xã hội học TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
--- ---

TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
NHẬP MÔN XÃ HỘI HỌC

VẤN ĐỀ TỪ THIỆN TRONG XÃ HỘI HIỆN NAY

GVHD: THS. NGUYỄN THỊ NHƯ THÚY
MÃ HP: INSO321005 NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN:

1. VÕ THỊ MỸ NGA
2. TÔN QUỐC KHANG
3. ĐÀO TÙNG DƯƠNG
4. HUỲNH MINH TUẤN
5. NGUYỄN NHƯ KHOA
6. NGUYỄN QUÁCH NHẤT NAM

Tp.HCM 12/2018


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Điểm:........................................
KÝ TÊN


CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
ĐỘC LẬP - TỰ DO - HẠNH PHÚC
--- --BIÊN BẢN THẢO LUẬN NHÓM
Hôm nay, ngày..... tháng.... năm......, nhóm chúng tôi gồm:
Võ Thị Mỹ Nga
Tôn Quốc Khang
Đào Tùng Dương
Huỳnh Minh Tuấn
Nguyễn Như Khoa
Nguyễn Quách Nhất Nam
Tại............... lúc..... giờ........ Tham gia thảo luận nhóm với đề tài:.............

MỤC LỤ


LỜI MỞ ĐẦU...............................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài........................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu..................................................................................................1

3.Phương pháp nghiên cứu............................................................................................2
4. Kết cấu của tiểu luận..................................................................................................2
CHƯƠNG 1. NHẬN THỨC CHUNG VỀ VẤN ĐỀ TỪ THIỆN VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA
TỪ THIỆN..................................................................................................................... 3
1.1.Khái niệm- Từ thiện là gì?.......................................................................................3
1.2.Đặc điểm của từ thiện..............................................................................................3
1.3.Vì sao chúng ta phải làm từ thiện?...........................................................................4
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ THỰC TIỄN VỀ TỪ THIỆN
TRONG XÃ HỘI HIỆN NAY.......................................................................................7
2.1.Thực trạng................................................................................................................ 7
2.2.Các vấn đề về từ thiện nảy sinh trong thực tiễn.......................................................8
CHƯƠNG 3. NHỮNG LỢI ÍCH VÀ MẶT TRÁI CỦA TỪ THIỆN- BÀI HỌC NHẬN
THỨC, LỜI KHUYÊN VÀ THÔNG ĐIỆP.................................................................10
3.1.Những lợi ích của từ thiện.....................................................................................10
3.2.Những mặt trái của từ thiện...................................................................................10
3.3.Bài học nhận thức, lời khuyên và thông điệp về từ thiện.......................................11
KẾT LUẬN.................................................................................................................14


LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
ALBERT EINSTEIN – THẾ GIỚI NHƯ TÔI THẤY : “Chi khi con người biết
sống vì người khác, sự sống mới thực sự bắt đầu”. Đây là chân lý
Cuộc đời của mỗi một con người, có thể nói mọi thứ đang diễn ra chỉ là tạm thời.
Người ta sống vì cái gì không ai có thể biết được, bởi vì sao?
Bởi vì mặt đất thì bao la, lồi lõm và chênh vênh, bởi địa cầu cũng là một sinh thể
bay lơ lững trong vũ trụ như một hạt bụi, nên con người đứng trên mặt địa cầu cũng
chỉ là hạt bụi nhỏ nhoi và cô đơn, nên người ta cảm được cái đau của mình và của
người, mà san sẻ, chìa tay ra giúp đỡ nhau. Nhưng cũng bởi thân phận con người quá
nhỏ nhoi, dễ tổn thương và dễ quị ngã, nên cũng mau chóng sa chân lún sâu vào chính

nỗi đau hay thân phận của mình.
Sự chia sẻ giữa con người và con người dưới cái tên nghe rất ư đẹp và lành tính
đó chính là “Từ Thiện” luôn cần tồn tại, bởi đó là lý tưởng cao đẹp, là nền văn minh
truyền thống của cả một dân tộc hào hùng, là cao quý. Tuy nhiên, trong một vấn đề
nào thì sự khác nhau về lý luận trên lý thuyết với ý kiến thực tế luôn là sự quan tâm
đáng được chú trọng nhiều hơn. Và ở đây, Từ thiện cũng vậy, nó vẫn có mặt trái của
nó, nó vẫn tồn tại nhiều suy nghĩ sai lệch, nhiều vấn đề nảy sinh khiến cho con người
vốn nhỏ bé càng trở nên nhỏ bé hơn. Vì sao? Vì việc làm từ thiện không phải là một
việc làm thường nhật hay một việc làm mà bất cứ ai cũng có thể có đủ chín chắn để
thực hiện.
Bởi vậy, từ lâu, vấn để từ thiện đã trở thành tâm điểm đáng được quan tâm đến
rất nhiều, nó dần trở thành một vấn đề trong xã hội. Đó là lý do nhóm chúng tôi lựa
chọn đề tài “Vấn đề từ thiện trong xã hội hiện nay” để làm tiểu luận kết thúc môn học
Nhập môn xã hội học.
2. Mục đích nghiên cứu

1


Tìm hiểu và làm rõ về vấn đề từ thiện hiện nay.
Nghiên cứu về tầm ảnh hưởng của từ thiện đối với con người và xã hội.
Nhận định những lợi ích và mặt trái của từ thiện từ thực trạng trong xã hội hiện
nay để đưa ra lời khuyên và bài học nhận thức đúng đắn.
3. Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp, phương pháp so sánh,
phương pháp điều tra xã hội học.
4. Kết cấu của tiểu luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo , tiểu luận được chia làm 3
chương.
Chương 1: Nhận thức chung về vấn đề từ thiện và đặc điểm của từ thiện

Chương 2: Thực trạng và các vấn đề thực tiễn về từ thiện trong xã hội hiện nay
Chương 3: Những lợi ích và mặt trái của từ thiện- Bài học nhận thức, lời khuyên
và thông điệp.

2


CHƯƠNG 1
NHẬN THỨC CHUNG VỀ VẤN ĐỀ TỪ THIỆN VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA TỪ
THIỆN
1.1. Khái niệm- Từ thiện là gì?
Từ thiện là gì?
Có một lý tưởng luôn soi sáng và cho ta nguồn sức mạnh để sống vui vẻ trước
nhũng khó khăn của cuộc đời đó chính là là cái Chân, Thiện, Mỹ. Như vậy, cái Chân,
Thiện, Mỹ ấy liệu có được coi là sự hiện diện của hai chữ từ thiện?
Về mặt từ ngữ, "từ thiện" là một từ Hán Việt được ghép bởi 2 từ: "Từ" và
"Thiện".
+ "Từ" đó chính là thương yêu, vd: "nhân từ" nghĩa là thương người, "từ tâm"
nghĩa là lòng thương.
+ "Thiện" đó chính là tốt lành, là hiền lành, không làm điều gì trái với đạo đức và
pháp luật , vd: "thiện nhân" nghĩa là người hiền, người tốt bụng
Từ đó có thể khái niệm rằng: Từ thiện có nghĩa là làm việc tốt xuất phát lòng
yêu thương (người), nó có thể là những việc giúp đỡ những người yếu kém, thiếu may
mắn. Những hành vi, việc làm tốt mà không xuất phát từ lòng thương thì không được
gọi là "Từ Thiện"
Về mặt xã hội, từ xa xưa, từ thiện được xem là căn bản của đạo đức và tình nhân
đạo cũng như là một đức tính hay là đức hạnh cần thiết trong nhiều tôn giáo. Trong
Kitô giáo, Do Thái giáo, Phật giáo và Hồi giáo, các giáo dân được khuyến khích thực
hiện việc này.
1.2. Đặc điểm của từ thiện

Trong xã hội hiện nay vẫn còn rất nhiều những hoàn cảnh, những mảnh đời khó
khăn cần được giúp đỡ. Mỗi ngày, vẫn có những nhà hảo tâm, những người tốt mang
3


những yêu thương đi sẻ chia cho những số phận đó. Đó là hoạt động từ thiện – một
trong những hoạt động tích cực đang được lan rộng hiện nay. Chính từ sự lan rộng ấy
mà từ thiện có những đặc điểm nhất định:
- Vì việc từ thiện thường là một việc tự nguyện, nên không có những nguyên tắc
bắt buộc nào. Tuy nhiên, theo quan điểm chung thì từ thiện là hành vi giúp người
nhưng không phải tất cả hành động giúp người nào cũng được gọi là từ thiện. Từ thiện
thường phải đi chung với bất vụ lợi (làm không vì lợi ích riêng) và thiện nguyện (tự
nguyện làm vì điều tốt)
- .Từ thiện có thể ở nhiều trạng thái khác nhau: nghe về từ thiện, biết về từ thiện,
tìm hiểu về từ thiện, mong muốn làm từ thiện và làm từ thiện
- Hoạt động từ thiện có thể thông qua các hình thức như quyên góp, hiến tặng
bằng tiền, vật phẩm, thời gian hay là cứu trợ nhân đạo, xóa đói giảm nghèo, chăm sóc
sức khỏe hay là những hành động trợ giúp tinh thần như an ủi.
- Từ thiện có thể là hành động của cá nhân hay là một tập thể, cộng đồng, thông
qua các Tổ chức từ thiện.
- Mở rộng thêm, chúng ta sẽ có những cụm từ liên quan, vd: "hoạt động từ
thiện", "tổ chức từ thiện", "hội từ thiện", "việc từ thiện". Thêm vào đó sẽ là những thắc
mắc như: tại sao nên làm từ thiện, hay làm từ thiện như thế nào?
1.3. Vì sao chúng ta phải làm từ thiện?
“Một khúc ca xuân” Tố Hữu đã từng viết: “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”
Hay những câu "Hạnh phúc là cho đi" hay "cho là nhận". Thật ra nếu xuất phát chính
từ cái tâm, lòng thương người thật sự, thì làm từ thiện sẽ....không có lý do. Đó là nhu
cầu tự thân và tự nhiên của mỗi chúng ta chứ chẳng cần động cơ, mục đích hay lý do
Tuy nhiên, lý do để làm từ thiện nó không đơn thuần chỉ là lý do để ta làm từ thiện mà
nó còn là nguồn động lực mạnh mẽ giúp việc làm từ thiện ngày một phát triển tích cực

hơn

4


1.3.1.Mang lại niềm vui cho người khác
Đây chắc hẳn là lý do đầu tiên mà bất kỳ ai cũng nghĩ đến khi làm từ thiện. Có
thể sẽ có một số người nghĩ rằng việc giúp đỡ tất cả những hoàn cảnh khó khăn dường
như quá sức đối với mỗi chúng ta, tuy nhiên, mọi sự hỗ trợ dù là nhỏ nhất vẫn mang
lại những hiệu quả nhất định. Ngay cả khi những đóng góp chỉ đủ để giúp một đứa trẻ
no bụng hay thời gian để tham gia vào các hoạt động từ thiện chỉ là 1 ngày trong năm,
giúp một cụ già qua đường, bạn cũng đã và đang làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn.
1.3.2.Mang lại niềm hạnh phúc cho chính mình
“Khi bạn cho đi hoa hồng, tay bạn sẽ vương lại mùi hương”. Hãy thử trải
nghiệm, thử một lần cho mình một cơ hội biết được niềm vui của người khác là niềm
hạnh phúc đối với bản thân bằng cách hãy thử mời một em bé hay một ông cụ bán vé
số một bữa cơm, và chắc chắn rằng nụ cười sẽ nở trên khuôn mặt bạn!
Theo PSB – mạng truyền thông không lợi nhuận của Hoa Kỳ: những việc làm tốt
thường mang lại lợi ích đối với người cho nhiều hơn là người nhận. Do đó, dù dưới
hình thức nào (tặng tiền, quyên góp đồ hay tham gia tình nguyện), từ thiện cũng sẽ làm
cho bạn hạnh phúc hơn. Cảm giác đó sẽ truyền từ người nhận sang người cho và lan
tỏa khắp cộng đồng. Bên cạnh đó, theo một nghiên cứu của Paul J. Mill – giáo sư y
khoa của trường đại học California: hoạt động tình nguyện giúp cải thiện sức khỏe của
bạn. Cụ thể, nó sẽ giúp ngăn ngừa chứng trầm cảm, tăng cường thể lực và đồng thời,
giảm 22% nguy cơ tử vong.
1.3.3.Mở rộng tầm nhìn, vốn sống quan hệ, mạng lưới với mọi người.
Khi trở thành tình nguyện cho một hoạt động cộng đồng, chúng ta sẽ được gặp
gỡ rất nhiều người chưa từng quen biết. Chúng ta có thể gặp những người cần giúp đỡ,
những tình nguyện viên khác và cả những nhà tài trợ, các doanh nghiệp, tổ chức khác.
Làm từ thiện giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, khách hàng có cái nhìn thiện

cảm và tích cực hơn về doanh nghiệp đó. Việc làm từ thiện cũng giúp doanh nghiệp

5


xây dựng một văn hóa lành manh, cũng là cách giúp kết nối các thành viên với nhau,
khiến cho các mối quan hệ trong tổ chức ngày càng gắn bó và bền chặt.
Đối với các bạn trẻ mới đi làm, sinh viên, học sinh, các hoạt động từ thiện chẳng
những giúp nâng cao vốn sống, kỹ năng giao tiếp, làm cho cuộc sống thêm phong phú
và năng động, mà nó còn là một điểm sáng trong hồ sơ xin việc hoặc xin học bổng
(nhất là học bổng nước ngoài) của chính các bạn.
1.3.4.Kết nối và xây dựng khả năng làm việc nhóm
Dù là trong môi trường học tập hay làm việc, kỹ năng làm việc nhóm là một
trong những kỹ năng quan trọng mà bản thân mỗi người cần phải có. Trừ khi bạn là
người “kiệt xuất”, mọi vấn đề giải quyết cần phải có tập thể. Do vậy, tình nguyện cũng
là cơ hội bạn thực hành kỹ năng làm việc và thảo luận nhóm – trong đó có các kỹ năng
như: lên kế hoạch, sắp xếp thời gian, tổ chức thảo luận, phân chia công việc…
1.3.5.Hoàn thiện về nhân cách của bản thân, để làm Người
Chúng ta lớn lên ai cũng được dạy về sự sẻ chia để thành người tốt. Và như thế,
làm từ thiện đúng nghĩa, là để làm Người.
Làm từ thiện thường là công việc giúp đỡ những người bất hạnh hơn và điều này
sẽ khiến chúng ta có cơ hội nhìn nhận lại những gì mình đang có, biết quý trọng sức
khỏe, hạnh phúc của mình hơn. Quan trọng nhất, sẽ nhìn nhận được những ý nghĩa sẻ
chia của cuộc sống.
1.3.6.Là tấm gương tốt cho các thế hệ sau
Lòng thương người, nhân đạo là những nhân cách quan trọng cho những đứa bé
nói riêng và cả thế hệ mai sau nói chung. Và không gì hơn nếu cha mẹ là những tấm
gương để con cái noi theo. Việc quyên góp tiền cho những tổ chức từ thiện là một cách
tuyệt vời để dạy con cái chúng ta về lòng tốt và tình yêu thương con người. Các bậc
phụ huynh có thể dẫn con theo trong những chuyến từ thiện hoặc để con tự lựa chọn

nơi hay người mà chúng muốn giúp đỡ. Khi trực tiếp nhìn thấy những khó khăn của
6


cuộc sống và cách chúng ta giúp đỡ những người kém may mắn, trẻ sẽ biết quý trọng
những gì mình đang có và biết yêu thương mọi người hơn..

7


CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ THỰC TIỄN VỀ TỪ THIỆN TRONG XÃ
HỘI HIỆN NAY
2.1. Thực trạng
Kinh tế nước ta ngày càng phát triển, đời sống của người dân ngày càng được
cải thiện nhưng đâu đó vẫn còn rất nhiều hoàn cảnh khó khăn do nghèo đói, bệnh tật,
thiên tai. Ngoài xã hội là đầy rẫy những đứa trẻ mồ côi, lang thang, phiêu bạt giữa
chốn bụi đời để kiếmcái ăn cái mặc, bao nhiêu các cụ già neo dơn không người thân,
không nơi nương tựa,... bão lũ, hạn hán cũng khiến người dân lao động liêu xiêu, khổ
cực,... và nhân dân ta đều luôn có những việc làm, hành động thiết thực, nhân đạo để
ủng hộ, giúp đỡ họ, các hoạt động thiện nguyện quyên góp tiền bạc, quần áo, sách vở
đồ đạc luôn được hưởng ứng nhiệt liệt
Hiện nay, có rất nhiều người hướng thiện và đang lặng thầm làm việc thiện
bằng cả trái tim. Họ kết nối với nhau, cùng chung tay, góp sức giúp đỡ những hoàn
cảnh khó khăn, những mảnh đời bất hạnh ấy. Có rất nhiều hội từ thiện, tổ chức từ
thiện, câu lạc bộ, nhóm ra đời và hoạt động từ thiện trên khắp các tỉnh thành, địa
phương.
Mỗi năm, mỗi tháng hay thậm chí mỗi ngày luôn có những chiến dịch ủng hộ
giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Ở các trường học đều có những đợt quyên góp
ủng hộ các bạn học sinh vùng sâu vùng xa hay những hòm từ thiện 1000 đồng đầy ý

nghĩa
Hầu như bất cứ ngày nào, bất cứ tờ báo nào, cũng sẽ thấy một mục ghi tên
những người đóng góp tiền bạc làm một việc thiện nào đó, giúp một người bệnh có
điều kiện vượt qua một căn bệnh hiểm nghèo, giúp mấy em bé mồ côi sau một vụ tai
nạn mất cả cha lẫn mẹ, đóng góp cho một trại nuôi dưỡng trẻ mồ côi, một bếp ăn từ
thiện, một trại nuôi người già không nơi nương tựa,... Đó chính là những hành động từ
thiện- một trong những phong trào đang trở xu hướng phổ biến trong một bộ phận
người hiện nay
8


Tuy nhiên, vẫn có sự tồn tại rất nhiều các hội nhóm từ thiện tại Việt Nam đang
hoạt động tự phát, không phải là quỹ từ thiện, không có giấy phép hoạt động từ thiện
được quy định theo pháp luật Việt Nam. Cũng khó đòi hỏi những hội nhóm này được
kiểm toán minh bạch. Như vậy, có thể thấy, từ thiện không dừng lại ở mặt tích cực mà
nó còn rất nhiều vấn đề phát sinh.
2.2. Các vấn đề về từ thiện nảy sinh trong thực tiễn
Với thực trạng hoạt động từ thiện ngày càng phát triển thành phong trào, xu
hướng như vậy thì từ thiện tồn tại không ít vấn đề nảy sinh:
-

Hoạt động từ thiện thiếu tính kiểu soát về mặt pháp lý: Do không có luật cụ thể

nào kiểm soát, mà nhiều người làm nghề quyên góp từ thiện cũng tự đặt ra những lệ
làng không giống ai. Mạng xã hội hiện nay đang ồn ào về câu chuyện một nhà từ thiện
tại Nghệ An đi tố cáo tiêu cực nhưng lại có các biểu hiện bất minh trong các hoạt động
thu chi tiền đóng góp của nhà hảo tâm. Khi bất cứ ai có ý kiến về việc minh bạch tài
chính đều bị chị ta xóa hết các ý kiến và chặn người tố cáo. Mới đây nhất, một người
sống tại Vinh đã rất bức xúc trước việc chị này “tịch thu” luôn cả một số tiền lớn gia
đình anh ủng hộ tận tay một bệnh nhân, và được chị giải thích rằng do là người có

công quảng bá nên chị có quyền quyết định những khoản đóng góp cho nhân vật theo
ý cá nhân… Vậy những người bỏ tiền ra đóng góp cho nhân vật đó có được biết rằng
đồng tiền mình chi ra đã được sử dụng không đúng mục đích, và biết bao khoản dư ra
như thế làm sao kiểm soát khi người thu, chi chỉ nằm trong một đầu mối cá nhân
không bị ràng buộc bởi bất cứ cơ sở pháp lý nào?
-

Còn rất nhiều bất cập về tính minh bạch và quản lý: Đó là một thực trạng khi

hoạt động từ thiện đang được thả lỏng về mặt quản lý như hiện giờ. Nhìn toàn cảnh,
những tổ chức từ thiện có quy củ và tầm hoạt động chiến lược chuyên nghiệp theo mô
hình các tổ chức quốc tế tại Việt Nam vẫn chỉ đếm trên đầu ngón tay. Vô số những tổ
chức từ thiện do cá nhân tự lập đều đang có những bất cập về tính minh bạch và quản
lý. Thậm chí, từ thiện đang có xu hướng biến tướng thành một “nghề” mang lại siêu
thu nhập. Đã có không ít những ồn ào tai tiếng xung quanh vấn đề này.
9


Để trở thành một “nhà từ thiện” ở Việt Nam rất đơn giản. Chỉ cần có vài bức hình
chụp một hoàn cảnh thương tâm đưa lên mạng xã hội, kèm ít lời than vãn lay động
lòng trắc ẩn của cộng đồng, hoặc hình ảnh một nhân vật chụp cùng những người
khuyết tật tại một trung tâm bảo trợ xã hội, lập tức người kêu gọi đã được gọi là nhà từ
thiện và có quyền nhận những đóng góp vào tài khoản cá nhân mà không cần qua bất
cứ một sự kiểm soát nào.
- Đối tượng và hình thức từ thiện ngày càng đa dạng: Ai có thể làm từ thiện? Bất
kỳ ai cũng có thể làm từ thiện, ko phân biệt tuổi tác, giới tính hay nghề nghiệp của bạn
là gì, ko cần bạn có nhiều tiền hay ít tiền. Cái cần nhất là tấm lòng mong muốn giúp đỡ
người khác của bạn, đối tượng tổ chức từ thiện có thể là cá nhân hay một tập thể, đối
tượng nhận từ thiện không chỉ là những người nghèo khổ mà bên cạnh đó tồn tại nhiều
đối tượng mạo danh, giả hoàn cảnh để được nhận từ thiện. Thông qua báo đài, phương

tiện truyền thông, lời kêu gọi, và chia sẻ từ bạn bè người thân đáng tin cậy. Có thể
bằng cách nhắn tin điện thoại, chuyển khoản trực tuyến, đóng góp trực tiếp và chia sẻ
trên các trang mạng xã hội. Đây là những cách làm tạo nên sự thuận tiện nhất có thể
dành cho người từ thiện. Chỉ cần bằng một thao tác nhỏ, là bạn đã có thể mang tấm
lòng của mình đến cho những hoàn cảnh khó khăn cần sự giúp đỡ. Về hình thức, hay
có thể đi đến trực tiếp nơi cần làm từ thiện một cách tự túc hoặc thông qua các tổ chức
và thực hiện các hoạt động từ thiện tại đó.

10


CHƯƠNG 3
NHỮNG LỢI ÍCH VÀ MẶT TRÁI CỦA TỪ THIỆN- BÀI HỌC NHẬN THỨC,
LỜI KHUYÊN VÀ THÔNG ĐIỆP
3.1. Những lợi ích của từ thiện
Về mặt cá nhân:
Từ thiện là nguồn tác động, nguồn động viên mạnh mẽ đến tinh thần và vật chất
cho cá nhân nhận và làm từ thiện hay lớn hơn là phần nào thay đổi một cuộc đời, một
số phận
Trong một xã hội với đầy rẫy biến cố, sự nhộn nhịp, sự rộng lớn bao la của biển
người thì không phải ai cũng có cơ hội được cảm nhận sâu sắc về tình yêu thương, sự
sẻ chia một cách chân thực. Và từ thiện, chính từ thiện mang lại cho mỗi người cơ hội
được một lần trải nghiệm tình người với nhau
Từ thiện là ngon lửa hi vọng, tiếp thêm niềm tin để vững bước, để gieo mầm cho
những ước mơ đầy rẩy sự tươi đẹp của những thế hệ con người.
Về mặt xã hội:
Truyền thống yêu thương, đùm bọc lẫn nhau được truyền từ đời này qua đời
khác, nó như một nét đẹp tiềm ẩn bên trong mỗi con người, nét đẹp của cả một dân
tộc. Chính vì vậy, từ thiện chính là phương diện thể hiện và gìn giữ truyền thống nhân
ái “ lá lành đùm lá rách”. Mang lại một giá trị nhân bản sâu sắc.

Không một chế độ xã hội nào có thể lo đầy đủ cho mọi số phận bất hạnh. Các cơ
quan xã hội hay từ thiện nhà nước dù có giỏi giang đến đâu cũng không thể đủ điều
kiện để có thể đến với mọi số phận bất hạnh với những sự giúp đỡ kịp thời. Do đó,
việc làm từ thiện phần nào giúp giảm bớt gánh nặng xã hội. Bên cạnh đó, giúp cho con
người, các mối quan hệ xã hội ngày càng gần nhau hơn, giúp xóa bỏ,giảm thiểu
khoảng cách, sự chênh lệch giàu nghèo
3.2. Những mặt trái của từ thiện
11


-

Dễ làm mất ý thức lao động của người nghèo và từ đó nảy sinh vấn đề tệ nạn xã
hội:
Chúng ta vì sự hào nhoáng của hai chữ “từ thiện” mà bỏ qua. Chúng ta từ thiện

bằng cách đem cho ai đó một chút tiền, rồi mặc kệ cuộc đời họ với số tiền đó, miễn
mình cảm thấy thoải mái là được. Đó là sự ích kỷ. Làm từ thiện là cả một quá trình thể
hiện sự cứu rỗi, không phải chỉ đơn giản là hành vi đem tiền đi cho
Nếu từ thiện không đúng cách không những không giúp được người nghèo, còn
đẩy họ tới việc lười biếng chỉ biết trông chờ lòng thương hại của người khác; xấu hơn
là ăn cắp, cướp giật để có tiền xài
Cả xã hội ta đang hoạt động từ thiện một cách tự phát, mất kiểm soát, không có
phương pháp, không có mục đích rõ ràng và đang gây ra những hệ luỵ tiêu cực cho xã
hội.
Ngày 10.11.2015, báo Thanh Niên có bài viết “Cướp cơm từ thiện ở Sài Gòn”
phản ánh việc nhiều người tới lấy cơm từ thiện trước cổng bệnh viện một cách chuyên
nghiệp. Lấy xong, họ chọn cơm ngon để ăn, còn thừa thì bán lại với giá 10.000
đồng/hộp, cơm không ngon hoặc cơm chay họ đem về cho heo ăn, một số dân nhậu thì
lấy thịt, đồ ăn làm mồi nhậu, cơm trắng thì vứt vung vãi trước cửa bệnh viện. Tệ hại

hơn, không ít thành phần là con nghiện, người vô gia cư, lười lao động cứ vật vờ trước
cửa bệnh viện chờ lấy cơm từ thiện. Họ chẳng làm gì, chỉ nhậu, hút chích hoặc tán dóc
trước cổng bệnh viện từ sáng tới tối, cứ có ai đến cho cơm là họ xông ra giành lấy. Có
người còn đem cơm lấy được về bán lại một ngày cũng được mấy chục ngàn đồng.
-

Thể hiện sự phân hóa, chênh lệch giàu nghèo quá lớn trong xã hội của một đất

nước: hoạt động từ thiện nở rộ ngoài việc thể hiện sự phân hoá giàu nghèo trong xã
hội, còn thể hiện sự nhân văn và ý thức vì cộng đồng của một số người dư giả.
Tuy vậy, hoạt động từ thiện mất kiểm soát lại đưa xã hội đứng trước những hiểm
hoạ khó lường khi nó làm mất đi ý thức lao động trong một bộ phận người nghèo, đẩy
họ vào hoàn cảnh dễ dàng phạm tội. Hơn bao giờ hết, chúng ta cần những chế tài rõ
12


ràng, cụ thể và sự vào cuộc rốt ráo của các cơ quan chức năng để chấn chỉnh các hoạt
động từ thiện nhằm đạt được những giá trị cao đẹp vốn có của nó.
Nếu không có sự can thiệp chấn chỉnh kịp thời và đủ tính răn đe từ pháp luật, e
rằng hoạt động từ thiện mất kiểm soát sẽ biến tướng thành các hình thức lừa đảo, và
đẩy lùi ý thức lao động của xã hội hoặc chỉ tạo thêm tệ nạn cho xã hội.
Không những vậy, nhiều trường hợp lợi dụng việc làm từ thiện để đánh bóng tên
tuổi, nêu cao chức vụ, tạo cơ hội cho lòng tham nảy nở,...
3.3. Bài học nhận thức, lời khuyên và thông điệp về từ thiện
3.3.1.

Bài học nhận thức và hành động

Nhận thức được từ thiện là hành động tốt đẹp trong xã hội, thể hiện tình yêu
thương của con người với đồng loại, là cơ sở để xây dựng các mối quan hệ xã hội và

phát triển đất nước. Bởi khi bản thân nhận thức rõ về từ thiện thì mới có thể lan truyền
việc tốt này đến cho những người khác mà không sợ vấp phải một sai lầm nào.
3.3.2.

Lời khuyên và thông điệp về từ thiện

Từ thiện là những hành động đáng trân quý cần được duy trì để tiếp tục phát
triển, để mang yêu thương và bình yên đến cho mọi người. Tuy nhiên thái độ và hành
động từ thiện là điều đáng lưu ý bởi vì “mọi người se quên rất nhanh việc bạn đã làm
nhưng sẽ nhớ rất lâu bạn đã làm nó tốt như thế nào”
Đối với người làm từ thiện: Giúp đỡ cả mặt vật chất lẫn tinh thần, hãy cho đúng
cách, cho hợp lý, “nên cho cần câu, chứ đừng chỉ cho con cá”- tạo kế sinh nhai bền
vững thay vì tạo thói quen ỷ lại, tôn trọng, sẻ chia, đồng cảm với nhưng người mình
giúp đỡ lẫn những người có số phận bi thương, hướng đến mục đích sẻ chia và người
nhận nhận được cái họ cần, có trách nhiệm với chính đồng tiền của mình để biết rằng
đồng tiền mình chi ra được sử dụng đúng mục đích.
Đối với người nhận từ thiện: Thể hiện sự biết ơn, tôn trọng một cách văn minh,
một cách đứng đắn, lịch thiệp và từ chính trong tâm, cố gắng phát huy tinh thần “lá
13


lành đùm lá rách”, người giàu giúp người nghèo, người nghèo yêu thương đùm bọc
người nghèo hơn, biết tận dụng cơ hội một cách tích cực để phấn đấu vươn lên hoàn
cảnh, vượt qua số phận, chiến thắng bản thân, loại trừ tư tưởng tiêu cực dựa dẫm, ỷ lại,
tìm cách được nhận từ thiện
Về cách thức tổ chức:
Đúng nơi, đúng đối tượng, đúng hoàn cảnh, hợp thời đại, có kế hoạch rõ ràng và
chi tiết, dù quy mô như thế nào vẫn cần sự từ thiện một cách có tổ chức, đảm bảo tính
an ninh, trật tự, tránh sự phô trương, hãy tự thiện từ tâm, từ tấm lòng trắc ẩn, tránh làm
từ thiện biến tướng thành một nghề mang lại “siêu thu nhập, phi lợi nhuận”

Có thể nói, không có thứ pháp luật nào trên đời buộc người ta phải làm từ thiện.
Tuy nhiên, đừng vì vậy mà sống nhạt đi với xã hội, ngày nay vẫn còn rất nhiều người
vô cảm với những gì diễn ra xung quanh cuộc sống, dửng dưng, không quan tâm, chia
sẻ với người khác. Hãy dừng lại và hành động! Việc thiện không đòi hỏi phải có thật
nhiều tiền bạc và thì giờ, chỉ cần tấm lòng. Tấm lòng là trân quý, là cao cả. Do vậy,
hãy biết yêu thương, sẻ chia với những số phận bất hạnh hơn mình và sẵn sàng giúp đỡ
người khác khi mình có đủ điều kiện.

14


KẾT LUẬN
Có một câu nói nổi tiếng “Có ba cách để làm giàu tâm hồn: mỉm cười, cho đi,
tha thứ”. Từ thiện chính là “mỉm cười và cho đi”. Và như thế, người làm từ thiện là
người giàu nhất- giàu về tâm hồn. Tuổi trẻ sống là cống hiến, là cho nhiều hơn nhận,
chỉ có như vậy, mới không phí đi tuổi trẻ của bạn. Đó là lý do chúng ta nên hành động!
Trong cuộc sống xã hội, dù ở bất cứ quốc gia nào cũng vẫn còn những hoàn
cảnh khó khăn bất hạnh. Đó có thể những thiệt hại nặng nề do thiên tai gây ra. Đó có
thể là nạn nhân của một vụ tai nạn thương tâm. Đó có thể là những con người thiệt thòi
ở những vùng xa xôi hẻo lánh. Đó cũng có thể là những người già neo đơn, những đứa
trẻ bị bỏ rơi không ai chăm sóc… Họ không còn đủ khả năng để tự chăm sóc cho bản
thân mà cần có sự chung tay giúp đỡ của toàn xã hội. Dù đất nước có phát triển đến
mấy, xã hội có hung thịnh đến mấy thì cũng không thể bao quát hết được tất cả những
số phận ấy. Đâu đó trong cuộc sống vẫn có những con người bị lãng quên, bị chìm
đắm trong đói khổ, đau thương. Vì lẽ đó, hãy sẻ chia nhiều hơn.
Tuy nhiên, việc làm nào cũng đòi hỏi sự hiểu biết, từ thiện cũng vậy, hãy làm từ
thiện từ chính tâm của mình và trái tim của sự yêu thương. Hãy để từ thiện mãi là một
việc làm cao quý và cao đẹp giưa những con người với nhau. Đừng biến tướng nó
thành một vấn đề xã hội theo hướng tiêu cực. Và từ thiện vốn dĩ không dễ dàng như
bạn thường nghĩ, trái lại, nó cũng không quá khó khăn như bạn tự đặt ra. Tuân thủ đạo

đức và xuất phát từ niềm tin yêu, đó chính là từ thiện.
Trong bài hát “Để gió cuốn đi” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn có đoạn: “Sống
trong đời sống cần có một tấm lòng, để làm gì em biết không?”. Đó là để xây dựng
một xã hội văn minh, giàu đẹp từ tấm lòng của những con người chân chất với nhau.
Đồng ý rằng, từ thiện trong xã hội ngày nay vẫn còn nhiều bất cập, nhưng hãy biến nó
thành một vấn đề xã hội theo hướng tích cực.

15