Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

LƯỜNG VĂN VƯƠNG

QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA
GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH BẮC KẠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

LƯỜNG VĂN VƯƠNG

QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA
GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH BẮC KẠN
Ngành: Quản lí giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ THỊ KIM LINH

THÁI NGUYÊN - 2018


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng
tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công
bố theo đúng quy định. Những phần trích dẫn và tham khảo đều đúng theo quy
định của Nhà trường. Nếu sai tôi xin chịu trách nhiệm.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018
Tác giả luận văn

Lường Văn Vương

i


LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian với sự nỗ lực, cố gắng của bản thân cùng với sự giúp đỡ
nhiệt tình của các thầy cô giáo, các cơ quan đơn vị và bạn bè đồng nghiệp.
Luận văn đã được hoàn thành.
Tác giả xin chân thành cảm ơn TS. Hà Thị Kim Linh, cô giáo - hướng dẫn
khoa học, đã hướng dẫn và tận tình chỉ bảo tác giả trong suốt quá trình thực
hiện luận văn.
Các thầy, cô giáo Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên và các chuyên gia,
các nhà khoa học đã giúp tác giả hoàn thành chương trình học tập và tạo điều kiện
thuận lợi cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Lãnh đạo, cán bộ công nhân viên các phòng chuyên môn của Trường
Chính trị tỉnh Bắc Kạn, Huyện ủy Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn.
Tập thể học viên lớp Cao học Quản lý giáo dục - K24A, Đại học Sư phạm
Thái Nguyên và toàn thể các bạn đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè đã cổ vũ, động viên tôi
trong quá trình làm luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng nhưng chắc chắn luận văn sẽ không tránh khỏi
những thiếu sót, vì vậy rất mong được sự đóng góp ý kiến của thầy, cô giáo, các

bạn đồng nghiệp, các bạn học viên để luận văn được hoàn chỉnh hơn.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018
Tác giả luận văn

Lường Văn Vương

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ........................................................... iv
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................... v
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ..................................................................................... vi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
5. Giả thuyết nghiên cứu...................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Dự kiến cấu trúc luận văn ................................................................................ 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG
PHÁP GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ
CẤP TỈNH ................................................................................................ 6
1.1.

Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................... 6

1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................... 6
1.1.2. Những nghiên cứu trong nước ................................................................... 8
1.2.

Các khái niệm công cụ ............................................................................ 13

1.2.1. Khái niệm quản lý ................................................................................... 13
1.2.2. Khái niệm phương pháp .......................................................................... 14
1.2.3. Khái niệm phương pháp giảng dạy ......................................................... 14
1.2.4. Đổi mới phương pháp giảng dạy ............................................................. 15

iii


1.2.5. Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy ................................................ 16
1.3.

Một số vấn đề cơ bản về đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường
chính trị cấp tỉnh ...................................................................................... 17

1.3.1. Đặc điểm hoạt động giảng dạy ở trường Chính trị .................................. 17
1.3.2. Định hướng và yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường
Chính trị cấp tỉnh ..................................................................................... 19
1.4.

Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị cấp tỉnh ..... 23

1.4.1. Chủ thể quản lý hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường

chính trị cấp tỉnh ...................................................................................... 23
1.4.2. Nội dung quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở
trường chính trị tỉnh ................................................................................. 24
1.5.

Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới phương pháp giảng
dạy ở trường Chính trị tỉnh ...................................................................... 30

1.5.1. Yếu tố khách quan ................................................................................... 30
1.5.2. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 30
Kết luận chương 1.............................................................................................. 33
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP
GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ
TỈNH BẮC KẠN.................................................................................... 34
2.1.

Khái quát chung về trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ................................. 34

2.1.1. Tình hình công chức, viên chức, người lao động .................................... 34
2.1.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng .................................................................... 36
2.1.3. Hoạt động nghiên cứu khoa học, thực tế ................................................. 37
2.2.

Tổ chức khảo sát ...................................................................................... 38

2.2.1. Mục tiêu khảo sát..................................................................................... 38
2.2.2. Phạm vi và đối tượng khảo sát ................................................................ 38
2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 39
2.2.4. Phương pháp khảo sát.............................................................................. 39

iv


2.3.

Thực trạng hoạt động hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của
giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ............................................... 39

2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và đội ngũ giáo viên về tầm
quan trọng của hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy .................... 39
2.3.2. Thực trạng định hướng đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ..... 41
2.3.3. Thực trạng phương pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh BK .. 45
2.3.4. Thực trạng đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ..................... 48
2.4.

Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở
trường chính trị tỉnh Bắc Kạn .................................................................. 53

2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới phương pháp
giảng dạy ở trường chính trị tỉnh ............................................................. 53
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới
phương pháp giảng dạy ........................................................................... 56
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo quản lí hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy . 60
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động đổi mới phương pháp giảng
dạy của giáo viên ..................................................................................... 62
2.4.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đổi mới phương
pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ............... 65
2.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp
giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ....................... 66
2.5.1. Ưu điểm ................................................................................................... 66

2.5.2. Hạn chế .................................................................................................... 67
2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế............................................................. 69
Kết luận chương 2.............................................................................................. 71
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP
GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ
TỈNH BẮC KẠN.................................................................................... 72
3.1.

Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................. 72

3.1.1. Đảm bảo tính mục đích............................................................................ 72

v


3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ ............................................................. 72
3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ......................................................... 72
3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi ............................................................... 73
3.2.

Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của
giáo viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn .................................................. 73

3.2.1. Nâng cao nhận thức của CBQL, giáo viên và học viên đổi mới
phương pháp giảng dạy ở trường chính trị cấp tỉnh ................................ 73
3.2.2. Bồi dưỡng về phương pháp dạy học tích cực, kỹ thuật dạy học hiện
đại cho giáo viên trường chính trị tỉnh .................................................... 75
3.2.3. Tăng cường CSVC, trang thiết bị phục vụ hoạt động đổi mới phương
pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh ................................. 79
3.2.4. Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên tại trường

chính trị cập tỉnh ...................................................................................... 81
3.2.5. Đổi mới PPGD theo hướng gắn giảng dạy lý luận chính trị với việc
tổng kết thực tiễn công tác tại địa phương .............................................. 85
3.3.

Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 88

3.4.

Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp................ 89

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 89
3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm ........................................................................... 89
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 89
3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 89
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 90
Kết luận chương 3.............................................................................................. 94
KẾT LUẬN VÀ KHUYỀN NGHỊ ................................................................. 95
1. Kết luận .......................................................................................................... 95
2. Khuyến nghị................................................................................................... 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 99
PHỤ LỤC

vi


DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
CBQL

: Cán bộ quản lý

CSVC

: Cơ sở vật chất

CT QG HCM

: Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

ĐTNCS HCM

: Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

GD&ĐT

: Giáo dục và đào tạo

GDĐT

: Giáo dục đào tạo

GDPT

: Giáo dục phổ thông

GV

: Giáo viên

HT

: Hiệu trưởng

LLCT

: Lý luận chính trị

PP

: Phương pháp

PPGD

: Phương pháp giáo dục

QLDH

: Quản lý dạy học

TBGD

: Thiết bị giáo dục

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

iv


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1:
Bảng 2.2:
Bảng 2.3:

Bảng 2.4:
Bảng 2.5:
Bảng 2.6:
Bảng 2.7:
Bảng 2.8:
Bảng 2.9:
Bảng 2.10:

Bảng 2.11:
Bảng 2.12:
Bảng 2.13:

Bảng 3.1:

Bảng 3.2:

Thống kê thực trạng tổ chức bộ máy và biên chế các đơn vị...... 35
Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về ý nghĩa và tầm
quan trọng của hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy ........ 40
Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng định
hướng đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị

tỉnh Bắc Kạn ................................................................................ 41
Kết quả khảo sát của học viên về thực trạng định hướng đổi
mới phương pháp giảng dạy ........................................................ 43
Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng sử dụng
các phương pháp giảng dạy ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ........... 46
Kết quả khảo sát của học viên về thực trạng sử dụng các
phương pháp giảng dạy ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ........... 47
Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng đổi
mới phương pháp giảng dạy ........................................................ 49
Kết quả khảo sát của học viên về hiệu quả tiết học trên lớp
tại trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ................................................ 52
Kết quả khảo sát CBQL và giáo viên về thực trạng lập kế
hoạch quản lí hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy .......... 54
Kết quả khảo sát CBQL và giáo viên về thực trạng thực
trạng tổ chức thực hiện kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới
phương pháp giảng dạy ............................................................... 57
Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng chỉ
đạo quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy .............................. 60
Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng kiểm
tra, đánh giá hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy............ 63
Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng các
yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đổi mới phương pháp giảng
dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ..................... 65
Đánh giá của CBQL và GV về mức độ cấp thiết của các
biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo
viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn.............................................. 90
Đánh giá của CBQL và GV về tính khả thi của các biện
pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên
trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ..................................................... 92

v


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1:

Đánh giá của CBQL và GV về mức độ cấp thiết của các
biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo
viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn............................................ 91

Biểu đồ 3.2:

Đánh giá của CBQL và GV về tính khả thi của các biện
pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên
trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ................................................... 93

vi


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong Đường cách mệnh dẫn câu nói nổi tiếng
của Lênin: "Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận động...
Chỉ có theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách
nhiệm cách mệnh tiền phong". Quán triệt quan điểm trên, trong suốt quá trình
lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm đến công tác giảng dạy lý luận
chính trị, góp phần đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi
khác. Nghị quyết Đại hội XII khẳng định: “tiếp tục đổi mới hệ thống chương
trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị theo hướng nâng cao chất lượng, chú
trọng tính hiệu quả và phù hợp với từng đối tượng". Tại Hội nghị cán bộ toàn

quốc học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, ngày 20-4-2016,
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: "Các cơ quan nghiên cứu,
giảng dạy lý luận chính trị căn cứ vào nội dung của Nghị quyết để xây dựng
các chương trình, đề tài nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn triển khai Nghị
quyết Đại hội XII, khẩn trương cập nhật bổ sung, hoàn thiện chương trình,
giáo trình giảng dạy lý luận chính trị sát với từng đối tượng cụ thể".
Trường Chính trị tỉnh thực hiện chức năng, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp cơ sở, cán bộ công chức của
tỉnh về lý luận chính trị - hành chính. Trường Chính trị tỉnh cần tập trung nâng
cao chất lượng, hiệu quả công tác giảng dạy lý luận chính trị, trọng tâm là đổi
mới phương pháp dạy học, lấy học viên làm trung tâm, phát huy tính chủ động,
sáng tạo của người học; nhằm mục đích giáo dục cho học viên tinh thần yêu
nước, củng cố niềm tin với Đảng, rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống và vận
dụng kiến thức đã học vào thực tiễn công việc đang đảm nhiệm.
Đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị là việc áp dụng các
phương pháp giảng dạy mới kết hợp ứng dụng các phương tiện công nghệ hiện
đại thay vì chỉ sử dụng phương pháp truyền thống là thuyết trình nhằm hỗ trợ
hiệu quả cho quá trình dạy và học. Đổi mới phương pháp dạy học gồm hệ

1


thống các phương pháp khác nhau (như phương pháp Chuyên gia, Sàng lọc,
Lấy ý kiến ghi lên bảng, Hỏi đáp, Bể cá vàng...). Việc kết hợp, vận dụng linh
hoạt các phương pháp giảng dạy đó giúp cho việc giảng dạy của giảng viên
sinh động, phong phú hơn với nhiều tình huống, vấn đề để giảng viên và học
viên thảo luận, trao đổi và làm rõ các nội dung nghiên cứu, nhằm đem lại buổi
học có chất lượng cao. Với phương pháp này, người học có vị trí trung tâm,
giảm tình trạng giảng viên độc thoại và tăng cường đối thoại giữa giảng viên và
học viên, biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo. Cách thức này thực sự đã tạo

ra động lực để nâng cao tính năng động, tích cực, sáng tạo của người học.
Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn là một đơn vị có nhiệm vụ đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, dự nguồn lãnh đạo, quản lý các cấp của Tỉnh
Bắc Kạn, nằm trong hệ thống quản lý nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng
của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Trong nhiều năm qua, nhà
trường đã quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương của Đảng, nhà nước về
đổi mới phương pháp giảng dạy, thực hiện những nội dung chỉ đạo của Học
viện, của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Kạn về đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ
phương pháp giảng dạy - học tập gắn liền với việc đổi mới, nâng cấp hệ thống
cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị phục vụ góp phần rất quan trọng trong
việc nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng của nhà trường. Nghị
quyết Đại hội Đảng bộ nhà trường nhiệm kỳ 2010-2015 đã nhấn mạnh: Chú
trọng các khâu đổi mới công tác quản lý dạy và học, đổi mới phương pháp
giảng dạy, áp dụng các phương pháp dạy - học hiện đại trong các loại hình đào
tạo, bồi dưỡng của nhà trường.
Tuy nhiên, việc đổi mới phương pháp giảng dạy của trường Chính trị tỉnh
Bắc Kạn còn chưa đạt hiệu quả như mong muốn, nhiều giáo viên vẫn sử dụng
phương pháp giảng dạy chỉ là thuyết trình, ngôn ngữ, ngữ điệu diễn đạt đều
đều, thậm chí là tẻ nhạt, sử dụng phương pháp chưa khoa học, hợp lý, chưa phù
hợp với đối tượng và nội dung bài giảng, chưa có tính thuyết phục, chưa phát
huy được tính tích cực hưởng ứng của học viên, chất lượng giảng dạy chưa cao.
2


Gần đây nhất, khi tổ chức lấy ý kiến phản hồi từ học viên đối với giáo viên, vẫn
còn có phiếu học viên đánh giá ở mức độ không hài lòng đối với phương pháp
giảng dạy của giáo viên.
Xuất phát từ những lí do trên tác giả đã chọn đề tài: “Quản lý đổi mới
phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn” làm
đề tài luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục.

2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất biện pháp
quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh
Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ nâng cao chất lượng giảng dạy lý luận
chính trị ở trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn trong giai đoạn hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy ở Trường Chính trị cấp tỉnh.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên Trường Chính trị
tỉnh Bắc Kạn.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của
giáo viên ở Trường Chính trị cấp tỉnh.
Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy
của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn.
Đề xuất biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên
Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn.
5. Giả thuyết nghiên cứu
Trong những năm vừa qua, mặc dù giáo dục lý luận chính trị của trường
chính trị tỉnh Bắc Kạn đã đạt được nhiều thành tích đáng kể nhưng trong công
tác quản lý mới phương pháp giảng dạy tại nhà trường còn một số hạn chế
3


như: Một số ít cán bộ quản lí, giáo viên chưa nhận thức sâu sắc về tầm quan
trọng của công tác đổi mới phương pháp dạy học, vì vậy việc đổi mới phương
pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá học viên, tăng cường cơ sở vật chất,
thực hiện các buổi hội thảo dự giờ chuyên đề còn chưa triển khai sâu rộng,
quyết liệt trong nhà trường. Vì vậy, nếu nghiên cứu được cơ sở lý luận và đánh

giá được thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở
trường chính trị tỉnh Bắc Kạn sẽ đề xuất được các biện pháp quản lý đổi mới
phương pháp giảng dạy cho giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn phù
hợp với điều kiện thực tiễn và nhiệm vụ chính trị của tỉnh, từ đó sẽ nâng cao
chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức của Trường Chính trị tỉnh.
6. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn sử dụng những số liệu thứ cấp, dữ liệu thông kê của Trường
Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn năm 2018
Khách thể điều tra: Khảo sát được tiến hành trên cán bộ quản lý, giáo viên
và học học viên của Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn trong năm học 2017 - 2018.
Chủ thể quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở trường
chính trị tỉnh Bắc Kạn là hiệu trưởng nhà trường.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lí luận
Sử dụng các phương pháp: Phân tích, tổng hợp những tư liệu, tài liệu lý
luận về QLGD, quản lí chất lượng giáo dục, quản lí chất lượng tổng thể để xây
dựng các khái niệm công cụ và khung lý thuyết cho vấn đề nghiên cứu.
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra
Sử dụng phiếu điều tra đối với cán bộ quản lý, giáo viên nhằm tìm hiểu thực
trạng của việc quản lý phương pháp giảng dạy ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn.
7.2.2. Phương pháp quan sát
Quan sát cách tổ chức quản lí hoạt động giảng dạy, đào tạo của nhà trường.
Thăm lớp, dự giớ của giáo viên.
4


7.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Tìm hiểu kinh nghiệm của cán bộ quản lý, giáo viên về việc quản lý
phương pháp giảng dạy.

7.2.4. Phương pháp chuyên gia
Tổ chức thảo luận chuyên đề, lấy ý kiến các chuyên gia về một số kết quả
nghiên cứu lý luận và thực tiễn.
7.2.5. Phương pháp phỏng vấn
Phỏng vấn Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, các giáo viên trường chính trị
tỉnh Bắc Kạn,... về thực trạng quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học
ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn làm căn cứ đề xuất những biện pháp quản lí
hiệu quả.
7.3. Phương pháp hỗ trợ
Sử dụng phương pháp thống kê để t hu thập, xử lí và phân tích các số
liệu nghiên cứu.
8. Dự kiến cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn dự
kiến cấu trúc gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của
giáo viên ở Trường Chính trị cấp tỉnh.
Chương 2. Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo
viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn.
Chương 3. Biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo
viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn.

5


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP
GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ CẤP TỈNH
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài
Nhiều nghiên cứu về đổi mới phương pháp giảng dạy đã được các nhà

nghiên cứu giáo dục quan tâm ở trên toàn thế giới, cụ thể như:
Từ thế kỉ XVII, J.A.Comenxki (1592-1670) đã đưa ra những yêu cầu cải
thiện PPGD theo hướng phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của người
học. Theo ông, giảng dạy thế nào để người học thích thú học tập và có những
cố gắng bản thân để nắm lấy tri thức. Hơn nữa, giáo dục cần có có mục đích
đánh thức năng lực nhạy cảm, phán đoán đúng đắn, phát triển nhân cách của
người học. Ông đưa ra lời khuyên: Hãy tìm ra phương pháp cho giáo viên dạy
ít hơn, học viên học được nhiều hơn [6].
Trong cuốn "Phát huy tính tích cực của học viên thế nào" của
I.F.Kharlamốp đã khẳng định vai trò to lớn của đổi mới PPGD trong việc tiếp
thu tri thức mới. Tác giả cho rằng: “Quá trình nắm kiến thức mới không thể
hình thành bằng cách học thuộc bình thường các quy tắc, các kết luận khái
quát quát hoá, nó phải được xây dựng trên cơ sở của việc cải tiến PPGD, của
viêc phân tích tính lôgích sâu sắc tài liệu, sự kiện làm nền tảng cho việc hình
thành các khái niệm khoa học" [15, tr.42].
Nhấn mạnh đến sự phát triển PPGD có Đixxtervec nhà giáo dục người
Đức, với tác phẩm “Hướng dẫn việc đào tạo giáo viên Đức” như sau: “Chỉ có
sự truyền thụ tài liệu của giáo viên mà thôi dù nghệ thuật đến đâu chăng nữa
cũng không thể bảo đảm được sự lĩnh hội kiến thức của học viên. Nắm vững
kiến thức, thực sự lĩnh hội chúng, cái đó học viên phải tự mình làm lấy, bằng trí
tuệ của bản thân”. ông thiên về phương pháp giảng dạy “phát triển” hơn là
phương pháp giảng dạy “thông báo” [dẫn theo 27].
6


Nhà giáo dục học người Nga Đ.K Usinxki (1824 - 1870) đã đề cập tới
tính tích cực trong PPGD như là “ cơ sở vững chắc cho mọi sự học tập có hiệu
quả”. Theo ông, đổi mới PPGD nhằm định hướng vào môi trường xung quanh,
biết hành động một cách sáng tạo, biết tự mình nâng cao trình độ học vấn, phát
triển bản thân và có kĩ năng tự giành lấy kiến thức [dẫn theo 27].

Đổi mới phương pháp giảng dạy trong đó chú trọng đến việc dạy học
theo nhóm nhỏ hay hợp tác nhóm, theo A.T.Francisco (1993): "Học tập nhóm
là một phương pháp học tập mà theo phương pháp đó học viên trong nhóm trao
đổi, giúp đỡ và hợp tác với nhau trong học tập". Điều đó rất phù hợp trong thời
đại ngày nay, khi khoa học kĩ thuật ngày càng phát triển thì yêu cầu làm việc
theo nhóm là cần thiết hơn bao giờ hết. Làm việc theo nhóm có thể tập trung
những mặt mạnh của từng người và bổ sung, hoàn thiện cho nhau những điểm
yếu (dẫn theo [29]).
Thế kỷ XX, các nước phương Tây nổi lên cuộc cách mạng tìm phương
pháp giáo dục mới dựa trên cơ sở tiếp cận “Lấy người học làm trung tâm” để
làm sao phát huy hết năng lực nội sinh của người học, đại diện cho tư tưởng
này là J.Deway, ông cho rằng: “Học sinh là mặt trời, xung quanh nó quy tụ mọi
phương tiện giáo dục” (dẫn theo [29]).
Golam Kibria giảng viên của đại học RMIT cho rằng “Đổi mới phưng
pháp giảng dạy là cần thiết cho hiện tại và tương lai của giáo dục để giúp học
sinh phát triển tiềm năng hoàn hảo, đạt được những hiểu biết mới hoặc mở ra
các kênh kích thích trí tuệ mới hay tăng cường sức mạnh tư duy thiết thực và
sáng tạo của học sinh không” (dẫn theo [38]).
Myra S. Wilhite (1996) tác giả nghiên cứu về giảng dạy sáng tạo và cải
thiện giảng dạy, tác giả cho rằng giảng viên các trường cao đẳng, đại học cần
tích cực chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm giúp cho sinh viên
tiếp thu kho tàng tri thức nhanh hơn, mặt khác sinh viên sẽ được trang bị
nhiều kiến thức thực tế, cũng như sẽ đáp ứng được đòi hỏi cao hơn của công
việc sau này [37].
7


Behrouz Ahmadi-Nedushan (2014) cho rằng giảng dạy sáng tạo, sinh
viên được tham gia vào một loạt các hoạt động giáo dục sáng tạo, tác động cao,
từ thiết kế trò chơi giáo dục để nghiên cứu với các tác động thực tế. Giảng viên

cần sử dụng các trang thiết bị hiện đại vào quá trình thiết kế bài giảng cũng như
giảng dạy, cụ thể như: Video, âm thanh, Ảnh động… [38].
1.1.2. Những nghiên cứu trong nước
Ngày 19/01/2018 Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam đã công bố Chương
trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới, chương trình được xây dựng theo định
hướng tiếp cận năng lực, phù hợp với xu thế phát triển chương trình của các
nước tiên tiến, nhằm thực hiện yêu cầu của Nghị quyết số 88/2014/QH13 của
Quốc hội: "Tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo
dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp
phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát
triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hoà trí, đức, thể, mỹ và phát
huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh". Đổi mới phương pháp dạy học là một
giải pháp được xem là then chốt, có tính đột phá cho việc thực hiện chương
trình này.
Trong bài "Đổi mới căn bản, toàn diện để hoàn thiện một nền giáo dục và
đào tạo Việt Nam nhân bản" (Tạp chí Cộng sản, số 885-7/2016), Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh: "Ngày nay, khi tri
thức đã trở thành yếu tố hàng đầu để phát triển kinh tế tri thức thì các nước
trên thế giới đều ý thức được rằng giáo dục là đòn bẩy quan trọng để đổi mới
mô hình tăng trưởng và phát triển xã hội bền vững". Nhận thức sâu sắc về điều
đó, việc đổi mới phương pháp giảng dạy trong thời đại tri thức nhằm đáp ứng
sự thay đổi của cuộc sống là một tất yếu.
Trong các bài báo khoa học "Dạy cách học" (Báo Nhân Dân hằng tháng,
số 266-4/2016) và "Dạy cách học - một trọng tâm trong đổi mới tư duy giáo
dục hiện nay - Tạp chí Giáo dục, số 378-3/2016). Theo đó, việc đổi mới
phương pháp dạy học nhằm đáp ứng bối cảnh của thời đại, nhu cầu phát triển
8


đất nước, nhu cầu phát triển nguồn nhân lực, mục tiêu giáo dục phổ thông, yêu

cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực, phù hợp với nội dung giáo dục từng
cấp, lớp được xem như một điều kiện có tính tiên quyết, nhằm quán triệt quan
điểm chỉ đạo trong Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung
ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng
yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế: "Chuyển mạnh quá trình giáo dục
từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất
người học".
- Trong cuốn “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về dạy và học môn Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong trường đại học, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội (2004) của tác giả Nguyễn Duy Bắc”. Tác giả đã tổng quát những vấn
đề nổi bật của việc giảng dạy môn Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng
thời đề ra giải pháp đổi mới PPGD nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, học
tập môn Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường đại học [3].
- Nghiên cứu về đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực: Tác
giả Trần Thị Mai Phương trong “Giảng dạy kinh tế chính trị theo phương pháp
tích cực”, Nxb Đại học sư phạm Hà Nội (2009). Tác giả đã đề cập và khái quát
những nguyên tắc cơ bản trong giảng dạy kinh tế chính trị và vận dụng phương
pháp giảng dạy tích cực trong giảng dạy kinh tế chính trị, đồng thời tác giả
cũng chỉ rõ sự cần thiết phải đổi mới PPGD kinh tế chính trị theo phương pháp
tích cực, theo đó đòi hỏi việc giảng dạy kinh tế chính trị phải gắn với thực tiễn
đời sống kinh tế - xã hội, với đường lối, chính sách, biện pháp kinh tế của Đảng
và Nhà nước, đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế - xã hội đối với việc
đào tạo nguồn nhân lực trong giai đoạn mới [24].
- Tác giả Vũ Hồng Tiến trong “Tài liệu bồi dưỡng giáo viên dạy chương
trình thí điểm SGK lớp 11 môn Giáo dục công dân” của, Nxb Giáo dục (2007),
đề cập đến vấn đề đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực hóa
9


hoạt động của người học. Mặt khác tác giả chú trọng đến việc kế thừa, phát

triển những mặt tích cực của các phương pháp giảng dạy hiện có như thuyết
trình, giảng giải, vấn đáp… đồng thời phải học hỏi vận dụng một số phương
pháp giảng dạy mới một cách linh hoạt nhằm phát huy tính tích cực, chủ động
sáng tạo của người học trong học tập, phù hợp với điều kiện dạy và học ở nước
ta hiện nay [30].
- Trong cuốn “Phương pháp dạy - học chủ nghĩa xã hội khoa học” của tác
giả Nguyễn Văn Cư, NXB Đại học sư phạm (2007) đã nêu rõ: "Để bài thuyết
trình có hiệu quả, cần có sự đổi mới, lấy người học làm trung tâm; hạn chế bớt
phương pháp thuyết trình thông báo, tái hiện, tăng cường phương pháp thuyết
trình theo hướng giải quyết vấn đề, thuyết trình xen kẽ vấn đáp, thảo luận hợp
lý, thuyết trình có minh họa đặc biệt gắn với công nghệ thông tin hiện đại để
bài giảng linh động hơn" [7].
- Thầy giáo Nguyễn Thiết Sơn, hiệu trưởng Trường THPT Kim Liên - Hà
Nội trả lời phỏng vấn Báo Giáo dục - Thời đại, thầy khẳng định: Điều quan
trọng trong đổi mới PPGD là giáo viên phải định hướng được rằng: người thày
không còn là người truyền đạt kiến thức một chiều, mà trở thành người hướng
dẫn học viên thu nhận kiến thức. Nếu định hướng được điều này thì tự khắc PPG
của thầy sẽ thay đổi. Đồng thời, thầy nhấn mạnh: Để đổi mới PPGD đạt hiệu
quả cao, vai trò tự thân của mỗi giáo viên là rất quan trọng. Bên cạnh đó, đổi
mới PPGD phải bắt đầu ngay từ các trường sư phạm. Mặt khác, các cơ sở giáo
dục cần tạo điều kiện cho giáo viên, khích lệ giáo viên mạnh dạn thể hiện những
PP mới [26]. Hay bài viết của Đặng Thị Kim Loan, Trường cán bộ Quản lý giáo
dục Thành phố Hồ Chi Minh thì nhấn mạnh: Trọng tâm của vấn đề đổi mới
PPGD chính là đổi mới quản lý hoạt động dạy của giáo viên và đổi mới quản lý
hoạt động học tập của học viên [17]. Bài viết khác của tác giả Đỗ Tiễn Sỹ với
tiêu đề "Đổi mới PPGD trong tư duy quản lý trường học" ở bài viết đã xác định:
PPGD nên lấy tự học làm trọng, QLDH cũng đề cao quá trình mỗi chủ thể tự
quản lý, lập kế hoạch, tổ chức thực hiện hiệu quả các mục tiêu dạy học [27]...
10

Tác giả Hà Thị Thùy Dương cũng đã đề cao vai trò của đổi mới phương
pháp giảng dạy lý luận chính trị. Tác giả đã làm rõ những đặc trưng của các
môn lý luận chính trị và những vấn đề có tính nguyên tắc trong giảng dạy lý
luận chính trị. Điều này chi phối việc lựa chọn phương pháp giảng dạy phù
hợp. Trên cơ sở đó, tác giã đã đưa ra một số lưu ý, định hướng trong sử dụng
một số phương pháp chính trong giảng dạy các môn lý luận chính trị, đó là
phương pháp thuyết trình kết hợp với chứng minh bằng thực tiễn, phương pháp
trao đổi, thảo luận nhóm và phương pháp dạy học tình huống [8].
Tác giả Trần Văn Hiếu cho rằng Đổi mới phương pháp giảng dạy các
môn lý luận chính trị hiện nay là vấn đề cấp thiết. Mục tiêu của sự đổi mới là
nhằm khắc phục tình trạng giảng dạy theo lối truyền thụ một chiều, thầy đọc trò
ghi, thầy giảng trò chép mà hiện nay xã hội đang phê pháp gay gắt. Trong nhiều
văn bản của Đảng và nhà nước ta cũng như chỉ đạo của Bộ giáo dục và đào tạo
đều nhấn mạnh đến nhu cầu của việc đổi mới. Có hai định hướng chung làm cơ
sở cho việc đổi mới là: lấy người học làm trung tâm và vận dụng những
phương pháp giảng dạy tích cực. Từ đó, tác giả cho rằng có bốn phương pháp
giảng dạy tích cực có thể vận dụng vào việc giảng dạy các môn lý luận chính trị
là: nêu vấn đề, dạy học theo nhóm hợp tác, tổ chức cho sinh viên thuyết trình,
thuyết trình kết hợp với sử dụng giáo án điện tử [13].
Một số công trình đề tài luận văn thạc sỹ nghiên cứu về vấn đề đổi mới
PPGD như:
- Tác giả Lê Thành Hiếu (2006) với luận văn “Những biện pháp quản lý
của Hiệu trưởng nhằm đổi mới phương pháp dạy học ở các trường THPT tại
Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh” [12]. Tác giả đã đưa ra được các
khái niệm về quản lý, đổi mới phương pháp dạy học ở các trường THPT. Đặc
biệt tác giả đã đưa ra được các giải pháp rất cụ thể và chi tiết có thể áp dụng
hiệu quả cho hoạt động đổi mới PPDH cho các trường ở quận Bình Thạch,
thành phố Hồ Chí Minh.
11

- Tác giả Trần Thị Nga, năm 2006 với luận văn “Những biện pháp cải tiến
quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường tiểu học quận Tân Phú,
Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn phát triển hiện nay” [20]. Tác giả đã
nêu được tầm quan trọng của hiệu trưởng đối với công tác quản lý hoạt động
dạy học trong nhà trường tiểu học, phân tích được các thành tố quan trọng
trong quá trình dạy học, đó là cụ thể hóa nhiệm vụ của giáo viên và học sinh.
- Tác giả Ngô Hoàng Gia (2007) với luận văn “Những biện pháp quản lý
đổi mới hoạt động dạy học của Hiệu trưởng các trường THCS huyện Đoan
Hùng, tỉnh Phú Thọ” [10]. Luận văn đưa ra được các khái niệm về đổi mới
PPDH, biện pháp đổi mới PPDH đối với Hiệu trưởng các trường THCS…điều
này làm tiền đề để đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đổi mới PPDH
nói riêng, và nâng cao chất lượng dạy học cho các trường THCS tỉnh Phú Thọ
nói chung.
- Tác giả Phạm Ngọc Quang (2013) với luận văn “Biện pháp chỉ đạo đổi
mới phương pháp dạy học ở bậc tiểu học của Phòng GD&ĐT thành phố Hạ
Long tỉnh Quảng Ninh” [25]. Chỉ đạo là một trong những chức năng quan trọng
của chủ thế quản lý, luận văn đã đưa ra được cái nhìn cụ thể về vai trò của
Phòng GD&ĐT, cũng như chức năng nhiệm vụ, quá trình quản lý giáo dục. Từ
đó tác giả đưa ra được các giải pháp cụ thể đổi mới PPDH ở bậc tiểu học.
- Tác giả Phạm Thị Thu Hà (2015) với luận văn “quản lý đổi mới phương
pháp dạy học môn Ngữ văn ở các trường THCS huyện Hải Hà theo hướng phát
triển năng lực người học” [11]. Một trong những định hướng đổi mới giáo dục
hiện nay đó là phát triển năng lực người học, chính vì thế luận văn đã đưa ra
được khái niệm, vai trò, tầm quan trọng của việc phát triển năng lực người học,
gắn nội dung đổi mới PPDH với việc phát triển năng lực người học.
Các công trình nghiên cứu khoa học trên đều tập trung vào một số nội
dung đổi mới PPGD và có ý nghĩa lí luận cũng như thực tiễn ở loại hình nhà
trường THPT, THCS và đặc thù của từng địa phương. Tuy nhiên, chưa có công

trình nghiên cứu toàn diện, có hệ thống và phù hợp với trường chính trị và điều
12


kiện thực tế của tỉnh Bắc Kạn về quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy. Do
đó, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo
viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn” để nghiên cứu nhằm góp phần thực hiện
tốt mục tiêu giảng dạy ở các trường chính trị được đề ra.
1.2. Các khái niệm công cụ
1.2.1. Khái niệm quản lý
Có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý, dưới đây là một số quan
niệm về quản lý.
Theo từ điển tiếng Việt: "Quản lý là tổ chức và điều khiển các hoạt
động theo những yêu cầu nhất định" [33].
Các tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc và Nguyễn Quốc Chí nhấn mạnh: "Hoạt
động quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý
(người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức
nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức" [5, tr.1].
Tác giả Hà Thế Ngữ cho rằng "Quản lý là quá trình dựa vào quy luật
khách quan vốn có của hệ thống để tác động đến hệ thống nhằm chuyển hệ
thống đó sang một trạng thái mới" [23, tr.363].
Theo Trần Kiểm thì "Quản lý là những tác động của chủ thể quản lý trong
việc huy động , phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn lực
(nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội lực) một cách tối
ưu nhằm đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất" [16, tr.8].
Các quan niệm trên tuy nhấn mạnh mặt này hay mặt khác, nhưng điểm
chung thống nhất đều coi quản lý là hoạt động được tiến hành trong một tổ
chức hay một nhóm xã hội; hoạt động quản lý là hoạt động có tính hướng
đích, nhằm đạt tới mục tiêu xác định; Trong quản lý bao giờ cũng có chủ thể
quản lý, đối tượng quản lý.

Dựa trên các khái niệm về quản lý, chúng tôi hiểu: Quản lý là sự tác
động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý
nhằm sử dụng có hiệu quả cao nhất các nguồn lực, các thời cơ của tổ chức để
đạt được mục tiêu đề ra trong điều kiện môi trường luôn biến động.
13


1.2.2. Khái niệm phương pháp
Bêcơn cho rằng phương pháp là: Sợi chỉ cần thiết dẫn đường [dẫn theo 23].
Đêcactơ thì kết luận rằng: Thiếu phương pháp thì người tài cũng có lỗi, có
phương pháp thì người tầm thường cũng làm được việc phi thường [dẫn theo 23].
Khái niệm phương pháp đã được các học giả tiếp cận dưới nhiều góc độ
khác nhau:
Theo quan điểm Triết học: Phương pháp là hình thái chiếm lĩnh hiện
thực, sự chiếm lĩnh hiện thực trong các hoạt động của con người, đặc biệt là
hoạt động nhận thức và cải tạo thực tiễn. Phương pháp chính là cách thức làm
việc của chủ thể, cách thức này tuỳ thuộc vào nội dung vì “Phương pháp là sự
vận động bên trong của nội dung”.
Các Mác cũng từng khẳng định: “Những thời đại kinh tế khác nhau
không phải ở chỗ chúng sản xuất ra cái gì mà ở chỗ chúng sản xuất bằng cách
nào, với những tư liệu lao động nào. Ví dụ: Cũng là sản xuất nông nghiệp
nhưng phương pháp tra hạt hoặc kéo cày bằng sức kéo của con trâu sẽ đem lại
kết quả khác so với sử dụng máy kéo” [4, tr.116].
Tuy được đề cập dưới nhiều góc độ khác nhau nhưng nhìn chung có thể
hiểu một cách ngắn gọn: Phương pháp là cách thức, là con đường, là phương
tiện để hoạt động của con người đạt được mục đích.
1.2.3. Khái niệm phương pháp giảng dạy
Theo I.Ia.Lecne, phương pháp giảng dạy là một hệ thống những hành
động có mục đích của giáo viên nhằm tổ chức hoạt động nhận thức và thực
hành của học sinh, đảm bảo học sinh lĩnh hội nội dung học vấn [4, tr.26].

Tác giả Hà Thế Ngữ cho rằng: “Phương pháp giảng dạy học là những
phương thức (cách thức) mà nhờ đó thực hiện hoá nội dung công tác dạy học giáo dục, thực hiện mục đích, nhiệm vụ giáo dục và dạy học ở giai đoạn lịch sử
phát triển xã hội... Vì thế, không thể áp dụng máy móc hệ thống các phương
pháp của một nước nào đó vào nước ta” [23,tr.154].
Tác giả Phạm Viết Vượng đã tiếp cận phương pháp giảng dạy ở hai chủ
thể trung tâm của hoạt động dạy và học, ông cho rằng: “Phương pháp giảng
14