L I CAM OAN
H và tên h c viên: Nguy n Trung Kiên
L p cao h c: 23QLXD13
Chuyên ngành: Qu n lý xây d ng
Tên đ tài lu n v n: “Hoàn thi n công tác qu n lý d án t i Ban Qu n lý d án
nông nghi p và phát tri n nông thôn Ngh An”
H c viên xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a b n thân h c viên. Các k t
qu nghiên c u và các k t lu n trong lu n v n là trung th c, không sao chép t b t k
m t ngu n nào và d
i b t k hình th c nào.Trong quá trình làm h c viên có tham
kh o các tài li u liên quan nh m kh ng đ nh thêm s tin c y và c p thi t c a đ tài.
Vi c tham kh o các ngu n tài li u đã đ
c th c hi n trích d n và ghi ngu n tài li u
tham kh o đúng quy đ nh.
Hà N i, ngày tháng
n m 2017
H c viên
Nguy n Trung Kiên
i
L IC M
N
Trong quá trình nghiên c u và th c hi n lu n v n, tác gi đã nh n đ
t n tình c a GS.TS D
ng Thanh L
cs h
ng d n
ng và nh ng ý ki n quý báu v chuyên môn c a
các th y cô giáo trong Khoa Công trình, b môn Công ngh và Qu n lý xây d ng, các
cán b t i Ban Qu n lý d án nông nghi p và phát tri n nông thôn Ngh An.
n nay,
tác gi đã hoàn thành lu n v n th c s v i đ tài lu n v n “ Hoàn thi n công tác qu n lý
d án t i Ban Qu n lý d án nông nghi p và phát tri n nông thôn Ngh An ”, chuyên
ngành Qu n lý xây d ng.
Tác gi c ng xin trân tr ng c m n các lãnh đ o và đ ng nghi p trong Ban n i tác gi
công tác, phòng Qu n lý xây d ng công trình và các phòng ban thu c S Nông nghi p
& PTNT Ngh An đã quan tâm t o đi u ki n thu n l i h tr , giúp đ tác gi trong
vi c thu th p thông tin, tài li u trong quá trình th c hi n lu n v n.
Do trình đ , kinh nghi m c u còn h n ch c ng nh th i gian nghiên c u ng n nên
Lu n v n khó tránh kh i nh ng thi u sót, tác gi r t mong nh n đ
c nh ng ý ki n
đóng góp c a quý đ c gi .
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày tháng
n m 2017
H c viên
Nguy n Trung Kiên
ii
M CL C
PH N M
U ....................................................................................................... 1
1. Tính c p thi t c a đ tài .................................................................................................... 1
2. M c đích nghiên c u ........................................................................................................ 1
3.
it
ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài .................................................................... 2
4. Cách ti p c n và ph
CH
ng pháp nghiên c u ....................................................................... 2
NG 1.T NG QUAN V D
ÁN
UT
XÂY D NG ......................... 3
1.1. T ng quan v d án đ u t xây d ng ........................................................................ 3
1.1.1. Công trình xây d ng.................................................................................................. 3
1.1.2. D án đ u t xây d ng ............................................................................................. 3
1.2. Th c tr ng qu n lý d án đ u t xây d ng s d ng v n ngân sách nhà n
t i các Ban qu n lý d án
n
c
c ta ............................................................................... 12
1.2.1. Tình hình qu n lý d án c a các ban qu n lý d án ............................................ 12
1.2.2.
ánh giá chung v công tác qu n lý d án s d ng v n ngân sách c a các
ban qu n lý d án .............................................................................................................. 24
1.3. Các nhân t
ban qu n lý d án
nh h
n
ng đ n công tác qu n lý d án đ u t xây d ng t i các
c ta ............................................................................................ 27
1.3.1. Nhóm nhân t ch quan ......................................................................................... 27
1.3.2. Nhóm nhân t khách quan ..................................................................................... 29
K t lu n ch
CH
ng 1............................................................................................................. 31
NG 2. C
S
LÝ LU N V
QU N LÝ D
ÁN
U T
XÂY
D NG ...................................................................................................................... 32
2.1. C s lý lu n v qu n lý d án đ u t xây d ng .................................................... 32
2.1.1. Khái ni m, nguyên t c, ch c n ng, n i dung qu n lý d án đ u t xây d ng .... 32
2.1.2. Qu n lý d án đ u t xây d ng theo các giai đo n qu n lý.................................. 38
2.1.3. Qu n lý d án đ u t xây d ng theo n i dung công vi c ch y u........................ 39
2.1.4. Qu n lý d án đ u t xây d ng theo giác đ c a các bên tham gia ..................... 45
2.1.5. Nh ng ch tiêu đánh giá hi u qu công tác qu n lý d án ................................... 50
2.2. Các c n c pháp lý cho vi c qu n lý d án xây d ng công trình ......................... 52
2.2.1. Các quy đ nh pháp lu t c a Nhà n
c ................................................................... 52
2.2.2. Các quy đ nh c a t nh Ngh An .............................................................................. 52
iii
2.2.3. Các quy đ nh Pháp lu t, tiêu chu n có liên quan khác......................................... 53
K t lu n ch
CH
ng 2 ............................................................................................................ 54
NG 3. TH C TR NG VÀ GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC
QU N LÝ D
ÁN
UT
XÂY D NG T I BAN QLDA NN & PTNT
NGH AN................................................................................................................ 55
3.1. Gi i thi u khái quát v Ban NAPMU ...................................................................... 55
3.1.1. Quá trình hình thành và ch c n ng nhi m v ...................................................... 55
3.1.2. C c u b máy t ch c ............................................................................................ 56
3.2. Th c tr ng trong công tác qu n lý d án xây d ng t i Ban NAPMU ................. 58
3.2.1. Nh ng t n t i trong công tác qu n lý ch t l
ng d án TXD ........................... 59
3.2.2. Nh ng t n t i trong công tác qu n lý chi phí ........................................................ 60
3.2.3. Nh ng t n t i trong công tác qu n lý ti n đ th c hi n d án............................. 62
3.3.
3.4.
nh h
ng phát tri n c a Ban NAPMU trong giai đo n 2016-2021 .................. 63
xu t m t s gi i pháp hoàn thi n công tác qu n lý d án đ u t xây d ng
t i Ban NAPMU ................................................................................................................ 64
3.4.1. Hoàn thi n b máy qu n lý và ki n toàn quy ch ho t đ ng c a Ban ................. 64
3.4.2. Nâng cao ch t l
ng ngu n nhân l c ................................................................... 67
3.4.3. V n d ng ph
ng pháp s đ m ng PERT trong công tác l p k ho ch d án . 70
3.4.4. V n d ng ph
ng pháp đánh giá ch t l
ng qu n lý d án đ u t xây d ng ... 77
3.4.5. Hoàn thi n công tác qu n lý chi phí ...................................................................... 82
K t lu n ch
ng 3 ............................................................................................................ 86
K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................................ 87
dANH M C TÀI LI U THAM KH O.............................................................. 89
iv
DANH M C HÌNH V
Hình 1. 1: Quá trình th c hi n d án đ u t xây d ng ....................................................6
Hình 1. 2: Các đ c đi m c a d án đ u t xây d ng công trình ..................................12
Hình 1. 3: Các y u t
nh h
ng đ n công tác qu n lý d án TXD ..........................30
Hình 2. 1: Các l nh v c qu n lý d án ........................................................................37
Hình 2. 2: Các ch th tham gia qu n lý d án xây d ng .............................................45
Hình 2. 3:
c đi m c a m t d án thành công ............................................................50
Hình 3. 1: C c u t ch c c a Ban NAPMU ................................................................56
Hình 3. 2: Mô hình c u trúc phân vi c qu n lý d án đ u t xây d ng ........................76
v
DANH M C B NG BI U
B ng 1. 1: V n đ u t t Ngân sách nhà n
c giai đo n 2011-2015 ........................... 13
B ng 1. 2: V n đ u t XDCB t NSNN giai đo n 2011-2015 ..................................... 13
B ng 1. 3: V n đ u t t Ngân sách nhà n
c cho m t s ngành ch y u giai đo n
2011-2015 ...................................................................................................................... 14
B ng 1. 4: S l ng các công trình xây d ng có s c theo nhóm d án qua các n m 2011-2015 ... 17
B ng 1. 5: S l ng các công trình xây d ng có s c theo chuyên ngành giai đo n 2011-2015 ..... 17
B ng 3. 1:
xu t d ki n m t s k ho ch đào t o nhân l c ..................................... 70
B ng 3. 2: B ng đi m và tr ng s dùng đ đánh giá ch t l
ng QLDA
TXD công
trình X............................................................................................................................ 82
B ng 3. 3: K t qu đánh giá ch t l
ng d án TXD công trình X............................. 83
vi
DANH M C CÁC CH
VI T T T
Ký hi u vi t
Ngh a đ y đ
t t
ATL
CB CNV
C T
DA T
DA TXD
DARD
EMP
An toàn lao đ ng
Cán b công nhân viên
Ch đ u t
D án đ u t
D án đ u t xây d ng
S Nông nghi p và pháp tri n nông thôn
K ho ch qu n lý môi tr
ng
GPMB
Gi i phóng m t b ng
MARD
B nông nghi p và phát tri n nông thôn
N -CP
Ngh đ nh-Chính ph
NSNN
Ngân sách nhà n
NAPMU
c
Ban Qu n lý d án nông nghi p và phát tri n nông thôn Ngh An
PTNT
Phát tri n nông thôn
QLDA
Qu n lý d án
TVGS
T v n giám sát
UBND
WBS
XDCB
y ban nhân dân
Work Breakdown Structure – C u trúc phân vi c
Xây d ng c b n
vii
PH N M
U
1. Tính c p thi t c a đ tài
Ngày nay, cùng v i xu h
ng h i nh p khu v c hoá, toàn c u hoá trong m i l nh v c
kinh t và c l nh v c đ u t xây d ng, công tác qu n lý đ u t xây d ng càng đ
chú tr ng và đ u t đ di n m o đ t n
c
c ngày càng không ng ng đ i m i. Do đó,
công tác qu n lý d án đ u t xây d ng đòi h i ph i có s phát tri n sâu r ng, và mang
tính chuyên nghi p h n m i có th đáp ng nhu c u xây d ng các công trình
n
c ta
trong th i gian t i.
Qu n lý d án (Project Management – PM) là m t quá trình ph c t p, bao g m công
tác ho ch đ nh, theo dõi và ki m soát t t c nh ng khía c nh c a m t d án và kích
thích m i thành ph n tham gia vào d án đó nh m đ t đ
đúng th i h n v i các chi phí, ch t l
c nh ng m c tiêu c a d án
ng và kh n ng th c hi n chuyên bi t. Nói m t
cách khác, Qu n lý d án (QLDA) là công vi c áp d ng các ch c n ng và ho t đ ng
c a qu n lý vào su t vòng đ i c a D án nh m đ t đ
Tr
c nh ng m c tiêu đ t ra.
c b i c nh đó, Ban QLDA Nông nghi p và PTNT Ngh An c n tìm ki m nh ng
mô hình t ch c và qu n lý khác nhau đ t n t i và phát tri n.
i u đó ngh a là Ban
qu n lý d án ph i tính toán và tìm cách nh m nâng cao hi u qu qu n lý đ m b o vi c
qu n lý khoa h c, h p lý. T nh ng phân tích trên, v i nh ng ki n th c đ
và nghiên c u
Nhà tr
ch ct p
ng cùng v i kinh nghi m th c ti n trong quá trình công tác
t i c quan nghiên c u, tác gi ch n đ tài lu n v n v i tên g i: “ Hoàn thi n công tác
qu n lý d án t i Ban Qu n lý d án Nông nghi p và Nông nghi p và phát tri n
nông thôn Ngh An”.
2. M c đích nghiên c u
Nghiên c u và đ xu t m t s gi i pháp có tính kh thi, có c s lý lu n và th c ti n
nh m t ng c
ng h n n a hi u qu công tác qu n lý d án t i Ban NAPMU nói chung
và áp d ng các gi i pháp này cho m t d án c th .
1
3.
it
ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài
a.
it
ng nghiên c u:
it
ng nghiên c u c a đ tài là công tác qu n lý trong
các d án đ u t xây d ng công trình t i Ban NAPMU và nh ng nhân t
đ n thành qu và ch t l
nh h
ng
ng c a công tác này.
b. Ph m vi nghiên c u c a đ tài: Ph m vi v m t không gian và n i dung: đ tài t p
trung nghiên c u ch y u v công tác qu n lý d án đ u t xây d ng công trình t i
Ban NAPMU. Ph m vi v m t th i gian: lu n v n s t p trung nghiên c u, phân tích
th c tr ng công tác qu n lý d án c a Ban NAPMU t n m 2013 đ n 2016 và đ xu t
gi i pháp qu n lý d án cho giai đo n m i.
4. Cách ti p c n và ph
ng pháp nghiên c u
th c hi n nh ng n i dung nghiên c u, tác gi lu n v n s d ng các ph
ng pháp
nghiên c u sau:
+ Ph
ng pháp đi u tra thu th p thông tin;
+ Ph
ng pháp k th a, áp d ng mô hình qu n lý thông qua sách báo và thông tin
Internet nh ng có ch n l c;
+ Ph
ng pháp th ng kê, phân tích tính toán, t ng h p s li u;
+ Ph
ng pháp kh o sát th c t ;
+ Ph
ng pháp đ i chi u h th ng v n b n pháp quy nh : Ngh đ nh, Thông t , Lu t
xây d ng c a nhà n
+ Ph
c;
ng pháp ti p c n thông tin d án.
2
CH
NG 1.T NG QUAN V D ÁN
U T XÂY D NG
1.1. T ng quan v d án đ u t xây d ng
1.1.1. Công trình xây d ng
1.1.1.1. Khái ni m v công trình xây d ng
Công trình xây d ng (CTXD) là s n ph m đ
ng
c t o thành b i s c lao đ ng c a con
i, v t li u xây d ng, thi t b l p đ t vào công trình, đ
có th bao g m ph n d
trên m t n
c, đ
c liên k t đ nh v v i đ t,
i m t đ t, ph n trên m t đ t, ph n d
im tn
c và ph n
c xây d ng theo thi t k . CTXD bao g m công trình dân d ng,
công trình công nghi p, giao thông, nông nghi p và phát tri n nông thôn, công trình h
t ng k thu t và công trình khác.[1]
1.1.1.2.
c đi m c a công trình xây d ng
+ CTXD có quy mô, k t c u ph c t p, mang tính đ n chi c, th i gian s n xu t xây l p
kéo dài.
+ CTXD c đ nh t i n i s n xu t, ph
ng ti n thi công, ng
i lao đ ng,... ph i di
chuy n đ n đ a đi m xây d ng.
1.1.2. D án đ u t xây d ng
1.1.2.1.“D án đ u t ” và “D án đ u t xây d ng”
a. D án:
Theo đ nh ngh a c a t ch c Qu c t v tiêu chu n hóa ISO trong tiêu chu n ISO
9000:2000 đ
c Vi t Nam ch p thu n trong tiêu chu n TCVN ISO 9000:2000: “D án
là m t quá trình đ n nh t, g m m t t p h p các ho t đ ng có ph i h p và đ
soát, có th i h n b t đ u và k t thúc, đ
c ti n hành đ đ t đ
c ki m
c m t m c tiêu phù h p
v i các yêu c u quy đ nh, bao g m c các ràng bu c v th i gian, chi phí và ngu n
l c”. Theo tài li u Qu n lý d án c a tác gi Eric Verzuh (M ): M t d án đ
c đ nh
ngh a là “công vi c mang tính ch t t m th i và t o ra m t s n ph m hay d ch v đ c
3
nh t”. Công vi c t m th i s có đi m b t đ u và k t thúc. M i khi công vi c đ
c
hoàn thành thì nhóm d án s gi i tán ho c di chuy n sang nh ng d án m i.
Nh v y có th nh n th y, thu t ng “D án” đ
c gi i thích theo nhi u cách di n đ t
khác nhau. Tuy nhiên, đi m chung d nh n th y c a “d án” đó là: M i d án là m t
n l c đ ng b , có gi i h n (có ngày b t đ u và ngày hoàn thành c th ), th c hi n
m t l n nh m t o m i ho c nâng cao kh i l
ng, ch t l
ng c a s n ph m ho c d ch
v , đáp ng nhu c u c a khách hàng hay c a xã h i. Thách th c chính c a QLDA là
ph i đ t đ
c t t c các m c tiêu đ ra c a d án trong đi u ki n b kh ng ch b i
ph m vi công vi c (kh i l
ng và các yêu c u k thu t), th i gian hoàn thành (ti n đ
th c hi n) và ngân sách (m c v n đ u t ) cho phép.
b. D án đ u t :
D án đ u t có th hi u là m t ch
ng trình hay k ho ch chi ti t c a ho t đ ng đ u
t - Ho t đ ng b v n đ u t (chi phí) đ t o nên đ i t
ng đ u t (v t ch t hay tài
chính) đ thông qua quá trình v n hành, khai thác đ i t
ng đ u t có th đ t đ
c
nh ng l i ích mong mu n (m c đích đ u t ). M c đích đ u t vì th c ng chính là
m c tiêu ho c k t qu c n đ t t i c a DA T. M c tiêu c a DA T luôn ph n ánh l i
ích c n đ t đ
c, các l i ích này có th là l i ích v kinh t tài chính, l i ích v kinh t
- xã h i và môi tr
kho n 2
ng ho c đ ng th i các l i ích đó. Theo Lu t
u t n m 2014 t i
i u 3 nêu rõ: “D án đ u t là t p h p các đ xu t b v n trung và dài h n
đ ti n hành các ho t đ ng đ u t kinh doanh trên đ a bàn c th , trong kho ng th i
gian xác đ nh”.
i v i DA T, ngoài các đ c đi m chung c a d án nh đã nêu trên còn có nh ng
đ c đi m riêng, đó là tính dài h n và tính r i ro cao. M t DA T th
t n t i dài nhi u n m, bao g m th i gian t o d ng nên đ i t
khai thác đ i t
ng có th i gian
ng đ u t và th i gian
ng đ u t (th i gian v n hành DA T). Do đó, DA T th
ng đ
c
hình thành và tri n khai th c hi n trong nh ng đi u ki n r i ro b i tính dài h n c a
ho t đ ng đ u t . DA T có th xem xét t nhi u góc đ khác nhau:
4
- V m t hình th c nó là m t t p h p h s tài li u trình bày m t cách chi ti t, có h
th ng các ho t đ ng và chi phí theo m t k ho ch đ đ t đ
hi n đ
c nh ng m c tiêu nh t đ nh trong t
c nh ng k t qu và th c
ng lai;
- Trên góc đ qu n lý, DA T là m t công c qu n lý s d ng v n, v t t , lao đ ng đ
t o ra các k t qu tài chính, kinh t - xã h i trong m t th i gian dài;
- Trên góc đ k ho ch, DA T là m t công c th hi n k ho ch chi ti t c a m t công
cu c đ u t s n xu t kinh doanh, phát tri n kinh t - xã h i, làm ti n đ cho cho các
quy t đ nh đ u t và tài tr ;
- V m t n i dung, DA T là m t t p h p các ho t đ ng có liên quan v i nhau đ
ck
ho ch hoá nh m đ t các m c tiêu đã đ nh b ng vi c t o ra các k t qu c th trong m t
th i gian nh t đ nh, thông qua vi c s d ng các ngu n l c xác đ nh.
c. D án đ u t xây d ng:
Lu t Xây d ng s 50 n m 2014 hi n hành t i Kho n 15
i u 3 nêu : “D án đ u t
xây d ng là t p h p các đ xu t có liên quan đ n vi c s d ng v n đ ti n hành ho t
đ ng xây d ng đ xây d ng m i, s a ch a, c i t o công trình xây d ng nh m phát
tri n, duy trì, nâng cao ch t l
chi phí xác đ nh.
ng công trình ho c s n ph m, d ch v trong th i h n và
giai đo n chu n b d án đ u t xây d ng, d án đ
c th hi n
thông qua Báo cáo nghiên c u ti n kh thi đ u t xây d ng, Báo cáo nghiên c u kh
thi đ u t xây d ng ho c Báo cáo kinh t -k thu t đ u t xây d ng.
V ph
ng di n lý lu n, D án đ u t xây d ng (DA TXD) đ
đ u t (DA T) mà đ i t
c hi u là các d án
ng đ u t là công trình xây d ng, ngh a là d án có liên
quan t i ho t đ ng xây d ng c b n (XDCB) nh xây d ng nhà c a, đ
ng sá, th y
l i, c u c ng,... Không ph i t t c các DA T đ u có liên quan t i ho t đ ng XDCB.
Vì th , đ i v i nh ng DA T không liên quan t i ho t đ ng XDCB không g i là
DA T xây d ng. V m t hình th c là m t t p h p các h s , tài li u thuy t minh chi
ti t k ho ch kh thi xây d ng công trình và các tài li u liên quan khác xác đ nh ch t
l
ng công trình c n đ t đ
c, t ng m c đ u t c a d án và th i gian th c hi n d
5
án, hi u qu kinh t tài chính, hi u qu kinh t xã h i và đánh giá tác đ ng môi tr
ng
c a d án.
Theo tác gi có th hi u DA TXD là m t quá trình bi n ý t
thành hi n th c trong s ràng bu c v k t qu (ch t l
ngu n l c (chi phí) đó xác đ nh trong h s d án và đ
ng đ u t xây d ng
ng), ti n đ (th i gian) và
c th c hi n trong nh ng đi u
ki n không ch c ch n (r i ro).
H s d án xây d ng
Ý t ng đ u t
xây d ng
Công trình xây d ng
- m b o ch t l ng;
- m b o ti n đ th i
gian;
- Ti t ki m chi phí.
Quá trình th c
hi n đ u t xây
d ng (r i ro)
Hình 1. 1: Quá trình th c hi n d án đ u t xây d ng
(Ngu n: Theo tác gi )
1.1.2.2. Các giai đo n hình thành và th c hi n m t d án đ u t
a. Xác đ nh d án: Là giai đo n đ u tiên, có nhi m v phát hi n nh ng l nh v c có
ti m n ng đ đ u t , trên c s đó hình thành s b các ý đ đ u t . Vi c xác đ nh và
sàng l c các ý đ d án có nh h
ng quy t đ nh t i quá trình chu n b và th c hi n
d án. D án có th th t b i ho c không đ t đ
c k t qu mong mu n cho dù vi c th c
hi n và chu n b d án t t đ n đâu, n u nh ý đ ban đ u đó hàm ch a nh ng sai l m
c b n.
b. Phân tích và l p d án: Là giai đo n nghiên c u chi ti t ý đ đ u t đã đ
trên m i ph
ng di n: k thu t, t ch c - qu n lý, th ch xã h i, th
c đ xu t
ng m i, tài
chính, kinh t . N i dung ch y u c a giai đo n này là nghiên c u m t cách toàn di n
tính kh thi c a d án. Trong giai đo n này g m hai b
nghiên c u kh thi. Các d án l n và quan tr ng th
6
c: nghiên c u ti n kh thi và
ng ph i thông qua hai b
c này,
còn các d án nh và không quan tr ng thì trong giai đo n này ch c n th c hi n b
c
nghiên c u kh thi.
c. Th m đ nh và phê duy t d án: Giai đo n này th
gia c a các c quan nhà n
ng đ
c th c hi n v i s tham
c, các t ch c tài chính và các thành ph n khác tham gia
d án, nh m xác minh l i toàn b k t lu n đó đ
c đ a ra trong quá trình chu n b và
phân tích d án, trên c s đó ch p nh n hay bác b d án. D án s đ
và đ a vào th c hi n n u nó đ
tr
c xác nh n là có hi u qu và kh thi. Ng
c thông qua
c l i, trong
ng h p còn có nh ng b t h p lý trong khâu l p d án, thì tùy theo m c đ , d án
có th đ
c s a đ i hay bu c ph i làm l i.
d. Tri n khai th c hi n d án: Giai đo n tri n khai th c hi n d án đ
khi kinh phí đ u t đ
này có th đ
c xác đ nh t
c đ a vào d án đ n khi d án ch m d t ho t đ ng. Giai đo n
c chia ra làm nhi u giai đo n b ph n khác nhau tùy theo tính ch t c a
t ng d án, thông th
ng đ
c chia ra 3 giai đo n b ph n: (1) Giai đo n thi công
XDCT, (2) Giai đo n phát tri n c a d án và (3) Giai đo n v n hành và đ a vào s
d ng.
e. Nghi m thu d án, t ng k t và gi i th : Khi d án k t thúc giai đo n v n hành, ti n
hành đánh giá nghi m thu d án. ánh giá nghi m thu khác v i vi c đánh giá và giám
sát trong quá trình th c hi n d án.
ánh giá nghi m thu có nhi m v làm rõ nh ng
thành công và th t b i trong toàn b quá trình xác đ nh, phân tích và l p d án, c ng
nh trong khi th c hi n đ rút ra nh ng kinh nghi m và bài h c cho qu n lý các d án
khác trong t
ng lai. K t thúc và gi i th d án ph i gi i quy t vi c phân chia s d ng
k t qu c a d án, nh ng tài s n mà d án còn đ l i và b trí l i công vi c cho các
thành viên tham gia d án.
1.1.2.3. Các ph
ng di n c a m t d án đ u t
a. K t qu c n đ t đ
M i m t d án th
c (ch t l
ng d án):
ng đ t ra m t hay nhi u m c tiêu cu i cùng c n đ t đ
c (m c tiêu
k thu t công ngh , m c tiêu kinh t tài chính, m c tiêu kinh t xã h i, qu c phòng,...).
đ tđ
c m c tiêu cu i cùng c a DA T (ch t l
7
ng d án) đã đ
c xác đ nh, trong
t ng giai đo n c a quá trình đ u t (chu n b đ u t , th c hi n đ u t , khai thác v n
hành đ i t
ch t l
ng đ u t ) - giai đo n c a chu trình d án - đ u đ
ng c n đ t đ
t ; ch t l
c nh : ch t l
ng d án đ
ng kh o sát, thi t k , ch t l
hi n đ u t ; ch t l
c l p trong giai đo n chu n b đ u
ng thi công XDCT,… trong giai đo n th c
ng v n hành d án trong giai đo n khai thác đ i t
b. Chi phí ngu n l c đ đ t đ
có th đ t đ
c xác đ nh m c tiêu
c k t qu đó đ
ng đ u t .
c xác đ nh (gi i h n chi phí):
c k t qu d ki n c a DA T, m i d án đ u ph i d trù chi phí
ngu n l c đ l n huy đ ng cho d án (nhân l c, v t l c, kinh phí,...). Chi phí ngu n
l cđ đ tđ
l cđ
c k t qu đó d ki n đ
c xác đ nh tr
cđ
c xem là gi i h n ngu n
c s d ng cho d án. Nhi m v c a các nhà QLDA là ph i huy đ ng đ và k p
th i ngu n l c cho d án và qu n lý chi phí ngu n l c sao cho chi phí th c t không
v
t gi i h n chi phí đó xác đ nh đ đ t đ
nh ng bi n c không l
th c t th
ng tr
ng có nguy c v
cđ
c k t qu đó d ki n. Trên th c t , do
c (b t đ nh/ r i ro) làm cho chi phí ngu n l c
t quá d ki n ban đ u. C ng có nh ng tr
ng h p
không đ ngu n l c huy đ ng cho d án nh đó d ki n làm cho d án tri n khai
không thu n l i, ph i đi u ch nh, thay đ i l i m c tiêu so v i d ki n ban đ u,...
c. Th i gian đ đ t k t qu đ
c n đ nh tr
c (kh ng ch th i gian):
th c hi n m t d án đòi h i ph i có m t th i gian nh t đ nh và th
kh ng ch do nhi u lý do (c nh tranh th tr
đ tđ
ng b
n đ nh/
ng, tranh th th i c , ch p l y c h i,...).
c k t qu d ki n trong kho ng th i gian đó đ
c kh ng ch đòi h i ngay
trong t ng giai đo n c a chu trình d án ph i kh ng ch v th i gian th c hi n. Thông
th
ng, ti n trình th c hi n m t d án theo th i gian có th chia ra 3 th i k : Kh i
đ u, tri n khai và k t thúc. Th i k kh i đ u và th i k k t thúc d án th
ti n hành v i t c đ ch m h n so v i th i k tri n khai. C ng có tr
ng đ
ng h p có d án
th i k kh i đ u r t dài so v i th i k tri n khai, có d án không tri n khai đ
có d án b b d không đi đ n th i k k t thúc,...
1.1.2.4. Phân lo i d án đ u t và d án đ u t xây d ng
a. Phân lo i d án đ u t :
8
c
c hay
- Theo m c đ m i c a d án:
+ Các d án đ i m i: Các d án lo i này đ
c l p nh m t o ra các s n ph m m i ho c
thi t l p các quy trình s n xu t khác v c n b n so v i hi n t i;
+ Các d án phát tri n:
ây là nh ng d án th c hi n m t m c đ đ i m i nh t đ nh
v s n ph m và quy trình s n xu t. Nó cho phép đ ng th i c i ti n nhi u ch tiêu có tác
đ ng đ n n ng l c, hi u su t.
+ Các d án c i ti n: Là nh ng d án nh m c i ti n s n ph m và quy trình s n xu t
hi n t i làm gi m chi phí s n xu t, t ng hi u su t s n ph m.
+ D án nghiên c u và phát tri n: Các d án lo i này đ
c l p nh m hình thành các
ki n th c m i, s d ng v t li u m i, công ngh m i t o thu n l i phát tri n kinh
doanh, nó n m ngoài quy trình phát tri n kinh doanh nh ng nó báo tr
cđ
c hi u
qu khi áp d ng.
- Theo ngu n v n đ u t :
+ Các d án s d ng v n Ngân sách nhà n
c;
+ Các d án s d ng v n tín d ng do nhà n
c a nhà n
c b o lãnh, v n tín d ng đ u t phát tri n
c;
+ Các d án s d ng v n đ u t phát tri n c a các doanh nghi p nhà n
c;
+ Các DA T c a t nhân, c a các t ch c kinh t không thu c doanh nghi p nhà
n
c;
+ Các d án s d ng v n h tr phát tri n chính th c t các t ch c qu c t (v n
ODA);
+ Các d án s d ng v n đ u t tr c ti p n
c ngoài (FDI);
+ Các d án s d ng v n h p tác liên doanh v i các t ch c kinh t trong và ngoài
n
c.
- Theo đ i t
ng đ u t :
9
+ DA TXD g m nh ng DA T mà đ i t
nhà c a, v t ki n trúc, đ
+ DA T vào các đ i t
ng đ u t là các công trình xây d ng nh
ng sá, c u c ng, đê đ p,...
ng khác g m nh ng DA T phi công trình nh DA T tr ng
r ng, DA T khai thác tài nguyên, DA T mua s m máy móc, thi t b , DA T tài
chính,...
b. Phân lo i d án đ u t :
- Theo quy mô đ u t : Tu theo tính ch t c a d án và quy mô đ u t , DA T trong
n
cđ
c phân lo i thành: D án quan tr ng qu c gia; d án nhóm A; d án nhóm B;
d án nhóm C. Tiêu chí ch y u đ phân nhóm d án là t ng m c đ u t bên c nh đó
còn c n c vào t m quan tr ng c a l nh v c đ u t , n i dung c th nh trong ph l c
“Phân lo i d
án đ u t
xây d ng công trình” ban hành kèm theo Ngh đ nh s
59/2015/N - CP ngày 18 tháng 6 n m 2015 c a Chính ph .
- Theo tính ch t công trình xây d ng: Theo cách phân lo i này, các DA TXD đ
c
phân thành 5 nhóm (theo Ngh đ nh 46/2015/N -CP): D án đ u t xây d ng dân
d ng; D án đ u t xây d ng công nghi p; D án đ u t xây d ng giao thông; D án
đ u t xây d ng Nông nghi p và PTNT; D án đ u t xây d ng h t ng k thu t; D
án đ u t xây d ng Qu c phòng an ninh.
- Theo cách th c qu n lý v n:
+ DA T xây d ng s d ng v n nhà n
n
c: Là nh ng d án có s d ng t 30% v n nhà
c tr lên trong t ng v n đ u t c a d án.
+ DA T xây d ng s d ng v n trong n
n
c khác: Là nh ng d án s d ng v n trong
c khác mà trong t ng v n đ u t c a d án không s d ng v n nhà n
d ng v n nhà n
c ho c s
c v i t l ít h n 30%.
+ DA T xây d ng s d ng v n đ u t tr c ti p c a n
ngu n v n là c a các t ch c, cá nhân n
c ngoài: Là nh ng DA T mà
c ngoài đ u t vào Vi t Nam.
- Theo hình th c đ u t : Theo cách phân lo i này, DA TXD đ
c phân thành DA T
xây d ng m i công trình; DA T s a ch a, c i t o ho c DA T m r ng, nâng c p
công trình.
10
1.1.2.5. Các đ c đi m c a d án đ u t xây d ng
a. D án đ u t xây d ng có tính đa m c tiêu: Trong m i DA TXD th
nhi u m c tiêu khác nhau, các m c tiêu y có th không đ ng h
thu n nhau. Thông th
ng t n t i
ng th m chí mâu
ng DA TXD có các m c tiêu sau:
- M c tiêu v k thu t - công ngh : quy mô, c p công trình, các yêu c u v đ b n
ch c, v công n ng s d ng, v công ngh s n xu t, v m thu t, ch t l
ng,...
- M c tiêu v kinh t tài chính: chi phí ngu n l c t i thi u, th i gian xây d ng ng n,...
- M c tiêu v kinh t xã h i: c nh quan, môi tr
ng sinh thái, kh n ng thu hút lao
đ ng, t o vi c làm, ti t ki m đ t đai,...
- Các m c tiêu khác: m c tiêu chính tr , an ninh, qu c phòng, tr t t , an toàn xã h i,...
b. D án đ u t xây d ng có tính duy nh t và g n li n v i đ t:
M i công trình xây d ng đ u có nh ng đ c đi m ki n trúc, k t c u, đ a đi m xây
d ng, không gian và th i gian xây d ng không gi ng nhau, đ c đi m này t o ra tính
duy nh t c a DA T xây d ng. Tính duy nh t c a DA TXD ph n ánh tính không l p
l i c a d án, gây khó kh n không ít cho vi c tiên li u chi phí và th i gian trong quá
trình th c hi n d án c ng nh cho vi c tiên li u các r i ro có th x y ra đ i v i d án.
M i công trình xây d ng đ u có đ a đi m xây d ng riêng xác đ nh và g n li n v i đ t.
c đi m này đòi h i ph i có m t b ng thì m i có th th c hi n đ
c DA T xây
d ng.
c. D án đ u t xây d ng có th i gian xây d ng dài, v n đ u t l n:
S n ph m cu i cùng c a DA T XDCT là công trình đ
bàn giao cho khai thác, s d ng. Do kh i l
ng công vi c r t l n và ph i tr i qua
nhi u công đo n khác nhau nên th i gian XDCT th
c ng th
c xây d ng xong hoàn thành
ng dài. V n đ u t cho xây d ng
ng r t l n.
d. D án đ u t xây d ng ch u s ràng bu c v th i gian và chi phí ngu n l c:
Th i gian th c hi n d án, th i đi m kh i công và k t thúc, t ng m c chi phí cho vi c
th c hi n d án đó đ
c xác đ nh. Th
ng các yêu c u v th i gian và chi phí th c
hi n DA T xây d ng là h n h p vì các C T d án luôn mu n có nh ng công trình
ch t l
ng cao nh ng chi phí th p và đ
c th c hi n trong m t th i gian ng n. Nh ng
11
ràng bu c này th
ng gây s c ép đ i v i các nhà th u xây d ng trong quá trình th c
hi n d án, m t khác nó th
ng mâu thu n v i các m c tiêu c a nhà th u xây d ng, vì
th vi c hoàn thành m c tiêu t ng th (k t qu , th i gian, chi phí) c a DA T xây d ng
th
ng r t khó kh n trong th c t .
e. D án đ u t xây d ng luôn t n t i trong m t môi tr
ng không ch c ch n (ti m n
nhi u r i ro):
DA T xây d ng th
ng ph i th c hi n trong m t th i gian dài, th m chí kéo dài
nhi u n m và th c hi n trong đi u ki n môi tr
t r i ro nh h
ng t nhiên. Vì th , có r t nhi u y u
ng đ n DA T xây d ng. Các y u t này có th làm cho d án không
thành công nh d ki n ban đ u. D án có th b t ng chi phí, kéo dài th i gian th c
hi n ho c gi m sút hi u qu đ u t . Các đ c đi m c a DA TXD đ
c mô t tóm t t
nh sau:
c đi m c a d án đ u t
xây d ng công trình
DA T
XDCT
có tính
đa
m c tiêu
DA T
XDCT
có tính
duy nh t
và g n
li n v i
đ t
DA T
XDCT
có th i
gian xây
d ng
dài, V T
l n
DA T
XDCT ch u
s ràng
bu c v
th i gian
và chi phí
ngu n l c
DA T
XDCT
ti m n
nhi u
r i ro
Hình 1. 2: Các đ c đi m c a d án đ u t xây d ng công trình
1.2. Th c tr ng qu n lý d án đ u t xây d ng s d ng v n ngân sách nhà n
t i các Ban qu n lý d án n c ta
1.2.1. Tình hình qu n lý d án c a các ban qu n lý d án
12
c
1.2.1.1. Tình v n đ u t t ngân sách nhà n
c và v n đ u t xây d ng
m ts
ngành kinh t
V n đ u t t NSNN th
ng chi m m t t l l n trong t ng v n đ u t nhà n
đ u t t NSNN bao g m v n đ u t t Ngân sách Trung
sách các đ a ph
c. V n
ng, v n đ u t t Ngân
ng.
V n đ u t t NSNN trong giai đo n 2011-2015 đ
c th hi n
B ng 1. 1: V n đ u t t Ngân sách nhà n
B ng 1.1
c giai đo n 2011-2015
Ch tiêu
2011
2012
2013
2014
2015
T ng c ng
T ng V T toàn xã h i
398,9
461,9
637,3
704,2
830,3
3.032,6
V n đ u t thu c NSNN
64,1
97,0
100,9
153,8
141,6
557,4
T l %
16,06
21,00
15,83
21,84
17,05
18,38
n v tính: Nghìn t đ ng
(Ngu n: Báo cáo tình hình th c hi n kinh t xã h i các n m 2011 đ n 2015 c a Chính ph )
Trong nh ng n m v a qua, v n đ u t XDCB ngày càng t ng và chi m t tr ng l n
trong t ng v n đ u t c a toàn xã h i, ch tính riêng v n đ u t XDCB t NSNN bình
quân trong các n m 2011-2015 đó chi m 20,95% trong t ng chi NSNN. Trong chi đ u
t phát tri n thì chi cho XBCB là ch y u. (xem B ng 1.2)
B ng 1. 2: V n đ u t XDCB t NSNN giai đo n 2011-2015
Ch tiêu
2011
2012
2013
2014
2015
T ng c ng
T ng chi NSNN
319,110
329,610
590,714
472,455
582,200
2.294,089
Chi đ u t phát tri n t NSNN
86,409
82,400
119,462
107,440
125,500
521,211
Trong đó chi cho XDCB
81,951
78,180
99,862
100,455
120,100
480,548
T l %
94,5
94,8
83,6
93,5
95,7
92,2
n v tính: Nghìn t đ ng
(Ngu n: Báo cáo Quy t toán Ngân sách các n m 2011-2016 c a B Tài chính
V n đ u t t Ngân sách nhà n
V n đ u t t NSNN cho XDCB đ
c cho m t s ngành)
c t p trung cho m t s ngành có xây d ng
chuyên ngành nh ngành Xây d ng, ngành Giao thông, ngành Công th
13
ng và ngành
Nông nghi p và Phát tri n nông thôn. Trong giai đo n 2011-2015 v n đ u t cho
nh ng ngành này luôn
đ ut
m c cao. S li u th ng kê
B ng 1.3 cho th y tình hình v n
t NSNN cho các ngành đó nêu.
B ng 1. 3: V n đ u t t Ngân sách nhà n
c cho m t s ngành ch y u giai
đo n 2011-2015
Ch tiêu
T ng V T t
NSNN
V T thu c NSNN cho
ngành Xây d ng
T l %
V T thu c NSNN cho
ngành Giao thông
T l %
V T thu c NSNN cho
ngành Công th
ng
T l %
V T thu c NSNN cho
ngành NN và PTNT
T l %
T ng
2011
2012
2013
2014
2015
64,1
97,0
100,9
153,8
141,6
557,40
2,481
0,356
0,222
0,829
0,689
4,575
3,87
0,37
0,22
0,54
0,49
0,82
6,417
5,604
6,612
10,925
8,168
37,726
10,01
5,78
6,55
7,10
5,77
6,77
0,145
0,854
0,238
0,252
3,602
5,091
0,23
0,88
0,24
0,16
2,54
0,91
2,258
2,020
2,881
3,716
5,080
15,955
3,52
2,08
2,86
2,42
3,59
2,86
c ng
n v tính: Nghìn t đ ng
(Ngu n: Báo cáo tình hình th c hi n kinh t xã h i các n m 2011đ n 2015 c a Chính ph )
Qua s li u th ng kê
B ng 1.3 cho th y tình hình th c hi n đ u t t NSNN cho
ngành Xây d ng còn th p, t ng v n đ u t trong các n m 2011-2015 là 4.575 t đ ng,
chi m t tr ng bình quân 0,82% t ng v n đ u t t NSNN. V n đ u t t NSNN
cho ngành Giao thông là r t l n, t ng v n đ u t trong các n m 2011-2015 là 37.726
t đ ng, t tr ng v n đ u t t NSNN cho giao thông cao h n các ngành khác. V n đ u
t t NSNN cho ngành Công th
ng không nhi u, t ng v n đ u t trong các n m 2011-
2015 là 5.091 t đ ng, chi m t tr ng bình quân 0,91% t ng v n đ u t t
NSNN.
C ng qua s li u th ng kê cho th y, v n NSNN chi cho đ u t xây d ng
ngành
Nông nghi p và Phát tri n nông thôn trong 5 n m (2011-2015) là 15.955 t đ ng,
14
v n đ u t cho ngành này có xu h
ng ngày m t t ng, nh t là v n đ u t t ngu n
NSNN.
Qua s li u th ng kê cho th y v n đ u t cho XDCB t NSNN nói riêng và t
các
ngu n v n khác trong th i gian qua r t l n và là n i dung chi ch y u trong chi cho
đ u t phát tri n. V n đ u t cho XDCB n u đ
c đ u t đúng s phát huy hi u qu v n
đ u t r t l n vì XDCB t o nên nh ng tài s n ch y u đ thúc đ y các ngành kinh t
khác phát tri n. V i l
d ng đ
ng v n đ u t l n nh v y, hàng n m có hàng nghìn DA T xây
c tri n khai. Tùy thu c ngu n v n đ u t đ
d ng mà m i d án đ
c s d ng đ đ u t các d án xây
c qu n lý theo nh ng yêu c u khác nhau.
đ u t xây d ng s d ng v n nhà n
đi m ngu n v n đ u t đ
i v i các d án
c do có nh ng đ c đi m riêng xu t phát t đ c
c s d ng nên có nh ng yêu c u qu n lý riêng khác so v i
các d án đ u t xây d ng không s d ng v n nhà n
1.2.1.2. Th c tr ng ch t l
c.
ng qu n lý d án đ u t xây d ng nhìn t ch t l
ng s n
ph m d án
a. Th c tr ng v ch t l
ng s n ph m d án TXD
S n ph m c th c a DA TXD
th c hi n đ u t , ch t l
m i giai đo n đ u t là khác nhau. Trong giai đo n
ng DA TXD đ
c bi u hi n t p trung
ch t l
ng công
trình xây d ng. Thông qua ch t l
ng công trình xây d ng và qu n lý ch t l
ng công
trình xây d ng có th đánh giá đ
c ch t l
ng DA TXD trong giai đo n th c hi n
đ ut .
Trong vài n m g n đây công tác đ u t XDCB đ
l
ng các công trình
hàng n m c n
c tri n khai ngày m t nhi u. S
m i quy mô xây d ng ngày càng t ng.
c có trên 6000 DA TXD đ
c tính bình quân
c tri n khai, trong đó t l các d án
nhóm A kho ng 5% công trình, nhóm B h n 20% công trình, nhóm C kho ng 75%
công trình. Quy mô và lo i công trình r t đa d ng, t các công trình nh l t i các
công trình t h p có quy mô l n. Theo báo cáo c a C c Giám đ nh nhà n
l
c v ch t
ng công trình xây d ng thì nhìn m t cách t ng quát, ph n l n công trình xây d ng
trong th i gian qua đ m b o ch t l
ng, tuy nhiên v n còn có nh ng công trình không
15
đ t ch t l
ng, đ x y ra s
c
ho c có v n đ v ch t l
ng trong th c hi n
DA TXD d n đ n ph i s a ch a, kh c ph c.
S c công trình là bi u hi n rõ nét nh t c a nh ng công trình có v n đ v ch t
l
ng. S c công trình
nh ng hi n t
đây đ
c hi u theo ngh a chung nh t là nh ng v n đ ,
ng k thu t x y ra làm cho công trình xây d ng không th thi công xây
d ng ho c không khai thác s d ng đúng nh các d đ nh ban đ u c a các bên h u
quan (Ch đ u t , nhà th u trong ho t đ ng xây d ng) đ i v i công trình đó.
S c công trình có th x y ra t i b t c giai đo n nào trong quá trình th c hi n d án
và không ch x y ra
công trình đang xét mà còn có th x y ra
c n. S c công trình đ
cáo v ch t l
các công trình lân
c th ng kê theo các s li u đi u tra c ng nh các s li u báo
ng công trình c a các c quan có liên quan đ n qu n lý ch t l
trình xây d ng c a các t nh, thành ph , các B , Ban, Ngành và các
li u c a c c Giám đ nh nhà n
c v ch t l
ng công
oàn th . Theo s
ng công trình xây d ng, hàng n m có
kho ng 0,28 - 0,56% công trình b s c thì v i hàng v n công trình đ
c tri n khai thì
c ng đó có hàng tr m công trình b s c .
S c công trình x y ra đa d ng v i nhi u nguyên nhân khác nhau, phân b trong
nhi u ngành và
nhi u giai đo n khác nhau trong th i gian th c hi n đ u t .
đi m c a m t s các s c công trình đi n hình trong các n m v a qua đ
các b ng d
i đây:
16
c
c nêu trong
B ng 1. 4: S l ng các công trình xây d ng có s c theo nhóm d án qua các n m 2011-2015
S CT xây d ng có s c theo
N m
nhóm d án
Nhóm
A
T ng s s
T ng s
c CT theo
CTXD trong
Nhóm B
Nhóm C
n m
n m
T l
%
2011
0/287
8/1150
16/4315
24
5752
0,42
2012
0/295
4/1183
9/4439
13
5917
0,22
2013
2/302
8/1209
12/4534
22
6045
0,36
2014
2/247
9/1099
21/4985
32
6401
0,50
2015
1/310
5/1243
13/4662
19
6215
0,31
5
34
71
110
30330
0,36
4,5
31,0
64,5
T ng s s c CT
theo nhóm
T l % s c CT
n v tính: Công trình
(Ngu n Internet: S li u t ng h p Báo cáo c a C c giám đ nh Nhà n c v ch t l ng công trình)
Các s li u t ng h p th ng kê trong b ng 1.4 cho th y s l
nhóm d án x y ra
các n m, ph n l n t p trung
nhóm B, bình quân s l
ng CTXD có s c theo
d án nhóm C, sau đó là các d án
ng công trình có s c trong 5 n m là 0,36% và trong t ng
s các công trình có s c thì công trình nhóm C chi m trên 64,5%.
B ng 1. 5: S l ng các công trình xây d ng có s c theo chuyên ngành giai đo n 2011-2015
N m
Chuyên ngành
XD
2011
2012
2013
2014
2015
Dân d ng
13
8
13
20
14
Công nghi p
1
1
2
3
1
Giao thông
7
1
2
6
2
Th y l i
3
3
5
3
2
T ng s
24
13
22
32
19
n v tính: Công trình
(Ngu n Internet: S li u t ng h p Báo cáo c a C c giám đ nh Nhà n c v ch t l ng công trình)
17