại Hy Lạp là một di sản quý báu, có giá trị
nổi bật. Ngay từ khi mới xuất hiện, thần thoại Hy Lạp đã trở thành nguồn cảm hứng bất
tận cho văn học, thơ ca, hội hoạ, điêu khắc và nhiều lĩnh vực khác. Chính vai trò này đã
góp phần đem lại cho thần thoại Hy Lạp vị thế của một di sản văn hoá nhân loại cho đến
tận ngày nay. Hiếm có thần thoại của một dân tộc nào trên thế giới lại luôn tái sinh,
thường xuyên có mặt trong đời sống thường ngày như thần thoại Hi Lạp. Chính vì vậy,
để hiểu hơn về vấn đề này thì chúng ta sẽ cùng tìm hiểu đề tài “Giới thiệu khái quát về
thần thoại Hi Lạp”.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Quan niệm về thần thoại và các chủ đề trong thần thoại Hi Lạp.

Thần thoại theo tiếng Hi Lạp cổ là Mythologia mang ý nghĩa là tập hợp những
truyện kể dân gian hoang đường được truyền miệng với nội dung theo đánh giá ngày
nay là hoang đường, kỳ ảo.Thần thoại là sự đối thoại đầu tiên giữa con người và thế giới
tự nhiên huyền bí xung quanh song đây là một sự đối thoại đầy tưởng tượng do đó thần
thoại là sản phẩm của trí tưởng tượng sáng tạo, nó tồn tại trong trí tưởng tượng, gồm tập
hợp những huyền thoại và truyền thuyết của người Hi Lạp cổ đại liên quan đến các vị
thần, anh hùng, nguồn gốc thế giới cũng như các ý nghĩa tôn giáo, tín ngưỡng của họ.
Trong thần thoại Hi Lạp thường khai thác những chủ đề như khai thiên lập địa, các
vấn đề liên quan đến cuộc sống , các câu chuyện liên quan đến các vị thần, dũng sỹ.
Chủ đề thần thoại về các anh hùng, dũng sỹ giúp chúng ta nhận thức sâu sắc hơn
về bản thân họ. Các anh hùng xuất hiện trong các cuộc chiến chống lại kẻ thù, trong
cuộc chiến chống lại sự khắc nghiệt cũng như chinh phục thiên nhiên.
Ví dụ anh dùng Hêracles dùng đôi tay thần kỳ và cái cuốc uốn nắn dòng sông
Anphe và Pene cho chảy qua chuồng bò Aujat khổng lồ. Anh hùng Thesee bắt quái vật

đầu người, bắt con ngựa có cánh Pegade. Chàng Heracles đã chống lại nhiều tên lãnh
chúa bạo tàn, hèn nhát, tham lam, đố kị. Tên Diomet nuôi ngựa dữ bằng thịt người. Tên
khổng lồ Poliphem ăn thịt người, xây lâu đài bằng xương sọ người… chúng đã bị
những anh hùng trừng phạt theo công lí nhân dân. Hoặc tác phẩm hành trình trở về của
Ôđixê
Chủ đề về các vị thần cũng rất phong phú với nhiều tác phẩm. điều đó được thể
hiện thôn qua ngôn ngữ thi ca và trí tưởng tượng phong phú với tư duy đặc sắc, con
người Hi Lạp đã sáng tạo ra cả một hệ thống thần thoại hùng vĩ, đồ sộ với khoảng 3000
nhân vật thần linh và bán thần. Ví dụ như thần Dớt, thần Athêna, nữ thần calipso.
II. Đặc điểm của thần thoại Hi Lạp.
2


2.1. Đặc điểm về nội dung.
Thần thoại Hi Lạp là một di sản văn hóa lâu dời quý báu của nhân dân Hi Lạp, từ
lâu đã trở thành một giá trị phổ biến của gia tài văn hóa nhân loại.
Thần thoại Hi Lạp là những sáng tác văn học đầu tiên, sớm gắn bó với cuộc sống
sinh hoạt tinh thần của nhân dân. Những câu chuyện chất phác ngây thơ mà chứa đựng
một dung lượng trí tuệ sâu sắc và những vẻ đẹp kì ảo. Nó là cội nguồn sự sống tâm hồn
phong phú của nhân dân Hi Lạp trong buổi bình minh của lịch sử. Sử dụng các yếu tố
thần linh , sử dụng thế giới quan thần linh để giải thích tự nhiên và xã hội. Thần thoại Hi
Lạp bao hàm các hạt nhân hiện thực mà nếu bóc cái vỏ thần thoại ra ta sẽ nhận thấy hiện
thực xã hội thời tiền sử .Từ việc chế tạo, sử dụng dụng cụ đến săn bắt hái lượm,thuần
dưỡng vật nuôi tới xuất hiện sự phân công lao động xã hội. Ước mơ, khát vọng lãng
mạn chắp cánh cho trí tưởng tượng bay bổng và trí tưởng tượng này làm cho cuộc sống
đẹp hơn .
Ở Hi Lạp, trong giai đoạn từ thế kỷ VIII-VI TCN, nhân dân đã sáng tạo ra một
kho tàng thần thoại rất phong phú, bao gồm những những truyện có chủ đề về khai thiên
lập địa, về các thần thuộc, các lĩnh vực đời sống xã hội, về các anh hùng dũng sĩ. Đến
thế kỷ VIII TCN, cùng với sự phát triển của gia đình phụ quyền các thần được sắp xếp

lại thanh hệ thống có tôn ti trật tự.
Bên cạnh hệ thống các thần đó, người Hi Lạp cổ đại còn sáng tạo các thần bảo hộ
các nghành nghề và các lĩnh vực khác trong cuộc sống.
Ví dụ: Đêmêtê là hóa thân của đất và là nữ thần của nghề nông.
Điônixốt là thần của nghề trồng nho và nghề làm rượu nho.
Apolo là thần ánh sáng và nghệ thuật, Athena là thần trí tuệ.
Ơtecpô là thần âm nhạc , Tali là thần hài kịch, Polimni là thần thơ trữ tình
Urani là thần thiên văn….
Như vậy thần thọai Hi Lạp phản ánh nguyện vọng của nhân dân trong việc giải
thích và đấu tranh với tự nhiên đồng thời phản ánh cuộc sống lao động và hoạt động xã
hội.
Do được tạo nên từ thực tế cuộc sống , các vị thần của Hi Lạp không phải là những
lực lượng xa vời và đáng sợ như các thần ở phương Đông mà là những hình tượng rất
gần gũi với con người. Thần của Hi Lạp cổ đại còn có tình cảm yêu ghét vui buồn,
thậm chí cũng có ưu điểm, khuyết điểm nhưng có khi lại rộng lượng, có khi thì hẹp hòi,
cũng đa tình ghen tuông.
Ví dụ thần Dớt là là vị thần tối cao nhất, có nhiều vợ nhưng còn lén lút vợ có quan
hệ với nhiều nữ thần khác. Nữ thần tình yêu và sắc đẹp Aphrodit đã kết hôn với thần thợ
rèn Hêphaixtốt chân thọt, nhưng không chung thủy với chồng mà ngoại tình với thần
3


chiến tranh Aret, con trai của Dớt và Hêra. Thần thợ rèn đã dùng lưới sắt chụp bắt
được quả tang. Sau đó Aphrôđit lấy Aret và sinh được 5 con. Ngoài ra Aphrôđit còn có
những mối tình với thần rượu nho Điônixôt, với thần thương nghiệp Hécmét.
Có thể thấy rằng các vị thần cũng có những tình cảm như con người đời thường,
mỗi tính cách của vị thần như có sự hiện diện bóng dáng những con người trong xã hội.
Mặc dù thần thoại thấm đẫm thế giới thần linh nhưng cách giải thích các hiện
tượng tự nhiên và xã hội vẫn mang màu sắc hiện thực và duy vật. Chẳng hạn thần
Promethe sinh ra từ đất, thần Decalion sinh ra từ đá, Venus sinh ra từ bọt biển. Nghĩa là

đều do vật chất sinh ra. Cuộc sống của xã hội Hi Lạp thời cổ đại được miêu tả sống
động và huyền thoại hóa trong hệ thống truyện thần thoại .Nền sản xuất, trình độ sản
xuất và công cụ lao động được miêu tả khá rõ nét trong những câu chuyện có vẻ hoang
đường về các vị thần .Thần thoại Demeter kể về vị nữ thần trông coi việc trồng trọt mùa
màng .Nghề trồng nho và nấu rượu nho do thần Đinixốt khởi phát. Nghề rèn được tả
trong cuộc đời thần thợ rèn Hephaistotê. Nghề dệt tinh xảo được tả trong cuộc thi tài
của cô thợ dệt Ankmen và nữ thần Athena ở thành Athens. Nghề đi biển, nghề thương
mại là công việc của thần Hermet, nghề chăn nuôi du mục trong nhiều câu chuyện như
Icare mục tử, dũng sĩ Percee. . . Chuyện các thủy thủ trên con tàu Acgo cho ta biết
người xưa đã biết thuần hóa bò rừng thành bò nhà để kéo cày, gieo hạt . . .
Nội dung nhân văn cũng đậm đà trong thần thoại Hi lạp. Trong những gia hệ thần,
người kể chuyện biểu lộ rõ thái độ ca ngợi các vị thần có công và phê phán các vị thân
tiêu cực. Từ sau đó dần dần phân biệt hai loại thần đối lập. Nữ thần rạng đông xinh đẹp
với những ngón tay hồng. Nữ thần Đêm Tối sinh ra thần Chết. thần Mộng Mị, thần Số
Mệnh, thần Tuổi Già. Thần Hephaistote xấu xí chân thọt nhưng vẫn được mọi người quí
mến vì có công giúp người lao động rèn công cụ và vũ khí. Trái lại thần Chiến tranh
Aret có bộ mặt đẹp đẽ nhưng ai ai cũng căm ghét, ngay cả vợ hắn là thần Venus cũng đi
ngoại tình.
Ngoài ra tư tưởng đạo lí công bằng được đề cao: trừng phạt và khen thưởng. Phần
thưởng cao nhất là được trở về đỉnh núi Olympe hào quang chói lọi, sống bất tử cùng
thế giới thần linh và cuộc đời vui bất tận.
Thái độ trân trọng tất cả những gì có ích cho cuộc sống con người. Đặc biệt thái độ
đối với thiên nhiên: trân trọng cây cối, hoa lá, trừng phạt những kẻ bạc đãi thiên nhiên
tươi đẹp, nuôi dưỡng con người. Một tên vua chặt một cây sồi đã bị thần Đói đến thăm
nhà. Kẻ nọ vác cuốc chặt vườn nho bị thần Điônixôt trừng phạt đến chết .
Thần thoại Hy Lạp là những truyện thần thoại của người Hy Lạp, bao gồm các
truyền thuyết về các vị nam thần, nữ thần và các vị anh hùng của người Hy Lạp. Ban
đầu, thần thoại Hy Lạp là những câu chuyện thơ truyền khẩu qua nhiều thế hệ. Mỗi vị
4

thần có một hình dáng, một nguồn gốc, một sở thích, một cá tính và một lĩnh vực
chuyên môn mà họ quản lý; tuy nhiên, việc mô tả các thần thường xuất phát từ các dị
bản khác nhau nên không phải lúc nào cũng ăn khớp với nhau. Khi các vị thần được
vinh danh trong thơ ca hoặc khi cầu nguyện thì họ được coi như là một ý nghĩa tổng hợp
gồm tên và trách nhiệm của các vị để phân biệt với các hình ảnh khác của các thần.
Trách nhiệm của một vị thần có thể phản ánh một khía cạnh đặc biệt về vai trò của vị
thần đó
Tuy thần thoại Hy Lạp có trên 3000 vị thần nhưng người Hy Lạp vẫn được xem là
vô thần vì các vị thần Hy Lạp chỉ là đại diện của một hiện tượng, sự vật tự nhiên nào đó
chứ không phải là các thần thánh siêu hình, siêu năng như Thiên Chúa, Allah ngày nay.
Hơn nữa nó tôn sùng chủ nghĩa anh hùng. Giống như hầu hết các dân tộc khác trong xã
hội nguyên thuỷ, sự dũng cảm luôn được xem là tiêu chuẩn hàng đầu của một người đàn
ông, và các chiến công là những câu chuyện đáng quan tâm nhất. Các anh hùng không
chỉ đánh quái vật mà còn đánh luôn các vị thần (nếu cần thiết). Điều này rất khác với
thần thoại của các dân tộc khác coi thần thánh là bất khả xâm phạm. Qua đó cũng thể
hiện ý chí mạnh mẽ của con người: sức người có thể đương đầu được đối với cả thần
thánh và thiên nhiên.
2.2. Đặc điểm nghệ thuật
Đó là tính lãng mạn và cái đẹp cổ đại, chất thơ, trí tưởng tượng tràn đầy trong thần
thoại. Phẩm chất đó là nét đặc trưng của Con Người, thể hiện trên những yếu tố sau :
Trong nghệ thuật sáng tạo thần thoại, trí tưởng tượng của người xưa đã tạo ra hình
ảnh kì diệu về bản thân con người. Hình tượng thần Atlas, Heracles ghé vai đỡ cả bầu
trời nói lên ý chí và sức mạnh tinh thần của con người . Trí tưởng tượng của thần thoại
Hi Lạp đựa trên một trình độ tư duy rất cao cùng với sự quan sát thực tế chính xác tỉ
mỉ.
Cuộc sống gắn bó với thiên nhiên làm nảy sinh những cảm xúc mĩ học. Người xưa
đã biết say sưa ngắm bầu trời đêm đầy sao, những lớp sóng bạc kì vĩ của đại dương,
đêm trăng huyền diệu và rạng đông hồng tươi ấm áp lòng phấn khởi.
Trong sinh hoạt tinh thần thẩm mĩ, nhu cầu nghệ thuật cũng là đề tài phong phú

hấp dẫn trong thần thoại. Tiếng đàn ngân nga thánh thót của Amphion khiến cho hòn đá
xúc động tự chồng chất lên xây thành lũy. Thần Apollon là tay đàn xitar hạng nhất luôn
thắng trong mọi cuộc thi tài. Thần linh và con người cùng nhau thi tài nghệ thuật. Cây
đàn liere của nghệ sĩ Orphee khiến cho thiên nhiên ngưng lặng lắng nghe, thú dữ phủ
phục dưới chân chàng.
Ước mơ trẻ đẹp, sống bất tử cũng thể hiện bàng bạc trong những trang thần thoại.
Họ ước ao có cây gậy thần kì với hai đầu “sống và chết” của thần Hermet. Họ cũng ước
5


ao có thầy thuốc tài giỏi chữa bệnh cứu người. Thần thoại Hi Lạp còn có những trang
văn miêu tả vẻ đẹp đầy chất thơ cảnh sinh hoạt thanh bình. Ví dụ như cảnh hoàng hậu
Leda ngồi bên sông ngắm nhìn đàn thiên nga nô rỡn trên mặt nước.
III. Ý nghĩa của thần thoại Hy Lạp.
Thông qua thần thoại, con người tiếp cận được và nhận thức được mọi sự vật, hiện
tượng và bản chất của chúng trong thế giới này. Thần thoại không chỉ giúp cho con
người nhận biết thế giới, mà còn giúp cho con người thấy rõ phương thức tồn tại của
chính con người trong thế giới ấy và điều quan trọng hơn, khi hồi tưởng, nhớ lại và tái
hiện thế giới ấy, con người có khả năng thực hiện những gì mà các vị thần hay những
bậc anh hùng đã từng thực hiện và ngày càng tiến gần đến chỗ có thể nhận biết được
những điều bí ẩn, thiêng liêng của thế giới này. Không chỉ thế, với người Hy Lạp cổ đại,
thần thoại còn được coi là cái đã định trước cho con người những khuôn mẫu ứng xử
nhất định và ở vào cái thuở mà con người còn chưa có khoa học và chữ viết hay khoa
học và chữ viết còn đóng vai trò thứ yếu trong đời sống con người, thần thoại là cái
chuyển tải những thói quen và quy tắc sinh hoạt từ cha đến con, từ nhà thông thái đến
học trò, từ thế hệ này sang thế hệ khác và đó chính là điều kiện sống còn cho loài người.
Thần thoại Hi Lạp đề cao những tình cảm đạo đức lớn lao: tình yêu quê hương, đất
nước, đồng bào, đồng loại đến các tình cảm gia đình tình mẫu tử, vợ chồng, anh em, cha
con thủy chung son sắt. Chính vì đặc điểm này đã góp phần hình thành trong tư tưởng
người dân Hi Lạp những đức tính tốt đẹp, hướng về cái đẹp, sống hạnh phúc trong gia

đình, xã hội.
Thần thoại Hi Lạp đã mở đầu cho kỷ nguyên văn minh của nhân loại ,có ảnh
hưởng rất quan trọng đối với nền văn học nghệ thuật Hi Lạp, vì nó đã cung cấp một kho
đề tài và nguồn ảnh hưởng cho thơ, kịch, điêu khắc và hội họa của Hi Lạp cổ đại cũng
như ảnh hưởng sâu rộng đến các nước khác trên thế giới. Karl Marx đã nói “Không có
thần thoại Hi Lạp thì không có nghệ thuật Hi Lạp’’.Bao nhiêu bức tượng và công trình
kiến trúc và điêu khắc kì vĩ đã ra đời theo sau thần thoại. Thần thoại còn cung cấp đề tài
cho hai thiên anh hùng ca- sử thi bất hủ Iliat và Odixê, cho những bài thơ, nhũng vở bi
kịch. . . Thần thoại Hi Lạp còn chi phối cả quan điểm chính trị và đạo đức của thời cổ
đại Hi Lạp
C.KẾT LUẬN
Trải qua các thời kỳ lịch sử khác nhau nhưng thần thoại Hi Lạp vẫn còn giữ
nguyên giá trị cho đến ngày nay. Điều đó chứng tỏ được một sức sống lâu bền của dòng
văn học này trong nền văn hóa nhân loại đồng thời đây là khởi đầu rực rỡ, trở thành
6


nguồn nuôi dưỡng toàn bộ văn học nghệ thuật Hi Lạp về sau cũng như nền văn học của
các nước trên thế giới. 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Vũ Dương Ninh (chủ biên), Lịch sử văn minh thế giới, Nxb giáo dục, Hà Nội,
2002
2. Lương Ninh ( chủ biên), Lịch sử thế giới cổ đại, Nxb. Giáo dục, Hà Nội,2002.
3. Nguyễn Gia Phu, Nguyễn Văn Ánh, Đỗ Đình Thắng, Trần Văn La, Lịch sử thế
giới trung đại, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2009.
4. />5. />%C6%B0%C6%A1ng-tay-1/

7