Luận văn thạc sỹ - Nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------

TẠ THỊ PHƯƠNG XUYÊN

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC THƯ VIỆN
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH


HÀ NỘI - 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------

TẠ THỊ PHƯƠNG XUYÊN

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC THƯ VIỆN
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG
MÃ NGÀNH: 8340410

Người hướng dẫn khoa học:

GS. TS ĐÀM VĂN NHUỆ

HÀ NỘI - 2018

LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự học thuật. Tôi cam kết
bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi
phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật. Luận văn có sự thừa kế, tham
khảo các nghiên cứu của những người trước đồng thời có sự bổ sung tư liệu,
kết quả nghiên cứu chưa từng được công bố.

Tác giả luận văn

Tạ Thị Phương Xuyên


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, BIỂU
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN THẠC SĨ
MỞ ĐẦU.............................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC TRONG ĐƠN VỊ SỰ
NGHIỆP CÔNG LẬP........................................................................................7
1.1 Một số khái niệm liên quan.........................................................................7
1.1.1 Viên chức....................................................................................................7
1.1.2 Chất lượng viên chức..................................................................................8
1.2 Tiêu chí đánh giá chất lượng viên chức.....................................................9
1.2.1 Cơ cấu.........................................................................................................9
1.2.2 Thể lực......................................................................................................10
1.2.3 Trí lực.......................................................................................................11

1.2.4 Tâm lực.....................................................................................................12
1.3 Nâng cao chất lượng viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập..........13
1.3.1 Mục tiêu nâng cao chất lượng viên chức..................................................13
1.3.2 Nội dung nâng cao chất lượng viên chức.................................................14
1.3.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng viên chức trong đơn vị
sự nghiệp công lập.............................................................................................24
1.4 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng viên chức của một số đơn vị sự
nghiệp công lập và bài học cho Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ
Chí Minh...........................................................................................................26
1.4.1 Kinh nghiệm của một số đơn vị sự nghiệp công lập................................26
1.4.2 Bài học cho Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh............29
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
VIÊN CHỨC THƯ VIỆN HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ
MINH................................................................................................................31


2.1 Tổng quan về thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.......31
2.1.1 Sơ lược về Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.............................31
2.1.2 Khái quát về thư viện và viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia
Hồ Chí Minh......................................................................................................32
2.2 Thực trạng chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia
Hồ Chí Minh....................................................................................................33
2.2.1 Thực trạng cơ cấu của viên chức..............................................................33
2.2.2 Thực trạng thể lực của viên chức.............................................................35
2.2.3 Thực trạng trí lực của viên chức...............................................................36
2.2.4 Thực trạng về tâm lực của viên chức........................................................39
2.3 Thực trạng hoạt động nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học
viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh............................................................41
2.3.1 Quy hoạch viên chức................................................................................41
2.3.2 Công tác tuyển dụng viên chức................................................................42

2.3.3 Bố trí, sử dụng viên chức..........................................................................44
2.3.4 Chính sách đào tạo, bồi dưỡng viên chức.................................................46
2.3.5 Công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc........................................49
2.3.6 Chính sách đãi ngộ cho viên chức............................................................52
2.4 Đánh giá chung về chất lượng viên chức và hoạt động nâng cao chất
lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.........55
2.4.1 Những kết quả đạt được...........................................................................55
2.4.2 Những hạn chế..........................................................................................57
2.4.3 Nguyên nhân của hạn chế.........................................................................58
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG VIÊN CHỨC THƯ VIỆN HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH................................................................................................61
3.1 Phương hướng nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện
Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đến năm 2025...........................................61
3.1.1 Phương hướng phát triển đội ngũ cán bộ, công chức viên chức Học viện
Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh........................................................................61


3.1.2 Phương hướng phát triển viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia
Hồ Chí Minh......................................................................................................62
3.1.3 Những yêu cầu về nâng cao chất lượng viên chức của thư viện Học viện
Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh........................................................................63
3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh.....................................................................................65
3.2.1 Hoàn thiện quy hoạch viên chức..............................................................65
3.2.2 Nâng cao chất lượng tuyển dụng viên chức.............................................66
3.2.3 Nâng cao chất lượng bố trí, sử dụng viên chức........................................69
3.2.4 Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng viên chức.................................71
3.2.5 Hoàn thiện phương thức đánh giá kết quả thực hiện công việc...............74
3.2.6 Hoàn thiện chính sách đãi ngộ..................................................................75

3.3 Kiến nghị các điều kiện thực hiện giải pháp...........................................77
3.3.1 Đối với nhà nước......................................................................................77
3.3.2 Đối với Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh...................................78
KẾT LUẬN......................................................................................................81
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT
BCH
CBCCVC
CTQG
GS,PGS,TS,Ths
XHCN

NỘI DUNG ĐẦY ĐỦ
Ban chấp hành
Cán bộ công chức viên chức
Chính trị quốc gia
Giáo sư, phó giáo sư, tiến sỹ, thạc sỹ
Xã hội chủ nghĩa


DANH MỤC BẢNG, BIỂU
BẢNG
Bảng 2.1.

Cơ cấu viên chức theo độ tuổi và giới tính thư viện Học viện
CTQG Hồ Chí Minh năm 2014-2017..........................................33

Bảng 2.2. Thống kê kết quả khám sức khỏe định kỳ viên chức thư viện Học
viện CTQG Hồ Chí Minh năm 2014 - 2017................................35
Bảng 2.3. Trình độ học vấn thư viện Học viện CTQG Hồ Chí Minh năm
2014-2017....................................................................................38
Bảng 2.4. Mức độ hài lòng về thái độ phục vụ của viên chức thư viện Học
viện CTQG Hồ Chí Minh............................................................40
Bảng 2.5
Công tác tuyển dụng viên chức thư viện Học viện CTQG Hồ Chí
Minh năm 2014-2017..................................................................42
Bảng 2.6
Mức độ hài lòng với công việc của viên chức thư viện Học viện
CTQG Hồ Chí Minh....................................................................44
Bảng 2.7
Tình hình luân chuyển viên chức thư viện Học viện CTQG Hồ
Chí Minh năm 2014-2017...........................................................45
Bảng 2.8
Thống kế tình hình bồi dưỡng kiến thức hàng năm....................47
Bảng 2.9. Thống kê xếp loại thi đua của viên chức thư viện Học viện
CTQG Hồ Chí Minh năm 2014-2017..........................................50
Bảng 2.10 Thu nhập bình quân/người/tháng viên chức thư viện Học viện
CTQG Hồ Chí Minh năm 2014-2017..........................................52
Bảng 2.11 Thống kê kết quả khảo sát đánh giá chế độ đãi ngộ của viên chức
thư viện Học viện CTQG Hồ Chí Minh......................................53
BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1 Cơ cấu giới tính viên chức thư viện Học viện CTQG Hồ Chí
Minh năm 2014-2017..................................................................34
Biểu đồ 2.2 :Mức độ thành thạo trong công việc của viên chức thư viện Học
viện CTQG Hồ Chí Minh............................................................38
Biểu đồ 2.3 Mức độ hài lòng của viên chức thư viện Học viện CTQG Hồ Chí
Minh với chương trình bồi dưỡng kiến thức hàng năm..............48

Biểu đồ 2.4: Mức độ hiệu quả của công tác đánh giá kết quả thực hiện công
việc của viên chức thư viện Học viện CTQG Hồ Chí Minh.......51


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------

TẠ THỊ PHƯƠNG XUYÊN

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC THƯ VIỆN
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG
MÃ NGÀNH: 8340410

HÀ NỘI - 2018


i

TÓM TẮT NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN THẠC SĨ
Theo kinh tế học, mỗi tổ chức đều có ba yếu tố đầu vào cơ bản cấu
thành là vốn, lao động và tài nguyên. Có thể nói đây là ba yếu tố đầu vào
quyết định sự phát triển của một tổ chức. Lao động hay nhân lực luôn được
coi là tài sản quý và quan trọng của tổ chức. Thế giới đang bước vào thời kỳ
của nền kinh tế tri thức và nhân lực chất lượng cao giữ vai trò quyết định sự
phát triển kinh tế của một đất nước. Do vậy, nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực là vấn đề vừa mang tính thời sự vừa mang tính chiến lược và là
điều kiện cho sự phát triển của một quốc gia.

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là ngôi trường mang trọng
trách lớn mà Đảng và Nhà nước giao phó: Ngôi trường đào tạo - bồi dưỡng cán
bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt trung, cao cấp cho Đảng và Nhà nước. Thư viện
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh góp phần không nhỏ trong quy trình
giáo dục - đào tạo tại Học viện, đây là thiết chế văn hóa giáo dục mang lại
nguồn tri thức đa dạng và phong phú cho học viên bên cạnh nguồn tri thức từ
ghế nhà trường, là không gian văn hóa giải trí, nơi chia sẻ thông tin tri thức,
không gian học tập và nghiên cứu khoa học không chỉ của học viên mà của toàn
bộ cán bộ, công chức viên chức trong và ngoài Học viện.
Nhìn nhận được tầm quan trọng của nhân lực trong một tổ chức và tầm
quan trọng của Thư viện trong giáo dục và đào tạo tại Học viện CTQG Hồ
Chí Minh. Tôi đã suy nghĩ và lựa cho mình vấn đề để nghiên cứu luận văn
thạc sỹ là: “Nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh”.
Tuy vấn đề vấn nhân lực đã có nhiều tác giả và nhiều công trình nghiên
cứu nhưng để đi sâu tiếp cận nghiên cứu vấn đề nhân lực thư viện thì chưa thực
sự nhiều đề tài tiếp cận nghiên cứu và chưa có đề tài nào nghiên cứu về: “ Nâng
cao chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh”,
do vậy tôi đã chọn cho mình đề tài này để nghiên cứu.
Mục đích của luận văn hướng tới chính là hệ thống hóa lý luận về viên
chức và nâng cao chất lượng viên chức trong một đơn vị sự nghiệp công lập.
Trên cơ sở phân tích thực trạng chất lượng và hoạt động nâng cao chất lượng


ii

viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh từ đó có những
nhận xét về kết quả, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế trong đội ngũ
viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Từ đó nhằm
đưa ra một số những giải pháp để nâng cao chất lượng viên chức thư viện của

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục bảng biểu, chữ viết
tắt, tài liệu tham khảo thì luận văn được chia làm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về nâng cao chất
lượng viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập
Chương 2: Phân tích thực trạng nâng cao chất lượng viên chức thư viện
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng viên chức
thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Cụ thể hóa các chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về nâng cao chất
lượng viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập
Một số khái niệm liên quan
Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo chế độ hợp
đồng làm việc, được bổ nhiệm vào một chức vụ nghề nghiệp trong một đơn vị
sự nghiệp công lập, được hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp
công lập hoặc theo quy định của nhà nước.
Chất lượng viên chức là tổng hợp các chỉ tiêu đánh giá con người thông
qua các tiêu chí về đạo đức, lối sống, trình độ, năng lực cá nhân, hiệu quả
thực hiện công việc của cá nhân mỗi viên chức và các mặt hoạt động của con
người đó trong một tổ chức.
Nâng cao chất lượng viên chức là tập hợp tổng thể các hình thức,
phương pháp, chính sách và biện pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao đội ngũ
viên chức về cơ cấu đội ngũ và chất lượng viên chức về thể lực, trí lực cũng
như phẩm chất đạo đức để đáp ứng đòi hỏi chất lượng đội ngũ viên chức
trong giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội hiện nay.


iii

Căn cứ vào các tiêu chí đánh giá chất lượng viên chức thông qua cơ
cấu, thể lực, trí lực và tâm lực của viên chức, học viên đưa ra những nội dung
liên quan đến hoạt động nâng cao chất lượng viên chức:
Mục tiêu nâng cao chất lượng viên chức là tăng năng suất lao động
của viên chức, tăng hiệu quả sử dụng viên chức của đơn vị sự nghiệp công lập
và chất lượng viên chức đáp ứng được yêu cầu công việc.
Nội dung nâng cao chất lượng viên chức bao gồm:
Quy hoạch viên chức là quá trình nghiên cứu một cách có hệ thống để
bố trí, sắp xếp nhân lực theo một trình tự hợp lý trong từng khoảng thời gian
và làm cơ sở cho việc thực hiện một kế hoạch dài hạn.
Công tác tuyển dụng viên chức là quá trình tìm kiếm và lựa chọn
những cá nhân có đủ năng lực, phẩm chất để thỏa mãn nhu cầu của tổ chức.
Bố trí, sử dụng viên chức là quá trình sắp xếp viên chức vào các vị trí
nhằm khai thác và phát huy tối đa năng lực làm việc của viên chức.
Đào tạo, bồi dưỡng viên chức là quá trình cung cấp kiến thức, hoàn
thiện các kỹ năng, rèn luyện các phẩm chất chuyên môn nghề nghiệp cho viên
chức nhằm đáp ứng yêu cầu thực hiện công việc hiện tại và tương lai.
Đánh giá kết quả thực hiện công việc là sự đo lường kết quả công việc
thực hiện so với chỉ tiêu đề ra. Kết quả thực hiện công việc của viên chức
sẽ là cơ sở quan trọng để có thể đánh giá chất lượng viên chức tại đơn vị
hay tổ chức đó.
Thực hiện chính sách đãi ngộ là quá trình chăm lo đời sống vật chất và
tinh thần để viên chức có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ công việc được giao và
góp phần hoàn thành mục tiêu của toàn đơn vị.
Từ các nội dung trong nâng cao chất lượng viên chức tác giả cũng chỉ
ra một số yếu tố ảnh hưởng như sau:
Yếu tố bên trong đơn vị sự nghiệp công lập bao gồm: Quan điểm của
ban lãnh đạo, bộ máy tổ chức và cơ chế quản lý, năng lực tài chính và yếu tố
thuộc về viên chức.
Yếu tố thuộc môi trường bên ngoài bao gồm: Phát luật, chính sách quy

định của nhà nước về viên chức; thực trạng phát triển kinh tế - xã hội; hợp tác


iv

quốc tế và hội nhập quốc tế; sự phát triển của khoa học công nghệ; yếu tố
kinh tế - xã hội- văn hóa vùng miền.
Thông qua các nội dung nghiên cứu nâng cao chất lượng viên chức
trong đơn vị sự nghiệp công lập, tác giả chỉ ra kinh nghiệp tại một số đơn vị
sự nghiệp công lập là thư viện Hà nội và thư viện Quân đội, qua đó đưa ra bài
học cho thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Chương 2: Phân tích thực trạng nâng cao chất lượng viên chức thư viện
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Trong chương 2 tác giả lựa chọn và vận dụng các nội dung lý thuyết ở
chương 1 để tiến hành phân tích thực trạng nâng cao chất lượng viên chức thư
viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh từ năm 2014-2017.
Trước hết, tác giả giới thiệu sơ lược về Học viện Chính trị quốc gia Hồ
Chí Minh và Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh:
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có tên giao dịnh bằng tiếng
Anh là: Ho Chi Minh National Academy of Politics (viết tắt là HCMA), có trụ
sở chính tại 135 Nguyễn Phong Sắc - Hà Nội. Học viện CTQG Hồ Chí Minh
là đơn vị sự nghiệp đặc thù vừa thuộc Bộ Chính trị vừa thuộc Chính Phủ quản
lý và thực hiện chức năng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, lãnh đạo chủ chốt cho
Đảng và Nhà nước
Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh hình thành, phát triển
gắn liền với quá trình xây dựng và trưởng thành của Học viện Chính trị quốc gia
Hồ Chí Minh. Đội ngũ nhân lực Thư viện cũng được đầu tư nâng cao trình độ
học vấn, tính đến tháng 6 năm 2018 có 55 viên chức trong đó 02 PSG.TS, 05
Tiến sỹ, 28 Thạc sỹ, 18 có trình độ đại học, còn lại là trình độ khác.
Từ thực trạng chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc

gia Hồ Chí Minh giai đoạn 2014-2017 tác giả đưa ra những đánh giá chung về
hoạt động nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc
gia Hồ Chí Minh như sau:
Những kết quả đạt được
Thứ nhất, đội ngũ nguồn nhân lực thư viện đã được đầu tư mạnh về
chất lượng. Nhân lực được quy hoạch cho công tác thư viện bao gồm cả tuyển


v

dụng mới và bố trí sử dụng nguồn nhân lực có sẵn đa phần đều có trình độ từ
đại học trở lên, chiếm đến trên 80% lực lượng viên chức thư viện.
Thứ hai, hoạt động tuyển dụng đã được xây dựng tương đối đầy đủ,
bám sát với chủ trương phát triển của Học viện và Thư viện.
Thứ ba, vấn đề bố trí và sử dụng viên chức cho công tác thư viện tại
Học viện cũng có những thành tựu đáng ghi nhận.
Thứ tư, chính sách đào tạo, bồi dưỡng nhân lực được thực hiện khá tốt
tại Học viện nói chung và Thư viện nói riêng. Hàng năm, 70% viên chức đều
được tham gia các lớp tập huấn ngắn ngày phù hợp với công việc. Công tác
đào tạo nâng cao trình độ học vấn dành cho những viên chức có nhu cầu đã
được Học viện quan tâm và hỗ trợ kinh phí đào tạo.
Thứ năm, công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc là cách thức để
đánh giá chất lượng viên chức. Ngoài hoạt động đánh giá kết quả thực hiện công
việc theo quy địng chung của Nhà nước, thư viện đã thực hiện đánh giá kết quả
công việc thông qua đánh giá của nhóm tổ chuyên môn, đánh giá theo định mức
công việc phải hoàn thành của từng nhóm tổ hoặc cá nhân.
Những hạn chế
Thứ nhất là công tác quy hoạch và bố trí sử dụng viên chức: Hiện nay
3/4 số viên chức thư viện là nữ, điều này dẫn đến những hạn chế trong thực
hiện công việc và sự phát triển chung của thư viện. Viên chức nữ hiện nay chủ

yếu nằm trong độ tuổi sinh nở, do đó hàng năm luôn có viên chức nữ trong
chế độ thai sản hoặc nuôi con nhỏ. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến quá
trình công việc, cũng như những xáo trộn trong việc sắp xếp viên chức bổ
sung thay thế làm thay công việc của người nghỉ.
Thứ hai là công tác đào tạo bồi dưỡng viên chức: Các hoạt động bồi
dưỡng kiến thức hàng năm đã được tăng cường, nhưng nội dung các chương
trình bồi dưỡng kiến thức hàng năm thì chưa có sự thay đổi nhiều gây ra sự
nhàm chán và không hiệu quả.
Thứ ba là công tác đánh giá mức độ hoàn thành công việc: Các tiêu chí
đánh giá còn chung chung, áp dụng cho nhiều nhóm đối tượng chưa cụ thể
hóa được cho từng loại hoạt động và công việc của viên chức. Khi đánh giá
còn khó có sự phân định các ranh giới mức độ hoàn thành nhiệm vụ công việc
được giao của viên chức..


vi

Thứ tư là chính sách đãi ngộ vật chất và tinh thần: Công tác hỗ trợ đời
sống cho viên chức thư viện nhìn chung còn thấp so với mặt bằng chung viên
chức tại Học viện bởi nguồn thu chi quỹ phúc lợi thư viện còn hạn chế.
Nguyên nhân của hạn chế
*Nhóm các nguyên nhân thuộc về thư viện
Thứ nhất là quan điểm của Ban lãnh đạo Học viện CTQG Hồ Chí Minh
có vai trò định hướng chính sách phát triển nguồn nhân lực chung cho cả tổ
chức. Do đó những chính sách phát triển nguồn nhân lực thư viện chịu sự ảnh
hưởng nhất định của chính sách nhân lực chung của Học viện nên điều chỉnh
thay đổi phát sinh khá khó khăn.
Thứ hai là năng lực tài chính dành cho hoạt động thư viện còn rất hạn
chế bởi hiện nay nguồn lực tài chính phục vụ hoạt động phát triển thư viện
chủ yếu phụ thuộc vào ngân sách Học viện cung cấp và số lượng rất hạn chế.

Ngoài ra, thu chi từ hoạt động thư viện cũng không đáng kể. Do đó tình hình
năng lực tài chính thư viện không cao, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thực
thi được những hoạt động nâng cao chất lượng viên chức.
Thứ ba là bộ máy tổ chức, cơ chế quản lý tại thư viện còn cồng kềnh và
nặng nề bởi quá trình sắp xếp lại tổ chức xảy ra sự luân chuyển viên chức và
dồn gộp lại khá nhiều bộ phận về thư viện. Cơ chế phối hợp giữa các bộ phận
trong thư viện còn nhiều lúng túng.
Thứ tư là yếu tố thuộc về viên chức. Một bộ phận viên chức thư viện vẫn
chưa đáp ứng được yêu cầu công việc trong giai đoạn hiện nay, nó đã phản ánh
qua khảo sát đánh giá thái độ phục vụ của viên chức thư viện và khảo sát đánh
giá mức độ thành thạo trong công việc của viên chức thư viện.
*Nhóm nguyên nhân do môi trường bên ngoài:
Thứ nhất là pháp luật, chính sách quy định của nhà nước về viên chức
còn chồng chéo nhau, pháp lệnh thư viện đã quá lỗi thời không còn phù hợp
và thúc đẩy sự phát triển của thư viện.
Thứ hai là thực trạng phát triển kinh tế xã hội hiện nay còn nhiều hạn
chế ảnh hưởng đến quá chất lượng nhân lực. Quá trình phát triển kinh tế hiện
nay, Việt Nam đang phải đối mặt với những vấn đề về lạm phát, nợ công…
điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của viên chức.
Thứ ba là hợp tác và hội nhập quốc tế mang đến nhiều cơ hội và thách
thức cho quá trình phát triển thư viện tại Việt Nam. Chất lượng trình độ học


vii

vấn thư viện hiện nay là tương đối cao, nhưng cơ chế và môi trường thư viện
khá chậm đang là nhưng bất lợi cho viên chức thư viện tự tin chủ động trong
quá trình hợp tác hội nhập quốc tế.
Thứ tư là sự phát triển khoa học công nghệ đã ảnh hưởng chi phối mọi
mặt của đời sống xã hội. Hiện nay, các thư viện tại Việt Nam đang dần chuyển

sang xu hướng thư viện điện tử hiện đại để đáp ứng yêu cầu đa dạng của
người dùng tin. Quá trình cập nhật công nghệ thông tin của viên chức thư viện
còn yếu, dẫn đến những hạn chế trong hoạt động nghề nghiệp.
Thứ năm là yếu tố kinh tế - xã hội - văn hóa vùng miền ảnh hưởng đến
chất lượng viên chức thư viện. Do tâm lý nhiều người suy nghĩ làm môi
trường nhà nước và môi trường thư viện là khá ổn định và không nhiều áp
lực, do vậy cơ cấu thư viện khi tuyển dụng mới và sắp xếp bố trí viên chức
cho công tác thư viện phần nhiều tập trung vào đối tượng nữ giới.
Chương 3 Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng viện chức thư
viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Trên những cơ sở nghiên cứu thực tiễn tình hình nâng cao chất lượng
viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tác giả đưa ra
một số phương hướng và giải pháp phát triển đến năm 2025
Phương hướng nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện
Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đến năm 2025
Thứ nhất là không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ, áp dụng các
chuẩn nghiệp vụ quốc tế để hội nhập và pháp triển, nâng cao chất lượng về
quản lý nguồn lực thông tin từ cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực và
nguồn lực thông tin đã có.
Thứ hai là xây dựng viên chức thư viện có trình độ chuyên môn, có
năng lực phù hợp trong lĩnh vực về số lượng và chất lượng, có phẩm chất
chính trị vững vàng, có đạo đức nghề nghiệp.
Thứ ba là nâng cao tinh thần, thái độ phục vụ bạn đọc, thực hiện tốt các
quy tắc trong ứng xử, giao tiếp với bạn đọc để làm tăng sự hài lòng của bạn
đọc. Tạo sự gần gũi, nhiệt tình để bạn đọc thoải mái khi lên thư viện.


viii

Giải pháp nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc

gia Hồ Chí Minh
 Hoàn thiện quy hoạch viên chức
Một là, quy hoạch đội ngũ hướng tới mục tiêu phát triển và nâng cao
chất lượng đội ngũ viên chức, đảm bảo cho đội ngũ viên chức phát triển số
lượng phù hợp, cơ cấu hợp lý đồng thời chất lượng được củng cố và nâng cao.
Hai là, cần chú trọng khâu phát hiện nguồn, bồi dưỡng và phát triển
nguồn nhân lực tại chỗ để đề xuất vào quy hoạch đội ngũ cho Thư viện.
Ba là, nâng cao chất lượng nguồn lực đội ngũ về cả chiều rộng và chiều
sâu. Tạo điều kiện cho ứng viên phát triển và thể hiện năng lực sở trường
trong công việc.
 Nâng cao chất lượng tuyển dụng viên chức
Một là, phải xây dựng quy chế tuyển dụng viên chức công khai minh bạch.
Hai là, nội dung và hình thức tuyển dụng viên chức cần có những thay
đổi tích cực hơn.
Ba là, tăng cường thời gian đánh giá viên chức tập sự. Xây dựng bản
đánh giá cụ thể cho viên chức tập sự.
 Nâng cao chất lượng bố trí, sử dụng viên chức
Một là, xây dựng bản chuẩn hóa chức danh nghề nghiệp, xây dựng bản
mô tả công việc.
Hai là, lập kế hoạch quy hoạch và phát triển đội ngũ viên chức cho thư
viện trong ngắn hạn và dài hạn.
Ba là, thực hiện nghiêm túc và hợp lý chính sách luân chuyển, đề bạt và
bổ nhiệm viên chức.
 Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng
Một là, điều chỉnh lại chính sách đào tạo bồi dưỡng, tăng cường tạo cơ
hội học tập cho viên chức trẻ
Hai là, đổi mới phương thức và cải tiến nội dung đào tạo theo hướng
hiện đại và thiết thực với công việc hơn.
Ba là, xây dựng chương trình đánh giá hiệu quả công tác đào tạo và
phát triển nguồn nhân lực.

ix

 Hoàn thiện phương thức đánh giá kết quả thực hiện công việc
Một là, hoàn thiện nội dung đánh giá kết quả thực hiện công việc.
Hai là, xây dựng một hội đồng đánh giá viên chức công tâm, minh bạch
và có phương pháp đánh giá khoa học, khách quan và toàn diện, hạn chế tình
trạng đánh giá chung chung mọi mặt.
Ba là, công tác đánh giá viên chức cần thực hiện theo nguyên tắc tập
trung dân chủ, công khai các nội dụng và tiêu chuẩn mỗi mục đánh giá đến
viên chức .
 Tăng cường chính sách đãi ngộ
Một là, hoàn thiện chính sách lương, thưởng và trợ cấp
Hai là, nâng cao hiệu quả chính sách phúc lợi về vật chất và tinh thần;
Ba là, cải thiện môi trường làm việc.
Kiến nghị các điều kiện thực hiện giải pháp
Đối với nhà nước
Một là, hoàn thiện hệ thống văn bản để tạo định hướng và hành lang
pháp lý cho sự nghiệp thông tin thư viện phát triển.
Hai là, xây dựng các văn bản mới về chế độ chính sách đối với nghề
thông tin thư viện, cán bộ làm công tác thông tin thư viện cần được hỗ trợ và
nâng cao mức đãi ngộ để thu hút và giữ chân được người tài.
Ba là, tổ chức thường xuyên hơn các hoạt động tác nghiệp, hội thảo
thông tin thư viện trên toàn quốc và khu vực để nhằm mục đích kết nối và
chia sẻ các kỹ năng nghề nghiệp trong hoạt động thông tin thư viện, đồng thời
quảng bá vai trò cũng như tầm quan trọng của hệ thống thông tin thư viện đối
với cuộc sống.
Bốn là, xây dựng những chính sách và cơ chế để tăng cường hỗ trợ đầu
tư vào công tác thông tin thư viện thông qua chính sách hỗ trợ đào tạo đối với

nghề thông tin thư viện.
Đối với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Một là, cần xem xét đẩy mạnh tổ chức thực thi chiến lược phát triển dài
hạn của thư viện trung tâm, đưa thư viện trung tâm Học viện trở thành Thư
viện Chính trị quốc gia, là đầu mối kết nối và chia sẻ thông tin tri thức đối với
các trung tâm thư viện trong toàn hệ thống Học viện.


x

Hai là, tiếp tục thực hiện chính sách điểm danh giờ tự học của học viên
trên thư viện. Thực hiện một số tiết học trong chương trình đào tạo trong các
phòng đọc trực tuyến hay phòng đọc mở tại thư viện.
Ba là, cần xây dựng chế độ đãi ngộ tốt hơn, có những thay đổi trong
chính sách đãi ngộ cho viên chức thư viện để họ có thể gắn bó và cống hiến
hơn nữa cho công tác thư viện.
Bốn là, tiếp tục có những chính sách đầu tư về nhân lực và vật lực cho
thư viện như: đầu tư về công nghệ, trang thiết bị hiện đại đầy tư về nguồn lực
thông tin ....để thúc đẩy hệ thống thư viện phát triển .
Kết luận
Để nâng cao chất lượng viên chức trong thời gian tới, cần giải quyết
nhiều vấn đề cấp bách và cơ bản sau: đảm bảo tính hiệu quả trong quy hoạch
đội ngũ, đổi mới trong tuyển dụng đầu vào, tăng cường tính hiệu quả công tác
đào tạo bồi dưỡng viên chức, hoàn thiện công tác đánh giá chất lượng viên
chức qua công việc, tăng cường chính sách đãi ngộ dành cho viên chức. Cần
thực hiện đồng bộ các giải pháp và chính sách để tăng tính hiệu quả trong
công tác nâng cao chất lượng viện chức tại Thư viện Học viện Chính trị quốc
gia Hồ Chí Minh.
Trong khuôn khổ luận văn của mình thì khả năng khái quát toàn diện
các vấn đề lớn lên quan đến đội ngũ viên chức sẽ không thể tránh được những

thiếu sót. Tuy nhiên, qua nghiên cứu trong lý thuyết cũng như trong thực tiễn
một cách có hệ thống các vấn đề liên quan đến quá trình nâng cao chất lượng
đội ngũ viên chức, tôi cũng đưa ra một số những giải pháp và kiến nghị của
mình. Hy vọng rằng luận văn này sẽ góp phần thiết thực vào quá trình nâng
cao chất lượng đội ngũ viên chức thư viện hiện nay.


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------

TẠ THỊ PHƯƠNG XUYÊN

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC THƯ VIỆN
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG
MÃ NGÀNH: 8340410

Người hướng dẫn khoa học:

GS. TS ĐÀM VĂN NHUỆ

HÀ NỘI - 2018


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài

Theo kinh tế học, mỗi tổ chức đều có ba yếu tố đầu vào cơ bản cấu
thành bao gồm vốn, lao động và tài nguyên. Có thể nói, đây chính là những
yếu tố đầu vào cơ bản quyết định sự phát triển của một tổ chức. Lao động
hay nhân lực luôn được coi là tài sản quý và quan trọng của mỗi tổ chức.
Ngày nay, xã hội loài người đang bước vào thời kỳ mà nền kinh tế tri thức
đóng vai trò chủ đạo, do đó nhân lực chất lượng có vai trò quyết định và ảnh
hưởng đến sự phát triển của mỗi tổ chức. Nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực là vấn đề vừa mang tính thời sự vừa mang tính chiến lược, là điều kiện
cho sự phát triển của một quốc gia. Nhìn chung, nhân lực Việt Nam hiện nay
đang thừa về số lượng mà lại thiếu về chất lượng. Chất lượng nhân lực đang
là thách thức lớn của khá nhiều tổ chức tại Việt Nam. Để giải quyết cho
những vấn đề tồn tại trên thì cần tìm ra phương hướng phát triển trước mắt
và lâu dài để thay đổi chất lượng nhân lực Việt Nam.
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là ngôi trường giữ trọng trách
lớn mà Đảng và Nhà nước giao phó: Ngôi trường đào tạo - bồi dưỡng cán bộ
lãnh đạo, quản lý chủ chốt trung, cao cấp cho Đảng và Nhà nước. Thư viện Học
viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có vai trò quan trọng trong quy trình giáo
dục - đào tạo tại Học viện. Hiện nay, do yêu cầu phát triển của xã hội, hoạt động
công nghệ thông tin đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong các mặt của cuộc
sống. Các thư viện tại Việt Nam đang dần có xu hướng chuyển đổi sang hoạt
động thư viện điện tử nơi mà tài liệu được tổ chức, thu thập, lưu trữ và phổ biến
thông tin dưới dạng điện tử. Bởi sự phát triển chung của xã hội hiện nay, việc
nâng cao chất lượng thư viện là yêu cầu cần thiết để thư viện đáp ứng yêu cầu
phát triển của xã hội.


2

Thư viện là thiết chế văn hóa giáo dục mang lại nguồn tri thức đa dạng và
phong phú cho học viên bên cạnh nguồn tri thức từ ghế nhà trường, là không

gian văn hóa giải trí, nơi chia sẻ thông tin tri thức, không gian học tập, nghiên
cứu khoa học cho học viên và toàn bộ cán bộ, công chức viên chức trong và
ngoài Học viện. Hiện nay, chất lượng nguồn nhân lực thư viện vẫn còn những
hạn chế để đảm bảo cho quá trình nâng cao chất lượng hoạt động thư viện. Nhìn
nhận được tầm quan trọng của nhân lực trong một tổ chức và tầm quan trọng
của Thư viện trong đào tạo tại Học viện CTQG Hồ Chí Minh. Tôi đã suy nghĩ
và lựa cho mình vấn đề để nghiên cứu luận văn thạc sỹ là: “Nâng cao chất
lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh”
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Nhân lực là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình phát
triển của tổ chức, do đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là chủ đề thu hút
được sự nghiên cứu đa dạng của các nhà nghiên cứu. Đây là vấn đề có phạm
vi nghiên cứu rộng với nhiều hình thức tiếp cận khác nhau. Khi tìm hiểu về
vấn đề chất lượng nhân lực và nâng cao chất lượng nhân lực trong các tổ chức
và đơn vị sự nghiệp công lập qua các tài liệu như giáo trình, sách báo, luận
văn, luận án... tôi nhận thấy vấn đề này đã được rất nhiều nghiên cứu viên
quan tâm và nghiên cứu như:
Nhà xuất bản Chính trị quốc gia đã xuất bản cuốn sách về nguồn nhân
lực trong khu vực công có tiêu đề: “Quản lý nguồn nhân lực trong khu vực
nhà nước”, của Christian Batal, 2002. Cuốn sách đã trình bày về lĩnh vực
quản lý với các phương pháp tổ chức điều hành hiện đại để sử dụng nguồn
nhân lực có hiệu quả hơn, đồng thời thúc đẩy đổi mới, cải cách nền hành
chính mỗi quốc gia.
Đề tài nghiên cứu khoa học “Quản trị nhân lực khoa học ở Học viện
chính trị - hành chính quốc gia Hồ Chí Minh thực trạng và giải pháp”, 2009,


3

PGS.TS Trương Thị Thông đã phân tích và đánh giá về thực trạng đội ngũ

nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học hiện có tại Học viện. Qua đó chỉ ra những
ưu và nhược điểm của đội ngũ nhân lực khoa học tại Học viện, qua đó tác giả đã
đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nghiên cứu
khoa học tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Luận án tiến sỹ: “ Giáo dục – đào tạo với việc phát triển nguồn nhân lực
chất lượng cao ở Việt nam hiện nay”, 2004, T.S Lương Công Lý tập trung
phân tích chuyên sâu về vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao tại Việt Nam
hiện nay và đưa ra những giải pháp trong việc giáo dục đào tạo, định hướng
nghề nghiệp để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng
sự phát triển của Việt Nam.
Luận văn thạc sỹ: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại trường Đại
học kinh tế và quản trị kinh doanh Thái Nguyên”, 2016, tác giả Trần Văn
Hùng đã phân tích vấn đề nguồn nhân lực trong hoạt động giáo dục về các
mặt thể lực, trí lực, tâm lực và cơ cấu đội ngũ và từ đó đưa ra những chính
sách và giải pháp về quy hoạch, tuyển dụng và đào tạo để nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực.
Tuy vấn đề vấn nhân lực đã có nhiều tác giả và nhiều công trình nghiên
cứu nhưng để đi sâu tiếp cận vào nghiên cứu vấn đề nhân lực thư viện thì
chưa thực sự nhiều đề tài tiếp cận nghiên cứu và chưa có đề tài nào nghiên
cứu về vấn đề: “ Nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh”, do vậy tôi đã chọn cho mình đề tài này để nghiên
cứu. Mục đích của nghiên cứu là nhằm chỉ ra những những bất cập còn tồn tại
trong việc sử dụng nhân lực tại Thư viện Học viện CTQG Hồ Chí Minh hiện
nay và đưa ra những giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thư viện


4

để phục vụ cho quá trình phát triển giáo dục đào tạo của đất nước nói chung
và Học viện CTQG Hồ Chí Minh nói riêng.

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Mục tiêu nghiên cứu
Việc nghiên cứu nhằm đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng viên
chức thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
Xây dựng khung nghiên cứu về viên chức và nâng cao chất lượng viên
chức trong một đơn vị sự nghiệp công lập;
Phân tích thực trạng chất lượng và nâng cao chất lượng viên chức thư
viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; từ đó có những nhận xét về
kết quả, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế trong đội ngũ viên chức thư
viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh;
Đề xuất một số những giải pháp để nâng cao chất lượng viên chức thư
viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu:
Hoạt động nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh.
4.2 Phạm vi nghiên cứu:
Về nội dung: Nâng cao chất lượng viên chức thư viện Học viện Chính
trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Về không gian: Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Về thời gian: Thực trạng được phân tích chủ yếu trong khoảng thời gian
từ năm 2014- 2017 Giải pháp đến năm 2025.