ĐỀ tài SKKN MON CHỮ VIẾT

MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT
ĐỘNG LÀM QUEN CHỮ VIẾT CHO TRẺ 5 TUỔI
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ HÒA
I/ ĐẶT VẤN ĐỀ:
Mục tiêu của giáo dục Mầm Non là nuôi dạy chăm sóc và giáo dục trẻ
phát triển toàn diện theo 5 lĩnh vực. Trong đó hoạt động làm quen chữ viết là
một trong những hoạt động đóng vai trò hết sức quan trọng.
Cho trẻ làm quen với chữ viết là chuẩn bị các kỹ năng tiền biết đọc, biết
viết cho trẻ. Đây chính là một trong các lĩnh vực chuyên biệt cần phải chuẩn
bị cho trẻ trước khi vào lớp một.
1. Lý do
Như chúng ta đã biết, mục tiêu giáo dục mầm non là hình thành cơ sở
đầu tiên của nhân cách con người mới XHCN Việt Nam, bởi đó là sự dẫn dắt
và mở cửa cho con người ngay từ những bước chập chửng đầu tiên. Không ai
phủ nhận điều này vì đây là bước ngoặc chuẩn bị tốt cho trẻ khi vào lớp 1,
công việc chuẩn bị ấy là một trong các nhiệm vụ, mục tiêu cũng là những nội
dung của giáo dục mầm non. Việc chuẩn bị cho trẻ khi học ở trường phổ thông
bao gồm nhiệm vụ phát triển toàn diện về trí lực thẩm mỹ, giao tiếp ứng xử xã
hội, và chuẩn bị chuyên biệt hơn cho việc lĩnh hội tri thức, kỹ năng các môn
học mà trẻ phải học ở lớp 1.
Việc cho trẻ làm quen với môi trường chữ viết trong nhà trường là con
đường dễ thực hiện và rất có hiệu quả. Đây cũng là vấn đề mà chương trình
đổi mới hiện nay rất lưu ý đến sự cần thiết phải cung cấp môi trường chữ viết
phong phú cho trẻ ở cuối tuổi Mẫu giáo, nhưng lại không được quan tâm đúng
mức. Các phụ huynh thì ồ ạt cho con mình đi học chữ trước khi trẻ 4 – 5 tuổi,

để khi bước vào lớp 1 thì trẻ đã đọc được những câu chuyện đơn giản, viết
được bài học ngắn mà không để ý đến tính vừa sức, tư duy của trẻ.
2. Tầm quan trọng:
Mẫu giáo 5 tuổi là giai đoạn cuối của lứa tuổi Mầm Non, chuẩn bị cho
các cháu làm quen với chương trình học ở phổ thông và trong môi trường mà
trẻ tiếp xúc, thì Làm Quen Chữ Viết là một môi trường mới mẻ, đóng vai trò
quan trọng trong tiến trình giáo dục của lứa tuổi này.

1


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

Những năm trước đây khi còn áp dụng phương pháp cũ, thì trẻ chỉ được
làm quen với các chữ cái trong tiết học một cách đơn điệu, chỉ biết 1- 2 kiểu
chữ, đó là chữ in thường hoặc viết thường, chưa tạo được môi trường để củng
cố các chữ cái mà trẻ đã được học, chưa tạo điều kiện cho trẻ được sao chép
chữ, tự khám phá các kiểu chữ qua các tạp chí, sách báo.

Từ những ngày học đầu tiên, trong lúc tổ chức hoạt động chung, tôi
thấy trẻ rụt rè, chưa tự tin khi phát âm, cách cầm viết, tư thế ngồi chưa đúng
qui cách, trẻ không gì hứng thú khi đến với môi trường chữ viết trong lớp.
Điều này làm cho tôi trăn trở và mạnh dạn viết sáng kiến kinh nghiệm “ Biện
pháp giúp trẻ hứng thú với môi trường Làm quen chữ viết”.
3. Mục tiêu và nội dung nghiên cứu
-Để giúp các cháu nhớ lâu hơn về chữ cái, và nhận dạng mặt chữ một
cách ràng chữ cái và giúp học sinh viết đúng mẫu chữ theo quy định.
-Phát triển ngôn ngữ theo yêu cầu đổi mới phương pháp giáo dục mầm

non hiện nay, việc thực hiện thử nghiệm nội dung phát triển ngôn ngữ.
-Đề tài này nghiên cứu nhằm mục đích để giúp trẻ làm quen với môi
trường chữ viết một cách thích hợp và tự nhiên, bắt đầu từ những ý tưởng kinh
nghiệm gẫn gũi có ý nghĩa đối với trẻ.
-Cung cấp một số hoạt động kỹ năng làm quen chữ viết chuẩn bị cho trẻ
vào lớp 1

2


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

-Để giúp các cháu nhận thức về chữ viết một cách nhanh hơn, giáo viên
và phụ huynh cần làm gì ?

Giáo dục Mầm Non của chúng ta đã có những đổi mới, những chuyển
biến mới trong việc nuôi dạy trẻ. Cùng với sự đổi mới của giáo dục Mầm Non
nói chung, hoạt động làm quen chữ viết cũng có những đổi mới đáng kể. Để
dạy tốt hoạt động này theo hướng đổi mới hiện nay đòi hỏi người giáo viên
Mầm Non phải tự suy nghĩ để tìm tòi ra biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động
làm quen chữ viếcho trẻ mẫu giáo 5 tuổi.
II/ CƠ SỞ LÝ LUẬN
Thông qua hoạt động dạy và học dưới hình thức như tạo hình, hoạt
động với đồ vật, môi trường xung quanh… sẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc
sáng tạo, nhân cách con người “làm quen văn học” là một hoạt động không thể
thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, vì thông qua các hoạt động làm
quen với các tác phẩm văn học là loại hỉnh nghệ thuật, đặc sắc, nghệ thuật
nghành từ không thể thiếu được trong đời sống con người. Đặc biệt nó rất gần

gũi với trẻ thơ, từ buổi đầu thơ ấu trẻ đã sống tran hòa trong không khí lời ru
“ầu ơ” đầy yêu thương tận tình của mẹ, bà… và đó cũng là cánh cửa mở ra
chân trời nhận thức cho trẻ.
Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết
viết, đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ. Nói những
tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt của trẻ, ca dao
chuyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là
phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê
hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc
3


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

làm tốt, biết yêu càu đẹp, cái thiện, gét cái ác độc, phê phán những việc xấu,
kính yêu Bác Hồ, thật thà, ngoan ngoãn… và còn là phương tiện hình thành
các phẩm chất đạo đức trong sáng, mà đặc biệt ở trẻ, nhà trẻ thì vốn từ và
ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ, trẻ nói mạch lạc, nói diễn cảm, nói
day, nói đúng câu, đúng từ và đúng ngữ pháp.
Việc cho trẻ làm quen với 29 chữ cái còn mang tính chất hoạt động biệt lập,
chưa đáp ứng với yêu cầu đổi mới của giáo dục mầm non trong tổ chức các
hoạt động cho trẻ làm quen với việc đọc và việc viết nhằm chuẩn bị cho trẻ
học lớp một.
Làm quen chữ viết theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp giáo
dục mầm non phải được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt
động gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ viết, cần
có sự thay đổi cách tổ chức các hoạt động trong môi trường chữ viết và ngôn
ngữ nói một cách phong phú.

Được sự chỉ đạo tiếp tục thực hiện chuyên đề làm quen chữ viết của Bộ-Sở và
phòng giáo dục và tham khảo tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình chăm
sóc giáo dục trẻ Mầm Non 5 tuổi theo hướng đổi mới. Cùng với các tiết dạy
mẫu do phòng giáo dục tổ chức. Tôi càng thấy rõ hoạt động làm quen chữ viết
có vị trí quan trọng trong việc giáo dục trẻ phát triển toàn diện. Do đó, để dạy
tốt hoạt động này giáo viên phải đạt được những mục tiêu như
- Nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen chữ
viết.
- Biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen với chữ viết theo chủ
điểm để phát triển các kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho việc đọc, viết, trước khi
vào học lớp một.
- Tự tin và có ý thức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ
làm quen với chữ viết theo chủ điểm.

4


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

III/ CƠ SỞ THỰC TIỄN
Năm học này tôi được nhà trường phân công tiếp tục dạy lớp mẫu giáo
5 tuổi. Tôi đã nhận thấy những điều kiện thuận lợi và khó khăn ở lớp tôi như
sau:
1/ Thuận lợi:
Được BGH nhà trường mua sắm cho trang thiết bị, đồ dùng phục vụ
cho hoạt động tương đối đầy đủ, phòng học rộng rãi,khang trang, thoáng mát,
có đủ ánh sáng cho trẻ hoạt động.
Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn luyện

và có kinh nghiệm nhiều năm đứng lớp 5Tuổi.
Các cháu có cùng độ tuổi.
2/ Khó khăn:
Trường Mầm Non nơi tôi dạy thuộc vùng nông thôn, đời sống của nhân
dân rất khó khăn. Bố mẹ các cháu đa số là nông dân nhận thức không thực sự
cao lên ít có thời gian quan tâm đến con.
Ngoài điều kiện khó khăn ra phụ huynh cứ nghĩ đến lớp chủ yếu là múa
hát rồi ghi vài chữ là xong. Bởi họ chưa hiểu được sự khác nhau giữa làm
quen chữ cái trước đây và làm quen chữ viết bây giờ. Do vậy nên việc đóng
góp kinh phí để đầu tư cho hoạt động này rất hạn chế dẫn đến không đủ điều
kiện hổ trợ cho việc học của trẻ. Từ đó tiết dạy không hấp dẫn, không lôi cuốn
trẻ.
Từ những nguyên nhân trên tôi bắt đầu khảo sát chất lượng trên trẻ, kết
quả đạt như sau:

Nội dung
- Trẻ nhận biết và phát âm đúng
- Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng tư thế.
- Trẻ tô viết đúng chữ cái
- Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động
làm quen chữ viết
- Biết cách cầm sách, mở sách ra xem và quy
trình đọc.

5

Tỷ lệ
70%
65%
75%

60%
50%


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

Đứng trước tình hình như vậy, bản thân tôi băn khoăn lo lắng và suy
nghĩ, tìm ra biện pháp để nâng cao chất lượng hoạt động làm quen chữ viết.
IV/ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Chương trình cho trẻ làm quen với ngôn ngữ viết được nhìn nhận vừa là
hành vi thị giác vừa là hành vi tí tuệ, khi làm quen với đọc viết, một mặt trẻ
phải nhận biết và thể hiện được các chữ cấu tạo nên từ đánh vần và tạo từ từ
các chữ cái (dưới hình thức viết và âm thanh). Mặt khác, quan trọng là trẻ phải
nắm bắt nghĩa của ngôn ngữ viết.
Chữ viết dùng để biểu đạt âm thanh trong ngôn ngữ nói chữ không phải
biểu đạt trực tiếp các sự vật hiện tượng cụ thể. Điều này chứng tỏa là ngôn
ngữ viết có sau ngôn ngữ nói. Như vậy cho trẻ là quen chữ viết phải dựa trên
kinh nghiệm ngôn ngữ nói của trẻ, và được xem như các thành phần cấu thành
của ngôn ngữ trọn vẹn nói, nghe, đọc viết.
Từ các luận điểm trên cho thấy chất lượng hoạt động làm quen chữ viết
cho trẻ ở trường chưa cao là do nhận thức của giáo viên về nội dung và
phương pháp làm quen chữ viết theo quan điểm tích hợp còn hạn chế chưa
khơi gợi hứng thú tích cực chưa phát huy được kinh nghiệm bản thân trẻ trong
quá trình hoạt động, chưa khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất.
Thấy được sự hạn chế của cách thức cũ khi dạy Làm quen chữ viết, tôi
đã tìm ra cho mình những biện pháp mới để có thể giảm bớt sự hạn chế này
như cho trẻ làm quen với môi trường chữ ở mọi lúc, mọi nơi, trong các giờ
hoạt động chung, những đồ chơi của trẻ trong các góc, trong các khoảng

tường còn trống. Nên trong giờ học tôi thấy trẻ nhận mặt chữ rất nhanh, tham
gia tích cực, tự tin khi chơi các trò chơi với những chữ cái. Để đạt được điều
này tôi đã thực hiện các biện pháp sau đây:
1. Các biện pháp thực hiện
 Biện pháp 1: Xây dựng môi trường chữ

Môi trường chữ rất quan trọng trong việc nhận biết các chữ cái và trong
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, nên tôi quan tâm rất nhiều vào việc xây dựng
môi trường chữ, như đầu năm tôi viết tên trẻ để gắn vào bảng Bé đến lớp, viết
tên trẻ vào các đồ vật riêng như ca, bàn chải, vở…, vào các sản phẩm của trẻ
như tranh vẽ, ghi tên các đồ dùng trong lớp và xung quanh lớp, viết những câu
ngắn hoặc cụm từ chỉ tên góc, chỉ tên các hoạt động hằng ngày, mô tả các hình
ảnh trẻ được tiếp xúc xung quanh lớp để trẻ được tri giác chữ viết thường
xuyên và các kiểu chữ viết cũng được thay đổi theo từng giai đoạn. Ví dụ:
6


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

Đầu năm tên của trẻ chỉ có tên đệm, giữa năm tên của trẻ được ghi rõ họ tên
và cuối năm trẻ bắt chước cô để ghi lại tên của mình. Hoặc tên các góc có thể
thay đổi các kiểu chữ trong từng học kỳ khác nhau.

Viết các câu thơ, đồng dao, bài hát, truyện phù hợp với chủ điểm dán
chung quanh lớp để trẻ tập sao chép chữ, đánh dấu hoặc khoanh tròn các chữ
theo yêu cầu của từng loại hoạt động, của ý thích trẻ .
Lập bảng danh sách trẻ trong lớp, để ô trống bên cạnh để trẻ tập sao
chép tên mình, tên bạn, trẻ tập nhiều lần sẽ nhớ ký tự các chữ cái trong tên

của mình, của bạn và ghi được tên của mình vào các tác phẩm do mình làm ra
Khi cho trẻ chơi hoạt động ngoài trời Cô cũng trao đổi với trẻ về các
con chữ xung quanh, về các bài đồng dao cũng như các câu Giáo dục lễ giáo
cho trẻ, để trẻ được củng cố các chữ đã được học và gợi cho trẻ sự hứng thú
với môi trường chữ sẽ giúp mình trong việc học chữ rất nhiều.
Môi trường chữ của trẻ trong các góc thật hấp dẫn, thay đổi liên tục để
trẻ cảm thấy nhiều điều mới lạ trong các góc.
Góc thư viện:
Ở góc thư viện tôi chẩn bị nhiều truyện tranh, sách báo giành cho lứa
tuổi Mầm Non. Nhất là truyện tranh chữ to phù hợp với sự hiểu biết của trẻ.
Tôi luôn thay đổi theo chủ điểm, không nên để một loạt các loại sách từ đầu
đến cuối năm học trẻ sẽ nhàm chán và không thích đọc.
7


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

Ví dụ: Chủ điểm: Thế giới thực vật
Tôi trưng bày sách, truyện tranh về hoa quả cùng với dòng chữ: “Thư
viện của các loài hoa quả”
Vào các giờ hoạt động góc tôi thường tham gia “Đọc sách cùng trẻ” tôi
hướng dẫn trẻ cầm sách đúng hướng, cách mở sách, lật trang xem sách.
Hướng dẫn trẻ việc đọc của một trang sách: Đọc từ trái sang phải, từ trên
xuống dưới.
 Biện pháp 2: Nắm được trình độ hiểu biết của trẻ
Mỗi đứa trẻ sống trong những gia đình khác nhau, môi trường học tập
cũng khác nhau nên sự hiểu biết của trẻ về chữ cái cũng khác nhau và điều
này dễ làm cho 1 số trẻ chậm ngại ngùng khi làm quen với môi trường chữ

viết .Vì thế Giáo viên phải nắm được tâm lý của trẻ để hướng dẫn, động viên
nhất là những trẻ nhút nhát, những trẻ chưa biết chữ, mạnh dạn, tự tin vào góc
chơi với bạn để cùng nhau “ Chơi mà học, học mà chơi” hầu dần dà cùng với
sự nâng đỡ của cô, giúp đỡ của bạn bè trẻ sẽ trở nên mạnh dạnn và hứng thú
với môi trường chữ viết hơn.
 Biện pháp 3: Kết hợp với các bộ môn khác
Để trẻ có thể tắm mình trong môi trường chữ viết phong phú, tôi tạo
cho trẻ 1 góc thư viện, góc này có các loại sách báo, tranh ảnh, tập tranh có
các chữ phía dưới được viết to được tạo ra trong giờ học của trẻ để thúc đẩy
sự phát triển bước đầu ngôn ngữ đọc, ngôn ngữ viết của trẻ.

Khi dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện, đàm thoại với trẻ, tôi ghi ngay những
lời trẻ nói vào giấy rời rồi treo trong lớp hoặc đóng thành tập để trẻ nhìn thấy,

8


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

được xem lại những tên truyện mà trẻ tự đặt. Hành động này tôi nghĩ có tác
dụng rất lớn, nó không chỉ giúp trẻ hiểu ý nghĩa của chữ viết, giúp trẻ làm
quen với các chữ cái, biết cách viết từ trái sang phải, từ trên xuống dưới, hiểu
ngay nội dung ý nghĩa của chữ viết nói gì mà còn kích thích trẻ muốn được
đọc, được viết như cô, trẻ hiểu được mối quan hệ giữa lời nói và chữ viết.
Khi dạy trẻ Làm quen môi trường xung quanh trẻ được quan sát các
tranh ảnh theo từng chủ điểm và hầu hết tất cả những tranh ảnh ảnh này đều
được ghi chữ để trẻ được tri giác trực tiếp đối tượng và làm quen với chữ.
Nói chung tất cả các hoạt động của trẻ trong giờ học tôi đều tìm cách

nào đó để giúp trẻ được làm quen với chữ viết.
 Biện pháp 4: Tập luyện phát âm
Để trẻ phát âm chuẩn, chính xác trước tiên tôi phải luyện tập phát âm
trước giờ học để trẻ tiếp thu rõ ràng chính xác từ cô. Trẻ phát âm yếu hay
ngọng tôi động viên, giúp đỡ trẻ mọi lúc mọi nơi, để trẻ cảm thấy không còn
ngại ngùng khi phát âm trước các bạn và điều này sẽ thu hút trẻ hứng thú khi
tiếp cận với môi trường chữ hơn.
Đồ dùng dạy học đa dạng, vừa tầm tay trẻ để trẻ được hoạt động và xử
dụng khi phát âm 1 cách tích cực, thoải mái.
 Biện pháp 5: Giờ học thoải mái , nhẹ nhàng

9


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

Tôi chuyển tiếp các phần như 1 trò chơi để giờ hoạt động của trẻ trở
nên nhẹ nhàng, thoải mái nhất là các trò chơi nhận biết chữ cái trong các hình
ảnh phù hợp với chủ điểm và chuyển nhẹ nhàng sang hoạt động nối tiếp
 Biện pháp 6: Làm quen chữ viết trong hoạt động góc và dạy viết
cho trẻ
Qua hoạt động góc Làm quen chữ viết, trẻ được ôn luyện, củng cố và
vận dụng những kỹ năng đọc, viết vào góc chơi. Thời gian đầu tôi dành thời
gian nhiều để trẻ chơi như uốn, nặn, xâu chữ. Thời gian sau tôi làm thêm các
bàn cờ, lô tô để trẻ cùng chơi bàn cờ với những chữ cái đã học, ghép từ giống
mẫu, gợi ý trẻ chơi theo ý thích,cô gợi ý trẻ sáng tạo, cho trẻ tìm từ tương ứng
hoặc tìm các chữ còn thiếu trong từ để viết vào.
Được làm quen với chương trình Kidsmark trong các giờ chơi , tôi lại

cho trẻ nhận biết các kiểu chữ nhiều hơn qua các tranh, tạp chí, báo cũ để trẻ
cắt, dán, để nhận biết sự khác nhau giữa các kiểu chữ, hoặc chơi các trò chơi
như đặt theo luật (liên tiếp, lập lại) mà mẫu là trẻ tự đặt, hoặc tìm các từ có
chứa âm theo yêu cầu để dán vào giấy, cho trẻ tìm các từ mà chữ đầu tiên
trùng với chữ cái mà cô yêu cầu… và đóng thành tập.

10


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

Tiếp đến tôi dạy cho trẻ tập viết. Thực chất việc tập viết ở đây, là dạy
trẻ biết phân biệt chữ viết có ý nghĩa thay thế các ý tưởng, khái niệm muốn
diễn đạt trong giao tiếp. Vì vậy Giáo viên không nên gò ép trẻ viết phải thật
đẹp, mà cần khuyến khích, động viên chấp nhận chữ viết của trẻ. Có thể lúc
đầu khuyến khích trẻ tô chữ, sao chép chữ nếu là trẻ yếu, còn trẻ khá, giỏi Cô
viết 1 dòng đầu và tập cho trẻ viết chữ theo Cô. Hoạt động viết của trẻ cũng
gần như Vẽ, tô màu tạo hình rất cần sự ham thích, tích cực của trẻ nên khi trẻ
viết tôi phải đặc biệt chú ý đến các tác động bên ngoài như bàn, ghế, ánh sáng
sao cho phù hợp với kích thước và đảm bảo cho trẻ, tập cho trẻ viết đúng qui
cách, không nên cho trẻ cầm bút viết quá lâu vì như thế lần sau trẻ sẽ cảm thấy
sợ khi phải vào chơi với góc Làm quen chữ viết này.
 Biện pháp 7: Tuyên truyền với Phụ huynh
Trao đổi với Phụ huynh về sự ham thích đọc sách, nhu cầu viết của trẻ
để Phụ huynh động viên và tạo môi trường chữ ở nhà như cho trẻ nhìn các chữ
dưới tranh trong báo Rùa vàng, tranh kể chuyện phù hợp với lứa tuổi và có
tính giáo dục. Đối với những trẻ phát âm ngọng, yếu, ngoài việc động viên trẻ
Cô còn liên hệ với phụ huynh tập luyện cho trẻ qua việc trò chuyện, gợi ý trẻ

đọc, nói chuyện với người thân trong gia đình.
Đối với trẻ mẫu giáo, môi trường là một vấn đề hết sức quan trọng
nhằm kích thích cho trẻ hứng thú hoạt động. Vì thế tôi luôn trang trí lớp theo
từng chủ điểm. Tranh ảnh trang trí có màu sắc đẹp, hình ảnh rõ ràng, có nội
dung giáo dục tốt và theo chủ điểm, dưới mỗi bức tranh đều có chữ viết kèm
theo. Việc trang trí vừa làm đẹp cho phòng học vừa tạo cho trẻ có điều kiện
quan sát, nhận xét tranh ảnh, được làm quen với chữ viết ở tranh. Khi xem
tranh truyện tôi tập cho trẻ đọc từ trái sang phải. Làm như vậy giúp trẻ tập kể
chuyện theo tranh, trẻ hiểu nội dung ý nghĩa của chữ viết, rèn luyện khả năng
quan sát, chú ý của trẻ.
Tạo góc học tập mới hấp dẫn trẻ. Ở góc học tập tôi luôn thay đổi, học
xong chữ cái nào tôi viết 4 kiểu chữ (viết thường, viết hoa, in thường, in hoa)
treo ở góc học tập để trẻ thường xuyên được củng cố lại.
Muốn cho trẻ học tốt hoạt động làm quen chữ viết theo phương pháp
mới điều trước tiên giáo viên phải nắm vững được nội dung, phương pháp. Do
vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã có kế hoạch thao giảng hoạt động làm quen
chữ viết nhằm để giúp giáo viên mới nắm vững phương pháp dạy. Sinh hoạt tổ
chuyên môn tôi đã tổ chức hoạt động làm quen chữ viết cho chị em giáo viên
trong trường dự để trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau. Với phương pháp lấy trẻ

11


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

làm trung tâm, trẻ được trải nghiệm làm cho giờ học đạt hiệu quả cao. Tôi
thường tổ chức nhiều trò chơi mới để gây hứng thú cho trẻ.
Tôi có kế hoạch làm thêm nhiều đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho

chuyên đề làm quen chữ viết như: mỗi cháu có một bộ chữ cái ơ bằng nhựa,
bằng gỗ tập trung ở các góc học tập cho trẻ xem, tìm hiểu và tập ghép các chữ
thành từ, các nét thành chữ. Ngoài ra, còn có các vật liệu: đất nặn, dây mềm,
xốp…để trẻ tạo chữ.
3/ Việc ứng dụng công nghệ thông tin
Tâm lý trẻ vốn hiếu động, thích tò mò, ham hiểu biết và nhạy cảm nên
tiếp thu công nghệ thông tin chẳng mấy khó khăn. Muốn thực hiện được ứng
dụng công nghệ thông tin trong việc chăm sóc giáo dục trẻ thì trước tiên giáo
viên phải biết sử dụng máy vi tính. Bản thân tôi mặc dù tuổi không còn trẻ, đi
dạy ngày 2 buổi nhưng cũng có nhiều cố gắng tham gia học tìm hiểu them về
công nghệ thông tin. Đến nay, tôi cũng đã kết hợp với giáo viên cùng lớp dạy
được nhiều tiết giáo án điện tử cho chị em trong trường dự. Qua các tiết dạy
giáo án điện tử đa số trẻ rất hứng thú tham gia và kết quả đạt được trên trẻ
cũng rất cao.
Tôi còn tham mưu với BGH nhà trường hỗ trợ máy vi tính cho lớp để
mở rộng khả năng nhận thức cho tre như:
- Làm quen với chữ cái
- Tập tô chữ cái
- Người bạn ngộ nghĩnh
- Tập kể chuyện…
Và còn nhiều trò chơi khác nữa trẻ vô cùng hứng và rất thích đến
trường
4/ Thông qua hoạt động khác
Ngoài việc dạy trẻ ở hoạt động làm quen chữ viết thông qua các hoạt
động khác như khám phá khoa học: cho trẻ đọc từ dưới tranh, gọi tên các con
vật, đồ vật…nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Hoạt động văn học: Cho cháu luyện đọc từ khó và đọc thơ theo đúng
quy trình.
Hoạt động thể dục: Đối với hoạt động thể dục giáo viên cũng có thể
lồng ghép tích hợp chữ cái nhằm cũng cố, luyện phát âm các chữ cái vừa học.

Ví dụ: Hoạt động: Bật xa 45cm
Tôi viết các chữ a,ă,â trên sàn, cách nhau 45cm., cho trẻ bật vào các các
chữ cái viết trên sàn từ chữ cái này sang chữ cái kia, đến chữ nào phát âm chữ
đó.
Hoạt động vui chơi: Thông qua việc “học mà chơi, chơi mà học”. Vì
vậy, trong giờ hoạt động góc tôi cũng lồng ghép chữ cái vào một cách nhẹ
12


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

nhàng. Cho trẻ nặn chữ, ghép chữ hoặc cho trẻ thi nhau gạch chân chữ cái
vừa học. Ví dụ: đếm xem đoạn thơ sau có bao nhiêu chữ u, chữ ư.
Mình đỏ như lửa
Bụng chứa nước đầy
Tôi chạy như bay
Hét vang đường phố
Nhà nào bốc lửa
Tôi dập tắt ngay
5/ Cho trẻ làm quen chữ viết ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt
động hằng ngày của trẻ
Một trong những biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng học tập nói
chung và hoạt động làm quen chữ viết nói riêng là giúp trẻ có điều kiện học
tập mà không thấy nhàm chán. Thông qua các giờ đón, trả trẻ tôi có thể cho
trẻ xem một số tranh ảnh đẹp và cho trẻ tìm chữ cái vừa học trong tranh hoặc
cho trẻ chơi trò chơi viết chữ.
Trong giờ hoạt động ngoài trời cho trẻ đọc thơ ca, hò vè luyện phát âm
cho trẻ.

Ví dụ: Luyện phát âm r tôi cho cháu đọc bài đồng dao: "Rềnh rềnh ràng ràng"
hoặc cho trẻ chơi trò chơi “Nu na nu nống”. Trẻ ngồi duỗi chân, cô chạm vào
chân từng trẻ, khi đến câu cuối tay cô chạm vào chân bạn nào thì bạn ấy trả lời
câu hỏi của cô.
Ví dụ: Con hãy tìm tên bạn có chữ cái đầu là H,V…
Tôi thường xuyên quan sát trẻ, ghi chép vào sổ để theo dõi, đánh giá
quá trình phát triển những kĩ năng cần thiết chuẩn bị cho việc đọc, viết của trẻ
nhằm điều chỉnh các biện pháp giáo dục đối với từng cá nhân trẻ.
7/ Phối hợp với địa phương
Từ lâu nay ngành học Mầm Non rất cần đến sự hỗ trợ, đóng góp của
các Ban ngành trong xã. Vì thế vào đầu năm học tôi kết hợp với BGH nhà
trường lên kế hoạch về các đồ dùng cần thiết phục vụ cho hoạt động làm quen
chữ viết và dự trù kinh phí để xin các ban ngành hỗ trợ:
Ví dụ: Máy chiếu,…..
Các cuộc họp phụ huynh mở chuyên đề tôi thường mở tiết dạy và mời
các ban ngành ở địa phương như: Ủy ban xã, Ban nhân dân thôn, Hội phụ
nữ…đến dự để họ thấy được hoạt động làm quen chữ viết rất cần thiết đối với
lớp mẫu giáo lớn. Sau nhiều lần đến dự, các ban ngành trong xã đều rất hài
lòng, họ đã hỗ trợ thêm kinh phí như: Máy vi tính và tuyên truyền với phụ
huynh đưa con đến học rất đông.
V/ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

13


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

Sau thời gian thực hiện các biện pháp trên đến nay tôi nhận thấy kết quả

đạt được như sau:
1/ Đối với giáo viên
Tất cả giáo viên ở tổ mẫu giáo lớn nói chung và tôi nói riêng đều được
nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động làm quen chữ viết. Đặc biệt là đã
nắm vững nội dung phương pháp, hình thức đổi mới của hoạt động này.
Khác hẳn với trước đây, giờ hoạt động làm quen chữ viết bây giờ là một
niềm say mê sáng tạo của giáo viên, muốn thể hiện trí tuệ năng lực của mình
qua một tiết dạy sinh động, hấp dẫn trẻ.
2/ Đối với trẻ
Kết quả học tập của trẻ được theo dõi và đánh giá như sau:
Nội dung
- Trẻ nhận biết và phát âm đúng
- Trẻ nhận biết từ và tiếng
- Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng tư thế
- Trẻ tô viết đúng chữ cái
- Trẻ hứng thú tích cực tham gia hoạt
động làm quen chữ viết
- Biết cách cầm sách, mở sách ra xem và
quy trình đọc

Đầu năm
70%
40%
65%
75%

Cuối năm
100%
95%
96%

95%

60%
50%

98%
90%

Ngoài những kết quả nêu trên còn rất nhiều trẻ đến cuối năm học đã
biết tự đọc truyện sách và biết được rất nhiều từ. Điều đáng mừng là trẻ rất
hứng thú tham gia hoạt động này.
Với kết quả đạt được như vậy phụ huynh rất nhiệt tình ủng hộ
VI/ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Từ kết quả nêu trên, tôi rút ra được một vài kinh nghiệm nhỏ như sau:
- Giáo viên phải có năng lực trình độ chuyên môn vững vàng để dạy trẻ.
- Giáo viên nắm được nội dung các hoạt động cho trẻ làm quen chữ viết
- Giáo viên biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen với chữ viết
theo chủ điểm.
- Giáo viên phải biết xây dựng được kế hoạch thực hiện một cách cụ
thể, toàn diện sát với kế hoạch chỉ đạo nhà trường và phù hợp với tình hình
thực tế của lớp.
- Thường xuyên theo dõi, kiểm tra về chất lượng trên trẻ để có biện
pháp bồi dưỡng cho từng trẻ.
- Tạo môi trường chữ viết trong lớp đẹp mắt hấp dẫn cho trẻ.
14


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

- Phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và các ban ngành trong xã
để giúp trẻ học tốt.
- Giáo viên luôn nghiên cứu sách báo, dự giờ để rút kinh nghiệm cho
bản thân.
VII/ KẾT LUẬN
Cho trẻ làm quen chữ viết là một hoạt động vô cùng quan trọng đối với
trẻ mẫu giáo lớn. Vì thế là một giáo viên cần phải nắm được nội dung và
phương pháp tổ chức hoạt động này. Qua việc áp dụng biện pháp mới tôi nhận
thấy:
Giờ học không còn nặng nề, nhàm chán như trước đây.
Với phương pháp “lấy trẻ làm trung tâm” trẻ được khám phá, trãi
nghiệm dễ dàng gây hứng thú cho trẻ.
Việc lồng ghép tích hợp, cho trẻ làm quen chữ viết ở mọi lúc, mọi nơi
giúp trẻ nâng cao hiệu quả học tập.
VIII/ ĐỀ NGHỊ
Rất mong BGH trường cùng tổ chuyên môn tạo điều kiện trong việc
làm đồ dùng dạy học cho trẻ, sắp xếp tạo điều kiện cho giáo viên được thường
xuyên dự giờ để trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau.

Xác nhận của Thủ trưởng đơn vị
Của hội đồng khoa học cơ sở
………………………………….
………………………………….
………………………………….
………………………………….
………………………………….

HỒNG MINH ngày 20/4/2013
…………………………………..

…………………………………..
…………………………………..
…………………………………..
…………………………………
Người viết
Nguyễn Thị Hòa

15


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

Nhận xét,đánh giá xếp loại của hội đồng khoa học Trường MN Hồng Minh
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
Chủ tịch hội đồng
(Kí tên,đóng dấu)

16


MN Hồng Minh

Nguyễn Thị Hòa

Nhận xét,đánh giá xếp loại của hội đồng khoa học PGD huyện Phú Xuyên
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
Chủ tịch hội đồng
(Kí tên,đóng dấu)

MỤC LỤC
TT
I Đặt vấn đề
II Cơ sở lý luận

TIÊU ĐỀ

TRANG

1
3

17


MN Hồng Minh
III
IV
V
VI
VII
VII
I

Nguyễn Thị Hòa

Cơ sở thực tiễn
Biện pháp thực hiện
Kết quả nghiên cứu
Bài học kinh nghiệm
Kết luận
Đề nghị

5
6
13
14
14
15

18