Hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về cải cách thủ tục hành chính của tỉnh thái nguyên

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lu n v n này do tôi th c hi n d

is h

TS. Ngô Th Thanh Vân và không trùng l p v i b t c
c a các tác gi khác. Các t li u và con s đ
rõ ràng.

i

ng d n khoa h c c a PGS

lu n v n ho c công trình nào

c s d ng trong lu n v n có ngu n g c


L IC M

N

Tôi xin chân thành c m n ng
t n tình h

ng d n và đ nh h

ih

ng d n khoa h c PGS T.S Ngô Th Thanh Vân đã

ng cho tôi đ tôi hoàn thành lu n v n này.

Tôi xin chân thành c m n các th y cô giáo Tr

ng

i h c Th y L i đã có nh ng

góp ý xác đáng và giúp đ tôi trong quá trình h c t p, nghiên c u và hoàn thành lu n
v n.
Tôi c ng xin c m n UBND t nh Thái Nguyên, S

K

Ho ch &

u T t nh Thái

Nguyên, UBND thành ph Thái Nguyên đã cung c p s li u và nh ng g i ý giúp tôi
hoàn thi n lu n v n.
Tôi xin g i l i c m n t i lãnh đ o c quan đang công tác đã t o đi u ki n cho tôi
đ

c đi h c nâng cao trình đ trong th i gian qua; xin c m n các b n bè đ ng nghi p

đã đ o đi u ki n và giúp đ nhi t tình đ tôi có th hoàn thành quá trình h c v p và
nghiên c u t i Tr

ng

i h c Th y L i

Xin trân tr ng c m n!
Tác gi

V H ng Khiêm

ii


M CL C
L I CAM OAN .............................................................................................................i
L I C M N ................................................................................................................. ii
M C L C ..................................................................................................................... iii
DANH M C B NG BI U ............................................................................................vi
DANH M C CH
PH N M

VI T T T .................................................................................... vii

U .............................................................................................................1

1. Tính c p thi t c a đ tài...............................................................................................1
2. M c đích nghiên c u c a đ tài ...................................................................................2
3. Ph
4.

ng pháp nghiên c u .............................................................................................2
it

ng và ph m vi nghiên c u ...............................................................................2

5. Ý ngh a khoa h c và ý ngh a th c ti n c a đ tài ........................................................2
6. K t qu d ki n đ t đ
CH

c.............................................................................................3

NG 1 T NG QUAN C I CÁCH TH

NHÀ N

T C HÀNH CHÍNH VÀ QU N LÝ

C V C I CÁCH TH T C HÀNH CHÍNH .............................................5

1.1. C i cách th t c hành chính và qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính .5

1.1.1. Khái ni m th t c hành chính ................................................................................5
1.1.2. Khái ni m, vai trò và đ c đi m c a c i cách th t c hành chính ..........................7
1.1.3. Khái ni m, vai trò, nguyên t c qu n lý Nhà n
1.2. Qu n lý Nhà n

c v th t c hành chính .............8

c v c i cách th t c hành chính t i Vi t Nam ...........................10

1.2.1. T ch c b máy qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính ....................10

1.2.2. S c n thi t c a qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính ....................13

1.2.3. C n c qu n lý Nhà n
1.2.4. N i dung qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính...................................16
c v c i cách th t c hành chính ...............................18

1.2.5. Các tiêu chí đánh giá ...........................................................................................25
1.3. Các nhân t

nh h

ng đ n qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính............26

1.3.1. Các nhân t ch quan ..........................................................................................26
1.3.2. Các nhân t khách quan .......................................................................................27
1.4. Nh ng kinh nghi m ................................................................................................27
1.4.1. Kinh nghi m t m t s đ a ph

ng v công tác c i cách th t c hành chính .....27

iii

1.4.2. Qua nhi u n m th c hi n công tác c i cách th t c hành chính, bài h c kinh
nghi m rút ra cho t nh Thái Nguyên nh sau ................................................................ 30
1.5. Nh ng nghiên c u liên quan đ n đ tài .................................................................. 32
K t lu n ch
CH

ng 1 ......................................................................................................... 33

NG 2 TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ NHÀ N

TH T C HÀNH CHÍNH TRÊN

C V C I CÁCH

A T NH THÁI NGUYÊN ................................. 35

2.1. Gi i thi u chung v t nh Thái Nguyên....................................................................... 35
2.1.1. V trí đ a lý và đi u ki n t nhiên........................................................................ 35
2.1.2. Tình hình kinh t - xã h i ................................................................................... 37
2.2. Hi n tr ng v c i cách th t c hành chính t i t nh Thái Nguyên ........................... 38
2.2.1. Hi n tr ng c i cách hành chính ........................................................................... 38
2.2.2. Nh ng thay đ i v c i cách th t c hành chính giai đo n 2011 – 2016 ............. 54
2.3. Th c tr ng công tác qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính c a t nh

Thái Nguyên .................................................................................................................. 55
2.3.1. Công tác t ch c, ch đ o, tri n khai th c hi n công tác c i cách th t c hành

chính .............................................................................................................................. 55
2.3.2. Công tác tri n khai th c hi n k ho ch c i cách th t c hành chính ....................... 57
2.3.3. Công tác đi u ch nh và ki m soát v th t c hành chính hàng n m ................... 58
2.3.4. ánh giá k t qu tri n khai th c hi n công tác c i cách th t c hành chính ...... 59
2.4. ánh giá vi c th c hi n công tác qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính

c a t nh Thái Nguyên .................................................................................................... 62
2.4.1. Nh ng k t qu đ t đ

c ...................................................................................... 62

2.4.2. Nh ng h n ch ..................................................................................................... 67
2.4.3. Nguyên nhân d n đ n nh ng h n ch ................................................................. 70
K t lu n ch
CH

ng 2 ......................................................................................................... 72

NG 3 GI I PHÁP T NG C

NG CÔNG TÁC QU N LÝ NHÀ N

C I CÁCH TH T C HÀNH CHÍNH TRÊN

CV

A BÀN T NH THÁI NGUYÊN ... 73

3.1. K ho ch c i cách th t c hành chính c a t nh đ n n m 2020 .................................... 73
3.1.1. C i cách th ch ................................................................................................... 73
3.1.2. C i cách th t c hành chính ................................................................................ 74
3.1.3. C i cách t ch c b máy hành chính nhà n

iv

c ................................................... 75


3.1.4. Xây d ng, nâng cao ch t l

ng đ i ng cán b , công ch c................................76

3.1.5. C i cách tài chính công........................................................................................78
3.1.6. Hi n đ i hóa n n hành chính nhà n

c ...............................................................79

3.1.7. Th c hi n c ch m t c a, m t c a liên thông ...................................................80
3. 2. Quan đi m v đ xu t gi i pháp................................................................................81
3.3. Gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính

c a t nh Thái Nguyên ....................................................................................................82
3.3.1. Hoàn thi n và nâng cao n ng l c t ch c b máy qu n lý Nhà n

c .................83

3.3.2. Gi i pháp v k ho ch c i cách th t c hành chính.............................................88
3.3.3. T ng c
3.3.4.

ng công tác ki m tra, ki m soát qu n lý th t c hành chính ................92

ng d ng công ngh thông tin vào qu n lý c i cách th t c hành chính............93

3.3.5. Tuyên truy n và nâng cao nh n th c c ng đ ng .................................................95
K t lu n ch

ng 3 ...........................................................................................................96

K T LU N - KI N NGH ...........................................................................................97
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ....................................................................100
1. Các v n b n pháp lu t..............................................................................................100

v


DANH M C B NG BI U

Bi u đ 2.1 K t qu th c hi n c i cách th ch t i UBND c p huy n.......................... 39
Bi u đ 2.2 K t qu th c hi n c i cách th ch t i các s , ban, ngành n m 2016 ............... 40
Bi u đ 2.3 K t qu th c hi n c i cách TTHC t i UBND c p huy n 2016.................. 41
Bi u đ 2.4 K t qu th c hi n c i cách TTHC t i các s , ban, ngành n m 2016 ............. 43
Bi u đ 2.5 K t qu th c hi n c i cách t ch c b máy t i các s , ban, ngành n m 2016 ..... 45
Bi u đ 2.6 K t qu th c hi n c i cách t ch c b máy t i UBND.............................. 46

c p huy n n m 2016 ...................................................................................................... 46
Bi u đ 2.7 K t qu th c hi n nâng cao ch t l

ng đ i ng CBCCVC ....................... 47

t i UBND c p huy n n m 2016 .................................................................................... 47
Bi u đ 2.8 K t qu nâng cao ch t l

ng đ i ng CBCCVC t i các s , ban, .............. 48

ngành n m 2016 ............................................................................................................ 48
Bi u đ 2.9 K t qu hi n đ i hóa hành chính t i các s , ban, ngành n m 2016 .................. 52
Bi u đ 2.10 K t qu hi n đ i hóa hành chính t i UBND c p huy n n m 2016 ................ 53

vi


DANH M C CH

VI T T T

XHCN

Xã h i ch ngh a

H ND

H i đ ng nhân dân

UBND

y ban nhân dân

HCNN

Hành chính nhà n

QPPL

Quy ph m pháp lu t

CCHC

C i cách hành chính

TTHC

Th t c hành chính

CNTT

Công ngh thông tin

ATK

An toàn khu

CB

Cán b

CC

Công ch c

VC

Viên ch c

TCVN

Tiêu chu n Vi t Nam

c

vii



PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
C i cách hành chính đang là v n đ mang tính toàn c u. C các n
và các n

c đang phát tri n

c phát tri n đ u xem c i cách hành chính nh m t đ ng l c m nh m đ

thúc đ y t ng tr

ng kinh t , phát tri n dân ch và các m t khác c a đ i s ng xã h i.

Công tác c i cách hành chính đang đ

c th c hi n t ng b

c th n tr ng và đã thu đ

c

nhi u k t qu r t đáng khích l . C i cách hành chính đang th hi n rõ vai trò quan tr ng
c a mình trong vi c đ y nhanh s phát tri n đ t n

c. Vi t Nam đang là n

c xu t kh u

g o đ ng hàng th hai, th ba trên th gi i, công nghi p và d ch v phát tri n, đ u t
n

c ngoài xu h

nhiên,

ng chung là t ng, nhi u v n đ xã h i đang đ

c gi i quy t t t. Tuy

Vi t Nam đang còn r t nhi u v n đ v kinh t - xã h i đã t n t i t lâu và m i

n y sinh c n ph i đ

c gi i quy t tích c c và có hi u qu . Bên c nh đó, b i c nh toàn

c u hoá đang đ t ra tr

c Vi t Nam nh ng thách th c và c h i m i đòi h i ph i có

nh ng c g ng cao đ .

i u đó c ng có ngh a là quá trình c i cách hành chính

Nam nói chung và

Vi t

t nh Thái Nguyên nói riêng còn r t nhi u v n đ đ t ra c n đ

c

ti p t c gi i quy t.
C i cách th t c hành chính liên quan r t nhi u đ n vi c thu hút t o đi u ki n cho các
nhà đ u t , các doanh nghi p trong và ngoài n

c đ u t vào các khu công nghi p, các

làng ngh th công, ti u th công nghi p trên đ a bàn t nh Thái Nguyên.

Nh m ch ra th c tr ng v th t c hành chính và có gi i pháp c i cách đ t ng c
công tác qu n lý Nhà n

ng

c v c i cách hành chính mang tính hi u qu kh thi và phù

h p v i xu th phát tri n c a xã h i là m t v n đ h t s c c n thi t. Các nhà đ u t s
góp ph n thúc đ y phát tri n n n kinh t c a t nh. Vì lý do đó tác gi ch n đ tài
“Hoàn thi n công tác qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính c a t nh

Thái Nguyên” đ ti n hành nghiên c u.

1


2. M c đích nghiên c u c a đ tài
Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp nh m t ng c

ng công tác qu n lý Nhà n

cv

C i cách th t c hành chính nh m nâng cao ch s n ng l c c nh tranh PCI c a t nh
Thái Nguyên.
3. Ph

ng pháp nghiên c u

Lu n v n s d ng các ph

ng pháp nghiên c u sau:

- Ph

ng pháp đi u tra, kh o sát;

- Ph

ng pháp th ng kê;

- Ph

ng pháp h th ng hóa;

- Ph

ng pháp phân tích so sánh;

- Ph

ng pháp phân tích t ng h p;

- Ph

ng pháp đ i chi u v i h th ng v n b n pháp quy.

4.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a.

it

ng nghiên c u

Lu n v n ch y u nghiên c u các n i dung và công c s d ng trong qu n lý Nhà
n

c v c i cách th t c hành chính trên đ a bàn t nh Thái Nguyên.

b. Ph m vi nghiên c u
ánh giá th c tr ng công tác qu n lý Nhà n

c v c i cách hành chính t nh Thái

Nguyên giai đo n 2011 – 2015, và đ ra các gi i pháp t ng c

ng hi u qu công tác

này cho đ n n m 2020 trên đ a bàn t nh Thái Nguyên.
5. Ý ngh a khoa h c và ý ngh a th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c
Nh ng k t qu nghiên c u có giá tr tham kh o trong h c t p, gi ng d y và nghiên c u

2


các v n đ qu n lý Nhà n

c v c i cách hành chính.

b. Ý ngh a th c ti n
Nh ng k t qu nghiên c u là nh ng tham kh o h u ích có giá tr g i m trong công
tác qu n lý Nhà n

c v c i cách hành chính trên đ a bàn t nh Thái Nguyên nói riêng

và các t nh khác nói chung trong giai đo n hi n nay.
6. K t qu d ki n đ t đ
K t qu d ki n đ t đ

c

c bao g m:

- H th ng hóa các v n đ lý lu n và th c ti n c a qu n lý Nhà n

c v c i cách th

t c hành chính.
-

ánh giá th c tr ng công tác t ch c qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành

chính trên đ a bàn t nh Thái Nguyên.
-

a ra các gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành

chính nâng cao tính hi u qu và kh thi đ i v i t nh Thái Nguyên.

3


4


CH
NG 1 T NG QUAN C I CÁCH TH T C HÀNH CHÍNH VÀ
QU N LÝ NHÀ N
C V C I CÁCH TH T C HÀNH CHÍNH
1.1. C i cách th t c hành chính và qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành

chính
1.1.1. Khái ni m th t c hành chính
Theo T đi n ti ng Vi t "th t c" đ

c hi u là nh ng vi c c th ph i làm theo m t

tr t t quy đ nh, đ ti n hành m t công vi c có tính chính th c. Khái ni m này là
t

ng đ i rõ ràng và đ

c hi u th ng nh t. Khác v i s th ng nh t trong cách hi u v

khái ni m "th t c", khái ni m "hành chính" đ
ti ng Vi t, hành chính đ

c hi u theo nhi u ngh a. Theo T đi n

c hi u là thu t ng thu c ph m vi ch đ o, qu n lý vi c ch p

hành lu t pháp, chính sách c a Nhà n

c; thu c v nh ng công vi c s v nh v n

th , t ch c, k toán v.v..; có tính ch t gi y t , m nh l nh, khác v i giáo d c, thuy t
ph c.
Còn theo các quan ni m khác, thì hành chính là m t l nh v c ho t đ ng g n v i vi c t
ch c, qu n lý và đi u hành các công vi c trên c s nh ng quy t c có tính b t bu c do
Nhà n

c ho c các ch th khác quy đ nh ho c th a nh n; hành chính có ngh a là qu n

lý, là s d ng quy n l c nhà n

c th c hi n s qu n lý đ i v i các l nh v c c a đ i

s ng xã h i. Hành chính là s t ch c, đi u hành toàn b công vi c hàng ngày c a h
th ng hành pháp nhà n

c trên t t c các l nh v c. ó là s th c thi pháp lu t b ng các

v n b n pháp quy, các thi t ch , các quy trình và th t c hành chính m t cách khoa
h c, h p lý và có hi u qu ; là s qu n lý c th m i ngu n tài l c to l n th hi n qua
ngu n ngân sách nhà n

c đ ph c v l i ích chung c a toàn xã h i; là m t h th ng

qu n lý b o đ m cho xã h i phát tri n có k c
ngh a v c a công dân đ

ng, có n n p, b o đ m cho quy n và

c th c hi n theo Hi n pháp và pháp lu t.

Tuy t n t i nhi u cách hi u khác nhau nh trên, nh ng trong gi i khoa h c pháp lý
hành chính và trong ho t đ ng c a các c quan nhà n

c, c ng nh trong các v n b n

quy ph m pháp lu t c a h th ng pháp lu t Vi t Nam thì thu t ng hành chính đang
đ

c hi u theo ngh a h p, t c là đ ch ho t đ ng c a m t lo i c quan trong b máy

nhà n

c, có ch c n ng ch p hành và đi u hành.

5

ó là c quan hành pháp (hay c


quan hành chính nhà n

c) ch không ph i c quan l p pháp và t pháp.

Chính vì v y, th t c hành chính đ
c a Nhà n

c phát sinh trong vi c gi i quy t các công vi c

c và các ki n ngh , yêu c u thích đáng c a công dân ho c t ch c nh m

thi hành ngh a v hành chính, b o đ m công v nhà n

c và ph c v nhân dân. Th

t c hành chính g n li n v i tính m nh l nh, b t bu c, đ n ph
b ng quy n l c nhà n

ng và đ

c th c hi n

c.

T đó, có th hi u th t c hành chính là nh ng công vi c c th phát sinh trong quá
trình gi i quy t các công vi c c a Nhà n

c và các ki n ngh , yêu c u thích đáng c a

t ch c, cá nhân nh m thi hành ngh a v hành chính, b o đ m công v nhà n
ph c v nhân dân và theo quy đ nh c a pháp lu t các công vi c đó ph i đ

c và

c th c hi n

theo m t tr t t , trình t nh t đ nh.
Th t c hành chính đ

c đ t ra đ các c quan hành chính Nhà n

hi n các ho t đ ng c n thi t bao g m trình t

c (HCNN) th c

thành l p, b nhi m, bãi nhi m, đi u

đ ng cán b , trình t l p quy, áp d ng quy ph m đ đ m b o quy n ch th và x lý vi
ph m, trình t đi u hành, t ch c các tác nghi p hành chính.
Th t c hành chính có trình t v th i gian, không gian và là cách th c gi i quy t công

vi c c a c quan qu n lý HCNN trong m i quan h v i các c quan, t ch c và cá
nhân.
Trình t th c hi n các công vi c này c ng nh th m quy n gi i quy t c a các c quan
trong b máy nhà n

cđ

c quy đ nh t i các v n b n quy ph m pháp lu t nh m đ m

b o hi u l c, hi u qu trong vi c gi i quy t các gi i quy t các công vi c thu c n i b
nhà n

c, các công vi c liên quan đ n công dân và t ch c công dân. T ng h p các

quy ph m pháp lu t quy đ nh v trình t th c hi n th m quy n c a các c quan nhà
n

c trong vi c gi i quy t nhi m v c a nhà n

c t o thành m t h th ng quy ph m

th t c. Các quy ph m th t c này là nh ng quy t c b t bu c các c quan nhà n
c ng nh cán b công ch c nhà n

c

c ph i tuân theo trong gi i quy t công vi c thu c

th m quy n c a mình.
Nh v y, th t c hành chính có th đ

c đ nh ngh a nh sau: Th t c hành chính là

6


trình t th c hi n th m quy n c a các c quan hành chính nhà n
ch c đ
n

c u quy n qu n lý nhà n

c ho c cá nhân, t

c trong vi c gi i quy t các công vi c c a nhà

c nh m thi hành ngh a v qu n lý hành chính, đ m b o công v nhà n

c và ph c

v nhân dân.
1.1.2. Khái ni m, vai trò và đ c đi m c a c i cách th t c hành chính
Theo cách hi u chung nh t, c i cách là nh ng thay đ i có tính h th ng và có m c đích
nh m làm cho m t h th ng ho t đ ng t t h n.

i u đó làm phân bi t c i cách v i

nh ng ho t đ ng khác c ng ch s bi n đ i nh sáng ki n, thay đ i,...
C i cách hành chính,theo đó, đ

c hi u là nh ng thay đ i có tính h th ng, lâu dài và

có m c đích nh m làm cho h th ng hành chính nhà n

c ho t đ ng t t h n, th c

hi n t t h n các ch c n ng, nhi m v qu n lý xã h i c a mình. Nh v y, c i cách hành
chính nh m thay đ i và làm h p lý hóa b máy hành chính, v i m c đích t ng c
tính hi u l c và hi u qu qu n lý nhà n
C i cách hành chính nhà n

ng

c.

c là m t trong nh ng n i dung quan tr ng c a khoa h c

hành chính, có ý ngh a không ch v m t lý lu n mà còn mang tính th c ti n cao. M i
ho t đ ng c i cách hành chính nhà n

cđ uh

ng t i vi c nâng cao hi u l c và hi u

qu ho t đ ng c a b máy hành chính nh m đáp ng các yêu c u qu n lý c th c a
m i qu c gia trong m i giai đo n phát tri n.
B máy hành chính nhà n

c là m t b ph n không th tách r i c a b máy nhà n

c

nói riêng và h th ng chính tr c a m t qu c gia nói chung nên cách th c t ch c và
ho t đ ng c a nó ch u nh h

ng m nh m c a y u t chính tr , m c đ phát tri n kinh

t -xã h i, c ng nh các y u t mang tính ch t đ c tr ng khác c a m i qu c gia nh
truy n th ng v n hoá, l ch s ,... C i cách hành chính nhà n
vì v y, c ng mang nh ng s c thái riêng, đ
v i nh ng n i dung khác nhau.

c

các n

c khác nhau,

c ti n hành trên nh ng c p đ khác nhau,

Vi t Nam, có th xem c i cách hành chính nhà n

c

là m t b ph n quan tr ng c a công cu c đ i m i, là tr ng tâm c a ti n trình xây d ng
và hoàn thi n Nhà n

c C ng hòa Xã h i ch ngh a Vi t Nam, bao g m các thay đ i

có ch đích và lâu dài nh m nâng cao hi u l c và hi u qu ho t đ ng c a b máy hành

chính nhà n

c đ đáp ng nh ng đòi h i c a ti n trình đ i m i.
7


Ho t đ ng hành chính nhà n

c đóng vai trò quan tr ng trong vi c b o đ m tr t t

c a xã h i, duy trì s phát tri n xã h i theo đ nh h

ng c a nhà n

c, qua đó hi n th c

hóa m c tiêu chính tr c a đ ng c m quy n đ i di n cho l i ích c a giai c p c m quy n
trong xã h i. Chính vì v y, nâng cao ch t l
n

ng ho t đ ng c a b máy hành chính nhà

c là yêu c u và mong mu n c a m i qu c gia. C i cách hành chính nhà n

cho cùng, không có m c đích t thân mà nh m t ng c
lý c a b máy hành chính nhà n
h i, tr

c h t là qu n lý, đ nh h

ng và đi u ti t s phát tri n kinh t -xã h i và duy trì

ng và Nhà n

n m qua đã t o nên nh ng thay đ i v
n

ng hi u l c và hi u qu qu n

c trong quá trình qu n lý các m t c a đ i s ng xã

tr t t c a xã h i theo mong mu n c a Nhà n
Công cu c đ i m i do

c.

c kh i x

ng và lãnh đ o

n

ng ng đ

c c i thi n, duy trì đ

c ta h n 30

t b c trong đ i s ng kinh t - xã h i c a đ t

c. N n kinh t k ho ch hoá t p trung, quan liêu, bao c p đã t ng b

chuy n sang n n kinh t th tr

c, xét

ng đ nh h

ng XHCN.

c đ nh h

c v ng ch c

i s ng c a nhân dân không

ng phát tri n xã h i ch ngh a. Nh ng

thành công k trên có nhi u nguyên nhân, trong đó có m t nguyên nhân r t quan tr ng
là trong toàn b ti n trình đ i m i đ t n
n

c t n m 1986 cho đ n nay,

c ta luôn chú tr ng đ n c i cách n n hành chính nhà n

nhà n

ng và Nhà

c. C i cách hành chính

c đã tr thành m t trong nh ng đòi h i khách quan c a s phát tri n và đ i

m i. Kh ng đ nh t m quan tr ng c a c i cách hành chính nhà n
b ph n không tách r i và quy t đ nh thành công c a đ i m i,

c v i t cách là m t
ng và Nhà n

c ta

đã xác đ nh: c i cách hành chính là n i dung tr ng tâm c a công cu c đ i m i và c i
cách nhà n

c theo h

ng xây d ng nhà n

c pháp quy n xã h i ch ngh a.

1.1.3. Khái ni m, vai trò, nguyên t c qu n lý Nhà n
Trong qu n lý hành chính nhà n

c v th t c hành chính

c, các nguyên t c c b n là nh ng t t

ng ch đ o

b t ngu n t c s khoa h c c a ho t đ ng qu n lý, t b n ch t c a ch đ , đ
đ nh trong pháp lu t làm n n t ng cho ho t đ ng qu n lý hành chính nhà n
D

c quy

c.

i góc đ c a lu t hành chính, nguyên t c trong qu n lý hành chính nhà n

t ng th nh ng quy ph m pháp lu t hành chính có n i dung đ c p t i nh ng t t
ch đ o làm c s đ t ch c th c hi n ho t đ ng qu n lý hành chính nhà n

8

c là
ng

c. M i


nguyên t c qu n lý đ u có nh ng hình th c bi u hi n khác nhau.
Các nguyên t c qu n lý nhà n
nhà n

c nói riêng đã đ

lu t, v n b n d

c nói chung và nh ng nguyên t c qu n lý hành chính

c quy đ nh trong pháp lu t nh quy đ nh trong hi n pháp,

i lu t. Nh ng nguyên t c đ

c quy đ nh trong hi n pháp đ

c xem là

nguyên t c c b n nh t.
Các nguyên t c qu n lý hành chính nhà n
đ

c mang tính ch t khách quan b i vì chúng

c xây d ng, đúc k t t th c t cu c s ng và ph n ánh các quy lu t phát tri n khách

quan. Tuy nhiên, các nguyên t c trên c ng mang y u t ch quan b i vì chúng đ
xây d ng b i con ng

i mà con ng

c

i d a trên nh ng nh n th c ch quan đ xây

d ng.
Các nguyên t c qu n lý hành chính nhà n

c có tính n đ nh cao nh ng không ph i là

nguyên t c b t di b t d ch. Nó g n li n v i quá trình phát tri n c a xã h i, tích l y kinh
nghi m, thành qu c a khoa h c v qu n lý hành chính nhà n
Tính đ c l p t

c.

ng đ i v i chính tr . H th ng chính tr c a nhà n

c Vi t nam đ

c

th c hi n thông qua: các t ch c chính tr xã h i (Ð ng, M t tr n t qu c...), và b
máy nhà n

c (L p pháp, hành pháp, t pháp). Trong h th ng nguyên t c qu n lý

hành chính nhà n

c có c nh ng nguyên t c riêng, đ c thù trong ho t đ ng qu n lý

hành chính nhà n

c. Tuy nhiên gi a ho t đ ng chính tr và qu n lý nhà n

c có m i

quan h h u c ch t ch . Các quan đi m chính tr là c s c a vi c t ch c ho t đ ng
qu n lý hành chính nhà n

không ch đòi h i đ

c và ho t đ ng qu n lý hành chính nhà n

c th c hi n t t

c trên pháp lu t (lu t), mà còn ph i th c hi n đúng đ n các quan

đi m chính tr (chính sách).
M i nguyên t c qu n lý hành chính nhà n

c có n i dung riêng, ph n ánh nh ng khía

c nh khác nhau c a qu n lý hành chính nhà n

c. Tuy nhiên, nh ng nguyên t c này có

m i quan h ch t ch v i nhau t o thành m t th th ng nh t. Vi c th c hi n t t nguyên
t c này s t o ti n đ cho vi c th c hi n có hi u qu nguyên t c khác. Vì th nên các
nguyên t c qu n lý hành chính nhà n

c luôn th hi n tính h th ng, tính th ng nh t

và đây là m t thu c tính v n có c a chúng.

9


Các nguyên t c trong qu n lý hành chính nhà n

c có n i dung đa d ng, có tính th ng

nh t và liên h ch t ch v i nhau. Vì th c n ph i xác đ nh đ

c chúng g m nh ng

nguyên t c c b n nào, c n ph i phân lo i chúng m t cách khoa h c đ xác đ nh đ
v trí, vai trò c a t ng nguyên t c trong qu n lý hành chính nhà n

c

c, t đó xây d ng

và áp d ng h th ng các nguyên t c m t cách có hi u qu vào th c ti n qu n lý hành
chính nhà n

c.

Ho t đ ng qu n lý hành chính nhà n

cđ

c bi u hi n c th trong ho t đ ng t

ch c, nó bao g m hai m t: t ch c chính tr và t ch c k thu t. D a trên nh ng c s
khoa h c v qu n lý nhà n
n

c ta chia các nguyên t c trong qu n lý hành chính nhà

c thành hai nhóm là nhóm nh ng nguyên t c chính tr -xã h i và nhóm nh ng

nguyên t c t ch c k thu t. Tuy nhiên, s phân chia này c ng ch mang tính ch t
t

ng đ i vì y u t t ch c k thu t và chính tr trong qu n lý hành chính nhà n

c có

m i liên h ch t ch nhau. Vi c th c hi n các nguyên t c t ch c k thu t là đ th c
hi n m t cách đúng đ n các nguyên t c chính tr -xã h i và vi c th c các nguyên t c
chính tr - xã h i là c s đ th c hi n các nguyên t c t ch c k thu t.
1.2. Qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính t i Vi t Nam

1.2.1. T ch c b máy qu n lý Nhà n
B máy hành chính nhà n

c bao g m h th ng các c quan hành chính nhà n

nên. Ho t đ ng c a b máy đ
n

c v c i cách th t c hành chính
ct o

c tr c ti p thông qua t ng c quan hành chính nhà

c. Hi u l c, hi u qu c a ho t đ ng qu n lý nhà n

c nói chung và tri n khai t

ch c th c hi n pháp lu t đ a pháp lu t vào đ i s ng ph thu c r t l n vào chính n ng
l c c a các c quan hành chính nhà n

c c ng nh c b máy hành chính nhà n

M i m t t ch c, và c b máy hành chính nhà n

c.

c đ u ph i xác đ nh th t rõ ràng c

th ch c n ng, nhi m v và quy n h n c a t ng y u t c u thành nên b máy hành
chính nhà n

c. Tuy nhiên, ho t đ ng qu n lý hành chính nhà n

hành chính nhà n
chính nhà n

c c a các c quan

c v n còn nhi u v n đ thách th c. C i cách t ch c b máy hành

c là đòi h i t t y u t c nh ng nguyên nhân mang tính khách quan l n

ch quan.

10


- V khách quan
Th nh t, c c u t ch c ch a h p lý, trong đó ch a xác đ nh đúng và phân bi t rõ s
lãnh đ o c a

ng và vai trò, ch c n ng qu n lý c a Nhà n

c, m i quan h phân

công, h p tác gi a các c quan th c hi n ch c n ng l p pháp, hành pháp, t pháp còn
có ch ch a h p lý, rành m ch.
Th

hai, quy n l p quy và ho t đ ng l p quy c a h

th ng hành pháp ch a đ

c

th c hi n m nh m , h th ng pháp lu t v a thi u v a không đ ng b , không hoàn
ch nh, v a có nh ng m t l c h u và không đáp ng k p yêu c u c a c c u kinh t và
c ch th tr

ng, c ng nh yêu c u chính tr , xã h i, v n hoá trong giai đo n m i, giai

đo n c ng c và hoàn thi n n n dân ch XHCN.
Th ba, th ch hành chính và b máy qu n lý Nhà n
h p bi n ch ng gi a qu n lý Nhà n

c không phân đ nh rõ và k t

c và qu n lý kinh doanh.

Th t , c c u t ch c b máy hành chính b c l nhi u nh
c ng k nh, nhi u t ng n c trung gian, nhi u đ u m i r

c đi m, b máy t ch c

m rà, v a t p trung quan liêu,

v a phân tán, không quán tri t nguyên t c t p trung dân ch .
Th n m, đ i ng công ch c Nhà n

c v a quá đông, quá th a nh ng ng

i y u kém,

v a thi u cán b có n ng l c cao, có ph m ch t đ o đ c, k lu t, b nh quan liêu, tham
nh ng trong m t s không ít cán b công ch c khá tr m tr ng.
Th sáu, th ch c a n n hành chính m t m t, không đ
ch , m t khác, l i sa vào m t h th ng th t c r

c quy đ nh chính th c, ch t

m rà, ph c t p, công vi c hành chính

còn mang n ng tính ch t bàn gi y, ch m tr , kém hi u l c và hi u qu .
Th b y, nghi p v và k thu t hành chính còn th công, l c h u, ít s d ng k thu t

hi n đ i, h th ng thông tin c , ch a b t k p s phát tri n c a xã h i và đòi h i c a
m t Nhà n

c hi n đ i.

- V ch quan
Vi c t n t i, h n ch v vai trò, ch c n ng, nhi m v , th m quy n, trách nhi m c a h
th ng hành chính có nguyên nhân c b n và tr c ti p là do chính t ch c, b máy c ng

11


k nh, nhi u đ u m i đã t o nên s xác đ nh và phân công ch c n ng, nhi m v cho
m i ngành, m i c p ch ng l n, trùng chéo n i dung công vi c c a nhau, nh t là khi
tri n khai t ch c th c hi n nhi m v th c t .

ã th l i thi u s quan h ph i h p

ch t ch đ t bàn b c gi i quy t nh ng v n đ liên quan gi a các B , ngành v i nhau
và chính quy n đ a ph

ng;

G n li n v i nguyên nhân trên là do thi u c s khoa h c, ch a sát tình hình th c t
trong vi c phân giao ch c n ng, nhi m v qu n lý nh n
chính quy n đ a ph

c cho m i B , ngành và

ng. Cách qui đ nh ch c n ng, nhi m v , trách nhi m cho m i c

quan hi n nay còn quá nhi u ch quan, áp đ t vì qui đ nh còn r t chung chung đã nh
h

ng nhi u đ n hi u l c và hi u qu th c hi n ch c n ng, nhi m v đ

C i cách t ch c b máy hành chính nhà n
hành chính nhà n

c

c trong Ch

c giao.

ng trình t ng th c i cách

Vi t Nam

Trên tinh th n c a các Ngh quy t c a

ng, nhà n

t ng th c i cách hành chính. C hai ch

ng trình này đ u nh n m nh đ n c i cách t

ch c b máy hành chính nhà n

c đã ban hành hai ch

ng trình

c. Các v n đ ch y u t p trung là:

- C c u t ch c b máy hành chính nhà n

c trung

ng;

- C c u t ch c b máy hành chính nhà n

c đ a ph

ng;

- C c u t ch c t ng c quan thu c b máy hành chính nhà n

c (B , các c quan

chuyên môn thu c y ban Nhân dân);
- M i quan h gi a c quan hành chính nhà n
qu n lý hành chính nhà n

c và quan h ).

i u đ c bi t quan tr ng t đ nh h

ng v t ch c l i chính quy n đ a ph

tinh th n c a Ngh quy t H i ngh trung
ch c b máy hành chính nhà n
ch c l i chính quy n đ a ph

c cùng c p và các c p (phân c p

ng Trên

ng l n th 5 (Khóa X), c i cách c c u t

c đang đ

c t p trung nghiên c u và th c hi n là t

ng các c p:

i v i chính quy n nông thôn: Không t ch c h i đ ng nhân dân

huy n;

huy n

có u ban nhân dân v i tính ch t là đ i di n c a c quan chính quy n c p t nh đ gi i

12


quy t các nhi m v v hành chính và các công vi c liên quan đ n quy n l i và ngh a
v c a ng

đ o, h

i dân theo quy đ nh c a pháp lu t. U ban nhân dân huy n t p trung ch

ng d n, ki m tra c p d

i th c hi n ch tr

ng, chính sách, ngh quy t, k

ho ch c a c p trên. C ch giám sát đ i v i t ch c, ho t đ ng c a u ban nhân dân
huy n đ

c th c hi n thông qua ho t đ ng giám sát c a đ i bi u và đoàn đ i bi u

Qu c h i, h i đ ng nhân dân, u ban nhân dân c p t nh, M t tr n T qu c và các đoàn
th và giám sát tr c ti p c a nhân dân. Ki n toàn c p u

huy n đ đáp ng t t yêu

c u lãnh đ o toàn di n và lãnh đ o ho t đ ng c a u ban nhân dân huy n.
i v i chính quy n đô th : T ch c chính quy n đô th ph i b o đ m tính th ng nh t
và liên thông trên đ a bàn v quy ho ch đô th , k t c u h t ng (nh đi n, đ
thoát n

c, x lý rác th i, b o v môi tr

ng, c p

ng) và đ i s ng dân c ...Xác đ nh c p dân

c đô th có h i đ ng nhân dân: là h i đ ng nhân dân thành ph tr c thu c trung

ng,

h i đ ng nhân dân thành ph thu c t nh, h i đ ng nhân dân th xã; không t ch c h i
đ ng nhân dân

qu n và ph

ng. T i qu n, ph

ng có u ban nhân dân là đ i di n c

quan hành chính c p trên t i đ a bàn đ th c hi n các nhi m v

theo quy đ nh c a

pháp lu t và phân c p c a chính quy n c p trên.
huy n, qu n, ph

ng không t ch c h i đ ng nhân dân nh ng có c quan hành

chính là u ban nhân dân đ qu n lý và th c hi n các nhi m v theo quy đ nh c a pháp
lu t và phân c p c a chính quy n c p trên. U ban nhân dân huy n, qu n, ph

ng bao

g m ch t ch, các phó ch t ch và các u viên do u ban nhân dân c p trên b nhi m,
mi n nhi m trên c s xem xét nhân s do c p u huy n, qu n, ph

đ

c c p có th m quy n qu n lý cán b đ ng ý.

n

c nh tinh th n Ngh quy t trung

m tb

c i cách b máy hành chính nhà

ng l n th 5 (Khóa X) đòi h i ph i đi tr

c

c là s a đ i các v n b n pháp lu t có liên quan.

1.2.2. S c n thi t c a qu n lý Nhà n
C i cách hành chính
theo h

ng gi i thi u và

n

c v c i cách th t c hành chính

c ta hi n nay di n ra trong khuôn kh c a c i cách nhà n

ng xây d ng nhà n

c

c pháp quy n xã h i ch ngh a, là ti n đ quan tr ng đ

th c hi n thành công quá trình đ i m i d

i s lãnh đ o c a

nhân ch y u d n t i vi c đ y m nh c i cách hành chính

13

n

ng. Nh ng nguyên

c ta hi n nay là:


- Quá trình chuy n đ i n n kinh t t k ho ch hoá t p trung sang kinh t th tr
đ nh h

ng XHCN

C i cách hành chính h

ng t i vi c nâng cao kh n ng ho t đ ng c a b máy hành

chính đ giúp cho quá trình qu n lý xã h i c a Nhà n
qu n lý n n kinh t , đ nh h
Nhà n
n

ng

cđ

c t t h n, tr

ng cho n n kinh t phát tri n theo đúng đ nh h

c. M i n n kinh t c n ph i đ

c h t là
ng c a

c qu n lý theo cách th c riêng. Qu n lý nhà

c đ i v i kinh t là đ cho n n kinh t phát tri n n đ nh, theo đúng đ nh h

kh c ph c và gi m thi u nh ng nh

c đi m c a c ch th tr

ng,

ng.

S phát tri n n n kinh t hàng hoá nhi u thành ph n theo c ch th tr
công nghi p hóa, hi n đ i hóa trong th i k m i đòi h i Nhà n

ng, công cu c

c, mà tr c ti p là n n

hành chính ph i hoàn thi n th ch và nâng cao hi u l c pháp lý theo c ch m i đ
đ m b o cho đ t n

c phát tri n nhanh và b n v ng theo đ nh h

ng xã h i ch ngh a.

c bi t ph i đi u ch nh ch c n ng, nhi m v c a các c quan hành chính trong vi c
th c hi n ch c n ng qu n lí nhà n

c.

- Nh ng b t c p còn t n t i c a n n hành chính
N n hành chính nhà n

c

n

c ta trong quá trình đ i m i v n còn t n t i nhi u bi u

hi n tiêu c c, ch a đáp ng đ

c nh ng yêu c u c a c ch qu n lý m i c ng nhu c u

c a nhân dân trong đi u ki n m i, hi u l c, hi u qu qu n lý ch a cao, th hi n trên
các m t:
+ Ch c n ng, nhi m v qu n lý nhà n
tr

ng đ nh h

c c a b máy hành chính trong n n kinh t th

ng xã h i ch ngh a ch a đ

c xác đ nh th t rõ và phù h p; s phân

công, phân c p gi a các ngành và các c p ch a th t rành m ch;
+ H th ng th ch hành chính ch a đ ng b , còn ch ng chéo và thi u th ng nh t; th
t c hành chính trên nhi u l nh v c còn r

m rà, ph c t p; tr t t , k c

ng ch a

nghiêm;
+ T ch c b máy còn c ng k nh, nhi u t ng n c; ph

ng th c qu n lý hành chính

v a t p trung quan liêu l i v a phân tán, ch a thông su t; ch a có nh ng c ch ,
chính sách tài chính thích h p v i ho t đ ng c a các c quan hành chính, đ n v s

14


nghi p, t ch c làm d ch v công;
+

i ng cán b , công ch c còn nhi u đi m y u v ph m ch t, tinh th n trách nhi m,

n ng l c chuyên môn, k n ng hành chính; phong cách làm vi c ch m đ i m i; t
quan liêu, tham nh ng, sách nhi u nhân dân còn di n ra trong m t b ph n cán b ,
công ch c;
+ B máy hành chính
n m ch c đ

các đ a ph

ng và c s ch a th c s g n bó v i dân, không

c nh ng v n đ n i c m trên đ a bàn, lúng túng, b đ ng khi x lý các

tình hu ng ph c t p.
+ Ch đ qu n lí tài chính không phù h p v i c ch th tr

ng. Vi c s d ng và qu n

lí ngu n tài chính công ch a ch t ch , lãng phí và kém hi u qu .
- Quá trình toàn c u hoá và h i nh p qu c t
Toàn c u hoá là m t quá trình khách quan có nh h

ng sâu r ng đ n t t c các qu c

gia. Quá trình này khi n cho các qu c gia trên toàn th gi i tr nên g n nhau h n,
quan h v i nhau ch t ch h n và s th m th u, ph thu c vào nhau c ng nhi u h n.
Các qu c gia đang đ ng tr
th c m i

c nhi u c h i nh ng c ng ph i đ i m t v i nhi u thách

t m qu c t .

H i nh p qu c t là m t đòi h i đ i v i các qu c gia đ có th t n d ng đ

c c h i,

đ ng th i h n ch nh ng thách th c trong toàn c u hoá đ có th phát tri n. B máy
hành chính c a các qu c gia ph i v n đ ng nhanh nh y h n đ

t ng c

ng kh n ng

c nh tranh c a qu c gia trong quá trình h i nh p và phân công lao đ ng mang tính
toàn c u.

i u đó đòi h i th ch hành chính và đ i ng cán b ph i thích ng v i

pháp lu t và thông l qu c t , đ ng th i gi v ng đ c l p, t ch , b o v l i ích qu c
gia.
- S phát tri n c a khoa h c - công ngh

Nh ng nh h

ng c a cách m ng k thu t – công ngh có nh h

ng t i m i m t c a

đ i s ng xã hôi, trong đó có ho t đ ng qu n lý. Nh ng bi n đ i này đ t ra tr
hành chính truy n th ng nh ng thách th c m i.

15

cn n

i u đó đòi h i ph i c i cách n n


hành chính, s p x p l i b máy, đ i m i ph

ng pháp qu n lí nhân s đ theo k p

nh ng ti n b chung c a th gi i.
-

òi h i c a công dân và xã h i đ i v i Nhà n

Công cu c đ i m i đã đ t đ
ng
n

c ngày càng cao

c nhi u thành t u, nâng cao m c s ng và nh n th c c a

i dân. Trong b i c nh đó, đòi h i c a ng

i dân đ i v i các ho t đ ng c a nhà

c ngày càng cao h n. Nhân dân đòi h i và mong mu n đ

ch h p pháp m t cách đ y đ , đ

c th c hi n quy n làm

c yên n sinh s ng, làm n trong môi tr

ninh, tr t t và dân ch , không b phi n hà, sách nhi u, đ
d ch v công m t cách đ y đ và có ch t l
huy dân ch , thu hút s tham gia c a ng

ng.

ng an

c đ m b o cung c p các

i u đó đòi h i nhà n

i dân vào qu n lí nhà n

c ph i phát

c và ph i công

khai, minh b ch trong các ho t đ ng c a mình.
1.2.3. C n c qu n lý Nhà n

c v c i cách th t c hành chính

Th t c hành chính v i t cách là b ph n c a th ch hành chính ngày càng có vai trò
quan tr ng trong ho t đ ng qu n lý hành chính nhà n

c.

i u này không nh ng có ý

ngh a vai trò to l n trong ho t đ ng l p pháp, l p quy mà còn h t s c c n thi t đ có
nh n th c đúng đ n trong ho t đ ng qu n lý nhà n

c đ c bi t là trong ti n trình c i

cách n n hành chính.
Th

t c hành chính đ

c quan Nhà n

c quy đ nh nh m t o ra tr t t trong ho t đ ng qu n lý c a các

c khi ti n hành các ho t đ ng qu n lý c a mình. Có th nói th t c

hành chính là các quy ph m th t c c a lu t hành chính quy đ nh cách th c ti n hành
các ho t đ ng qu n lý hành chính nên chúng t o ra c s và đi u ki n c n thi t đ các
c quan qu n lý nhà n

c gi i quy t các công vi c c a ng

i dân theo lu t đ nh, đ m

b o quy n, l i ích h p pháp c a các t ch c và công dân.
Th t c hành chính có vai trò quan tr ng trong qu n lý hành chính nhà n
không có th t c hành chính thì m i chính sách, ch
ban hành s khó đ

tr

ng c a

c. N u

ng và Nhà n

c th c thi. Có th nói th t c hành chính là công c và ph

ti n đ đ a pháp lu t vào đ i s ng.
Ý ngh a c a th t c hành chính đ

c bi u hi n qua nh ng khía c nh c b n:

16

c
ng


- Là nh ng tiêu chu n hành vi cho công dân và cán b , công ch c, viên ch c hành
chính th c hi n quy n và ngh a v c a m ình, b o đ m s ho t đ ng ch t ch , thu n
l i, đúng ch c n ng c a b máy hành chính.
-

m b o các quy t đ nh hành chính đ

-

m b o cho các quy t đ nh hành chính đ

đ

c đ a vào th c t c a đ i s ng xã h i;
c thi hành th ng nh t và có th ki m tra

c tính h p pháp và h p lý c a quy t đ nh hành chính thông qua th t c hành chính;

- Là công c đi u hành c n thi t c a t ch c hành chính;
- Xây d ng th t c hành chính khoa h c góp ph n vào quá trình xây d ng và tri n
khai lu t pháp;
- Giúp cho vi c th c hi n nguyên t c dân ch trong qu n lý; th hi n trách nhi m c a
nhà n

c đ i v i nhân dân;

- Là s bi u hi n trình đ v n hoá, m c đ v n minh c a n n hành chính. N u thi u
quy ph m th t c, các quy ph m v t ch t khó đ

c th c hi n.

Ví d :
+ M t v n b n pháp lu t s không đ

c th c thi khi không th c hi n th t c công b .

+ M t quy t đ nh s không h p pháp khi ký không đúng th m quy n.
+ Không đ h s gi y t v n gi i quy t là vi ph m th t c v n th .v.v.
Tóm l i, th t c hành chính là chi c c u n i quan tr ng gi a c quan nhà n
ng

c v i

i dân và các t ch c, kh n ng làm b n ch t các m i quan h trong quá trình

qu n lý, làm cho nhà n

c ta th c s là “Nhà n

c c a dân, do dân và vì dân”. Chính

vì l đó, c i cách th t c hành chính không ch đ n thu n liên quan đ n pháp lu t,
pháp ch mà còn là y u t

nh h

ng đ n s phát tri n chung c a đ t n

tr , v n hóa, giáo d c và m r ng giao l u v i các n
đo n hi n nay, n

c v chính

c trên th gi i, nh t là trong giai

c ta đã tr thành thành viên chính th c c a t ch c WTO, đ h i

nh p vào n n kinh t th gi i, vi c c i cách hành chính nói chung và c i cách th t c
hành chính nói riêng là m t đòi h i t t y u đ h i nh p qu c t thành công và phát

17