Phân tích làm sáng tỏ vai trò của Tòa án Công lý quốc tế dưới góc độ pháp lý và thực tiễn hoạt động của Tòa

Phân tích vai trò của Tòa án Công lý quốc tế dưới góc độ pháp lý và thực tiễn hoạt động của Tòa
A. Lời nói đầu......................................................................................................................2
B. Nội dung..........................................................................................................................2
I. Khái quát chung về Tòa án Công lý quốc tế ...............................................................2
1. Tòa án Công lý quốc tế- cơ quan tài phán chính của Liên hợp quốc......................2
2. Chức năng của Tòa án Công lý quốc tế..................................................................3
II. Vai trò của Tòa án Công lý quốc tế............................................................................4
1.Tòa án Công lý quốc tế- cơ quan thi hành luật quốc tế nhằm gìn giữ hòa bình và
an ninh quốc tế.............................................................................................................5
2. Tòa án công lý quốc tế đóng góp phát triển luật quốc tế........................................7
C. Kết luận.........................................................................................................................10
D. Danh mục tài liệu tham khảo........................................................................................10
1
Phân tích vai trò của Tòa án Công lý quốc tế dưới góc độ pháp lý và thực tiễn hoạt động của Tòa
A. Lời nói đầu
Trong những năm gần đây tình hình kinh tế chính trị, xã hội ở các quốc gia trên thế
giới và các khu vực khác nhau có nhiều biến đổi. Bên cạnh những thuận lợi để cộng đồng
quốc tế phát triển bền vững không tránh khỏi các tranh chấp quốc tế. Các tranh chấp này
được giải quyết bằng nhiều biện pháp khác nhau và một trong các biện pháp đó là việc sử
dụng hình thức tài phán quốc tế. Tòa án Công lý quốc tế là một trong các cơ quan tài
phán điển hình hiện nay. Tòa án Công lý quốc tế là một trong sáu cơ quan chuyên môn
của Liên hợp quốc, được thành lập và hoạt động dựa trên Hiến chương Liên hợp quốc và
quy chế Tòa án Công lý quốc tế. Là một trong những mô hình tài phán chính, Tòa án
Công lý quốc tế có vai trò rất quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp quốc tế.
Chính vì vậy, bài tiểu luận dưới đây sẽ: “Phân tích làm sáng tỏ vai trò của Tòa án Công
lý quốc tế dưới góc độ pháp lý và thực tiễn hoạt động của Tòa”. Trong quá trình làm bài,
do thời gian cũng như kiến thức còn hạn chế nên vẫn còn nhiều thiếu sót. Kính mong các
thầy cô góp ý để bài tiểu luận được hoàn thiện thêm. Em xin chân thành cảm ơn!
B. Nội dung
I. Khái quát chung về Tòa án Công lý quốc tế
1. Tòa án Công lý quốc tế- cơ quan tài phán chính của Liên hợp quốc

Cùng với sự ra đời của Liên hợp quốc, ngày 6/2/1946, Tòa án Công lý quốc tế- cơ
quan pháp lý chính của Liên hợp quốc chính thức đi vào hoạt động. Toà án công lý quốc
tế là một trong sáu cơ quan chuyên môn chính của Liên hợp quốc. Tòa án công lý quốc tế
được thành lập và hoạt động dựa trên cơ sở Hiến chương Liên hợp quốc và qui chế Tòa
án công lý quốc tế. Hiến chương Liên hợp quốc dành toàn bộ chương XIV từ Điều 92 đến
Điều 96 để qui định những vấn đề cơ bản về tổ chức, thẩm quyền và hoạt động của Tòa.
Quy chế Tòa án công lý quốc tế gồm 70 điều được coi là phần phụ lục gắn bó hữu cơ với
Hiến chương Liên hợp quốc. Tòa án công lý quốc tế có trụ sở đặt tại Lahaye, Hà Lan.
Điều 92 Hiến chương Liên hợp quốc quy định: “Tòa án quốc tế là cơ quan tư pháp chính
của Liên hợp quốc. Tòa án này hoạt động theo một quy chế, được xây dựng trên cơ sở quy
chế tòa án quốc tế thường trực. Qui chế của tòa án quốc tế thường trực. Quy chế của Tòa
án quốc tế kèm theo Hiến chương này là một bộ phận cấu thành hiến chương.”
Tòa án công lý quốc tế trước hết là một cơ quan chính của Liên hợp quốc. Điều 7
Hiến chương liên hợp quốc qui định các cơ quan chính của liên hợp quốc là Đại hội đồng,
Hội đồng Bảo an, Hội đồng kinh tế và xã hội (ACOSOC), Hội đồng quản thác, Ban thư
ký và Tòa án Công lý quốc tế (Tòa án quốc tế). Tòa án Công lý quốc tế là cơ quan pháp
lý chính trị của Liên hợp quốc. Đây không phải là một tổ chức lập pháp mà chỉ là một cơ
quan tài phán đưa ra các phán quyết và các kết luận tư vấn trong chừng mực thẩm quyền
cho phép. Tuy nhiên, ngày nay không có một cơ quan nào giải quyết các vấn đề của cộng
2
Phân tích vai trò của Tòa án Công lý quốc tế dưới góc độ pháp lý và thực tiễn hoạt động của Tòa
đồng quốc tế trong một tổng thể và được các quốc gia sử dụng một cách chung nhất trong
việc bảo vệ những giá trị của luật quốc tế.
Các phán quyết và kết luận tư vấn của Tòa đã đề cập mọi khía cạnh nhau của công
pháp cũng như tư pháp quốc tế. Tòa đã chứng tỏ vấn đề không phải ở chỗ các vụ tranh
chấp đưa ra trước Tòa có tầm quan trọng đặc biệt hay không mà chính là thông qua việc
giải quyết giải quyết các tranh chấp, Tòa cùng các cơ quan chính khác của Liên hợp quốc
thúc đẩy quá trình duy trì hòa bình và an ninh quốc tế và phát triển các quan hệ hợp tác
giữa các quốc gia.
2. Chức năng của Tòa án Công lý quốc tế

Tòa án công lý quốc tế có hai chức năng chính là giải quyết tranh chấp quốc tế và
đưa ra kết luận tư vấn.
Tòa án công lý quốc tế giải quyết hòa bình, trên cơ sở luật quốc tế, các tranh chấp
pháp lý quốc tế phát sinh giữa các quốc gia trong các quan hệ quốc tế. Tòa án giúp Liên
hợp quốc đạt được một trong những nhiệm vụ cơ bản của mình là giải quyết các tranh
chấp bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với các nguyên tắc của công lý và luật quốc tế.
- Chức năng giải quyết tranh chấp quốc tế: Tòa án công lý quốc tế là cơ quan có
chức năng giải quyết tranh chấp phát sinh giữa các quốc gia thành viên Liên hợp quốc.
Các quốc gia không phải là thành viên của Liên hợp quốc nhưng muốn tham gia Quy chế
Tòa án công lý quốc tế và đưa tranh chấp ra Tòa thì phải thỏa mãn những điều kiện do
Đại hội đồng quyết định trong từng trường hợp cụ thể theo kiến nghị của Hội đồng bảo
an.
Tòa án công lý có thẩm quyền giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia nhưng thẩm
quyền này không phải đương nhiên mà phải dựa trên sự đồng ý rõ ràng của các bên tranh
chấp. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp của Tòa được xác lập theo ba phương thức:
- Chấp nhận thẩm quyền của Tòa theo từng vụ việc: khi có tranh chấp phát sinh các
quốc gia tranh chấp sẽ kí thỏa thuận đề nghị tòa giải quyết tranh chấp. Trong thỏa thuận
này, các quốc gia nêu rõ đối tượng tranh chấp, những vấn đề cần giải quyết, phạm vi
thẩm quyền của tòa… Nếu chỉ có một bên yêu cầu tòa án giải quyết nhưng bên kia không
chấp nhận thì tòa không có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đó.
Ví dụ: Trong vụ Thềm lục địa Biển Bắc năm 1969, để giải quyết tranh chấp về
phân định thềm lục địa giữa Đức- Đan Mạch- Hà Lan, hai thỏa thuận đã được kí kết giữa
Đức- Đan Mạch và giữa Đức- Hà Lan nhằm chấp nhận thẩm quyền giải quyết tranh chấp
của Tòa án công lý quốc tế.
- Chấp nhận trước thẩm quyền của Tòa trong các điều ước quốc tế: Trong một số
điều ước quốc tế song phương cũng như đa phương, các quốc gia thành viên có thể đưa
vào một điều khoản đặc biệt theo đó các bên thỏa thuận rằng trước khi xảy ra tranh chấp
3
Phân tích vai trò của Tòa án Công lý quốc tế dưới góc độ pháp lý và thực tiễn hoạt động của Tòa
liên quan đến việc giải thích và thực hiện điều ước quốc tế, một bên có thể đưa tranh chấp

ra trước tòa.
Ví dụ: Theo Điều 287, Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982, một quốc
gia được quyền tự do lựa chọn một hay nhiều biện pháp sau đây để giải quyết các tranh
chấp quốc tế có liên quan đến việc giải thích hay áp dụng Công ước: Tòa án Quốc tế về
luật Biển, Tòa án Công lý quốc tế, Tòa trọng tài Quốc tế…
- Tuyên bố đơn phương chấp nhận trước thẩm quyền của Tòa án: Việc đưa ra
Tuyên bố này hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của quốc gia. Tòa án Công lý quốc tế sẽ có
thẩm quyền giải quyết tranh chấp nếu như các quốc gia tranh chấp đều có tuyên bố đơn
phương chấp nhận trước thẩm quyền của tòa và các tuyên bố này đồng thời cùng có hiệu
lực đối với các tranh chấp phái sinh.
Ví dụ: Trong vụ tranh chấp Nicaragoa kiện Mỹ về các hoạt động quân sự và bán
quân sự mà Mỹ thực hiện tại Nicaragoa và chống lại Nicaragoa năm 1984, thẩm quyền
của Tòa án công lý quốc tế đã được xác lập thông qua hai tuyên bố đơn phương là Tuyên
bố của Mỹ ngày 14/8/1946 chấp nhận thẩm quyền của Pháp viện thường trực quốc tế (cơ
quan Tài phán trong khuôn khổ Hội quốc liên – tổ chức tiền thân của Liên hợp quốc.
Theo Điều 36, Qui chế Tòa án Công lý quốc tế, những quốc gia nào chấp nhận thẩm
quyền của Pháp viện thường trực quốc tế thì có thể được coi như chấp nhận thẩm quyền
của Tòa án công lý quốc tế)
- Chức năng đưa ra kết luận tư vấn : Ngoài vai trò giải quyết tranh chấp quốc tế,
hoạt động thực tiễn của Tòa còn để thực thi một chức năng quan trọng khác là đưa ra các
kết luận tư vấn được xác định theo Điều 96 Hiến chương Liên hợp quốc. Thẩm quyền thể
hiện chức năng này của Tòa án công lý quốc tế nhằm đáp ứng yêu cầu của các cơ quan
chính của Liên hợp quốc và các tổ chức chuyên môn được Đại hội đồng cho phép. Các
quốc gia không được quyền yêu cầu Tòa cho các kết luận tư vấn về các Tòa còn có các
thẩm quyền phụ như chỉ định các chánh án của Tòa trọng tài, Ủy ban trọng tài hoặc hòa
giải và các ủy viên khi cần hoặc theo yêu cầu của các quốc gia. Các ý kiến tư vấn của Tòa
chỉ mang tính chất khuyến nghị.
II. Vai trò của Tòa án Công lý quốc tế
Trước tiên ta cần khẳng định một điều, Tòa án Công lý quốc tế có vai trò rất quan
trọng trong việc giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia. Thông qua việc thực hiện hai

chức năng cơ bản của mình ta có thể thấy Tòa án có những vai trò sau:
4
Phân tích vai trò của Tòa án Công lý quốc tế dưới góc độ pháp lý và thực tiễn hoạt động của Tòa
1.Tòa án Công lý quốc tế- cơ quan thi hành luật quốc tế nhằm gìn giữ hòa bình
và an ninh quốc tế.
Để đánh giá được vai trò của Tòa án công lý quốc tế trong việc gìn giữ hòa bình và
an ninh quốc tế, trước hết cần phải nhìn vào hiệu quả thực hiện chức năng của Tòa, đó là
chức năng giải quyết hòa bình các tranh chấp quốc tế.
Hiến chương Liên Hợp Quốc ghi nhận mục đích cao cả mà LHQ theo đuổi là “duy
trì hòa bình và an ninh quốc tế”, và để đạt được mục đích này một trong những việc phải
làm là “điều chỉnh hoặc giải quyết các vụ tranh chấp hoặc những tình thế có tính chất
quốc tế có thể đưa đến sự phá hoại hòa bình, bằng phương pháp hòa bình theo đúng
nguyên tắc của công lý và pháp luật quốc tế”. Thông qua việc giải quyết hòa bình các
tranh chấp quốc tế, trong thời gian qua TACLQT đã góp phần quan trọng trong việc thực
hiện mục đích cao cả này. Ngày 12/11/1974, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua
Nghị quyết 3232(XXIX) về đánh giá lại vai trò của TACLQT, tiếp tục khẳng định Tòa án
là một cơ quan chính của Liên hợp quốc có vai trò to lớn trong việc giải quyết hòa bình
các tranh chấp quốc tế.
Vai trò này của Tòa án quốc tế được thể hiện qua thực tế hoạt động hơn 60 năm.
Tòa án Công lý quốc tế là cơ quan pháp lý chính của Liên hợp quốc. Đây không phải là
một cơ quan lập pháp mà chỉ là một cơ quan tài phán đưa ra các phán quyết và các kết
luận tư vấn trong phạm vi thẩm quyền. Tuy nhiên, ngày nay không có một cơ quan tài
phán nào giải quyết các vấn đề của cộng đồng quốc tế trong một tổng thể và được các
quốc gia sử dụng một cách chung nhất trong việc bảo vệ những giá trị của luật quốc tế
như Tòa án Công lý quốc tế.
Không phải mọi tranh chấp quốc tế đều thuộc thẩm quyền của Tòa án Công lý
quốc tế. Khác với các tòa trọng tài, Tòa án châu Âu, Tòa án nhân quyền châu Âu,
TACLQT không giải quyết các tranh chấp giữa các quốc gia với các tổ chức quốc tế hay
tự nhiên nhân. Chỉ có các quốc gia mới có quyền kiện ra TQCLQT để giải quyết các
tranh chấp pháp lí giữa họ. Và không phải tranh chấp nào của các quốc gia Tòa cũng có

thẩm quyền giải quyết, Tòa chỉ có thẩm quyền khi hai bên tranh chấp lựa chọn. Trong
mọi trường hợp xảy ra tranh chấp thẩm quyền của Tòa án được xác định trên cơ sở ý chí
của chủ thể tranh chấp và khi thẩm quyền của Tòa án được viện dẫn đến thì thẩm quyền
này là độc lập, dựa trên sự tự nguyện của các bên hữu quan mà không bị bất cứ một sức
5