PHÂN TÍCH MÔ HÌNH NHƯỢNG QUYỀN CỦA PHỞ 24 VÀ BÀI HỌC CHO CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM

TrongHieuKCT

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG
KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ
-------***-------

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Chuyên ngành: Kinh tế đối ngoại

PHÂN TÍCH MÔ HÌNH NHƢỢNG QUYỀN CỦA PHỞ
24 VÀ BÀI HỌC CHO CÁC DOANH NGHIỆP
VIỆT NAM

Họ và tên sinh viên

: Nguyễn Thị Hƣờng

Mã sinh viên

:111 111 0040

Lớp

: Anh 19

Khoá

: 50

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học : ThS. Vũ Thị Bích Hải

Hà Nội, tháng 5 năm 2015


TrongHieuKCT
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 2
3. Đối tƣợng nghiên cứu ......................................................................................... 2

UU

FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

4. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 2
5. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................... 2
6. Kết cấu của khóa luận ......................................................................................... 3
CHƢƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG NHƢỢNG
QUYỀN ....................................................................................................................... 4
1.1 Vị trí của nhƣợng quyền trong hệ thống các phƣơng thức thâm nhập thị
trƣờng quốc tế ......................................................................................................... 4
1.2 Khái niệm, đặc điểm và các hình thức của nhƣợng quyền ............................... 5
1.2.1 Khái niệm...................................................................................................5
1.2.2 Đặc điểm ....................................................................................................7
1.2.3 Các hình thức nhượng quyền..................................................................... 8
1.3 Các yếu tố ảnh hƣởng đến sự thành công của nhƣợng quyền ........................ 11

1.3.1 Bản sắc thương hiệu ................................................................................ 11
1.3.2 Vị trí ......................................................................................................... 11
1.3.3 Khả năng tiếp thị .................................................................................... 12
1.3.4 Chiến lược dài hạn .................................................................................. 12
1.3.5 Quản lý con người ................................................................................... 13
1.4 Lợi ích khi tham gia nhƣợng quyền ................................................................ 13
1.4.1 Đối với doanh nghiệp nhượng quyền ...................................................... 13
1.4.2 Đối với doanh nghiệp nhận quyền........................................................... 13
1.5 Nhƣợc điểm của tham gia nhƣợng quyền ....................................................... 14
1.5.1 Với doanh nghiệp nhượng quyền: ........................................................... 14
1.5.2 Với doanh nghiệp nhận quyền .................................................................14
CHƢƠNG II: PHÂN TÍCH MÔ HÌNH NHƢỢNG QUYỀN CỦA PHỞ 24 ........... 16
2.1 Vài nét về thƣơng hiệu Phở 24 ....................................................................... 16
2.1.1 Khởi nguồn ý tưởng kinh doanh Phở 24 ................................................. 16


TrongHieuKCT
2.1.2 Chủ sở hữu Phở 24 .................................................................................. 16
2.1.3 Các mốc phát triển nổi bật của Phở 24 ................................................... 17
2.2 Xây dựng mô hình nhƣợng quyền của Phở 24 ............................................... 20
2.2.1 Xây dựng mô hình cửa hàng chuẩn ......................................................... 20
2.2.2 Marketing thương hiệu ............................................................................ 23
2.2.3 Chuẩn bị các nguồn lực cho hoạt động nhượng quyền ........................... 26

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

2.2.4 Quy định mức phí nhượng quyền ............................................................ 29
2.3 Quy trình thực hiện nhƣợng quyền một cửa hàng Phở 24 .............................. 30
2.3.1 Tìm kiếm và đánh giá đối tác ..................................................................30
2.3.2 Lựa chọn hình thức nhượng quyền .......................................................... 32
2.3.3 Soạn thảo và kí kết hợp đồng ..................................................................32
2.3.4 Đào tạo và hỗ trợ đối tác trước khi hoạt động ........................................ 33
2.3.5 Giám sát và hỗ trợ khi cửa hàng đã đi vào hoạt động ............................ 35
2.4 Tình hình hoạt động nhƣợng quyền của Phở 24 trong nƣớc .......................... 35
2.5 Tình hình hoạt động nhƣợng quyền của Phở 24 trên thế giới ........................ 36
2.5.1 Tình hình nhượng quyền trên thế giới nói chung .................................... 36
2.5.2 Tình hình nhượng quyền tại thị trường nước ngoài nổi bật nhất:
Indonesia .......................................................................................................... 37
2.6 Đánh giá mô hình nhƣợng quyền của Phở 24................................................. 39
2.6.1 Thành công .............................................................................................. 39
2.6.2 Hạn chế .................................................................................................... 42
2.7 Đề xuất giải pháp phát triển hệ thống nhƣợng quyền của Phở 24 .................. 44
2.7.1 Đề xuất với chính phủ nhằm phát triển hệ thống nhượng quyền ............ 44

2.7.2 Đề xuất với phía doanh nghiệp chủ sở hữu Phở 24 ................................ 47
CHƢƠNG III: BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT
NAM KHI THAM GIA NHƢỢNG QUYỀN ........................................................... 51
3.1 Thực trạng áp dụng mô hình nhƣợng quyền tại Việt Nam ............................. 51
3.1.1 Bối cảnh kinh tế-xã hội trong bức tranh nhượng quyền tại Việt Nam .... 51
3.1.2 Thực trạng triển khai mô hình nhượng quyền của các doanh nghiệp Việt
Nam ................................................................................................................... 53
3.2 Bài học cho các doanh nghiệp Việt Nam từ mô hình nhƣợng quyền của Phở
24........................................................................................................................... 56


TrongHieuKCT
3.2.1 Bài học rút ra từ thành công của mô hình nhượng quyền Phở 24 .............. 56
3.2.2 Bài học rút ra từ hạn chế của mô hình nhượng quyền Phở 24 .................... 58
KẾT LUẬN ............................................................................................................... 60
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................62

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU

FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo


TrongHieuKCT
DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
Hình 1.1: Các phƣơng thức thâm nhập thị trƣờng quốc tế..........................................5
Hình 2.1: Các bƣớc xây dựng mô hình nhƣợng quyền của Phở 24..........................20
Hình 2.2: Không gian nội thất cửa hàng Phở 24.......................................................21
Hình 2.3: Phong cách thiết kế quầy bếp của nhà hàng Phở 24.................................22
Hình 2.4 :Một sản phẩm của Phở 24.........................................................................23

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu

aann
i iCC
HHoo

Hình 2.5: Quy trình thực hiện việc nhƣợng quyền một cửa hàng Phở 24................30


TrongHieuKCT
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Bảng phí ban đầu và phí hàng tháng của Phở 24 đối với hình thức nhƣợng
quyền đơn lẻ. (Đơn vị tính: USD) ............................................................................. 30
Bảng 2.2: Thống kê số cửa hàng nhƣợng quyền của Phở 24 tại nƣớc ngoài tính đến
năm 2015 (Đơn vị tính: cửa hàng) ............................................................................ 37

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann

i iCC
HHoo

Bảng 3.1: Thứ hạng GDP Việt Nam năm 2014, 2030 và 2050 tính theo sức mua
tƣơng đƣơng(PPP) ..................................................................................................... 52


TrongHieuKCT

1
LỜI NÓI ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Trên thế giới, hình thức kinh doanh nhƣợng quyền thƣơng mại (franchise) đã đƣợc
nhiều nƣớc áp dụng rộng rãi vì nó giúp các doanh nghiệp thừa hƣởng kinh nghiệm
cũng nhƣ bí quyết tổ chức kinh doanh của các thƣơng hiệu có sẵn, từ đó tiết kiệm
đƣợc thời gian quý giá khi phát triển hệ thống của mình. Những cái tên nhƣ: KFC,

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

Carvel, Jollibee, McDonald’s , Pizza Huts v.v… có mặt ở rất nhiều nƣớc khác nhau
trên thế giới và chúng chính là những hệ thống nhƣợng quyền trên toàn cầu.
Tại Việt Nam, tuy mới xuất hiện không lâu nhƣng hình thức kinh doanh bằng mô
hình nhƣợng quyền cũng đã thể hiện đƣợc tiềm năng lớn lao của nó và đang hấp
dẫn giới đầu tƣ trong nƣớc cũng nhƣ nƣớc ngoài. Hiện nay, tình hình kinh tế đang
trong giai đoạn khủng hoảng khó khăn nhƣng đây lại chính là lúc nhƣợng quyền
thƣơng mại có cơ hội phát triển. Kinh tế đi xuống khiến cho thị trƣờng bất động sản
bị bó hẹp, chứng khoán cũng chững lại, các doanh nghiệp và cá nhân đều cần tìm
nguồn đầu tƣ an toàn hơn và mô hình nhƣợng quyền thƣơng mại đáp ứng đƣợc nhu
cầu này. Theo trang web bbqvietnam.com, thống kê 90% doanh nghiệp kinh doanh
nhƣợng quyền thƣơng mại trên 110 quốc gia đều làm ăn có lãi ngay trong thời
điểm kinh tế biến động càng bảo chứng cho hiệu quả của mô hình đầu tƣ tiềm năng
này. Riêng tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Công Thƣơng, tính đến tháng
6/2014 đã có hơn 130 thƣơng hiệu quốc tế đăng ký nhƣợng quyền thƣơng mại;
trong đó mức tăng trƣởng trung bình qua các năm là trên 30% với doanh số hàng
năm lên đến hơn 30 triệu USD. Với những ƣu điểm đặc thù, tính an toàn cao, ngày
càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam chủ động tận dụng phƣơng thức nhƣợng
quyền thƣơng mại để làm đòn bẩy phát triển thị trƣờng; đồng thời nâng cao giá trị
gia tăng của hàng hóa, mang lại lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp. Các chuyên gia
kinh tế cũng dự báo, đây cũng chính là hƣớng đi của phần đông doanh nghiệp trong
bối cảnh nền kinh tế thế giới đƣợc tiên liệu sẽ còn tiếp tục khó khăn và biến động
trong thời gian tới.
Tuy nhiên, một đặc điểm dễ nhận thấy ở tình hình nhƣợng quyền tại Việt Nam là:

Nhƣợng quyền trong nƣớc khá nhiều và sôi động nhƣng số lƣợng doanh nghiệp
Việt Nam nhƣợng quyền ra nƣớc ngoài lại rất ít. Theo số liệu của Bộ Công Thƣơng,


TrongHieuKCT

2

kể từ khi Luật thƣơng mại có hiệu lực vào đầu năm 2006, cho tới năm 2015 này,
Việt Nam chỉ mới có 3 doanh nghiệp đăng ký nhƣợng quyền thƣơng hiệu ra nƣớc
ngoài. Đó là doanh nghiệp tƣ nhân Đức Triều nhƣợng quyền thƣơng hiệu T&T (các
sản phẩm giày, dép da, túi xách da thời trang), Công ty cổ phần Phở hai mƣơi bốn
với nhà hàng Phở 24, Công ty TNHH Vũ Giang với cửa hàng cà phê Bobby
Brewers.

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu

aann
i iCC
HHoo

Do đó, ngoài việc nghiên cứu về mô hình nhƣợng quyền của doanh nghiệp Việt
Nam thì việc tìm hiểu một trƣờng hợp cụ thể, đặc biệt là tìm hiểu ở doanh nghiệp đã
có thành công nhất định tại thị trƣờng nƣớc ngoài nhƣ Phở 24 là điều cần thiết.
Xuất phát từ những lý do trên, em mạnh dạn chọn đề tài “Phân tích mô hình
nhƣợng quyền của Phở 24 và bài học cho các doanh nghiệp Việt Nam” làm đề
tài cho khóa luận của mình, hy vọng đề tài này sẽ mang nhiều ý nghĩa trong việc
thúc đẩy sự phát triển của nhƣợng quyền các thƣơng hiệu Việt Nam ra nƣớc ngoài ,
tạo dựng thành công và uy tín trên thị trƣờng thế giới.
2. Mục đích nghiên cứu

Đề xuất bài học kinh nghiệm cũng nhƣ những giải pháp cho các doanh nghiệp tại
Việt Nam khi nhƣợng quyền ra nƣớc ngoài từ thực tế hoạt động nhƣợng quyền của
doanh nghiệp Phở 24

3. Đối tƣợng nghiên cứu

- Hệ thống lý luận về hoạt động nhƣợng quyền thƣơng mại (franchising)
- Hoạt động nhƣợng quyền thƣơng mại và mô hình nhƣợng quyền của hệ thống nhà
hàng Phở 24

- Bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp Việt Nam khác khi tham gia nhƣợng
quyền

4. Phạm vi nghiên cứu

Hoạt động nhƣợng quyền của Phở 24 trên phạm vi trong nƣớc và quốc tế, trong đó

có thị trƣờng Indonesia là thị trƣờng quốc tế nổi bật nhất từ khi bắt đầu nhƣợng
quyền đến nay.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp từ các nguồn tài liệu tham khảo, các bài báo, các
bản báo cáo hàng năm,....


TrongHieuKCT

3

- Phƣơng pháp điều tra, khảo sát và tiến hành tổng hợp từ những khảo sát mà tác giả
đã tiến hành.
- Phƣơng pháp tổng hợp, thống kê từ những danh mục, sơ đồ, bảng biểu.
- Phƣơng pháp so sánh nhằm đƣa ra những căn cứ, cơ sở rút ra bài học kinh nghiệm.
6. Kết cấu của khóa luận
Ngoài các phần Mục lục, Lời mở đầu, Danh mục đồ thị bảng biểu, Danh mục viết

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

tắt, danh mục tài liệu tham khảo, thì Khóa luận đƣợc bố cục theo 3 chƣơng chính
nhƣ sau:

Chƣơng 1: Một số vấn đề lý luận về hoạt động nhƣợng quyền
Chƣơng 2: Phân tích mô hình nhƣợng quyền của Phở 24

Chƣơng 3: Bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia
nhƣợng quyền

Trong quá trình nghiên cứu đề tài và thực hiện khóa luận này, em đã nhận đƣợc
nhiều sự quan tâm giúp đỡ vô cùng quý báu. Em xin chân thành cảm ơn Quý Thầy
cô Trƣờng Đại học Ngoại thƣơng đã tận tình giảng dạy trong suốt thời gian em theo
học tại trƣờng. Đặc biệt, em xin gửi lời tri ân đến Thạc sĩ Vũ Thị Bích Hải, ngƣời
đã nhiệt tình giúp đỡ và hƣớng dẫn em ngay từ những bƣớc định hƣớng làm khóa
luận đầu tiên cho đến hết quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài này.
Do hạn chế về mặt thời gian nghiên cứu cũng nhƣ về năng lực chuyên môn nên
khóa luận không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận đƣợc những ý
kiến chỉ bảo, đóng góp của Quý Thầy cô và Ngƣời đọc để khóa luận đƣợc hoàn
thiện hơn.


TrongHieuKCT

4
CHƢƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG NHƢỢNG
QUYỀN

1.1 Vị trí của nhƣợng quyền trong hệ thống các phƣơng thức thâm nhập thị
trƣờng quốc tế
Nhƣợng quyền là một trong những phƣơng thức để các doanh nghiệp thâm nhập thị
trƣờng quốc tế. Theo Giáo trình Kinh doanh quốc tế của Đại học Ngoại thƣơng, có

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

5 phƣơng thức thâm nhập thị trƣờng quốc tế chính là: Xuất khẩu, Nhập khẩu, Mua
bán đối lƣu, Đầu tƣ nƣớc ngoài và Thâm nhập thị trƣờng qua hợp đồng; trong đó,

“hai phương thức thâm nhập bằng hợp đồng chủ yếu là cấp phép và nhượng quyền
thương mại” (Nguyễn Hoàng Ánh, 2012, tr.351).

Hệ thống các phƣơng thức thâm nhập thị trƣờng quốc tế đƣợc mô tả bằng sơ đồ sau
đây:


TrongHieuKCT

5
Hình 1.1: Các phƣơng thức thâm nhập thị trƣờng quốc tế

Các phƣơng thức thâm nhập thị trƣờng quốc tế

Xuất khẩu

Nhập khẩu

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
Mua bán đối lƣu

Cấp phép
Nhƣợng quyền

Đầu tƣ nƣớc ngoài

Hợp đồng chìa khóa trao tay

Thâm nhập thị trƣờng qua hợp
đồng

Thỏa thuận xây dựng - kinh
doanh - chuyển giao (BOT)

Hợp đồng quản lý
Cho thuê
Khác

Nguồn: Tổng hợp từ Giáo trình kinh doanh quốc tế, Đại học Ngoại thương

1.2 Khái niệm, đặc điểm và các hình thức của nhƣợng quyền
1.2.1 Khái niệm

Có rất nhiều khái niệm khác nhau về nhƣợng quyền. Dƣới đây ngƣời viết xin nêu ra
một số khái niệm từ các quốc gia và nguồn tài liệu tiêu biểu:

Theo Hội đồng Thƣơng mại Liên bang Hoa Kỳ (Federal Trade Commission – gọi
tắt là FTC ) khái niệm nhƣợng quyền thƣơng mại đƣợc định nghĩa nhƣ sau:
“ Nhượng quyền thương mại là một thỏa thuận giữa hai hay nhiều người, trong đó:
+ Bên nhận quyền được cấp quyền bán hoặc phân phối sản phẩm/ dịch vụ theo
cùng một kế hoạch hay hệ thống tiếp thị của bên nhượng quyền.


TrongHieuKCT

6

+ Hoạt động kinh doanh của bên nhận quyền phải triệt để tuân thủ kế hoạch hay hệ
thống tiếp thị gắn liền với nhãn hiệu, tên thương mại, biểu tượng, tiêu chí quảng
cáo và những biểu tượng thương mại khác của bên nhượng quyền.
+ Bên nhận quyền có nghĩa vụ trả một khoản phí, trực tiếp hoặc gián tiếp, gọi là
phí nhượng quyền thương mại”. (Erwin J.Keup, 2000, tr.5)
Theo Cộng đồng chung Châu Âu EC (nay là liên minh Châu Âu EU), khái niệm

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu

aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

quyền thƣơng mại là một tập hợp những quyền sở hữu công nghiệp và sở hữu trí tuệ
liên quan tới nhãn hiệu hàng hóa, tên thƣơng mại, biển hiệu cửa hàng, giải pháp hữu
ích, kiểu dáng, bản quyền tác giả, bí quyết, hoặc sáng chế sẽ đƣợc khai thác để bán
sản phẩm, hoặc cung cấp dịch vụ tới ngƣời sử dụng cuối cùng.

Ta có thể thấy điểm chung trong các khái niệm trên là việc bên nhận phân phối sản
phẩm, dịch vụ dƣới nhãn hiệu và hệ thống kinh doanh đồng bộ do bên giao sở hữu;
và bên nhận phải trả một khoản chi phí và chấp nhận một số hạn chế đƣợc quy định
bởi bên giao.

Theo Luật Thƣơng Mại Việt Nam năm 2005 tại mục 8, chƣơng VI, Điều 284:
“Nhượng quyền thương mại là hoạt động thương mại mà theo đó bên nhượng
quyền cho phép và yêu cầu bên nhận quyền tự mình tiến hành việc mua bán hàng
hoá, cung ứng dịch vụ theo các điều kiện sau đây:

1. Việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ được tiến hành theo cách thức tổ chức
kinh doanh do bên nhượng quyền quy định và được gắn với nhãn hiệu hàng hoá, tên
thương mại, bí quyết kinh doanh, khẩu hiệu kinh doanh, biểu tượng kinh doanh,
quảng cáo của bên nhượng quyền;

2. Bên nhượng quyền có quyền kiểm soát và trợ giúp cho bên nhận quyền trong việc
điều hành công việc kinh doanh.”

Từ khái niệm này, pháp luật Việt Nam đã khẳng định hoạt động nhƣợng quyền
thƣơng mại là hoạt động thƣơng mại, do vậy hoạt động này có mục đích sinh lợi.
Bên cạnh đó, khái niệm còn chỉ rõ tính chất ràng buộc qua lại giữa các bên liên
quan, nhất là khẳng định sự giám sát của bên nhƣợng quyền đối với bên nhận
nhƣợng quyền thƣơng mại. Các bên trong quan hệ nhƣợng quyền thƣơng mại là các
chủ thể độc lập với nhau về tƣ cách pháp lý,các bên cùng nhau khai thác giá trị


TrongHieuKCT

7

thƣơng mại của nhƣợng quyền thƣơng mại. Bên nhƣợng quyền có quyền kiểm soát
và trợ giúp cho bên nhận quyền trong việc điều hành công việc kinh doanh.
Để hƣớng dẫn chi tiết Luật thƣơng mại về hoạt động nhƣợng quyền thƣơng mại,
Chính phủ đã ban hành Nghị định 35/2006/NĐ-CP ngày 31/3/2006, Bộ thƣơng mại
đã ban hành Thông tƣ 09/2006/TT-BTM hƣớng dẫn chi tiết thủ tục đăng ký hoạt
động nhƣợng quyền thƣơng mại, Bộ tài chính ban hành Quyết định

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT

SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

số106/2008/QĐ-BTC về việc quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử
dụng lệ phí đăng ký hoạt động nhƣợng quyền thƣơng mại. Những cơ sở pháp lý nêu
trên đã cung cấp khá đầy đủ khái niệm, nguyên tắc, cũng nhƣ hƣớng dẫn cho việc
tiến hành hoạt động nhƣợng quyền thƣơng mại tại Việt Nam.
1.2.2 Đặc điểm

Dựa trên định nghĩa về nhƣợng quyền thƣơng mại của Luật Thƣơng Mại Việt Nam
2005, ta có thể thấy nhƣợng quyền thƣơng mại có những đặc điểm sau:
- Đối tƣợng của nhƣợng quyền thƣơng mại là quyền thƣơng mại

Quyền thƣơng mại đƣợc hiểu là quyền tiến hành kinh doanh hàng hoá, dịch vụ theo
cách thức của bên nhƣợng quyền quy định, cùng với đó là việc đƣợc sử dụng nhãn
mác, tên thƣơng mại, bí quyết kinh doanh, khẩu hiệu kinh doanh, biểu tƣợng kinh
doanh, quảng cáo…của bên nhƣợng quyền. Trong quan hệ nhƣợng quyền thƣơng
mại, nội dung cốt lõi chính là việc bên nhƣợng quyền cho phép bên nhận quyền
đƣợc sử dụng quyền thƣơng mại của mình trong kinh doanh.

- Giữa bên nhƣợng quyền và bên nhận quyền luôn tồn tại một mối quan hệ hỗ trợ
mật thiết

Đây là một đặc điểm giúp chúng ta tìm thấy sự khác biệt của nhƣợng quyền thƣơng
mại với các hoạt động thƣơng mại khác. Trong nhƣợng quyền thƣơng mại luôn tồn
tại mối quan hệ hỗ trợ mật thiết giữa bên nhƣợng quyền và bên nhận quyền, nếu
không có điều đó, thì đã thiếu đi một điều kiện tiên quyết để xác định hoạt động đấy
có phải là nhƣợng quyền thƣơng mại hay không.

Tính mật thiết của mối quan hệ giữa bên nhƣợng quyền và bên nhận quyền thể hiện
từ ngay sau khi các bên hình thành nên quan hệ nhƣợng quyền thƣơng mại. Kể từ
thời điểm đó, bên nhƣợng quyền phải tiến hành việc cung cấp tài liệu, đào tạo nhân
viên của bên nhận quyền. Không chỉ vậy, mà cùng với sự lớn mạnh và phát triển


TrongHieuKCT

8

theo thời gian của hệ thống, bên nhƣợng quyền phải thƣờng xuyên trợ giúp kỹ thuật,
đào tạo nhân viên của bên nhận quyền đối với những ứng dụng mới áp dụng chung
cho cả hệ thống.
- Luôn có sự theo dõi, quản lí của bên nhƣợng quyền đối với việc điều hành công
việc của bên nhận quyền
Quyền kiểm soát của bên nhƣợng quyền đối với việc điều hành hoạt động kinh

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

doanh của bên nhận quyền đƣợc pháp luật đa số các quốc gia trên thế giới thừa
nhận. Theo đó, bên nhƣợng quyền có thể định kỳ hoặc đột xuất kiểm tra việc thực
hiện các quyền thƣơng mại của bên nhận quyền. Sự hỗ trợ của bên nhƣợng quyền
đối với bên nhận quyền nhƣ đã nói ở trên sẽ trở nên vô nghĩa và thiếu đi tính thực tế
nếu nhƣ bên nhƣợng quyền không có quyền năng kiểm soát hoạt động điều hành
kinh doanh của bên nhận quyền. Quyền năng này của bên nhƣợng quyền đã thực sự
tạo nên chất kết dính quan trọng trong việc xây dựng tính thống nhất của hệ thống
nhƣợng quyền thƣơng mại và sự ổn định về chất lƣợng hàng hoá và dịch vụ.
1.2.3 Các hình thức nhượng quyền

Tuỳ theo tiêu chí phân loại mà chúng ta có thể phân chia hoạt động nhƣợng quyền
theo nhiều hình thức khác nhau.

a. Theo tiêu chí lãnh thổ, ta có thể chia hoạt động nhƣợng quyền theo 3 loại:
– Nhƣợng quyền từ nƣớc ngoài vào Việt Nam: là hình thức mà chủ thƣơng hiệu là
các thƣơng hiệu nƣớc ngoài đầu tƣ vào Việt Nam theo hình thức nhƣợng quyền. Có
thể kể đến các thƣơng hiệu nƣớc ngoài nhƣợng quyền ở Việt Nam nhƣ: KFC,

MsDonald’s, Lotteria,...

– Nhƣợng quyền từ Việt Nam ra nƣớc ngoài: là hình thức mà các thƣơng hiệu Việt
Nam đầu tƣ ra nƣớc ngoài bằng cách nhƣợng quyền. Trung Nguyên, Phở 24 là hai
trong các thƣơng hiệu nổi tiếng ở Việt Nam đã nhƣợng quyền một cách thành công
ra nƣớc ngoài. Phở 24 đã nhƣợng quyền thành công tại Jakarta- Indonesia. Trung
Nguyên – thƣơng hiệu cà phê hàng đầu ở Việt Nam thì đã nhƣợng quyền ở rất nhiều
nƣớc nhƣ: Singapore, Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc, Mỹ, Đức, Australia.
– Nhƣợng quyền trong nƣớc: hiện nay, các thƣơng hiệu Việt Nam nhƣợng quyền
trong nƣớc đã bắt đầu phát triển. Chúng ta có thể thấy Kinh Đô, một thƣơng hiệu


TrongHieuKCT

9

bánh kẹo nổi tiếng với chuỗi các cửa hàng bánh kẹo nhƣợng quyền. Ngoài ra còn có
Phở 24, thời trang Canifa,...
Nhƣ vậy, nhƣợng quyền từ nƣớc ngoài vào Việt Nam và nhƣợng quyền từ Việt
Nam ra nƣớc ngoài chính là phƣơng thức thâm nhập thị trƣờng quốc tế của các
doanh nghiệp.
b. Theo tiêu chí hoạt động kinh doanh, cuốn “Franchise for Dummies” của tác giả

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU

FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

Dave Thomas và Michael Seid đã phân chia franchise thành các hình thức mà bên
nhận và nhƣợng quyền sẽ hoạt động. Các hình thức này bao gồm:
- Nhƣợng quyền phân phối sản phẩm (product distribution franchise): Nƣớc uống
Coca-cola, Lốp xe Goodyear, Xe hơi Ford…là những ví dụ cho hình thức kinh
doanh nhƣợng quyền phân phối sản phẩm. Đây là hình thức mà ngƣời nhƣợng
quyền cho phép ngƣời nhận quyền phân phối sản phẩm do mình sản xuất, dịch vụ
của mình trong phạm vi khu vực và thời gian nhất định, sử dụng thƣơng hiệu
(brand), biểu tƣợng, tên nhãn hiệu (trade mark), logo, slogan (khẩu hiệu)… Điểm
khác biệt của hình thức này là bên nhƣợng quyền sẽ không nhƣợng lại cách thức
kinh doanh. Những ngành công nghiệp sử dụng hình thức nhƣợng quyền này có thể
thấy là ngành sản xuất thức uống nhẹ, ngành công nghiệp ô tô và xe tải, phụ tùng ô
tô, xăng dầu… Hình thức nhƣợng quyền này trên thực tế không phổ biến nhƣ hình
thức nhƣợng quyền sử dụng công thức kinh doanh.

- Nhƣợng quyền sử dụng công thức kinh doanh (business format franchise): là hình
thức chuyển nhƣợng phổ biến nhất, còn gọi là nhƣợng quyền kinh doanh hay
nhƣợng quyền thƣơng mại đƣợc đề cập trong Luật Việt Nam. Đây là hình thức
nhƣợng quyền chặt chẽ hơn hình thức trên, trong đó bên nhƣợng quyền không chỉ

cho phép bên nhận nhƣợng quyền đƣợc phân phối sản phẩm dƣới thƣơng hiệu của
ngƣời nhƣợng quyền mà còn chuyển giao kỹ thuật kinh doanh, công thức điều hành
quản lý và huấn luyện nhân viên cho bên nhận nhƣợng quyền.
c. Tiêu chí phát triển hoạt động:

– Franchise độc quyền (Master franchise): là hình thức mua nhƣợng quyền, mà
trong đó ngƣời mua đƣợc phép thực hiện nhƣợng quyền lại trong một khu vực, lãnh
thổ cụ thể và cam kết phát triển về số lƣợng đơn vị kinh doanh nhƣợng quyền trong
từng giai đoạn cụ thể với bên bán.


TrongHieuKCT

10

– Ngƣời mua master franchise có thể nhƣợng lại cho bên thứ ba dƣới hình thức
franchise phát triển khu vực (Area development franchise) hay franchise riêng lẻ
(single-unit franchise. Nếu ngƣời mua muốn mở thêm đơn vị nhƣợng quyền mới,
thì cũng phải ký thêm hợp đồng mới với nội dung tƣơng tự với bên bán. Theo hình
thức này, ngƣời mua không đƣợc phép nhƣợng quyền lại. Với hình thức này, bên
mua thƣơng hiệu phải chủ động tìm kiếm khách hàng, phát triển thƣơng hiệu trong

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT

SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

khu vực của

– Franchise vùng (Regional franchise): Đây là hình thức franchise mà ngƣời mua
regional franchise sẽ nhận nhƣợng quyền từ ngƣời chủ thƣơng hiệu hoặc ngƣời mua
master franchise để bán lại cho các ngƣời mua franchise nhỏ lẻ (single-unit
franchise) trong vùng (region) mà mình mua với những quy định theo thỏa thuận
với công ty nhƣợng quyền. Hình thức này giống nhƣ trung gian của master
franchise và single-unit franchise. Điểm khác biệt của hình thức này với hình thức
master franchise là chỉ có thể nhƣợng quyền lại cho các single-unit franchise chứ
không đƣợc mở các cửa hiệu kinh doanh thƣơng hiệu của mình.

– Franchise phát triển khu vực (Area development franchise): ở hình thức này
ngƣời bán đƣợc độc quyền mở ra nhiều đơn vị kinh doanh (số lƣợng theo cam kết
với bên bán) tại một khu vực, lãnh thổ nhất định và theo thời gian cụ thể. Ngƣời
mua trong trƣờng hợp này không đƣợc phép nhƣợng quyền lại. Họ sẽ phải cam kết
mở bao nhiêu của hàng franchise trong thời gian nhất định. Nếu họ muốn bán
franchise lại cho bên thứ ba thì họ phải mua theo hình thức master franchise và
ngƣời mua franchise phải trả một khoản phí lớn để có thể độc quyền mở các của
hiệu nhƣợng quyền trong một khu vực và thời gian nhất định

- Franchise riêng lẻ (single-unit franchise): ngƣời mua ký hợp đồng trực tiếp với
ngƣời bán (là chủ chính hoặc master franchise) để mở ra một đơn vị kinh doanh
theo hệ thống nhƣợng quyền của bên bán, tại một địa điểm nhất định và trong một
thời gian cụ thể. Sau thời gian này, hợp đồng có thể đƣợc gia hạn và ngƣời mua
franchise phải trả thêm một khoản phí. Ngƣời mua franchise theo hình thức này
không thể nhƣợng lại cho bên thứ ba hay tự ý mở thêm cửa hiệu kinh doanh cùng
thƣơng hiệu. Vì thế, ngƣời mua nhƣợng quyền lẻ thƣờng chỉ có thể mua đƣợc qua
các master franchise (đối với thƣơng hiệu nổi tiếng) hay các chủ thƣơng hiệu nhỏ.


TrongHieuKCT

11

Với các ví dụ điển hình nhƣ KFC, Jolibee, Loterria, McDonald’s thông qua hình
thức này để nhƣợng quyền vào Việt Nam.
1.3 Các yếu tố ảnh hƣởng đến sự thành công của nhƣợng quyền
1.3.1 Bản sắc thương hiệu
Bản sắc thƣơng hiệu là giá trị cốt lõi, là yếu tố quan trọng nhất làm nên đặc trƣng
của một thƣơng hiệu, là dấu ấn làm nên sự khác biệt, thu hút sự chú ý và quan tâm

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT

SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

của khách hàng một cách sâu đậm nhất. Giá trị lớn nhất của hợp đồng thƣơng hiệu
nhƣợng quyền nằm ở việc chuyển tải bản sắc này đến ngƣời đƣợc nhƣợng quyền
nhƣ là một lợi thế cạnh tranh ƣu việt giúp họ xây dựng công việc kinh doanh một
cách nhanh chóng nhất. Tuy nhiên, nhƣợng quyền rất khó bảo vệ giá trị này vì nó
phụ thuộc vào ngƣời đƣợc nhƣợng quyền có giữ đƣợc tính toàn vẹn của hình ảnh
thƣơng hiệu ở mức nhất định hay không. Hệ thống nhƣợng quyền càng lớn, họ càng
dễ mất quyền kiểm soát nếu bản sắc thƣơng hiệu không đƣợc củng cố và bảo vệ.
1.3.2 Vị trí

Địa điểm đặt cửa hàng đóng một vai trò cực kì quan trọng trong lĩnh vực nhƣợng
quyền. McDonalds là chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh sử dụng hệ thống nhƣợng
quyền thành công nhất trên thế giới, nhƣng nhìều ngƣời không biết rằng nguyên tắc
kinh doanh của họ là bên cạnh việc tập trung vào thức ăn nhanh còn tập trung vào
bất động sản. Những vị trí đặt cửa hàng McDonalds phải là những vị trí hai mặt tiền
nằm ngay trung tâm của khu phố, và có mật độ dòng ngƣời qua lại cao nhất. KFC
vào Việt Nam cũng áp dụng phƣơng thức này và rất thành công. Các vị trí đặt các
cửa hàng KFC đƣợc đặt ở những vị trí tốt nhất : KFC Hai Bà Trƣng, KFC Diamond
Plaza, KFC Lê Lai… để đảm bảo chuỗi cửa hàng của mình luôn là sự lựa chọn đầu
tiên của khách hàng mỗi khi nghĩ đến thức ăn nhanh. Phở 24 cũng rất kén chọn

trong việc đặt vị trí và chỉ nằm ở những con đƣờng có đông khách nƣớc ngoài. Kể
cả khi nhƣợng quyền ra nƣớc ngoài, Phở 24 cũng chấp nhận chịu đầu tƣ lớn để cửa
hàng của mình nằm ở vị trí trung tâm sầm uất, tập trung luôn vào đối tƣợng ngƣời
bản xứ mà không cần đi qua lƣợng khách hàng trung gian là Việt kiều ở nƣớc ngoài.
Đối với các cửa hàng kinh doanh nhƣợng quyền nhƣ vậy thì địa điểm là đòi hỏi khó
khăn nhất trong việc lựa chọn ngƣời đƣợc nhƣợng quyền. Có thể nói, chọn đƣợc địa
điểm đắc địa là đã nắm chắc 50% thành công trong nhƣợng quyền.


TrongHieuKCT

12

1.3.3 Khả năng tiếp thị
Những thƣơng hiệu nhƣợng quyền phần lớn có ngân sách tiếp thị giành riêng cho
mình. Nhiều mô hình nhƣợng quyền đòi hỏi những qui luật tiếp thị khá đặc biêt và
có sự kết hợp giữa ngƣời nhƣợng quyền và ngƣời đƣợc nhƣợng quyền. Tùy thuộc
vào loại hình kinh doanh đƣợc chọn, doanh nghiệp có thể lựa chọn phƣơng thức tiếp
thị và quảng cáo phù hợp nhất. Starbucks thành công với việc biến mỗi nhân viên

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann

i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

của mình bất kể vị trí nào phải là một chuyên gia tiếp thị giỏi để mọi nơi mọi lúc có
thể tƣ vấn, có thể tiếp thị trực tiếp cho thƣơng hiệu của Starbucks.
Bên cạnh đó, yếu tố văn hóa cũng rất quan trọng. Những chuỗi cửa hàng nhƣ
McDonald’s xây dựng những kế hoạch tiếp thị cấp quốc gia bên cạnh kế hoạch từng
khu vực cho hệ thống hoạt động của mình. Ngƣời nhƣợng quyền phải hiểu rằng, sự
trải nghiệm của khách hàng ở mỗi địa phƣơng, mỗi khu vực khác nhau là một lợi
thế riêng của ngƣời đƣợc nhƣợng quyền ở địa phƣơng đó, và ngƣời nhƣợng quyền
nên tận dụng lợi thế đó để củng cố thƣơng hiệu của mình. Điều khó khăn nhất của
mối quan hệ nhƣợng quyền là làm sao kết hợp đƣợc bản sắc của thƣơng hiệu với kế
hoạch tiếp thị của từng địa phƣơng,
1.3.4 Chiến lược dài hạn

Nhƣợng quyền thƣờng là một hình thức giúp doanh nghiệp mua nhƣợng quyền rút
ngắn đƣợc thời gian chuẩn bị cơ sở vật chất ban đầu, nhƣng việc xây dựng một
chiến lƣợc dài hạn vẫn là điều cần thiết. Một đại lý nhƣợng quyền cũng cần khoảng
2 đến 3 năm trƣớc khi bắt đầu thu về lợi nhuận. Nếu nhƣ chủ doanh nghiệp không
có kế hoạch đầy đủ, việc gặp nhiều trở ngại, khó khăn là điều dễ thấy. Đặc biệt tại
Việt Nam, nhƣợng quyền ra nƣớc ngoài vẫn còn khá mới mẻ và còn nhiều vấn đề
nhƣng vấn đề nổi bật nhất, dẫn đến việc không thành công chính là do cách xây
dựng chiến lƣợc. Kinh doanh luôn đòi hỏi có chiến lƣợc, và chiến lƣợc dài hạn
trong nhƣợng quyền đòi hỏi có sự cam kết tham gia của cả hai bên vì những mục

tiêu lâu dài. Trong khi đó, phần lớn các đại lý chƣa quan tâm nhiều đến việc cùng
hợp tác phát triển thƣơng hiệu nhƣợng quyền, và ngƣời nhƣợng quyền cũng chỉ tập
trung vào việc mở rộng qui mô cho mình. Kinh doanh luôn đòi hỏi có chiến lƣợc, và
chiến lƣợc dài hạn trong nhƣợng quyền đòi hỏi có sự cam kết tham gia của cả hai
bên vì những mục tiêu lâu dài.


TrongHieuKCT

13

1.3.5 Quản lý con người
Phƣơng thức nhƣợng quyền đòi hỏi yêu cầu về kĩ năng làm việc và khả năng tƣơng
tác với con ngƣời rất cao. Tham gia nhƣợng quyền, doanh nghiệp không chỉ cần
quản lí tốt đội ngũ nhân viên, cán bộ của chính mình mà còn phải lựa chọn đối tác
nhƣợng quyền thích hợp, có chƣơng trình đào tạo cho đối tác nhƣợng quyền để họ
áp dụng đúng mô hình kinh doanh của mình, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất cho

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

cả hệ thống nhƣợng quyền và duy trì uy tín của thƣơng hiệu. Lĩnh vực nhƣợng
quyền đòi hỏi sự hợp tác và tin cậy lẫn nhau của tất cả các thành viên tham gia, của
cả bên chủ nhƣợng quyền hay bên ngƣời sử dụng thƣơng hiệu nhƣợng quyền. Dự án
kinh doanh không kết thúc khi hợp đồng nhƣợng quyền đƣợc kí kết xong, đó mới
chỉ là bƣớc đầu tiên của mối quan hệ, là tiền đề cho những bƣớc hợp tác, hỗ trợ đào
tạo đối tác, quản lí cửa hàng nhƣợng quyền,... sau này.
1.4 Lợi ích khi tham gia nhƣợng quyền

Theo Giáo trình Kinh doanh quốc tế của Đại học Ngoại thƣơng: “mối quan hệ giữa
bên nhượng quyền và nhận quyền là mối quan hệ mang tính bổ sung lẫn nhau”
(Nguyễn Hoàng Ánh, 2012, tr.369) và vì thế, cả hai bên đều thu về những lợi ích
nhất định khi tham gia nhƣợng quyền.

1.4.1 Đối với doanh nghiệp nhượng quyền

- Việc thâm nhập thị trƣờng nƣớc ngoài đƣợc thực hiện nhanh chóng và tiết kiệm
chi phí. Các doanh nghiệp có thể phát triển các thị trƣờng quốc tế trên một quy mô
rộng hơn so với doanh nghiệp không nhƣợng quyền.
- Không cần đầu tƣ nhiều vốn.

- Các thƣơng hiệu uy tín sẽ thúc đẩy liên tục và mau lẹ lƣợng bán hàng tiềm năng ở
nƣớc ngoài.

- Doanh nghiệp có thể tận dụng kiến thức của các công ty nhận quyền để tìm hiểu
và phát triển các thị trƣờng nƣớc ngoài.

1.4.2 Đối với doanh nghiệp nhận quyền

- Sở hữu một thƣơng hiệu nổi tiếng và đƣợc mọi ngƣời công nhận. Doanh nghiệp
nhận quyền không phải mất thời gian tạo dựng mà đã có ngay trong tay một thƣơng
hiệu uy tín, chỉ cần áp dụng đúng mô hình kinh doanh của doanh nghiệp nhƣợng
quyền là đã có triển vọng thu về lợi nhuận rất cao.


TrongHieuKCT

14

- Đƣợc tập huấn và tiếp thu các bí quyết kinh doanh, nhận đƣợc sự hỗ trợ thƣờng
xuyên từ ngƣời nhƣợng quyền. Đây là yếu tố không thể thiếu trong nhƣợng quyền.
Qua việc đào tạo này, doanh nghiệp nhận quyền đƣợc học hỏi thêm nhiều kiến thức,
nghiệp vụ, kinh nghiệm và áp dụng luôn vào thực tế.
- Điều hành một doanh nghiệp độc lập.
- Tăng khả năng thành công của việc kinh doanh. Vì doanh nghiệp nhƣợng quyền

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT

SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

phải thành công trong kinh doanh rồi thì doanh nghiệp nhận quyền mới dám đầu tƣ
vào, vì vậy mà khả năng gặp rủi ro so với những doanh nghiệp tự khởi nghiệp cũng
đƣợc giảm xuống.

- Trở thành một bộ phận của một mạng lƣới quốc tế có uy tín.
1.5 Nhƣợc điểm của tham gia nhƣợng quyền
1.5.1 Với doanh nghiệp nhượng quyền:

- Việc duy trì kiểm soát đối với bên nhận quyền có thể gặp khó khăn. Vấn đề đảm
bảo tính đồng bộ, thống nhất và chặt chẽ xuyên suốt trong hệ thống nhƣợng quyền
luôn là vấn đề nan giải.

- Bất đồng đối với bên nhận quyền có thể xảy ra, bao gồm cả những tranh chấp
pháp lí.

- Việc bảo vệ hình ảnh của công ty chuyển nhƣợng tại thị trƣờng nƣớc ngoài có thể
gặp khó khăn. Công ty rất dễ vƣớng phải rào cản văn hóa, phong tục tập quán, thói
quen tiêu dùng của ngƣời bản địa.

- Đòi hỏi phải kiểm tra và đánh giá tình hình hoạt động của công ty nhận quyền,
cung cấp hỗ trợ thƣờng xuyên.

- Công ty nhận quyền có thể lợi dụng kiến thức thu đƣợc và trở thành đối thủ tƣơng
lai. Thƣơng trƣờng rất khốc liệt và vì thế chuyện công ty nhận quyền lợi dụng công
ty nhƣợng quyền để sau này tách ra mở công ty riêng, cạnh tranh với công ty
nhƣợng quyền là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
1.5.2 Với doanh nghiệp nhận quyền

- Khoản đầu tƣ ban đầu hay khoản tiền bản quyền có thể có giá trị lớn. Những
thƣơng hiệu nhƣợng quyền thƣờng là thƣơng hiệu uy tín, có tầm ảnh hƣởng nên để
đƣợc sử dụng chúng phải bỏ ra một khoản đầu tƣ không hề nhỏ.


TrongHieuKCT

15

- Bên nhận quyền buộc phải mua nguồn cung, thiết bị và các sản phẩm từ bên
nhƣợng quyền. Đây là điều bắt buộc vì công ty nhƣợng quyền luôn muốn duy trì
hình ảnh thƣơng hiệu và đảm bảo tính thống nhất trong toàn hệ thống của mình.
- Bên nhƣợng quyền nắm giữ nhiều quyền hành, trong đó có quyền thỏa thuận giá
cả.
- Số lƣợng cửa hàng của ngƣời nhƣợng quyền có thể tăng lên nhanh chóng trong

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC

HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

khu vực, từ đó tạo ra các đối thủ cạnh tranh cho ngƣời nhận quyền.
- Ngƣời nhƣợng quyền có thể áp đặt các hệ thống kĩ thuật hay quản lí không phù
hợp với ngƣời nhận quyền. Vấn đề tƣơng tác giữa con ngƣời với con ngƣời luôn là
vấn đề nan giải và mâu thuẫn luôn luôn có thể xảy ra. Nếu không có tiếng nói
chung, không cùng quan điểm kinh doanh, rất dễ có tranh chấp về quản lí.


TrongHieuKCT

16
CHƢƠNG II: PHÂN TÍCH MÔ HÌNH NHƢỢNG QUYỀN CỦA PHỞ 24

2.1 Vài nét về thƣơng hiệu Phở 24
2.1.1 Khởi nguồn ý tưởng kinh doanh Phở 24
Phở 24 là một trong những mô hình nhƣợng quyền thành công tại Việt Nam. Tiến sĩ
Lý Quí Trung, đồng sáng lập và là Chủ tịch của Nam An Group (chủ sở hữu Phở 24

trƣớc khi bán lại cho Highlands) mở tiệm Phở 24 đầu tiên vào tháng 6/2003 tại số 5

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

Nguyễn Thiệp, Q.1, TP.HCM với số vốn ban đầu 1 tỷ đồng. Ông có thể coi là một
trong những ngƣời đầu tiên mang mô hình nhƣợng quyền thƣơng hiệu vào nƣớc ta.
Một năm rƣỡi sau, Lý Quí Trung mở tiệm phở đầu tiên ngay giữa Hà Nội - nơi có
những quán phở lâu đời nhất, ngon nhất và khách hàng cũng thuộc diện sành ăn phở
nhất. Ông đi tiên phong trong lĩnh vực kinh doanh tiệm phở theo mô hình chuỗi và
xây dựng thƣơng hiệu một cách bài bản.

Điểm nổi bật tạo nên sự khác biệt của Phở 24 là từ tô phở bình dân của ngƣời Việt,
Phở 24 đi vào nhà hàng, biến thành món ăn nhanh nhƣng sang trọng và - quan trọng

nhất - đảm bảo vệ sinh, trong khi vệ sinh an toàn thực phẩm là điểm yếu của các
quán phở truyền thống ở Hà Nội. Nhờ nắm vững tâm lý coi trọng sức khỏe và sự
sạch sẽ của thực khách, Phở 24 đã từng bƣớc chinh phục thị trƣờng trong nƣớc và
dần dần tiến sang cả thị trƣờng quốc tế.

Trải qua nhiều bƣớc phát triển, thay đổi và đặc biệt là sau thƣơng vụ “bán lại” cho
công ty Việt Thái - đơn vị sở hữu thƣơng hiệu đình đám tại Việt Nam Highlands
Coffee, thƣơng hiệu Phở 24 vẫn giữ đƣợc vị trí nhất định trên thị trƣờng Việt Nam
và quốc tế và là hình mẫu tiên phong cho các doanh nghiệp khác của Việt Nam
muốn đi theo con đƣờng nhƣợng quyền.
2.1.2 Chủ sở hữu Phở 24

- Từ tháng 6 năm 2003 đến tháng 11 năm 2011: Phở 24 đƣợc khai sinh, phát triển
và quản lí bởi tiến sĩ Lí Quý Trung và tập đoàn Nam An Group.

Tập đoàn An Nam Group là một tập đoàn thực phẩm lớn tại Việt Nam, hoạt động
trong lĩnh vực bán lẻ và bán sỉ, chuyên nhập khẩu và phân phối những nhãn hiệu mỹ
phẩm nổi tiếng và thiết bị nhà hàng nổi tiếng.
An Nam Group có nhiều chi nhánh riêng biệt nhƣ Annam Fine Food – Công ty
phân phối thực phẩm An Nam, Gourmet Shop – cửa hàng thực phẩm cao cấp, the


TrongHieuKCT

17

Warehouse – cửa hàng rƣợu Á Châu, An Nam Prestige – Nhập khẩu và phân phối
các loại nƣớc hoa nổi tiếng, Annam Hospitality Equipment – Nhà cung cấp thiết bị
chuyên dùng khách sạn và nhà hàng và các sản phẩm độc quyền thuộc công ty An
Nam. Tập đoàn chủ yếu hoạt động ở châu Á, tiêu biểu nhất là ở các nƣớc Việt Nam,

Lào, Campuchia và đang mở rộng hoạt động với các nƣớc trên thế giới. An Nam
Group còn là thành viên của Apple Tree Group: một tập đoàn hoạt động đa ngành,

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

kinh doanh chủ yếu trong 3 lĩnh vực : Bất động sản – Xây dựng, Du lịch – Khách
sạn, Nhập khẩu – Phân phối các sản phẩm thức uống, thực phẩm và mỹ phẩm cao
cấp.

- Từ tháng 11/2011 đến nay: Phở 24 thuộc Công ty Việt Thái Quốc Tế (VTI), chủ
sở hữu của Highlands Coffee, Hard Rock Cafe, Emporio Armani, Swarovski, Aldo,
La Vie En Rose, Debenhams, Coorslight, Orangina ...

Sau 11 tháng đàm phán, thƣơng hiệu Phở 24 của Nam An Group đƣợc nhƣợng về
cho VTI vào ngày 11/11/2011. Công ty Việt Thái Quốc Tế, đơn vị sở hữu thƣơng
hiệu đình đám tại Việt Nam Highlands Coffee mua 100% cổ phần Phở 24 từ ông
chủ Lý Quý Trung với giá 20 triệu USD trong tháng 11/2011.
2.1.3 Các mốc phát triển nổi bật của Phở 24

Tháng 6 năm 2003: công ty mở cửa hàng đẩu tiên tại địa chỉ số 5 Nguyễn Thiệp,
quận 1, thành phố Hổ Chí Minh. Đây là cửa hàng phở đầu tiên mang thƣơng hiệu
Phở 24 và cũng là cửa hàng phở đẩu tiên tại Việt Nam chú trọng tới thiết kế bên
trong cửa hàng, không gian và phục vụ chuyên nghiệp. Cửa hàng nhanh chóng trở
thành địa điểm lui tới của những ngƣời yêu phở.

Tháng 12/2004: công ty mở cửa hàng đầu tiên tại thủ đô Hà Nội - nơi đƣợc mệnh
danh là kinh đô của phở và cũng đạt đƣợc những thành công nhƣ tại thị trƣờng
thành phố Hồ Chí Minh.

Tháng 1/2005: khai trƣơng cửa hàng nhƣợng quyền đẩu tiên tại quận 7 thành phố
Hồ Chí Minh. Sau đó là khai trƣơng một loạt các cửa hàng nhƣợng quyền thƣơng
mại tại các thành phố lớn của Việt Nam nhƣ: Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Vũng Tàu.vv.
Tháng 3/2005: Công ty nhận đƣợc giải thƣởng "Cửa hàng phở đáng tin cậy nhất
năm 2004" (The most reliable Pho venues in 2004) do độc giả của thời báo Kinh tế


TrongHieuKCT

18

Việt Nam, Vietnam Economic Times, Tƣ vấn tiêu dùng và The Guide Magazine
bình chọn.
Tháng 6/2005, cửa hàng nhƣợng quyền thƣơng mại đầu tiên tại nƣớc ngoài đƣợc

khai trƣơng tại thủ đô Jakarta, Indonesia. Đánh dấu một mốc quan trọng trong việc
thực hiện cam kết của công ty là: mang mô hình kinh doanh thành công của Phở 24
ra thế giới.

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

Tháng 9/2005, Phở 24 đƣợc lựa chọn là một trong 20 thƣơng hiệu hàng đầu của
miền nam Việt Nam tham gia chƣơng trình "20 nhãn hiệu hạt giống" do Ủy ban
nhân dân thành phố Hồ Chí Minh và trung tàm đầu tƣ và xúc tiến thƣơng mại
(ITPC) tổ chức

Tháng 3/2006, lần thứ hai liên tiếp công ty giành đƣợc giải do ngƣời tiêu dùng bình
chọn là giải "làm phở món ăn truyền thống của Việt nam trở nên nổi tiếng trên thế

giới trong năm 2005" (Making traditional Vietnamese Pho international in 2005).
Tháng 6/2006, mở cửa hàng nhƣợng quyển tại trung tâm Rockwell ở Manila,
Philipines.

Tháng 9/2006, VinaCapital đầu tƣ 3 triệu USD vào chuỗi cửa hàng Phở 24 đánh dấu
một bƣớc ngoặt quan trọng trong việc quàn lý công ty chuyên từ cách quản trị theo
kiểu gia đình sang phƣơng pháp quản trị chuyên nghiệp.

Tháng 12/2006, tại Diễn đàn doanh nghiệp toàn cầu (Singapore), Phờ 24 đã lọt vào
vòng chung khảo "Giải thƣởng quốc tế về nhƣợng quyền" do Hiệp hội nhƣợng
quyền Châu á - FLA (Frachising & Licensing Asia) cùng với 7 thƣơng hiệu hàng
đầu thế giới.

Tháng 3/2007, công ty lại tiếp tục giành đƣợc giải "Cửa hàng phở đáng tin cậy nhất
năm 2006" (The most reliable Pho venues in 2006) do độc giả của thời báo Kinh tế
Việt Nam.Vietnam Economic Times, Tƣ vấn tiêu dùng và The Guide Magazine
bình chọn.

Năm 2009, một số tiệm phở ở TP.HCM và các tỉnh thành khác phải chấp nhận bị
đóng cửa.
Tháng 3/2009: Tổng số cửa hàng Phở 24 tại Việt Nam và nƣớc ngoài đã đạt đến con
số 70 sau 6 năm đi vào hoạt động


TrongHieuKCT

19

Tháng 8/2009: Hợp đồng nhƣợng quyền mới ở Hồng Kong và Macau. Cửa hàng
đầu tiên sẽ mở tại Hồng Kong và Macau vào tháng 10/2009. Ký hợp đồng nhƣợng

quyền cho thị trƣờng ở Anh. Cửa hàng đầu tiên sẽ mở tại London vào tháng
12/2009
Tháng 12/2009: chuẩn bị nâng tổng số cửa hàng lên 80 (hơn 40 cửa hàng ở Tp.
HCM) với 15 cửa hàng ở nƣớc ngoài (Indonesia, Campuchia, Hàn Quốc,

UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo
UU
FFTT
SSuu
aann
i iCC
HHoo

Philippines và Úc). Hợp đồng nhƣợng quyền mới ở Hong Kong và Macau.
Năm 2010: Doanh thu của Phở 24 trong năm 2010 tiếp tục tăng nhanh chóng
Ngày 10/07/2011, cửa hàng Phở 24 đầu tiên tại Nhật Bản chính thức khai trƣơng tại
số 2-2-5 Ichigayatamachi, Shinjuku-ku, trung tâm thủ đô Tokyo. Đây là sự hợp tác
giữa Công ty Cổ phần SX-TM-DV Phở 24 và Seven&I Food Systems – một trong
những tập đồn hùng mạnh nhất Nhật Bản trong ngành bán lẻ và kinh doanh nhà

hàng. Đây là sự kiện đánh dấu sự xuất hiện lần đầu tiên của một thƣơng hiệu phở
đến từ Việt Nam.

Ngày 11/11/2011: Ông Lý Quý Trung- chủ sở hữu Phở 24 bất ngờ kí hợp đồng
chuyển nhƣợng cổ phần cho Công ty Việt Thái – một công ty Việt Nam sở hữu
chuỗi cà phê Highland nổi tiếng

2012: Mặc dù giới chuyên gia lo ngại cho tình hình kinh doanh của Phở 24 khi
không còn đƣợc quản lí bởi ngƣời chủ cũ, Phở 24 vẫn tiếp tục phát triển về quy mô.
Tháng 6/2012, Phở 24 đã mở 70 cửa hàng với 70% các cửa hàng nội địa tọa lạc tại
các tỉnh thành lớn nhƣ: Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang, Bình Dƣơng,
và 30% các cửa hàng quốc tế tại Jakarta (Indonesia), Manila (Philippines), Phnom
Penh (Campuchia), Ma Cao - Hồng Kông và Tokyo (Nhật Bản). Phở 24 có kế
hoạch mở thêm cửa hàng ở tất cả các thành phố lớn của Việt Nam cũng nhƣ tại các
thị trƣờng nƣớc ngoài, nơi có số lƣợng lớn ngƣời châu Á.

2015: Tính đến thời điểm hiện tại, thực khách đến ăn tại Phở 24 trên cả nƣớc có
70% khách Việt, 30% khách nƣớc ngoài. Phở 24 tiên phong về chuỗi, xây dựng
thƣơng hiệu bài bản, chuẩn hóa chất lƣợng sản phẩm, phục vụ. Điểm mạnh của Phở
24 so với phở truyền thống khi chinh phục thị trƣờng là phục vụ đảm bảo chất
lƣợng, tiêu chuẩn vệ sinh. Nhƣng hiện tại, Phở 24 đang gặp phải thách thức về quản