bt kỳ lễ tân NGOẠI GIAO phân tích làm sáng tỏ vai trò của lễ tân ngoại giao trong việc thể hiện chủ quyền và thực hiện đường lối chính sách đối ngoại

I.MỞ BÀI
Lễ tân ngoại giao được xuất phát từ đường lối chính sách đối ngoại của mối quốc
gia nhằm thể hiện và phục vụ đường lối chính sách đối ngoại đó. Nó là công cụ chính trị
của hoạt động đối ngoại của một Nhà nước, là phương tiện thực hiện và cụ thể hóa các
nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế. Lễ tân ngoại giao còn thể hiện được sự trọng thị
trong mối giao hảo giữa các quốc gia, do vậy bất cứ quốc gia nào cũng đề cao vai trò của
Lễ tân ngoại giao (LTNG) trong quan hệ đối ngoại, đặc biệt là trong việc thể hiện chủ
quyền và thực hiện đường lối chính sách đối ngoại.
II. THÂN BÀI
1.Khái quát về LTNG và các vai trò của LTNG
1.1. Khái niệm LTNG
LTNG là tổng thể những nguyên tắc, những quy định truyền thống, tập quán được
các quốc gia thừa nhận mà các chính phủ, các bộ ngoại giao, các cơ quan đại diện ngoại
giao và các nhân vật chính thức phải tuân thủ trong giao tiếp quốc tế.
Như vậy LTNG bao gồm cả các quy định của Luật quốc tế và Luật quốc gia, cũng
như các quy tắc truyền thống, tập quán được sử dụng trong quan hệ ngoại giao.
1.2. Khái quát vai trò của LTNG
Lễ tân ngoại giao chỉ là cách thức giao tiếp ,nó không phải là nội dung chính và
mục đích cuối cùng của hoạt động ngoại giao, nhưng LTNG lại là công tác quan trọng rất
cần thiết của hoạt động ngoại giao. Nó được ví như một thứ dầu bôi trơn cho hoạt động
ngoại giao diễn ra một cách suôn sẻ. Cụ thể vai trò của LTNG như sau:
- Đối với việc thể hiện chủ quyền và thực hiện đường lối chính sách đối ngoại của quốc
gia
- Đối với việc duy trì và thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa các quốc gia
- Đối với việc thực hiện và cụ thể hóa các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế
- Các vai trò như: biểu thị sự trọng thị giữa các quốc gia, thể hiện sự lịch sự, văn minh của
quốc gia này đối với quốc gia khác. Tăng thêm sự tôn trọng, uy tín đối với nước chủ nhà;
Giới thiệu và chuyển tải những đặc trưng văn hóa của một dân tộc
Có thể thấy rằng việc ứng xử như thế nào cho đúng trong quan hệ với nước ngoài là
điều không đơn giản vì nó liên quan đến chủ quyền và lợi ích của quốc gia, uy tín và thể
1

diện của dân tộc, đồng thời liên quan đến phong tục tập quán và các nền văn hóa khác
nhau.
Pháp luật Việt Nam đã thể hiện các quy định nhằm cụ thể hóa vai trò của LTNG tại
các văn bản pháp luật như Nghị định số 82/2001/NĐ- CP về nghi lễ nhà nước và đón tiếp
khách nước ngoài. Thông tư số 01/2010/TT-BNG hướng dẫn sử dụng biểu tượng quốc gia
và nghi thức Nhà nước tổ chức một số hoạt động đối ngoại tại cơ quan đại diện nước
CHXHCN Việt Nam ở nước ngoài…
2. Vai trò của LTNG trong việc thể hiện chủ quyền và thực hiện đường lối
chính sách đối ngoại
Lễ tân là 1 loại nghiệp vụ cụ thể và là bộ phận cấu thành của hoạt động đối ngoại.
Nó xuất phát từ đường lối đối ngoại, thể hiện và phục vụ đường lối đối ngoại. Các biện
pháp lễ tân đều phải thể hiện đường lối chính sách đối ngoại của Nhà nước, biểu thị được
sự trọng thị, hữu nghị và hợp tác quốc tế đối với tất cả các quốc gia, các tổ chức quốc tế
trên cơ sở các nguyên tắc và tập quán lễ tân đã được các quốc gia tôn trọng và thực hiện.
Có thể lấy những minh họa sau để cụ thể hóa vai trò đó: Nghi lễ quốc gia được áp dụng
trong các lễ tiết Nhà nước như lễ nhậm chức của Tổng thống, lễ đặt vòng hoa ở đài tưởng
niệm nhân dịp quốc khánh, lễ truy điệu dịp quốc tang, lễ tuyên dương công trạng, lễ duyệt
binh mừng ngày chiến thắng…thường được tổ chức trọng thể theo tập quán quốc gia và
thói quen quốc tế được áp dụng trong các hoạt động lễ tiết mà đối tượng chính là đối
tượng chính là nhân vật nước ngoài như đón tiếp các đoàn cấp cao nước ngoài đến thăm
chính thức, lễ trình thư ủy nhiệm của các đại diện ngoại giao, lễ trao huân chương cho
khách nước ngoài, lễ ký các hiệp định, hiệp ước quốc tế…Tuy có sự khác nhau về tính
chất nhưng trong thực tế nghi lễ ngoại giao và nghi lễ ngoại giao và nghi lễ quốc gia
không hoàn toàn tách rời nhau. Nhiều hoạt động lễ tiết của các quốc gia có sự tham gia
của khách quốc tế, nhiều hoạt động lễ tiết của các cơ quan đại diện nước ngoài có mời
nhân vật nước sở tại…đòi hỏi có sự phối hợp chặt chẽ giữa nghi lễ quốc gia và nghi lễ
ngoại giao để đạt được yêu cầu vừa phù hợp với tập quán địa phương, truyền thống dân
tộc, vừa thể hiện được các nguyên tắc về nghi lễ ngoại giao được quốc tế công nhận.

LTNG không phải là các biện pháp nghiệp vụ đơn thuần, biện pháp lễ tân cũng như
mức độ lễ tân, thường được đề ra và thực hiện trên cơ sở vận dụng đường lối đối ngoại và
tình hình cụ thể với từng quốc gia. Mọi cuộc tiếp đón từ hình thức, nghi thức, số lượng và
các mức độ các nhân vật chính thức tham dự, quy mô các cuộc chiêu đãi đều phải ánh
mức độ quan hệ giữa hai quốc gia. Do tính chất quốc tế của Lễ tân ngoại giao mà sự tuân
thủ các quy tắc và tiêu chuẩn lễ tân ngoại giao trong mối giao bang giữa các quốc gia
2


được coi gần như là bắt buộc. Sự xa rời các quy tắc đã được thừa nhận, sự vi phạm hoặc
tự ý thay đổi của một bên có thể dẫn đến những tình huống trong quan hệ giữa các nước.
Trong lịch sử ngoại giao có thể tìm thấy nhiều chuyện rắc rối chỉ vì thái độ coi thường đối
với nghi thức lễ tân, hoặc tự ý bỏ đi 1 số tập quán về lễ tân đã được quốc tế thừa nhận. Ta
có thể tìm thấy một ví dụ qua chuyến thăm Nhật Bản từ ngày 23 đến 27/09/1987 của Thái
tử Thái Lan để dự các hoạt động kỷ niệm lần thứ 100 ngày thiết lập quan hệ ngoại giao
giữa hai nước. Theo báo “Thai Rath” thì Hoàng thái tử đã một số lần bị đối xử vô lễ.
Trong khi đang đi trên đường ở Yokohama, người lái xe cho Hoàng thái tử đã dừng xe lại
để đi tiểu tiện; trong khi dự lễ khánh thành tượng cựu hoàng đế Thái Lan Chulalong Korn
tại Nagoya, Hoàng thái tử đã phải ngồi trên chiếc ghế cùng loại ghế các vị khách khác và
đã phải cúi nhặt dưới đất sợi dây thừng để kéo tấm vải phủ tượng Hoàng đế Chulalong.
Hoàng thái tử đã rút ngắn lịch trình chuyến thăm này. Các báo của Thái Lan đã tố cáo
những thiếu sót về lễ tân của phía Nhật Bản. Một nhóm 60 hướng đạo sinh Thái Lan cũng
đã biều tình trước sứ quán Nhật Bản để phản đối. Theo AFP, Bộ ngoại giao Thái đã yêu
cầu Chính phủ Nhật Bản chính thức xin lỗi về việc đón tiếp Thái tử không thỏa đáng. Một
quan chức cao cấp Bộ ngoại giao Nhật Bản nói việc Thái Lan chính thức than phiền với
Nhật là Hoàng thái tử Thái Lan bị lăng nhục trong thời gian thăm Nhật Bản là một việc
đáng buồn. Nhật Bản sẽ tìm cách làm cho Thái Lan thông cảm về việc đó. Nhật không
tranh cãi hoặc xin lỗi công khai. Theo đài phát thanh Băng Cốc, trước tình hình đó, trong
một tuyên bố trên đài, Hoàng thái tử đã nói: “ mặc dầu có vấn đề nảy sinh trong chuyến đi
thăm của tôi do sự hiểu lầm hoặc do các quan chức thiếu năng lực, vì quan hệ giữa hai

nước, tôi hi vọng mọi việc sẽ được giải quyết ổn thỏa”.
Công tác lễ tân là công cụ chính trị và là phương tiện để thực hiện chính sách đối
ngoại của Nhà nước. Mỗi hoạt động lễ tân dù lớn hay nhỏ đều thể hiện thái độ chính trị,
nên người làm lễ tân phải cẩn thận và chu đáo, phải nắm bắt được chính sách đối ngoại,
không được để xảy ra các sơ suất làm ảnh hưởng đến các chính sách đối ngoại của quốc
gia.
III. KẾT BÀI
Vai trò của Lễ tân ngoại giao trong việc thể hiện chủ quyền và thực hiện đường lối
chính sách đối ngoại có tầm ảnh hưởng lớn đến cả quy trình lễ tân ngoại giao. Nắm bắt
được vai trò này, tựa như đã nắm bắt được cái hồn của dân tộc thể hiện trong hoạt động
đối ngoại. Do vậy các nhà lễ tân ngoại giao cần thể hiện phong cách chuyên nghiệp và tầm
am hiểu sâu sắc để đưa mối quan hệ giao bang giữa các quốc gia đi đến những giai đoạn
thành công mới trong quan hệ quốc tế.

3


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hiến chương Liên Hợp Quốc;
2. Công ước Viên năm 1961 về quan hệ ngoại giao;
3. Nghị định số 82/2001/NĐ-CP về nghi lễ nhà nước và đón tiếp khách nước ngoài;
4. Chuyên đề Ngôi thứ ngoại giao, Hoàng Trọng Nhu, nguyên vụ trưởng vụ lễ tân, Bộ
ngoại giao, 2009;
5. Tập bài giảng môn Lễ tân ngoại giao, khoa Pháp luật quốc tế, bộ môn công pháp
quốc tế, 2012;
6. />7. ;

4