CÁC BIỆN PHÁP QUẢN lý HOẠT ĐỘNG dạy học CHO học SINH các TRƯỜNG TIỂU học QUẬN KIẾN AN, THÀNH PHỐ hải PHÒNG THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG lực tư DUY PHÊ PHÁN

CÁC BIỆN PHÁPQUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG DẠY HỌC CHO HỌC SINH
CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN
KIẾN AN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC TƯ DUY PHÊ PHÁN


- Định hướng và các nguyên tắc đề xuất biện pháp
quản lý hoạt động dạy học cho học sinh tiểu học ở các
trường tiểu học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê
phán.
- Định hướng đổi mới hoạt động giáo dục ở trường
tiểu học
Việc đổi mới giáo dục theo định hướng của Bộ GD&ĐT
là chuyển từ hình thức lý thuyết sang thực hành thực tế, chú
trọng việc hình thành năng lực hành động, phát huy tính chủ
động, sáng tạo của người học. Định hướng quan trọng trong
đổi mới PPDH nói chung và đổi mới PPDH ở Tiểu học nói
riêng là phát huy tínhtự lực và sáng tạo, tích cực, phát triển
năng lực hành động, năng lực cộng tác làm việc của người
học. Việc cải cách là một xu hướng tất yếu trong thời đại mới.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi
mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại;
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến
thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt
một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách


nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật

và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ
học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng,
chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
trong dạy và học”. Để thực hiện tốt mục tiêu về đổi mới căn
bản, toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, cần có
nhận thức đúng về bản chất của đổi mới phương pháp dạy
học theo định hướng phát triển năng lực người học và một số
biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng này”
“Đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát triển năng
lực của học sinh.
Đổi mới phương pháp dạy học đang thực hiện bước
chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp
cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến
việc HS học được cái gì đến chỗ quan tâm HS vận dụng được
cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, phải thực hiện
chuyển từ phương pháp dạy học theo lối "truyền thụ một
chiều" sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện
kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất. Tăng cường việc
học tập trong nhóm, đổi mới quan hệ giáo viên - học sinh
theo hướng cộng tác có ý nghĩa quan trọng nhằm phát triển


năng lực xã hội. Bên cạnh việc học tập những tri thức và kỹ
năng riêng lẻ của các môn học chuyên môn cần bổ sung các
chủ đề học tập tích hợp liên môn nhằm phát triển năng lực
giải quyết các vấn đề phức hợp.
Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động của người
học, hình thành và phát triển năng lực tự học (sử dụng sách
giáo khoa, nghe, ghi chép, tìm kiếm thông tin...), trên cơ sở

đó trau dồi các phẩm chất linh hoạt, độc lập, sáng tạo của tư
duy. Có thể chọn lựa một cách linh hoạt các phương pháp
chung và phương pháp đặc thù của môn học để thực hiện.
Tuy nhiên dù sử dụng bất kỳ phương pháp nào cũng phải đảm
bảo được nguyên tắc “Học sinh tự mình hoàn thành nhiệm vụ
nhận thức(tự chiếm lĩnh kiến thức) với sự tổ chức, hướng dẫn
của giáo viên”.
Việc sử dụng phương pháp dạy học gắn chặt với các
hình thức tổ chức dạy học. Tuỳ theo mục tiêu, nội dung, đối
tượng và điều kiện cụ thể mà có những hình thức tổ chức
thích hợp như: học cá nhân, học nhóm; học trong lớp, học ở
ngoài lớp... Cần chuẩn bị tốt về phương pháp đối với các giờ
thực hành để đảm bảo yêu cầu rèn luyện kỹ năng thực hành,
vận dụng KT vào thực tiễn, nâng cao hứng thú cho người học.


Cần sử dụng đủ và hiệu quả các thiết bị dạy học môn
học tối thiểu đã qui định. Có thể sử dụng các đồ dùng dạy học
tự làm nếu xét thấy cần thiết với nội dung học và phù hợp với
đối tượng học sinh. Tích cực vận dụng CNTT trong dạy học.”
- Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý
- Nguyên tắc 1: Đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ khi
thực hiện mục tiêu giáo dục Trung học phổ thông
Hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực tư
duy phê phán cho học sinh tiểu họclà nhằm đáp ứng mục tiêu
giáo dục toàn diện, giúp HS phát triển hài hòa về năng lực,
phẩm chất ở cấp tiểu học. Trong quá trình tổ chức hoạt động
cho HS các biện pháp quản lý dạy học theo hướng phát triển
năng lực tư duy phê phán cho học sinh tiểu học cần được thực
hiện một cách đồng bộ, hỗ trợ bổ sung cho nhau, quy trình

thực hiện phải liên hoàn.Hệ thống các biện pháp từ mục tiêu,
vai trò và nhiệm vụ đều phải tác động vào các khâu, các yếu
tố của HĐGD và HĐGD HS.
Có thể nói biện pháp quản lý dạy học theo hướng phát
triển năng lực tư duy phê phán cho học sinh tiểu họclà một hệ
thống đa dạng, phong phú, người QL cần sử dụng các biện


pháp một cách linh hoạt, mềm dẻo, áp dụng điểm mạnh và
điểm yếu của từng biện pháp để bổ sung, hỗ trợ cho nhau.
- Nguyên tắc 2: Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi
Xuất phát từ định hướng đổi mới để đáp ứng mục tiêu
GD, các biện pháp QL dạy học theo hướng phát triển năng lực
tư duy phê phán cho học sinh tiểu học phải dựa trên những
điều kiện thực tế của nhà trườngnhư: đặc điểm về tình hình
đội ngũ, về HS, CSVC đảm bảo phù hợp...
Khả thi chính là khả năng áp dụng được trong thực tiễn.
Do đó, cần phải được phân tích một cách đầy đủ, chính xác,
khoa học, có khả năng trở thành hiện thực để công tác QL dạy
học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán cho học
sinh tiểu họccủa nhà trường đạt được hiệu quả cao nhất.
- Nguyên tắc 3: Đảm bảo tính phù hợp với đặc trưng
loại hình hoạt động này
Đặc điểm của dạy học theo hướng phát triển năng lực tư
duy phê phán cho học sinh tiểu học là trên cơ sở nội dung
thống nhất thì hình thức tổ chức phải phong phú, đa dạng, phù
hợp để hình thành các năng lực, phẩm chất cần thiết với lứa
tuổi HS cấp tiểu học.
Mặt khác các biện pháp quản lí dạy học theo hướng phát
triển năng lực tư duy phê phán cho học sinh tiểu học cũng

phải kế thừa được kết quả của các công trình nghiên cứu khoa
học chuyên ngành quản lí giáo dục trước đó, tiếp tục vận dụng


những biện pháp quản lí hiệu quả mà những người đi trước đã
nghiên cứu, đề xuất và thành công.
- Nguyên tắc 4: Đảm bảo sự tác động và huy động các
chủ thể cùng tham gia hoạt động
Đối với môi trường trường học có học sinh bán trú thì
các thầy cô giáo và các cô chú nhân viên trong nhà trường
chính là người thân cận kề hàng ngày của các em, vì vậy các
lực lượng tham gia vào dạy học theo hướng phát triển năng
lực tư duy phê phán cho học sinh tiểu học cũng đa dạng ở tất
cả các môn học. Tuy nhiên, lực lượng tham gia tích cực nhất
vẫn là HS. Tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực tư
duy phê phán cho học sinh tiểu học phải thu hút được tất cả
các HS tham gia, phát huy tính tích cực, dưới sự cố vấn,
hướng dẫn và điều khiển của các nhà GD. HS không chỉ là
chủ thể tham gia mà còn đóng vai trò tổ chức các hoạt động,
có như vậy mới đạt hiệu được yêu cầu mục đích dạy học theo
hướng phát triển năng lực tư duy phê phán cho học sinh tiểu
học trong chương trình GD tiểu học.
3.1.2.5. Nguyên tắc 5: Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của
hoạt động dạy học cho học sinh tiểu học ở các trường tiểu
học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán.


Một là, Đảm bảo tính đặc thù
Để đạt hiệu quả cao trong quá trình học tập và nghiên
cứu, đòi hỏi người học phải có những kĩ năng: quan sát, phân

tích, đánh giá, khái quát hóa, trừu tượng hóa,... Để đáp ứng
yêu cầu đó, việc phát triển năng lực tư duy phê phán phải luôn
gắn liền giữa lí thuyết với thực nghiệm nhằm giúp các em có
cái nhìn chính xác, sâu rộng, toàn diện về các đối tượng
hóahọc.
Hai là, Đảm bảo tính định hướng vào mục tiêu của
chương trình
Mục tiêu chương trình dạy học khối tiểu học là tạo ra môi
trường thuận lợi để phát triển toàn diện, những năng lực, phẩm
chất của người học thông qua việc cung cấp những kiến thức cơ
bản cùng với việc rèn luyện các kĩ năng đặc thù của môn học.
Vì vậy, việc phát triển năng lực tư duy phê phán cho học sinh
chỉ đạt hiệu quả cao khi các biện pháp đề xuất hướng vào các
“mục tiêu về chuẩn kiến thức, kĩ năng và yêu cầu về thái độ
của chương trình”


Ba là, Đảm bảo tính sư phạm
Nguyên tắc này yêu cầu việc phát triển năng lực tư duy
phê phán phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí, khả năng
nhận thức của từng học sinh. Do đó nội dung kiến thức, mục
tiêu dạy học trong mỗi biện pháp cần được “phân tán và sắp
xếp theo thứ tự từ đơn giản đến phức tạp, từ cụ thể đến khái
quát”. Điều này sẽ phát huy tối đa tính tích cực, năng động ở
học sinh bên cạnh đó còn khơi dậy niềm đam mê, sáng tạo
của các em đối với bộmôn.
Bốn là, Đảm bảo tính toàn diện
Để đảm bảo nguyên tắc này, tác giả đã vận dụng quan
điểm hệ thống – cấu trúc vào việc phát triển năng lực tư duy
phê phán nghĩa là mỗi biện pháp được đề xuất đều dựa trên

mối liên hệ biện chứng giữa các năng lực thành phần của năng
lực tư duy phê phán, bên cạnh đó mỗi hoạt động dạy học phải
hướng đến mục đích phát triển từng năng lực thành phần, tổng
điểm các năng lực thành phần là cở sở để đánh giá sự phát
triển năng lực tư duy phê phán.


Năm là, Đảm bảo tính thực tiễn
Nguyên tắc này yêu cầu việc phát triển năng lực tư duy
phê phán cho học sinh phải xuất phát từ việc tìm hiểu, phân
tích, đánh giá thực trạng việc phát triển năng lực cho học sinh
ở các trường tiểu học. Vì vậy, các biện pháp do tác giả đề xuất
luôn đi từ: đặc điểm vùng miền, điều kiện cơ sở vật chất, đội
ngũ giáo viên,... ở các trường tiểu học
Bên cạnh đó, nguyên tắc này còn yêu cầu các biện pháp
phải được tiến hành thường xuyên và liên tục. Đây có xem là
yêu cầu chung, bắt buộc đối với tất cả các bộ môn. Để đảm bảo
nguyên tắc này khi đề xuất các biện pháp cần:
-

Căn cứ vào đặc điểm, cấu trúc và mục tiêu dạy học của

-

chương trình tiểu học
Căn cứ vào mục tiêu của mỗi hoạt động mà học sinh phải
thực hiện trong các môn học: hoạt động cơ bản, hoạt động

-

thực hành, hoạt động ứng dụng.
Sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi để tham
khảo ý kiến giáo viên bộ môn ở các trường tiểu học và
Phương pháp dạy học về biện pháp đã đề xuất.


Sáu là, Đảm bảo tính khách quan và chính xác khi đánh
giá sự phát triển nănglực tư duy phê phán
Bên cạnh việc đề xuất các biện pháp có tính hiệu quả,
khả thi thì cần đảm bảo tính chính xác, khách quan khi đánh
giá sự phát triển năng lực tư duy phê phán. Để đảm bảo
nguyên tắc này thì việc đánh giá cần hướng đến các yêu cầu
sau:
-

Thang đánh giá năng lực phải đảm bảo tính chính xác khi
đo lường các mức độ biểu hiện năng lực của người học.
Để

làm

được

điều

này

thìcấutrúccủathangđánhgiáphảikhoahọc, rõ ràng, thể hiện
mối liên hệ mật thiết giữa mục tiêu – nội dung – phương
pháp – hình thức tổ chức, có sự tương quan hợp lí giữa

các tiêu chí đánh giá. Bên cạnh đó, từ ngữ được dùng
trong thang đánh giá phải dễ hiểu và chính xác về mặt
-

khoahọc.
Mỗi tiêu chí đánh giá phải được thể hiện bằng các điểm số
cụ thể tương ứng với kết quả thực hiện hành động của
người học. Điều này sẽ đảm bảo tính khách quan trong

-

quá trình đánh giá.
Đa dạng hóa và kết hợp các công cụ đánh giá khác nhau


(đánh giá qua bài kiểm tra, đánh giá qua sản phẩm học
tập, đánh giá qua bảng quan sát, đánh giá qua nhận xét,...)
nhằm đảm bảo độ tin cậy khi đánh giá năng lực. Không
những thế, học sinh sẽ cảm thấy thỏa mãn về mặt tinh
thần, kích thích tính tích cực trong học tập, củng cố uy tín,
lòng tin yêu của học sinh đối với giáoviên.
Trên cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn phân tích, đánh giá
khoa học đúng thực trạng về dạy học theo hướng phát triển
năng lực tư duy phê phán cho học sinh tiểu học ở các trường
thuộc địa bàn quận Kiến An và từ các nguyên tắc nêu trên,
vận dụng kiến thức được học lớp QLGD tôi đề xuất một số
biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng quản lý dạy học
theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán cho học sinh
tiểu học ở các trường thuộc địa bàn quận Kiến An .
- Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học cho học

sinh tiểu học ở các trường tiểu học quận Kiến An, thành
phố Hải Phòng theo hướng phát triển năng lực tư duy phê
phán
- Nâng cao nhận thức về vai trò của hoạt động dạy học
cho học sinh tiểu học theo hướng phát triển năng lực tư
duy phê pháncho mọi lực lượng trong và ngoài nhà trường


-. Mục tiêu
Một trong các biện pháp QLvô cùng quan trọng đó
làbiện pháp bồi dưỡng nhận thức. Biện pháp này xuất phát từ
cơ sở khoa học: Nhận thức là nền tảng của thái độ và hành vi
của con người. Bắt đầu từ việc xem xét hiện tượng một cách
trực tiếp, tích cực, sáng tạo và dựa trên cơ sở thực tiễn
rồiphản ánh vào ý thức những hoạt động thực tiễn của con
người. Nhận thức đúng đắn sẽ có tác động đến kết quả là thái
độ và hành vi đúng đắn. Khi tổ chức một hoạt động bất kỳ, vị
trí và vai trò cũng như trách nhiệm của các lực lượng tham gia
có ý nghĩa quyết định đến sự thành bại của công tác QL của
hoạt động đó. Cho nên, việc quán triệt và nâng cao nhận thức,
tinh thần trách nhiệm, tích tích cực chủ động, tự giác trong
công việc cho đội ngũ GV, HS, gia đình HS và các lực lượng ở
cộng đồng xã hội là điều kiện hết sức quan trọng.
Về bản chất, hoạt động dạy học phát triển năng lực tư
duy phê phán cho học sinh tiểu học là một phương thức tổ
chức của HĐGD trong chương trình tiểu học mới. Tuy nhiên,
qua khảo sát chúng ta nhận thấy vẫn còn một số cán bộ cấp cơ
sở và GV với cách hiểu chưa tường minh về hoạt động dạy
học phát triển năng lực tư duy phê phán cho học sinh tiểu học.
Vậy, BLĐ nhà trường cần phải tiếp tục bồi dưỡng kiến thức,

giúp cho đội ngũ CB, GV và HS trong nhà trường nhận thức rõ
khi tham gia hoạt động dạy học phát triển năng lực tư duy phê
phán cho học sinh tiểu học. Vai trò và vị trí của HS chính là
chủ thể tích cực, chủ động phát huy khả năng của mình, sử
dụng kiến thức và khả năng tích lũy được từ lý thuyết để đi vào
thực hành trong thực tiễn, làm rõ vấn đề. Vai trò và vị trí của
GV chính là người tổ chức, hướng dẫn, khơi gợi, giúp đỡ để
học sinh được trực tiếp trải nghiệm vào các hoạt động phê
phán trong quá trình học. Vì thế, mỗi CB, GV, HS cũng như
lực lượng GD khác cần tự hoàn thiện về kiến thức, kỹ năng tổ
chức hoạt động dạy học phát triển năng lực tư duy phê phán
cho học sinh tiểu học nhằm đảm chất lượng yêu cầu đề ra.
- Nội dung và cách thực hiện
* Nội dung:
Tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đội ngũ CB, GV.
NV và HS về ý nghĩa, vai trò của hoạt động dạy học phát triển
năng lực tư duy phê phán cho học sinh tiểu học đối với
QTGD toàn diện. Khơi dậy ý thức trách nhiệm của đội ngũ
GV và sự tích cực tham gia hưởng ứng của các em HS. Trang
bị kiến thức và kỹ năng tổ chức hoạt động dạy học phát triển
năng lực tư duy phê phán cho học sinh tiểu học cho GV.
* Cách thực hiện.


- Đối với cán bộ quản lý: Hiệu trưởng cần tổ chức học
tập nghiên cứu một cách nghiêm túc các văn kiện của Đảng,
Nhà nước về GD&ĐT quán triệt một cách sâu sắc yêu cầu về
đổi mới nâng cao chất lượng GD trong thời đại ngày nay.

Trong kế hoạch công tác năm học, Hiệu trưởng cần xây dựng
hợp lý giữa hoạt động dạy học và các HĐGD khác, không coi
nhẹ chức năng nào, nhằm định hướng đúng đắn trong công tác
chỉ đạo, quản lý HĐGD toàn diện của nhà trường.
- Đối với giáo viên: Trên thực tế, mỗi GV cấp tiểu học
được đào tạo dạy hầu hết các môn như tiếng việt, toán và các
môn thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, nên
họ có kiến thức, tri thức khoa học rất vững vàng. Song bên
cạnh đó, khả năng và kinh nghiệm thực hiện QLGD còn gặp
nhiều hạn chế (nhất là đối với GV trẻ) cũng như thiếu sự nhiệt
tình.
Trong thời kì CNH - HĐH đất nước và hội nhập quốc tế,
việc tổ chức hoạt động dạy học phát triển năng lực tư duy phê
phán cho học sinh tiểu học là hết sức cần thiết đối với các nhà
trường hiện nay tại quận Kiến An, trong thời đại mới việc tư
duy không thể theo lối mòn mà phải có những đột phá, dạy
học sinh từ cấp tiểu học để hình thành kỹ năng phê phán cho
trẻ, giúp trẻ sau này sẽ có những tư duy tích cực và cách phản


biện vấn đề. Tuy nhiên, hoạt động này thực sự còn chưa được
quan tâm đúng mức,vì vậy BLĐ nhà trường cần tăng cường tổ
chức bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận cũng như năng lực
tổ chức các HĐGD cho đội ngũ, là lực lượng chủ yếu trực tiếp
tham gia, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện. Vì vậy cần
tập huấn cho GV các nội dung như sau:
-> Chủ trương, đường lối của Đảng, các quy định của Bộ
Giáo dục và Đào tạo về hoạt động dạy học phát triển năng lực
tư duy phê phán cho học sinh tiểu học.
-> Kĩ năng tuyên truyền, tập hợp, tổ chức hoạt động chủ

đề, chủ điểm.
Về hình thức bồi dưỡng cho GV tập trung vào các hình
thức sau:
-> Thông qua các buổi họp, sinh hoạt, lãnh đạo nhà trường
tổ chức cho CB, GV học tập, nghiên cứu và thảo luận thực hiện
các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, văn bản của
Bộ GD&ĐT, của Sở GD&ĐT về hướng dẫn quản lý hoạt động
dạy học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán.
-> Cử GV tham gia các lớp tập huấn theo các chuyên đề
do Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT tổ chức.
-> Sưu tầm, cung cấp tài liệu cho GV nghiên cứu nhằm
mục đích nâng cao năng lực tổ chức hoạt động dạy học theo
hướng phát triển năng lực tư duy phê phán.


-> Thông qua các hoạt động sinh hoạt bồi dưỡng chuyên
đề, thảo luận về việc tổ chức hoạt động dạy học theo hướng
phát triển năng lực tư duy phê phán, tạo điều kiện để GV
được trao đổi, học tập lẫn nhau về kinh nghiệm công tác tổ
chức hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực tư duy
phê phán trong nhà trường.
-> Quan trọng nhất là cách ghi nhận, đánh giá động viên
khích lệ của Hiệu trưởng (CBQLGD) để GV tự chủ động, tự ý
thức, tự thấy mình phải có trách nhiệm, nhất là luôn tự học, tự
bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực nghề nghiệp của bản thân.
Ngoài việc tập huấn, trao đổi để nâng cao nhận thức, bồi
dưỡng kiến thức kỹ năng tổ chức, BĐL nhà trường cần phải
chỉ đạo, huy động tất cả các lực lượng cùng tham gia như:
GV, nhân viên, BCH đoàn trường, CBQL, Ban đại diện
CMHS... cùng phối hợp để thực hiện tốt HĐGD.

- Đối với học sinh: phần lớn HS tiểu học đều nhận thức
chưa đầy đủ về vị trí, vai trò, ý nghĩa của học tập theo hướng
phát triển tư duy phê phán, qua đó các em sẽ được trang bị
các kỹ năng cơ bản phù hợp với bản thân từ thực tiễn các hoạt
động trải nghiệm, bổ sung vốn sống đáp ứng với yêu cầu đòi
hỏi của xã hội phát triển... Nhằm nâng cao nhận thức hơn nữa
từ đó giúp các em có tinh thần, thái độ đúng đắn khi tham gia


hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê
phán thì người hiệu trưởng cần chỉ đạo công tác tuyên truyền,
GD một cách thường xuyên và đồng bộ hơn. Trong quá trình
tổ chức thực hiện chú ý cả nội dung và hình thức tổ chức cho
HS một cách phù hợp thì hiệu quả đạt được sẽ rất khả quan.
- Đối với cha mẹ học sinh: Học sinh tiểu học vẫn còn
nhận thức chưa sâu sắc về hoạt động dạy học theo hướng phát
triển năng lực tư duy phê phán, các em chỉ biết là thầy cô dạy
gì thì mình làm theo. Chính vì vậy, sự phối hợp với các lực
lượng trong và ngoài nhà trường vẫn luôn được đặt ra trong
mục tiêu hoạt động GD chung của nhà trường. Để mang lại
hiệu quả cao thì nhà trường cần phải làm cho CMHS thấy
được vai trò quan trọng của hoạt động dạy học theo hướng
phát triển năng lực tư duy phê phán với sự hình thành, phát
triển các phẩm chất và năng lực thực tiễn của HS, rèn luyện
tính chủ động sáng tạo, cập nhật thông tin, mở mang kiến
thức, tạo hứng thú, bổ trợ cho học tập các môn văn hoá. Và
vượt lên trên hết chính là kết quả học tập và rèn luyện của các
em sẽ là câu trả lời cho mọi HĐGD của nhà trường có đang đi
đúng hướng hay không.
- Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động dạy học theo

hướng phát triển tư suy phê phán của học sinh cho đội ngũ
giáo viên trong nhà trường
- Mục tiêu
Trong mỗi nhà trường, nhân lực là yếu tố có tính chất
quyết định nên thành công của mỗi hoạt động, bởi vậy việc
xây dựng, chọn lựa, đào tạo đội ngũ có trình độ, năng lực, có
khả năng tổ chức thực hiện hoạt động dạy học theo hướng
phát triển năng lực tư duy phê phánlà một trong những biện
pháp đặc biệt quan trọng. Đa số CBQL và GV trong nhà
trường đều nhận thấy hoạt động dạy học theo hướng phát triển
năng lực tư duy phê phán là một trong những HĐGD nhằm
hình thành năng lực, phẩm chất toàn diện cho HS. Nhưng trên
thực tế, năng lực tổ chức các hoạt động của nhiều GV còn hạn
chế, mặc dù có kiến thức thuộc lĩnh vực thiết kế hoạt động
dạy học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán, song
còn thiếu kỹ năng và kinh nghiệm xử lý trong thực tiễn. Bên
cạnh đó vẫn có một số ít GV quan niệm rằng chỉ cần dạy kiến
thức các môn văn hóa theo phân phối chương trình, HS thì chỉ
cần hoàn thành chương trình tiểu học, học sinh còn bé nên
chưa hiểu hết về phương pháp tư duy phê phán.
Vì thế, việc bồi dưỡng nhận thức cho CBQL, GV, HS và
trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết để tổ chức hoạt động dạy


học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phántrong nhà
trường đang là nhiệm vụ được đặt ra hết sức cấp bách đối với
BLĐ, đặc biệt là trong thời điểm sau năm 2016 khi Bộ
GD&ĐT triển khai thực hiện chương trình mới về hoạt động

dạy học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán. Cần
khơi dậy ý thức trách nhiệm của mỗi CB, GV ngoài dạy chữ
thì dạy kỹ năng khác như kỹ năng phản biện là rất quan trọng,
hơn nữa các em HS trong nhà trường đều coi các thầy, cô như
người cha, người mẹ thứ hai của mình khi ra xa gia đình về
học tập và sinh hoạt tại nhà trường, làm rõ trách nhiệm của
HS trong quá trình tổ chức hoạt động dạy học theo hướng
phát triển năng lực tư duy phê phán để các em chủ động hơn
khi tham gia hoạt động. Cho nên, mỗi CB, GV, NV cần hoàn
thành tốt nhiệm vụ dạy kiến thức các môn văn hóa, chăm lo
nuôi dưỡng đảm bảo về sức khỏe, thì đồng thời phải biết
hướng dẫn HS mang những kiến thức lý thuyết áp dụng vào
thực tiễn qua các hoạt động học tập theo phương pháp mới
được tổ chức trong nhà trường. Đó chính là nền hình thành
nên nhân cách cho học sinh.
-Nội dung và cách thực hiện:
* Nội dung: Dựa trên cơ sở lý thuyết và thực tiễn khảo
sát tại các trường tiểu học trên địa bàn quận Kiến An, Hải


Phòng, với điều kiện hoàn cảnh khác nhau, thực hiện bài giảng
theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán bao gồm kiến
thức, kỹ năng, thái độ của GV liên quan đến công việc. Cho
phép họ thực hiện việc thiết kế hoạt động dạy học theo hướng
phát triển năng lực tư duy phê phán một cách hiệu quả trong
các tình huống khác nhau.
Các yếu tố cấu thành năng lực thiết kế hoạt động dạy
học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán của GV
tiểu học:
- Kiến thức:Kiến thức về tổ chức HĐGD nói chung, kiến

thức lí luận về hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng
lực tư duy phê phán bao gồm: khái niệm, đặc điểm, nội dung,
phân loại, phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động dạy học
theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán, đặc điểm tâm
lí của HS...
- Kỹ năng: Kỹ năng lựa chọn nội dung; kỹ năng sử dụng
các phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động dạy học theo
hướng phát triển năng lực tư duy phê phán; kỹ năng tổ chức
hoạt động, kỹ năng đánh giá kết quả hoạt động dạy học theo
hướng phát triển năng lực tư duy phê phán…
- Thái độ, giá trị: Thiết kế tổ chức hoạt động và giáo dục
học sinh liên quan tới thái độ tạo ra giá trị thấp hay cao.


Nhóm năng lực thiết kế hoạt động dạy học theo hướng
phát triển năng lực tư duy phê pháncủa GV tiểu học bao gồm:
-> Năng lực xác định mục tiêu của hoạt động: GV phải
nhận thức được GD&ĐT phải tạo ra những con người có
phẩm chất, năng lực cần thiết như trung thực, nhân văn, tự do
sáng tạo, có hoài bão và lí tưởng, cộng đồng. Mỗi HS tự phát
huy được tiềm năng, khả năng sáng tạo, làm chủ bản thân,
làm chủ đất nước và làm chủ xã hội.
->Năng lực xác định các nội dung hoạt động: GV biết
căn cứ vào khung tài liệu Bộ GD&ĐT ban hành và chương
trình kế hoạch công tác năm học của nhà trường để xây dựng
dự thảo nội dung chương trình, theo các lĩnh vực: Chính trị xã hội; Khoa học - kỹ thuật; Văn hóa - nghệ thuật; Vui chơi giải trí; Lao động công ích; Thể dục thể thao;
- Năng lực xác định và huy động các nguồn lực: CBQL
cần tranh thủ sự hỗ trợ về tinh thần và vật chất của các nguồn
lực vào hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực tư
duy phê phán, chỉ đạo tốt các lực lượng lượng trong nhà

trường tham gia tích cực vào các hoạt động văn hóa, chính trị,
xã hội của địa phương.
- Năng lực lựa chọn và sử dụng các hình thức và
phương pháp tổ chức hoạt động dạy học theo hướng phát triển


năng lực tư duy phê phán:
- Năng lực kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động: Hiểu rõ
về hình thức - quy trình - tiêu chí đánh giá, kế hoạch kiểm tra,
đánh giá, công tác khen thưởng, kỷ luật.
- Năng lực thiết kế từng chủ đề hoạt động:Để có thể xây
dựng và thiết kế được một chủ đề hoạt động dạy học theo
hướng phát triển năng lực tư duy phê phán, người GV phải có
kiến thức và kỹ năng về tổ chức hoạt động. Tùy thuộc vào
mục tiêu hoạt động , GV có thể lựa chọn các nội dung hoạt
động cũng như các phương pháp tiến hành phù hợp. Không
nên quan niệm một các cứng nhắc chỉ có hoạt động trải
nghiệm thực tiễn, hoạt động ngoài trời mới là trải nghiệm, khi
thiết kế hoạt động, GV có thể lựa chọn các hình thức trải
nghiệm trong lớp học như: hồi tưởng, suy ngẫm, thảo luận,
thực hành, động não, phản biện, thử đúng – sai, giải quyết vấn
đề tình huống…vẫn có thể đảm bảo học sinh được học tập tư
duy phê phán.
- Xây dựng các chương trình hoạt động dạy học cho học
sinh tiểu học ở các trường tiểu học theo hướng phát triển
năng lực tư duy phê phán
- Mục tiêu


Hiện nay, mục tiêu giáo dục theo tinh thần đổi mới là:

phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học, cả dạy
chữ, dạy người, dạy nghề. GD&ĐT phải tạo ra những con
người có phẩm chất, năng lực cần thiết như trung thực, nhân
văn, tự do sáng tạo, có hoài bão và lí tưởng phục vụ Tổ quốc,
cộng đồng; đồng thời phải phát huy tốt nhất tiềm năng, khả
năng sáng tạo của mỗi cá nhân, làm chủ bản thân, làm chủ đất
nước và làm chủ xã hội. Với biện pháp này, người được giao
nhiệm vụ xây dựng nội dung chương trình căn cứ vào mục
tiêu GD nói chung, mục tiêu của hoạt động dạy học theo
hướng phát triển năng lực tư duy phê phán nói riêng và căn cứ
vào chương trình giáo dục phổ thông hiện hành. Để phù hợp
với điều kiện thực tế trong và ngoài nhà trường thì cần có sự
thay đổi, điều chỉnh nhưng phải đảm bảo khung chương trình
của cấp tiểu học, tuân thủ đúng quy định về chuyên môn, có
tính hệ thống, đảm bảo về mặt cấu trúc, sự nhất quán và phải
tạo được sức thu hút đối với HS, tránh trùng lặp gây nhàm
chán.
-Nội dung và cách thực hiện:
-> BLĐ các trường tiểu học trên địa bàn Quận Kiến An
lên kế hoạch chỉ đạo GV xây dựng và phát triển chương trình
hoạt động dạy học theo hướng tư phát triển năng lực duy phê


phán cho học sinh tiểu học đảm bảo mục tiêu GD nói chung và
mục tiêu của hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực
tư duy phê phánnói riêng, phù hợp với điều kiện của từng
trường.
->Giao nhiệm vụ cho các tổ, nhóm chuyên môn đảm
nhận từng nội dung phù hợp với từng lĩnh vực khoa học xã
hội, khoa học tự nhiên. Căn cứ vào khung tài liệu Bộ GD&ĐT

ban hành và chương trình kế hoạch công tác năm học của nhà
trường, tự xây dựng dự thảo nội dung chương trình.
-> Nghiên cứu thật kỹ các hình thức tổ chức hoạt động
dạy học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán để
thiết kế hoạt động phù hợp, ví dụ: Có những nội dung phù
hợp tổ chức ở quy mô tại lớp học, nhưng có những nội dung
lại thích hợp tổ chức chung toàn trường; có những nội dung
phù hợp theo nhóm sở thích, Cần thiết kế hoạt động dạy học
theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán theo tuần,
tháng, học kỳ và cả năm học. Đảm bảo tính khoa học, có hiệu
quả, thực chất, không đối phó và phải có sự kiểm duyệt của
BLĐ.
-> Dự thảo nội dung chương trình tổ chức hoạt động dạy
học theo hướng phát triển năng lực tư duy phê phán cần được
thông qua trước hội đồng sư phạm để khảo sát lấy ý kiến đánh