MỘT VÀI BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO PHONG TRÀO THI ĐUA “XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC”

BÁO CÁO
KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN: MỘT VÀI BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO
PHONG TRÀO THI ĐUA “XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN, HỌC
SINH TÍCH CỰC”
------------------------------I- Sơ lược lý lịch tác giả:
- II- Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị:
1. Thuận lợi:
Năm học 2018-2019 tiếp tục thực hiện Nghị quyết 29 của Trung ương về “Đổi mới
căn bản và toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”.
Được sự quan tâm của cấp Ủy Đảng, chính quyền địa phương và sự chỉ đạo chun
mơn của Phịng GD&ĐT.
Cơng tác tham mưu, phối hợp thực hiện có hiệu quả nên tổ chức được nhiều hoạt
động giáo dục, các phong trào thi đua, hội thi do ngành phát động, duy trì khá tốt sĩ số ở các
khối lớp.
Các ngành, đồn thể, ấp, CMHS tham gia tích cực vào các hoạt động của nhà
trường; Xã hội hóa giáo dục có chuyển biến tích cực.
Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, tâm huyết với nghề nghiệp, thể hiện tinh thần trách
nhiệm cao phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Được đầu tư xây dựng CSVC đạt chuẩn, tạo điều kiện phấn đấu để nhà trường đạt
chuẩn quốc gia theo lộ trình.
2. Khó khăn:
Một bộ phận CMHS còn nghèo, thường xuyên làm ăn xa nên học sinh nghỉ dài ngày
ảnh hưởng chất lượng học tập.
Chỉ tiêu thu BHYT đạt 100% là quá cao so với đời sống kinh tế của gia đình học
sinh trên địa bàn.

- Tên sáng kiến: Một vài biện pháp chỉ đạo phong trào thi đua “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
- Lĩnh vực: Quản lý.
III- Mục đích yêu cầu của đề tài, sáng kiến:

1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến
Trường Tiểu học B Long An được thành lập năm 1998 tại ấp Long Hòa xã
Long An. Trải qua 20 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, trường đã có bề dày
lịch sử và thành tích, từ đó đến nay, trường ln duy trì phấn đấu, vượt mọi khó khăn
để hồn thành tốt nhiệm vụ trong từng năm học. Năm 2018, trường được UBND tỉnh
An Giang công nhận trường tiểu học đạt chuẩn Quốc gia mức độ I. Năm 2018 được
Ủy ban nhân dân TX Tân Châu công nhận trường đạt Cơ quan văn hóa. Đội ngũ giáo
viên đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Số học sinh, số lớp được duy trì
và tăng đều hằng năm. Cơ sở vật chất tuy chưa đủ nhưng cũng đáp ướng được yêu
cầu dạy và học.
Bên cạnh những kết quả đạt được trong những năm qua, Trường Tiểu học B
Long An cịn gặp khơng ít những khó khăn.

Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 1


Trong quá trình nhà trường triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường
học thân thiện, học sinh tích cực” chưa có được sự phối hợp, sự quan tâm đầy đủ của
các cấp, các ngành liên quan, của gia đình và cộng đờng.
Cịn thiếu ng̀n lực, thiếu thời gian và các điều kiện cơ sở vật chất cần thiết.
Với học sinh cịn có những hạn chế trong ý thức và thói quen…
Nhìn lại giáo dục trong nhiều năm qua, chúng ta nhận thấy rằng: Giáo dục cịn
có những mặt hạn chế, thiếu sót. Phương pháp giáo dục, phương pháp dạy học cịn
mang tính áp đặt, chưa thực sự quan tâm đến tâm tư, nguyện vọng, chưa chú ý đến
việc tự học của các em. Các em vẫn còn thiếu những kĩ năng sống như kĩ năng giao
tiếp, kĩ năng hợp tác…

Mặt khác, kinh phí trang bị cơ sở vật chất, hoạt động giáo dục của nhà trường
còn hạn chế nên chưa tạo được cảnh quan sư phạm đẹp mắt, hấp dẫn các em, các hoạt
động giáo dục chưa được đầu tư đúng mức, khen thưởng động viên cịn ít nên chưa
thúc đẩy được phong trào.
Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực phải có sự tham gia của tất
cả học sinh, cán bộ, giáo viên, nhân viên và phụ huynh. Sự quan tâm của các cấp ủy
Đảng, chính quyền, các cơ quan ban, ngành, đoàn thể ở địa phương, nhằm phát huy
sức mạnh tổng hợp để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng yêu cầu xã
hội trong thời kì cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh trong nhà trường thực sự vẫn chưa hiểu
đúng mức, chưa hiểu sâu sắc về phong trào thi đua Xây dựng "trường học thân thiện,
học sinh tích cực” có những mục tiêu gì? Yêu cầu gì? Nội dung gì? Mà chỉ tham gia
phong trào theo thời vụ rồi lại lắng xuống. Sau mỗi năm học, kể từ năm học 20082009 khi phát động phong trào đến nay vẫn sơ kết, tổng kết nhưng chưa tạo được dấu
ấn sâu sắc cho mọi người.
2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến
Việt Nam là một quốc gia thuộc các nước đang phát triển về mặt kinh tế, lại
trải qua nhiều cuộc chiến tranh kéo dài. Song, dưới tác động của cuộc cách mạng
khoa học - công nghệ hiện đại, Việt Nam cũng đang từng ngày từng giờ thay đổi diện
mạo của mình.
Trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, Đảng
ta chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Sau
nhiều năm đổi mới, đất nước ta đã thu được những thành tựu đáng tự hào, mở rộng
quan hệ đối ngoại, tình hình kinh tế chính trị cơ bản là ổn định, quốc phòng an ninh
được tăng cường, thế và lực ngày càng được củng cố và phát triển.
Kinh tế thị trường đã đem lại cho ta những điều "kỳ diệu" trong sự phát triển
kinh tế - xã hội, tuy nhiên nó cũng là mảnh đất màu mỡ nảy sinh lối sống ích kỷ, vụ
lợi, những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội đã và đang từng ngày, từng giờ làm
băng hoại những giá trị đạo của mỗi con người chúng ta, mà cụ thể là thế hệ trẻ,
những học sinh đang ngồi dưới mái trường xã hội chủ nghĩa. Mặt trái của cơ chế thị
trường đã tạo ra một bộ phận khơng nhỏ lớp người trong xã hội nói chung, một bộ

phận học sinh nói riêng có lối sống bng thả, quay lưng với văn hóa, với truyền
thống dân tộc.
Thực hiện chỉ thị 40/2008/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ giáo dục và đào
tạo về phát động phong trào thi đua và kế hoạch số 307/KH-BGD&ĐT ngày 22 tháng
7 năm 2008 của Bộ giáo dục và đào tạo về kế hoạch triển khai xây dựng “trường học
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 2


thân thiện – học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 – 2013.
Thực hiện chỉ thị và các công văn chỉ đạo của các cấp, hầu hết các trường đều triển
khai tổ chức thực hiện phong trào xây dựng “trường học thân thiện – học sinh tích
cực”, song hiệu quả thực hiện ở mỡi nơi, mỡi trường học thì khác nhau. Vậy phải làm
như thế nào thì phong trào “xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực” mới
đạt được kết quả như chúng ta mong muốn?
Thực tiễn chứng tỏ rằng, tương lai của mỗi dân tộc phụ thuộc một phần rất
lớn vào thế hệ trẻ nói chung, học sinh nói riêng. Liệu chúng ta có thể giữ vững định
hướng xã hội chủ nghĩa khi thế hệ trẻ bị phai nhạt lý tưởng, thiếu ý thức giữ gìn
những giá trị truyền thống dân tộc? Trong những điều kiện mới của đất nước, là
những người làm công tác giáo dục chúng ta đã chuẩn bị "hành trang" gì cho các em?
Điều tiên quyết và khơng thể thiếu đó là "truyền thống dân tộc", những truyền thống
đáng tự hào của lịch sử mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước đã giúp chúng ta "hội
nhập" mà khơng bị "hịa tan", phát triển mà khơng bị "mất gốc", trọng truyền thống
mà không bảo thủ, tất cả những điều đó đã và đang giúp cho thế hệ trẻ nói chung –
học sinh cấp tiểu học nói riêng nâng cao hơn nữa bản lĩnh của mình, đứng vững trước
mọi thử thách của cuộc sống hiện đại.
Là một hiệu trưởng đã công tác trong ngành được 20 năm, qua thực tế hoạt

động tại đơn vị trong thời gian qua tôi đã thấy được vai trị và trách nhiệm của mình
trong việc xây dựng “trường học thân thiện – học sinh tích cực” là rất cần thiết. Xuất
phát từ các lý do trên,với ý nghĩa đó, tơi đã chọn sáng kiến một vài biện pháp chỉ đạo
phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
3. Nội dung sáng kiến: (Tiến trình thực hiện, thời gian thực hiện, biện pháp
tổ chức…)
a. Thuận lợi:
Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT, ngày 22/07/2008 của Bộ GD&ĐT về việc
phát động phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực"
trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 – 2013.
Kế hoạch số 307/KH - BGD&ĐT ngày 22/07/2008 của Bộ GD&ĐT triển khai
phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" trong các
trường phổ thơng giai đoạn 2008 – 2013.
Chỉ thị số 47/2008/CT-BGD&ĐT, ngày 13/08/2008 của Bộ GD&ĐT về
nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường
xuyên, giáo dục chuyên nghiệp năm học 2008 – 2009.
Công văn số 7475/BGD&ĐT - GDTrH ngày 15/08/2008 của Bộ GD&ĐT V/v
hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTrH năm học 2008 – 2009.
Chỉ thị số 71/ 2008/CT-BGD&ĐT ngày 23/12/2008 của Bộ giáo dục về việc
tăng cường phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong việc giáo dục trẻ em.
Kế hoạch số 7575/KHLN-BGD&ĐT-BVHTTDL-TƯĐTN ngày 19/08/2008
của Bộ GD&ĐT triển khai phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực" giai đoạn 2008 – 2013.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phát động phong trào xây dựng “trường học thân
thiện - học sinh tích cực” với kế hoạch được triển khai từ Sở Giáo dục đến Phòng
Giáo dục và Đào tạo với những biện pháp cụ thể để rèn kĩ năng sống cho học sinh
một cách cụ thể cho bậc học, đây chính là những định hướng giúp giáo viên thực hiện
như: Rèn luyện kĩ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói quen
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 3


và kĩ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm; rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức
khỏe, kĩ năng phịng, chống tai nạn giao thơng, đuối nước và các tai nạn thương tích
khác; rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hóa, chung sống hịa bình, phịng ngừa bạo lực và
các tệ nạn xã hội.
Trường tiểu học B Long An là ngơi trường có truyền thống giáo dục cho học
sinh thực hiện tốt an toàn khi đến lớp, trường lớp khang trang - lớp học thân thiện.
Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên nhiệt tình cơng tác, có tinh thần trách nhiệm cao, học
sinh khá ngoan và biết vâng lời. Ngồi ra Ban giám hiệu nhà trường ln theo sát,
quan tâm, hỗ trợ cho giáo viên trong công tác giảng dạy cũng như giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh. Lãnh đạo địa phương, phụ huynh học sinh đã quan tâm đúng mức
tới sự nghiệp giáo dục hiện nay của nhà trường, tạo điều kiện xây dựng cơ sở vật chất
đáp ứng việc dạy và học hiện nay.
b. Khó khăn:
Điều kiện phát triển của học sinh ở trường so với các trường bạn còn nhiều
hạn chế về cơ hội học tập. sinh hoạt, vui chơi giải trí cũng như các điều kiện khác.
Kinh tế được cải thiện đã tạo điều kiện cho nhiều gia đình đầu tư cho cuộc
sống sinh hoạt của con em. Tuy nhiên, việc đầu tư khơng kiểm sốt của các bậc phụ
huynh vơ tình đã tạo điều kiện để các em phát triển theo dòng tư tưởng không được
định hướng, các em đã đi “lạc đường” trong việc tìm kiếm các cơ hội học tập, vui
chơi...
Sự phổ cập của công nghệ thông tin đã mang đến cho các em cơ hội tiếp cận
nhiều ứng dụng internet đa dạng nhưng cũng đặt ra những thách thức trong học tập
như: chơi game, bị tác động bởi các xu hướng bạo lực, các l̀ng văn hóa khơng lành
mạnh...đã tạo ra những hiệu ứng tâm lý đối với các em: nói dối, đờng lõa, bao che...
Từ thực trạng đó, đã đặt ra yêu cầu về xây dựng môi trường học tập vui chơi

thân thiện với các em tạo điều kiện cho các em tích cực phát triển tồn diện.
* Đối với giáo viên
Trong thực tế hiện nay, việc nhận thức tầm quan trọng, cần thiết rèn kĩ năng
sống cho học sinh ở một số giáo viên còn hạn chế. Nhận thức của nhiều giáo viên cịn
mơ hờ, chưa rõ, chưa đầy đủ rèn kĩ năng sống cho học sinh là rèn những kĩ năng gì;
vì nhận thức chưa đủ, chưa rõ nên khơng thể tìm ra được biện pháp, hình thức tổ chức
hữu hiệu để rèn kĩ năng sống cho học sinh.
Phong trào xây dựng “trường học thân thiện, học sinh tích cực” tập trung
nhiều nội dung chung cho các bậc học, giáo viên chưa hiểu nhiều về nội dung phải
dạy trẻ theo từng khối lớp những kĩ năng sống cơ bản nào, chưa biết vận dụng từ
những kế hoạch định hướng chung để rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh.
Đa số giáo viên lớn tuổi có nhiều kinh nghiệm nhưng việc đổi mới phương
pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên cần, tích cực, chủ động, sáng tạo và ý
thức vươn lên, rèn luyện khả năng tự học của học sinh cịn gặp nhiều khó khăn; giáo
viên trẻ tuổi ít hơn, năng động, sáng tạo nhưng lại khó trong cơng tác bời dưỡng do
nhận thức về nghề chưa sâu sắc nên giáo viên mới thường không an tâm công tác.
* Đối với học sinh
Trong các nhà trường ít nhiều vẫn cịn có hiện tượng học sinh cãi nhau, chửi
nhau, chưa lễ phép, gây mất đoàn kết trong tập thể lớp... Các em học sinh vừa từ các
lớp 1; 2; 3 lên do vậy việc làm quen với mơi trường lớp 4; 5 cịn khá rụt rè chưa quen
với cách học cũng như chưa mạnh dạn bày tỏ ý kiến với cô giáo và các bạn. Khi phát
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 4


biểu các em nói khơng rõ ràng, trả lời trống khơng, khơng trịn câu và ít nói lời cảm
ơn, xin lỗi với cô, bạn bè… Nhiều em đến trường tỏ ra nói nhiều vì ở nhà các em

khơng có người trị chuyện, chia sẻ ...
* Đới với phụ huynh học sinh.
Về phía các bậc cha mẹ các em ln nóng vội trong việc dạy con; họ chỉ chú
trọng đến việc con mình về nhà mà chưa đọc, viết chữ, hoặc chưa biết làm Tốn thì lo
lắng một cách thái q! Ngoài ra, một trở ngại nữa là phụ huynh trong lớp có một số
bố mẹ thì q nng chiều. Đờng thời lại chiều chuộng, cung phụng con cái khiến trẻ
không có kĩ năng tự phục vụ bản thân. Ngược lại, một số phụ huynh vì bận nhiều
cơng việc mải đi làm ăn xa nên ít quan tâm giúp đỡ con em trong các hoạt động cần
thiết…
Từ các nguyên nhân, tình hình thực tiễn cũng như các thuận lợi và khó khăn
nêu trên, tơi đã cố gắng tìm nhiều biện pháp rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh
thông qua các tiết dạy của một số môn học và hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm đem
lại hiệu quả cao trong cơng tác giáo dục.
c. Tiến trình thực hiện:
Để thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua xây dựng “trường học thân thiện,
học sinh tích cực”, bản thân tơi đã lựa chọn một số biện pháp hữu hiệu để chỉ đạo
phong trào.
Kĩ năng sống được giáo dục ở nhà và ở trường. Kĩ năng sống được giáo dục
trong các môn học chính khóa và ngoại khóa. Giáo dục kĩ năng sống cần bắt đầu từ
nhỏ, từ từng hành vi cá nhân đơn giản nhất, theo đó hình thành tính cách và nhân
cách.
c.1. Công tác bồi dưỡng kỹ năng sống đối với giáo viên.
Trong thực tế bản thân giáo viên cũng khơng có đủ kỹ năng giảng dạy kỹ
năng sống để thay đổi nhận thức, hành vi của học sinh theo hướng tích cực. Do đó,
được trang bị kiến thức về kỹ năng sống là điều rất cần thiết đối với các giáo viên để
giáo viên trực tiếp truyền tải đến học sinh nhằm giúp các em có những hành động tích
cực thay vì giải quyết vấn đề trong cuộc sống hằng ngày.
Bồi dưỡng giáo viên nhằm giúp giáo viên phân tích được một số nội dung kỹ
năng sống cho học sinh tiểu học; giải thích được các nguyên tắc dạy học tích cực
trong giảng dạy kỹ năng sống; bước đầu hình thành được các kỹ năng cơ bản để tiến

hành giờ dạy kỹ năng sống cho học sinh như kỹ năng tổ chức trò chơi, kỹ năng tạo
động lực, điều khiển nhóm, kỹ năng giao tiếp, thuyết trình, kỹ năng đánh giá và khích
lệ học sinh… Người giáo viên cần có kĩ năng tự học, tự nghiên, kĩ năng sử dụng công
nghệ thông tin, kĩ năng hợp tác trong dạy học… Việc bồi dưỡng được xem là một nhu
cầu tự thân của mỗi giáo viên, được diễn ra thường xuyên liên tục trong suốt cả q
trình cơng tác của mỡi người. Nhà trường đã tổ chức các buổi bồi dưỡng cho giáo
viên qua các chuyên đề, sinh hoạt tổ nhóm và trong những buổi ngoại khóa tổ chức
cho học sinh ngồi giờ trên lớp để nâng cao trình độ chun mơn, nâng cao nghiệp vụ
sư phạm cũng chính là nâng cao kỹ năng sống của giáo viên.
c.2. Giúp giáo viên nhận thức sâu sắc về việc dạy trẻ kỹ năng sống
Đầu năm học, nhà trường tổ chức chuyên đề rèn kĩ năng sống cho các khối
lớp , về thực trạng và giải pháp ở đơn vị trong việc rèn kĩ năng sống cho học sinh bậc
học tiểu học do Bộ Giáo dục - Đào tạo phát động; qua đó giúp giáo viên hiểu được
rằng chương trình học chính khố thýờng cho trẻ tiếp xúc từ từ với các kiến thức vãn
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 5


hố trong suốt nãm học, cịn thực tế trẻ sẽ học tốt nhất khi có được cách tiếp cận một
cách cân bằng, biết cách phát triển các kỹ năng nhận thức, cảm xúc và xã hội. Vì thế,
khi trẻ tiếp thu được những kỹ năng giao tiếp xã hội và các hành vi ứng xử cơ bản
trong nhóm bạn, thì trẻ sẽ nhanh chóng sẵn sàng và có khả năng tập trung vào việc
học văn hoá một cách tốt nhất.
Qua việc chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm thực hiện công tác chủ nhiệm và dạy
các môn học với lớp chủ nhiệm, sau khi nhận lớp, để tạo sự gần gũi và gắn kết giữa
học sinh và giáo viên chủ nhiệm, thì giáo viên cần sắp xếp nhiều thời gian cho học
sinh được giới thiệu về mình, động viên khuyến khích các em chia sẻ với nhau về

những sở thích, ước mơ tương lai cũng như mong muốn của các em. Đây là hoạt
động giúp cơ trị hiểu nhau, đờng thời tạo một môi trường học tập thân thiện “Trường
học thật sự trở thành ngôi nhà thứ hai của các em, các thầy cơ giáo là những
người thân trong gia đình". Đây cũng là một điều kiện rất quan trọng để phát triển
khả năng giao tiếp của học sinh. Bởi học sinh không thể mạnh dạn, tự tin trong một
môi trường mà giáo viên ln gị bó và áp đặt.
Tiếp theo giáo viên cho học sinh tự do lựa chọn vị trí ngời của mình để qua đó
phần nào nắm được đặc điểm tính cách của các em: mạnh dạn hay nhút nhát, thụ
động hay tích cực, thích thể hiện hay khơng thích... Và tiếp tục qua những tuần học
sau, giáo viên lại chú ý quan sát những biểu hiện về thái độ học tập, những cử chỉ,
hành vi tại vị trí ngời mà các em chọn để bắt đầu có điều chỉnh phù hợp với việc học
tập trên lớp. Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có thể thực hiện trong bất cứ lúc
nào, giờ học nào.
c.3. Rèn kĩ năng sớng hiệu quả qua việc tích hợp vào các môn học
Để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có hiệu quả người giáo viên vận dụng
vào các môn học, tiết học, nhất là các môn như: Tiếng Việt; Đạo đức; Khoa học; An
tồn giao thơng, .... để những giờ học sao cho các em được làm để học, được trải
nghiệm như trong cuộc sống thực.
Trong chương trình lớp 4, ở mơn Tiếng Việt có nhiều bài học có thể giáo dục
kĩ năng sống cho các em, đó là các kĩ năng giao tiếp xã hội, như: Viết thư, Điền vào
giấy tờ in sẵn, Giới thiệu địa phương, kể chuyện được chứng kiến hoặc tham gia,...
được lồng cụ thể qua các tình huống giao tiếp. Giáo viên chỉ gợi mở sau đó cho các
em tự nói một cách tự nhiên hồn tồn khơng gị bó áp đặt. Bên cạnh đó, nhiều bài
Luyện từ và câu có nội dung rèn luyện các kĩ năng nói, nhiều bài Tập đọc giới thiệu
những văn bản mẫu chuẩn bị cho việc hình thành một số kĩ năng giao tiếp cộng đồng
như mẫu đơn, thư, tóm tắt tin tức,… hoặc cung cấp những câu chuyện mà qua đó học
sinh có thể rút ra những nội dung rèn kĩ năng sống. Để hình thành những kiến thức và
rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua môn Tiếng Việt, người giáo viên cần phải
vận dụng nhiều phương pháp dạy phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học
sinh như: thực hành giao tiếp, trò chơi học tập, phương pháp nêu và giải quyết vấn

đề, phương pháp tổ chức hoạt động nhóm, phương pháp hỏi đáp,… Thông qua các
hoạt động học tập, được phát huy trải nghiệm, rèn kĩ năng hợp tác, bày tỏ ý kiến cá
nhân, đóng vai,… học sinh có được cơ hội rèn luyện, thực hành nhiều kĩ năng sống
cần thiết.
Ở môn Đạo đức, để các chuẩn mực đạo đức, pháp luật xã hội trở thành tình
cảm, niềm tin, hành vi và thói quen của học sinh. Giáo viên phải sử dụng phương
pháp dạy học đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 6


sinh. Tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động học tập phong phú, đa dạng như:
kể chuyện theo tranh; quan sát tranh ảnh, băng hình, tiểu phẩm; phân tích, xử lí tình
huống; chơi trị chơi, đóng tiểu phẩm, múa hát, đọc thơ, vẽ tranh,… Sử dụng nhiều
phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực như: học theo nhóm, theo dự án, đóng vai,
trị chơi,… Và chính thơng qua việc sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích
cực đó, học sinh đã được tạo cơ hội để thực hành, trải nghiệm nhiều kĩ năng sống cần
thiết, phù hợp với lứa tuổi. Đó là lối sống lành mạnh, các hành vi ứng xử phù hợp với
nền văn minh xã hội. Lối sống, hành vi như gọn gàng, ngăn nắp, nói lời hay, chăm
sóc bố mẹ, ơng bà, hợp tác, giúp đỡ, chia sẻ với bạn…
Ví dụ: Khi dạy Tập làm văn các bài: “Luyện tập trao đổi ý kiến với người
thân”, “Luyện tập giới thiệu địa phương”, hay môn Đạo đức bài: “Biết bày tỏ ý
kiến”… người giáo viên cần tổ chức cho các em, đóng vai, chơi trị chơi. Sau vài lời
khuyến khích đầu tiên, tổ chức cho các em đứng đóng vai, giới thiệu, bày tỏ ý kiến,…
Lúc đầu các em có thể rất ái ngại khơng tự tin khi đóng vai, bày tỏ ý kiến trước lớp
nhưng nếu được giáo viên nhập cuộc và kịp thời nhắc nhở các em những điều cần chú
ý trong khi giao tiếp, cộng thêm một mơi trường hịa đờng thân thiện các em thực

hiện rất tốt, khơng cịn những cái nhìn ái ngại. Thay vào đó là những cánh tay tự tin
cùng những câu nói rõ ràng, mạnh dạn và linh hoạt hơn trong khi tham gia bất kì một
việc gì.
Các kĩ năng được phát triển từ dễ đến khó. Sau bài học giới thiệu là những bài
học như khám phá, tư duy hiệu quả và đặc biệt kĩ năng làm việc đồng đội. Đối với
giáo viên luôn tạo khơng khí thân thiện, áp dụng việc đổi mới phương pháp tạo điều
kiện cho các em mạnh dạn, tự lập, tự khẳng định và phát huy mình hơn qua việc học
nhóm.
Ví dụ: Khi dạy bài: “Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị” môn
Luyện từ và câu, có thể cho học sinh chuẩn bị những hộp thư: Yêu cầu, đề nghị và
tổng kết lại vào cuối tiết. Em nào nêu được nhiều câu yêu cầu, đề nghị lịch sự nhất sẽ
được tuyên dương trước lớp…. Không những vậy có thể người giáo viên tổ chức cho
các em trao đổi: “Theo em, như thế nào là lịch sự khi yêu cầu, đề nghị?”, “Em đã lịch
sự khi yêu cầu đề nghị chưa?”... qua đó các em sẽ bộc lộ những suy nghĩ của mình.
Rèn kĩ năng sống có hiệu quả cịn là sự vận dung tài tình khá nhiều trong các
mơn học thơng qua xử lí tình huống hay các trị chơi học tập có nội dung gần gũi với
cuộc sống hằng ngày của các em.
Ví dụ: Trong môn Khoa học. Ở bài: "Tại sao cần ăn phối hợp nhiều loại thức
ăn?”. Học sinh thảo luận nhóm, chơi trò chơi “đi chợ” và lên thực đơn cho các bữa ăn
trong một ngày: Sáng, trưa, tối dưới sự điều hành của giáo viên. Sau khi học sinh
nhận xét thực đơn của nhau, học sinh sẽ khắc sâu kiến thức về một bữa ăn đầy đủ cần
đảm bảo các chất ...
Các em làm việc tích cực, vui vẻ, tự mỡi em nói được tiếng nói, suy nghĩ của
mình với bạn bè, với thầy cô một cách tự tin mạnh dạn. Việc rèn luyện các kĩ năng
này đã tạo ra được thói quen tốt cho bản thân mỡi em, các em tham gia một cách chủ
động tích cực vào quá trình học tập, tạo điều kiện cho các em chia sẻ những kinh
nghiệm, ý kiến hay để giải quyết một vấn đề nào đó.
Hiệu quả đào tạo kĩ năng sống khơng đo đếm được bằng những con số chính
xác nhưng được thể hiện bằng những biểu hiện cụ thể: các em có ý thức, thái độ khác
với mọi người trong gia đình; ln hồ đờng với bạn bè; tự tin khi nói năng... đó

Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 7


chính là hiệu quả từ đào tạo kĩ năng sống. Việc sinh hoạt theo nhóm tạo mơi trường
làm việc thân thiện, giúp các em cải thiện hành vi giao tiếp thông qua các hoạt động
trao đổi diễn ra thường xuyên. Các em trở nên thân thiện, từ đó giúp bầu khơng khí
học tập, lao động trở nên sơi động hơn. Tham gia sinh hoạt theo nhóm giúp các em
học sinh hưng phấn hơn trong học tập và tạo nên cách ứng xử hợp lý trong mọi tình
huống. Khi sinh hoạt nhóm phải ln đưa ra nhiều tình huống tạo sự phát triển tư duy
cho các em. Đó cũng là cách tạo sự gần gũi giữa các em với nhau.
Ngoài ra, giáo viên còn chú ý rèn luyện sức khoẻ và ý thức bảo vệ sức khoẻ,
kĩ năng phòng chống tai nạn giao thơng và các thương tích khác qua các môn học cho
học sinh. Ai cũng biết rằng sức khỏe là tài sản vơ cùng q báu của mỡi con người.
Học tập tốt, đạo đức tốt là những điều học sinh phải đạt được thì rèn luyện sức khỏe
tốt cho học sinh là điều phải được đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên có được một sức
khỏe tốt và bảo vệ được nó thì thật khơng dễ. Dù vậy khơng có nghĩa là không làm
được, nhiều khi sức khỏe của các em phụ thuộc vào những điều rất giản dị. Đó chính
là giáo dục một lối sống khoa học qua các tiết học sau:
Ở môn Khoa học: Chương “Con người và sức khỏe” các bài: “Con người cần
gì để sống? Vai trị của các chất dinh dưỡng có trong thức ăn; Phòng một số bệnh do
thiếu chất dinh dưỡng; Phòng bệnh béo phì; Phịng tránh tai nạn đuối nước;...” giáo
dục các em hiểu rằng ăn uống đủ chất và hợp lí giúp cho chúng ta khoẻ mạnh, biết
phòng tránh một số bệnh lây qua đường tiêu hóa, biết những việc nên làm và khơng
nên làm để phịng tránh tai nạn đuối nước, có ý thức tự giác làm vệ sinh cá nhân hằng
ngày, tự giác thực hiện nếp sống vệ sinh, khắc phục những hành vi có hại cho sức
khoẻ. Biết tham gia các hoạt động và nghỉ ngơi một cách hợp lí để có sức khoẻ tốt.

Ngồi ra để các em có kĩ năng phịng chống tai nạn giao thơng và các thương
tích khác, nhà trường phải cần tốt cơng tác tuyên truyền, giáo dục các em thông qua
các buổi sinh hoạt tập thể, những tiết chào cờ đầu tuần hay cả trong những kiến thức
được lồng ghép trong tiết học về an tồn giao thơng, Khoa học, trên Internet, hướng
dẫn các em phịng chống tai nạn giao thơng và các thương tích khác bằng cách đưa ra
những tình huống cho các em xử lí.
Chẳng hạn: “Trẻ em dưới 7 tuổi phải đi cùng với ai khi đi trên đường và khi
qua đường? Đi bộ qua đường em phải đi ở đâu?”; “Khi đi bộ em đi ở đâu? Nếu
đường khơng có vỉa hè thì thế nào?”; “Em có nên chơi đùa trên đường phố khơng?
Có leo trèo qua dải phân cách và chơi gần dải phân cách khơng? Vì sao?”; “Khi ngồi
trên xe máy em phải như thế nào? Em hãy nêu cách đội mũ bảo hiểm? Nêu sự cần
thiết phải đội mũ bảo hiểm?”; “Các em đã nhìn thấy tai nạn trên đường chưa? Theo
các em vì sao tai nạn xảy ra?”;...
Giáo dục cho các em tránh các tai nạn trên đường: không được chạy lao ra
đường, không được bám bên ngồi ơ tơ, khơng được thị tay, chân, đầu ra ngồi khi đi
trên tàu, xe, ghe, đị,... Như vậy, các em có thể tự lập, xử lí được những vấn đề đơn
giản khi gặp phải.
c.4. Biện pháp chỉ dẫn cho giáo viên và tuyên truyền các bậc cha mẹ thực
hiện dạy các em các kỷ năng sống cơ bản
Trước hết, người lớn phải gương mẫu, yêu thương, tôn trọng, đối xử công
bằng với các em và đảm bảo an toàn cho các em. Tạo điều kiện tốt nhất cho các em
vui chơi.

Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 8

Giáo viên cần tạo các tình huống chơi trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của
các em. Vì đối với học sinh bậc học tiểu học trị chơi có một vai trò rất quan trọng
trong việc rèn kĩ năng sống cho các em. Các em lớn lên, học hành và khám phá thơng
qua trị chơi. Các hành động chơi địi hỏi các em phải suy nghĩ, giải quyết các vấn đề,
thực hành các ý tưởng.
Ví dụ: Giáo viên có thể giới thiệu với các em về chữ cái và các con số thơng
qua các trị chơi đóng vai, các trị chơi xây dựng, các trải nghiệm tiếng Việt và âm
nhạc.
Liên tục đọc sách, trò chuyện, kể chuyện cho các em nghe.
Giáo viên cần tranh thủ đọc sách cho các em nghe trong mọi tình huống như
những lúc sinh hoạt đầu giờ, hoặc đọc sách các em nghe trong giờ sinh hoạt lớp.
Tăng cường kể cho các em nghe các câu chuyện cổ tích qua đó rèn luyện đạo
đức cho các em, giúp các em hồn thiện mình, dạy các em yêu thương bạn bè, yêu
thương con người. Tạo hứng thú cho các em qua các truyện bằng tranh tùy theo lứa
tuổi, gợi mở tính tị mị, ham học hỏi, phát triển khả năng thấu hiểu ở trẻ.
Ví dụ: Khi daỵ bài tập đọc “mưu chú sẻ” giáo viên đặt những câu hỏi gợi mở
như: khi sẻ bị mèo chộp được sẻ đã nói gì với mèo? Tại sao một người sạch sẽ như
anh trước khi ăn sáng lại không rửa mặt….
Trong gia đình, cha mẹ cùng con xây dựng thời khóa biểu học tập, cần thống
nhất giờ học của con cái để việc học tập của con cái có hiệu quả nhất.
Cơ giáo, cha mẹ ln khuyến khích các em nói lên quan điểm của mình, nói
chuyện với các thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác và về những lựa chọn
của mình, cần giúp các em hiểu rằng nên có thơng số để theo đó mà lựa chọn, cố
gắng khơng chỉ trích các quyết định của các em. Việc này sẽ hình thành kỹ năng tự
kiểm sốt bản thân, rèn luyện tính tự tin cho các em khi tham gia các hoạt động và
các buổi thảo luận tại trường sau này.
Cô giáo, cha mẹ giúp các em phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm bảo
rằng người lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để các em thực hiện ý thích đó.
Ví dụ như một số học sinh thích vẽ, ngồi việc cho các em học năng khiếu vẽ
thì cơ giáo, cha mẹ có thể cho các em thêm bút màu, giấy vẽ và hãy chỉ cho các em

cách lưu giữ các bức tranh để tạo thành một bộ sưu tập tranh vẽ của chính các em
hoặc triển lãm tranh của các em ở góc nhỏ trong nhà.
Cơ giáo, cha mẹ cần dạy các em những nghi thức văn hóa bản sắc của dân tộc,
nghi thức của địa phương, Chẳng hạn như trong ăn uống, biết cách sử dụng các đồ
dùng ăn uống; Cụ thể: Trẻ được làm quen với những đồ dùng, vật dụng khác nhau,
(bộ đồ bếp, bộ đồ ăn, bộ đồ uống). Sự sạch sẽ, gọn gàng, một thói quen nề nếp, sự sắp
đặt ngăn nắp, ngay ngắn những bộ đồ dùng, vật dụng, thái độ, ăn uống từ tốn, không
vội vã, khơng khí cởi mở, thoải mái và đầm ấm, những cuộc trao đổi nhẹ nhàng, dễ
chịu… tất cả những yếu tố trên sẽ giúp các em có thói quen tốt để hình thành kỹ năng
tự phục vụ và ý nghĩa hơn là kỹ năng sống tự lập sau này.
c.5. Rèn kĩ năng sống hiệu quả qua các tiết sinh hoạt lớp, hoạt động giáo
dục, vui chơi lành mạnh trong nhà trường.
Ngay những ngày đầu tiên khi các em vào lớp học, nhà trường đã phát động
các phong trào: “Nói lời hay làm việc tốt” qua cách ứng xử lễ phép như biết chào hỏi
những người lớn tuổi, biết xin lỡi khi có khuyết điểm, cảm ơn khi được tặng quà, vui
vẻ hoà nhã với bạn bè, lễ phép với thầy cô và những người lớn tuổi,... và tổng kết vào
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 9


các tiết sinh hoạt lớp. Với công tác chủ nhiệm giáo viên lắng nghe, tìm hiểu nguyên
nhân và dùng lời lẽ mềm mỏng bằng những tình cảm, cử chỉ yêu thương của mình khi
u cầu điều gì đó với học sinh. Tránh hành hung, nói nặng lời để các em bớt đi tính
hung hăng đối với những học sinh nghịch ngợm, mắc lỡi.
Để rèn kĩ năng sống có hiệu quả các nhà quản lí và giáo viên cịn vận dụng
thơng qua các hoạt động ngồi giờ học. Đó là qua các buổi ngoại khóa của trường,
lớp.

Ví dụ: Nhân ngày lễ Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11. Trường đã
phát động phong trào thi đua “Dạy tốt- học tốt”… và những hoạt động khác thể hiện
sự kính trọng và biết ơn thầy cô giáo. Một hoạt động mà học sinh thích thú, thể hiện
tinh thần tập thể đó là việc học sinh làm báo tường. Giáo viên đã hướng dẫn các em
cùng sưu tầm bài và viết bài, vẽ và trang trí báo. Qua hoạt động này rèn cho các em
nhiều kĩ năng như: trình bày, trang trí,… các em rất nhiệt tình, đồn kết và hợp tác
nhau rất tốt.
Ngồi ra, những buổi chào cờ có tác dụng khuyến khích các em xung phong
trả lời những câu hỏi mà thầy(cô) Tổng phụ trách hay hỏi. Luôn lắng nghe các nội
dung, hoạt động cần làm trong tuần. Nhờ vậy các em mạnh dạn dần và thực hiện tốt
các phong trào. Giáo viên cần tạo các tình huống chơi trong chế độ sinh hoạt hàng
ngày của các em. Vì đối với học sinh bậc học tiểu học trị chơi có một vai trò rất quan
trọng trong việc rèn kĩ năng sống cho các em. Các em lớn lên, học hành và khám phá
thơng qua trị chơi. Các hành động chơi địi hỏi các em phải suy nghĩ, giải quyết các
vấn đề, thực hành các ý tưởng.
Không những thế, hoặc ở những giờ sinh hoạt lớp, giờ ra chơi giáo viên cùng
các em tham gia những trò chơi dân gian, trò chơi giúp các em phát triển trí tuệ (Cờ
vua, cờ tướng, Ơ ăn quan),…
Ngoài ra, Giáo viên cần tranh thủ đọc sách cho các em nghe trong mọi tình huống
như những lúc sinh hoạt đầu giờ, hoặc đọc sách các em nghe trong giờ sinh hoạt lớp.
Tăng cường kể cho các em nghe các câu chuyện cổ tích, câu chuyện trong bài tập
đọc, bài thơ,… hoặc giáo viên mượn ở thư viện nhà trường những quyển truyện cổ
tích, truyện đạo đức… cho các em đọc để qua đó rèn luyện đạo đức cho các em, giúp
các em hồn thiện mình, dạy các em yêu thương bạn bè, yêu thương con người. Tạo
hứng thú cho các em qua các truyện bằng tranh tùy theo lứa tuổi, gợi mở tính tị mị,
ham học hỏi, phát triển khả năng thấu hiểu ở trẻ.
Ví dụ: Khi dạy bài Tập đọc “Chuyện cổ tích về lồi người” – Tiếng Việt lớp 4
(tập 2). Giáo viên đặt những câu hỏi gợi mở như: Trong “câu chuyện cổ tích” này, ai
là người được sinh ra đầu tiên? Sau khi trẻ sinh ra, vì sao cần có ngay mặt trời? Sau
khi trẻ sinh ra, vì sao cần có ngay ngýời mẹ? Bố giúp trẻ những gì? Thầy giáo giúp

trẻ những gì?….
Bên cạnh đó, để rèn kĩ năng tự phục vụ, biết lao động vừa sức, biết trang trí
lớp học xanh - sạch - đẹp, giúp các em yêu trường, yêu lớp hơn, giáo viên hướng dẫn
các em trồng cây xanh và chăm sóc cây xanh trong trường hàng ngày.
Một điều không thể thiếu để tạo sự hưng phấn, vui vẻ, phấn khởi, giúp các em
có ý thức cao trong việc rèn luyện các kĩ năng thì người thầy ln chú ý đến công tác
động viên, khen thưởng học sinh.
c.6. Biện pháp tạo môi trường giúp giáo viên thực hiện nhiệm vụ dạy trẻ
kỹ năng sống
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 10


Hướng dẫn giáo viên thực hiện lập kế hoạch giáo dục, kế hoạch đánh giá học
sinh, mỡi trẻ có một biểu mẫu đánh giá riêng nhằm giúp giáo viên quan sát ghi chép
hàng ngày từng chi tiết về sự tiến bộ của các em, các mối quan hệ với cô, với bạn, ghi
chép những kỹ năng hoc sinh đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ, thước đo để đánh
giá cuối mỗi độ tuổi của mỗi lớp. Cũng từ biện pháp này, giáo viên sẽ có điều kiện
lưu trữ dữ liệu, sản phẩm để đánh giá học sinh, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ
sung các biện pháp giáo dục từng học sinh vì học sinh rất khác nhau và giúp các em
hình thành các kỹ năng sống.
Nhằm tạo môi trường giúp giáo viên và học sinh tăng cường đọc sách, trường
đã tạo điều kiện để cô giáo, các em có thể đọc sách bất kỳ lúc nào tại nhiều thời điểm
trong ngày ở thư viện ngoài trời: sách Bác Hồ, sách lịch sử và các loại sách nói về chỉ
số IQ …. Tổ chức hội thảo “Trường học thân thiện - Học sinh tích cực” về thực trạng
và giải pháp ở trường tạo điều kiện giúp giáo viên nhận ra những ưu điểm, hạn chế,
thuận lợi, khó khăn cùng trao đổi các biện pháp thực hiện. Đây cũng là cơ hội giúp

giáo viên đúc rút kinh nghiệm trong việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.
Lập kế hoạch, phổ biến những thông tin hỏi đáp trong việc thực hiện xây
dựng phong trào “Trường học thân thiện - Học sinh tích cực”; lập phương án triển
khai đến giáo viên, nhân viên về công tác đảm bảo an tồn cho học sinh, xây dựng
các tiêu chí đánh giá và thực hiện cam kết đảm bảo an toàn cho học sinh giữa Hiệu
trưởng và giáo viên, nhân viên nhằm giúp đội ngũ có định hướng thực hiện kế hoạch
cụ thể và đạt kết quả.
Trang trí sân trường các khẩu hiệu nhắc nhở giáo viên, người lớn phải gương
mẫu như: “Yêu thương, tôn trọng học sinh, giữ lời hứa với học sinh”; “Mỗi cô giáo là
tấm gương sáng về đạo đức, tự học, sáng tạo” bằng chính hình ảnh giáo viên và học
sinh của trường, đặc biệt chú ý đưa hình ảnh của các em hiếu động, hung hăng, cá
biệt để từ đó giúp các em tự điều chỉnh hành vi, giúp học sinh thể hiện bản thân và
luôn biết giữ gìn, là điều kiện để khen ngợi sự cố gắng của em.
c.7. Động viên, khen thưởng
Để động viên, khuyến khích học sinh thực hiện tốt việc rèn luyện các kĩ năng,
ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học nhà trường chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm
đưa ra kế hoạch rèn luyện cho các em lớp mình phụ trách. Trao đổi với Ban đại diện
phụ huynh cùng phối hợp và dành một khoảng riêng để khen thưởng kịp thời động
viên các em để tạo cho các em có một động cơ tốt trong việc duy trì thực hiện. Giáo
viên có sổ theo dõi hằng ngày: các em có biểu hiện tốt thì ghi vào sổ tay, trong tiết
sinh hoạt cuối tuần cho các em bình chọn những bạn thực hiện tốt sẽ được một bơng
hoa. Mỡi học kì, các lớp tổng kết một lần để khen thưởng những em đã đạt nhiều
thành tích bằng những phần quà nhỏ. Các em rất vui và hãnh diện khi được tặng
những bông hoa điểm tốt và những món q của cơ giáo tặng. Vì thế các em khơng
ngừng thi đua cố gắng thực hiện tốt để được nhận những bông hoa mà cơ giáo
thưởng. Đây là một hình thức động viên về tinh thần rất giá trị và hiệu quả. Các em sẽ
nhanh nhẹn hơn, có đạo đức tốt hơn, mạnh dạn hơn trong giao tiếp, tự tin hơn trong
cuộc sống và có thái độ đúng trong từng hành động việc làm và xử lí các tình huống
tốt trong mọi lúc, mọi nơi.

Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 11


c.8. Giáo viên tuyên truyền các bậc cha mẹ thực hiện dạy các em các kĩ
năng sống cơ bản trong gia đình.
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 12


Có thể thấy, học sinh thường dễ dàng kết bạn khi chơi theo đôi bạn trong môi
trường của riêng chúng hơn là chơi trong một nhóm bạn tại trường. Nhiều giáo viên
thấy rằng, một số học sinh có khó khăn trong việc kết bạn hoặc chia sẻ với bạn theo
nhóm, lại có thể hình thành mối liên kết thân thiết với bạn mới trong mơi trường gia
đình của trẻ. Cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng cảm xúc và xã hội bằng cách
tạo ra các mối liên kết bạn bè tại gia đình. Cha mẹ hãy hỏi con muốn mời ai về nhà
chơi? Mối quan hệ này được duy trì khi đến trường, khi có được mối liên kết với một
học sinh nào đó trong lớp, các mối quan hệ khác sẽ hình thành tiếp theo một cách dễ
dàng hơn.
Tuyên truyền để cha mẹ các em không nên bực bội khi các em về đến nhà
hoặc cho rằng các em chỉ biết chơi suốt ngày. Cha mẹ cần có niềm tin với sự hướng
dẫn của giáo viên và năng khiếu tò mò bẩm sinh của học sinh và các em có thể lĩnh
hội kinh nghiệm nhằm giải quyết các vấn đề quan trọng, đọc, làm toán, thử nghiệm
một số kỹ năng khoa học khi chơi với nhau.

Cha mẹ các em cần phối hợp với giáo viên một cách chặt chẽ và hợp lý bằng
việc tham gia tình nguyện vào quá trình giáo dục trong nhà trừơng. Cha mẹ nên tham
gia vào các buổi trao đổi với giáo viên, tham gia các buổi họp của nhà trường và tham
gia một số hoạt động ngoại khoá; chỉ bằng cách đó thơi cha mẹ đã giúp các em hiểu
rằng học là phải học cả đời.
Cần giáo dục để các em cảm thấy thoải mái tự tin trong mọi tình huống của
cuộc sống. Nếu cha mẹ muốn giáo dục các em biết tự giữ kỷ luật, trước hết cần đánh
thức sự tự ý thức của các em, cố gắng khơi gợi để các em ln nghĩ về bản thân mình
một cách tích cực và đừng bao giờ phá vỡ suy nghĩ tích cực về bản thân các em.
Trong gia đình, việc dạy các em những nghi thức văn hóa trong ăn uống rất
cần thiết. Để các em có được những kỹ xảo, thói quen sử dụng đờ dùng một cách
chính xác thuần thục và khéo léo, khơng chỉ địi hỏi các em phải thường xuyên luyện
tập, mà còn phải đáp ứng được những nhu cầu của các em, đó là cung cấp cho các em
những mẫu hành vi văn hóa, những hành vi đúng, đẹp, văn minh của chính cha mẹ và
những người xung quanh các em.
Trước hết, người lớn phải gương mẫu, yêu thương, tôn trọng, đối xử công
bằng với các em và đảm bảo an toàn cho các em. Tạo điều kiện tốt nhất cho các em
vui chơi. Cô giáo, cha mẹ ln khuyến khích các em nói lên quan điểm của mình, nói
chuyện với các thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác và về những lựa chọn
của mình, cần giúp các em hiểu rằng nên có thơng số để theo đó mà lựa chọn, cố
gắng khơng chỉ trích các quyết định của các em. Việc này sẽ hình thành kĩ năng tự
kiểm sốt bản thân, rèn luyện tính tự tin cho các em khi tham gia các hoạt động và
các buổi thảo luận tại trường sau này.
Cô giáo, cha mẹ giúp các em phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm bảo
rằng người lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để các em thực hiện ý thích đó.
Ví dụ: Một số học sinh thích vẽ, ngồi việc cho các em học năng khiếu vẽ thì
cơ giáo, cha mẹ có thể cho các em thêm bút màu, giấy vẽ và hãy chỉ cho các em cách
lưu giữ các bức tranh để tạo thành một bộ sưu tập tranh vẽ của chính các em hoặc
triển lãm tranh của các em ở góc nhỏ trong nhà, trong lớp. Hay học sinh thích học
đàn thì tạo điều kiện để các em được tham gia các lớp bời dưỡng thêm để các em có

đủ tự tin biểu diễn trên sân khấu trong những ngày lễ lớn của trường tổ chức: ngày
khai giảng năm học mới, ngày 20/11; Văn nghệ “Mừng đảng – Mừng xuân”... Cô
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 13


giáo, cha mẹ cần dạy các em những nghi thức văn hóa trong ăn uống, biết cách sử
dụng các đờ dùng ăn uống; Cụ thể: Các em được làm quen với những đồ dùng, vật
dụng khác nhau, (bộ đồ bếp, bộ đồ ăn, bộ đồ uống). Sự sạch sẽ, gọn gàng, một thói
quen nề nếp, sự sắp đặt ngăn nắp, ngay ngắn những bộ đồ dùng, vật dụng, thái độ ăn
uống từ tốn, khơng vội vã, khơng khí cởi mở, thoải mái và đầm ấm, những cuộc trao
đổi nhẹ nhàng, dễ chịu… tất cả những yếu tố trên sẽ giúp các em có thói quen tốt để
hình thành kĩ năng tự phục vụ và ý nghĩa hơn là kỹ năng sống tự lập sau này.
Như vậy bằng nhiều hình thức khác nhau, giáo viên luôn cố gắng rèn cho học
sinh những kĩ năng cơ bản có hiệu quả, thể hiện rõ nét ở sự tiến bộ của học sinh trong
nhận thức, trong cư xử, đối xử tốt với bạn bè, người lớn và linh hoạt xử lí trong mọi
trường hợp.
Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua học tập – sinh hoạt ở nhà trường
là điều hết sức cần thiết cho tương lai các em. Để đạt được điều đó, giáo viên cần
kiên trì, quyết tâm thực hiện từng bước và liên tục trong suốt quá trình giảng dạy.
Qua từng tiết dạy, giáo viên hướng dẫn học sinh kĩ năng làm việc theo nhóm:
biết cách phân cơng cơng việc, lắng nghe ý kiến người khác, tranh luận, biết chấp
nhận đúng sai, thống nhất ý kiến, thực hiện đúng ý kiến đã thống nhất… Đây là kĩ
năng hết sức cần thiết khi các em trưởng thành, làm việc trong tập thể.
Trong sinh hoạt hằng ngày, giáo viên cần chú ý nâng dần kĩ năng giao tiếp tự nhận thức cho các em như biết sử dụng đúng các quy tắc: chào hỏi, xin phép, cảm
ơn, xin lỗi, yêu cầu… Biết cả thông cảm chia sẻ buồn vui với mọi người.
Giáo dục kĩ năng sống cho mọi người nói chung và học sinh nói riêng là điều

rất cần thiết. Nó trang bị đầy đủ những kĩ năng cho các em để các em có được cuộc
sống ngày càng tốt đẹp hơn. Đờng thời giúp những em có thói quen xấu và hành vi
tiêu cực trở thành con ngoan, trò giỏi và là người có ích cho xã hội sau này.
d. Thời gian thực hiện: năm học 2018-2019.
e. Biện pháp tổ chức:
e.1. Xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn:
Đây là một trong năm nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực”. Những năm học trước, cơ sở vật chất còn gặp rất nhiều
khó khăn: thiếu phịng học, phịng chức năng, khu vệ sinh, khn viên nhà trường
cịn trật trội, chưa gọn, chưa sạch sẽ, chưa đẹp.
Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, địa phương, trường Tiểu học B Long
An được các cấp đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường học và đã được đưa vào sử
dụng tháng 11 năm 2016.
Để xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp ,an toàn, đáp ứng được yêu cầu
trường chuẩn Quốc gia giai đoạn hiện nay, nhà trường đã:
Sắp xếp phòng học, bàn ghế phù hợp với đối tượng học sinh các khối lớp.
Khối lớp nhỏ học ở tầng 1, tầng 2, khối lớp lớn học ở tầng 2.
Các phòng làm việc, phòng học đều được trang trí theo u cầu phịng làm
việc, phòng học thân thiện, sư phạm. Tại phòng học được trang trí theo u cầu của
Bộ GD&ĐT.
Trường đã có các khẩu hiệu: Thi đua xây dựng “Trường học thân thiện, học
sinh tích cực”, “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hờ Chí Minh”…
Nhà trường đã mua sắm thùng rác có nắp đậy và đặt ở vị trí thích hợp dưới
sân trường, dãy các lớp học để các em thực hiện nếp vệ sinh hàng ngày. Thùng rác
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 14

được xử lí kịp thời, thường xuyên. Sân trường hàng ngày được qt dọn sạch sẽ.
Đờng thời, Liên đội có chương trình “Một phút sạch lớp, sạch trường” được tổ chức
có hiệu quả nên trường ln sạch sẽ, gọn gàng.
Trường có nhà vệ sinh dành riêng cho giáo viên, học sinh, nam , nữ. Các khu
vệ sinh đều có đầy đủ nước để sử dụng sau khi tiêu tiểu và thường xun giữ gìn hợp
vệ sinh. Muốn có được nếp vệ sinh đó, nhà trường đã yêu cầu:
+ Giáo viên chủ nhiệm nhắc nhở học sinh hàng ngày vì các em cịn nhỏ.
+ Giáo viên tổng phụ trách Đợi hướng dẫn học sinh cách sử dụng, xử lí sau
khi tiêu tiểu vào các giờ chào cờ đầu tuần.
Ban Hoạt động tập thể kiểm tra, nhắc nhở, đánh giá thường xuyên.
Tổ chức để học sinh trồng cây, trồng hoa vào dịp đầu xn và chăm sóc
thường xun.
Vận đợng phụ huynh học sinh khối lớp 5, các cá nhân có tâm huyết với nhà
trường ủng hộ ghế đá kê ở sân trường cho học sinh ngồi giờ ra chơi. Đến nay đã vận
động được 16 chiếc ghế đá. Vận động giáo viên, phụ huynh, các cá nhân có tâm
huyết với nhà trường ủng hộ cây, hoa trồng ở sân trường và vườn hoa.
Giáo dục học sinh tích cực tham gia bảo vệ cảnh quan mơi trường, giữ vệ
sinh các cơng trình cơng cộng, nhà trường, lớp học và cá nhân. Đảm bảo trường an
toàn, sạch sẽ, có cây xanh thoáng mát và ngày càng đẹp hơn.
Tuyên truyền và lồng ghép các nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các
giờ sinh hoạt tập thể để nêu cao ý thức của các em.
Có thể nói: Trường tiểu học B Long An đã thực sự được thay đổi căn bản
“Trường ra trường, lớp ra lớp”. Ngôi trường khang trang, sạch đẹp. Đây là một trong
những điều kiện để giữ vững trường chuẩn Quốc gia.
e.2. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua các môn học:
Như chúng ta đã biết, “Xây dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực” là
xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, tốt đẹp, là thiết lập các mối quan hệ tích
cực để học sinh được sống, rèn luyện trong môi trường thuận lợi. Phong trào “Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” được phát động từ năm học 2008 –

2009 nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện, xây dựng mơi
trường lành mạnh, an tồn, tạo cơ sở vững chắc cho việc nâng cao chất lượng giáo
dục. Có thể khẳng định rằng: mơi trường giáo dục càng tốt bao nhiêu thì đó sẽ là cơ
hội, là điều kiện cho mỗi người (nhất là thế hệ trẻ ở tuổi thiếu niên, nhi đồng) phát
triển nhân cách tốt đẹp, thuận lợi bấy nhiêu.
Qua thực tế cho ta thấy một bộ phận không nhỏ học sinh càng lớn lên đạo đức
càng đi xuống. Biểu hiện ở chỗ thiếu tôn trọng thầy cô, coi thường kỉ luật của nhà
trường, sống không lành mạnh, xa rời chuẩn mực đạo đức của dân tộc Việt Nam, gian
lận trong học tập và thi cử.... Đó là những biểu hiện đáng lo ngại. Có nhiều nguyên
nhân dẫn đến tình trạng trên nhưng một nguyên nhân được coi là nguồn gốc sâu xa là
do các em thiếu kĩ năng sống. Giáo dục kĩ năng sống là một nội dung rất quan trọng
và thiết thực trong chiến lược giáo dục toàn diện của một nền giáo dục tiên tiến. Vậy
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua các môn học là một nội dung
thiết yếu mà bất cứ nhà trường nào cũng phải quan tâm đến. Thông qua nội dung bài
học, cách tổ chức các hoạt động dạy học giáo viên hình thành và xây dựng cho các
em các kĩ năng sống như: quan sát, nhận xét, giao tiếp, phân tích,.... Việc Giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh Tiểu học được thực hiện thông qua dạy học các môn học và
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 15


tổ chức các hoạt động giáo dục, nhưng không phải là lờng ghép, tích hợp thêm kinh
nghiệm sống vào nội dung các môn học và hoạt động giáo dục một cách quá tải, mà
theo một cách tiếp cận mới: đó là sử dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích
cực để tạo điều kiện, cơ hội cho học sinh thực hành, trải nghiệm kĩ năng sống trong
quá trình học tập. Từ đó lờng ghép một cách nhẹ nhàng những kinh nghiệm sống vào
bài học đến từng đối tượng học sinh. Trong q trình dạy lờng ghép kĩ năng sống cho

học sinh Tiểu học thông qua các môn học cần phải khơi gợi và phát huy sự tham gia
của các em bên cạnh sự hướng dẫn của giáo viên. Tuyệt đối không nên áp dụng ý
kiến hay suy nghĩ chủ quan của giáo viên. Tuyệt đối không được phê bình hay đánh
giá khi các em làm gì đó chưa tốt. Bởi nếu vậy sẽ làm mất sự chủ động, tự tin và hồ
nhập cùng bạn bè vì ở lứa tuổi này các em rất muốn thể hiện mình. Chuyên gia tâm lí
học người Nga Dorothy Holte đã nói: “Nếu trẻ sống với sự phê bình, thì trẻ sẽ học
cách chỉ trích”. Do đó điều trên là tối kỵ trong việc giáo dục nói chung và Giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh Tiểu học nói riêng. Trong chương trình giáo dục Tiểu học vấn
đề Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học được thể hiện rõ nhất trong một số
phân môn như: Tiếng Việt, Đạo đức, Tự nhiên và xã hội.
Tích cực học tập, tự tin, mạnh dạn đưa ra ý kiến của mình trong các cuộc thảo
luận nhóm, lớp.
Xây dựng “Đơi bạn cùng tiến” trong học tập, sinh hoạt ở các khối lớp, được
đánh giá trong các giờ chào cờ đầu tuần.
Ln có ý thức “Nói lời hay, làm việc tốt”, thực hiện 10 điều nội quy và 5 dứt
điểm của nhà trường.
Có ý thức bảo vệ trường lớp xanh, sạch, đẹp.
Tham gia tích cực việc chăm sóc di tích lịch sử, văn hóa ở địa phương mình.
Tham ra tích cực vào các hoạt động rèn kĩ năng sống.
Lựa chọn mơn thể thao hay trị chơi dân gian mà mình u thích để tham gia.
Giúp đỡ cha mẹ cơng việc nhà, góp phần cùng với cộng đờng giữ vệ sinh
đường làng, ngõ xóm.
- Tích cực tun truyền về an tồn giao thơng, phịng chống tệ nạn ma túy, y
tế học đường…
* Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học qua môn Tiếng Việt:
Môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học có nhiệm vụ hình thành và phát triển ở học
sinh các kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết để học tập và giao tiếp trong các môi trường
hoạt động của lứa tuổi. Thông qua hoạt động dạy và học mơn Tiếng Việt góp phần
rèn luyện thao tác tư duy, góp phần mở rộng hiểu biết về tự nhiên, xã hội và con
người. Kĩ năng sống đặc thù, thể hiện ưu thế của môn Tiếng Việt là kĩ năng giao tiếp,

sau đó là kĩ năng nhận thức, bao gồm nhận thức thế giới xung quanh, tự nhận thức, ra
quyết định. Trong sách giáo khoa Tiếng Việt Tiểu học, có nhiều bài học mà tên gọi
của nó đã nói rõ mục tiêu giáo dục các kĩ năng giao tiếp xã hội như: Lập danh sách
học sinh, Lập thời gian biểu, Viết nhắn tin, Làm biên bản cuộc họp, ...
Khả năng Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của môn Tiếng Việt không chỉ
thể hiện ở nội dung mơn học mà cịn được thể hiện qua phương pháp của giáo viên.
Để hình thành các kiến thức và kĩ năng mà chương trình mơn Tiếng Việt đặt ra với
học sinh Tiểu học, người giáo viên phải vận dụng nhiều phương pháp dạy phát huy
tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh như: thực hành giao tiếp, trò chơi học
tập, phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, phương pháp tổ chức hoạt động nhóm,
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 16


phương pháp hỏi - đáp... Thông qua các hoạt động học tập, được phát huy trải
nghiệm, rèn kĩ năng hợp tác, bày tỏ ý kiến cá nhân, đóng vai... HS có cơ hội rèn
luyện, thực hành nhiều kinh nghiệm sống cần thiết.
* Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học qua môn Đạo đức:
Bản thân nội dung môn Đạo đức đã chứa đựng nhiều nội dung liên quan đến
kĩ năng sống như: kĩ năng giao tiếp, ứng xử (với ông, bà, cha, mẹ, anh chị em, bạn
bè, thầy cô giáo và mọi người xung quanh), kĩ năng bày tỏ ý kiến của bản thân, kĩ
năng ra quyết định và giải quyết vấn đề phù hợp với lứa tuổi, kĩ năng giữ gìn vệ sinh
cá nhân, kĩ năng tự phục vụ và tự quản lý thời gian, kĩ năng thu thập và xử lý thông
tin về các vấn đề trong thực tiễn đời sống ở nhà trường, ở cộng đờng có liên quan đến
chuẩn mực hành vi đạo đức. Việc Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học trong
môn Đạo đức nhằm bước đầu trang bị cho học sinh các kĩ năng sống cần thiết, phù
hợp với lứa tuổi Tiểu học, giúp các em biết sống và ứng xử phù hợp trong các mối

quan hệ với những người thân trong gia đình, với thầy cơ giáo, bạn bè và những
người xung quanh; với cộng đồng, quê hương, đất nước và với môi trường tự nhiên;
giúp các em bước đầu biết sống tích cực, chủ động, có mục đích, có kế hoạch, tự
trọng, tự tin, có kỉ luật, biết hợp tác, tiết kiệm, gọn gàng, ngăn nắp, vệ sinh,... để trở
thành người con ngoan trong gia đình, học sinh tích cực của nhà trường và cơng dân
tốt của xã hội.
Khả năng hình thành và giáo dục các kĩ năng sống cho HS của môn Đạo đức
không những thể hiện ở nội dung mơn học mà cịn thể hiện ở phương pháp dạy học
đặc trưng của môn học. Để các chuẩn mực đạo đức, pháp luật xã hội trở thành tình
cảm, niềm tin, hành vi và thói quen của HS, phương pháp dạy học môn Đạo đức đã
được đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS. Quá
trình dạy học tiết Đạo đức là quá trình tổ chức cho HS thực hiện các hoạt động học
tập phong phú đa dạng như: kể chuyện theo tranh, quan sát tranh ảnh, phân tích, xử lý
tình huống; chơi trị chơi, đóng tiểu phẩm, múa, hát, đọc thơ, vẽ tranh.... Thơng qua
các hoạt động đó sự tương tác giữa GV - HS, HS - HS được tăng cường và HS có thể
tự phát hiện và chiếm lĩnh tri thức mới. Các phương pháp và kĩ thuật dạy học môn
Đạo đức rất đa dạng, bao gồm nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực như:
học theo nhóm, theo dự án; giải quyết vấn đề, đóng vai, trị chơi, động não,.... Và
chính thơng qua việc sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực đó, HS đã
được tạo cơ hội để thực hành, trải nghiệm, nhiều kĩ năng sống cần thiết, phù hợp với
lứa tuổi. Tuỳ từng bài học, chúng ta nên giáo dục kĩ năng phù hợp cho các em.
Do các đặc trưng trên nên có thể khẳng định Đạo đức là mơn học có tiềm
năng to lớn trong việc giáo dục kĩ năng sống cho HS Tiểu học.
* Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học qua môn Tự nhiên và xã
hội:
Môn Tự nhiên và xã hội ở các lớp 1,2,3 là một mơn học giúp HS có một số
kiến thức cơ bản ban đầu về con người và sức khoẻ, về một số sự vật, hiện tượng đơn
giản trong tự nhiên - xã hội. Chú trọng đến việc hình thành và phát triển các kĩ năng
trong học tập như: quan sát, nêu nhận xét, thắc mắc, đặt câu hỏi và diễn đạt hiểu biết
của bản thân về các sự vật, hiện tượng đơn giản trong tự nhiên và trong xã hội. Đặc

biệt môn học giúp HS xây dựng các quy tắc giữ vệ sinh, an tồn cho bản thân, gia
đình và cộng đờng; u gia đình, q hương, trường học và có thái độ thân thiện với
thiên nhiên.
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 17


Cùng với kiến thức cơ bản về con người, về Tự nhiên - xã hội, việc giáo dục
kĩ năng sống cho HS qua môn Tự nhiên và xã hội sẽ góp phần khơng chỉ khắc sâu
thêm các kiến thức của mơn học mà cịn hình thành thái độ và hành vi tích cực, phù
hợp, cần thiết giúp học sinh có thể ứng xử có hiệu quả các tình huống thực tế trong
cuộc sống.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua các môn học đã giúp
các em hình thành, xây dựng và rèn các kĩ năng sống cần thiết để các em tự giải quyết
được các vấn đề trong học tập, hoạt động và trong cuộc sống hàng ngày.
e.3. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua công tác chủ
nhiệm lớp.
Mỗi thầy giáo, cơ giáo muốn hồn thành nhiệm vụ của người giáo viên chủ
nhiệm trước hết phải có tình u thương con người, có sự độ lượng, bao dung, đờng
thời phải hiểu về tâm lý lứa tuổi, phải có cái nhìn tinh tế. Cùng đó, giáo viên chủ
nhiệm cần am hiểu và biết cách tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Đối với
học sinh có những biểu hiện lệch lạc về nhân cách giáo viên chủ nhiệm chính là
người cùng với gia đình có những biện pháp “kéo” em về với “cái thiện”. Thầy, cô
giáo chủ nhiệm là cầu nối quan trọng để kết nối giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Làm chủ nhiệm là một nghệ thuật, đòi hỏi người giáo viên phải là tấm gương
sáng cho học sinh noi theo về lời ăn, tiếng nói, tác phong làm việc cho đến trình độ
chun mơn; quan hệ với trò như người thân để trò cảm thấy vừa gần gũi, vừa đáng

tin cậy; kiên trì giáo dục học sinh theo kiểu mưa dầm lâu thấm đất.
Trước đây, giáo viên chủ nhiệm chủ yếu là định hướng, hướng dẫn hành vi
đạo đức cho HS. Hiện nay giáo viên chủ nhiệm khơng chỉ làm cơng tác chun mơn
mà cịn phải có tình cảm để giải quyết những tình huống phát sinh của học sinh trong
lớp. Vì thế ngồi việc phải đảm bảo nội dung lên lớp vừa tạo sự hấp dẫn, sáng tạo,
mới mẻ, gây hứng thú học tập cho HS. Và điều không thể thiếu là người giáo viên
chủ nhiệm phải có tâm huyết với nghề và tình u thương đối với HS.
Vậy để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua công tác chủ
nhiệm lớp thì mỡi người giáo viên chủ nhiệm cần:
- Tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hình thức dạy
học của mình, qua các giờ sinh hoạt để giáo dục đạo đức và nhân cách cho HS.
- Xây dựng hành vi giao tiếp giữa “Thầy với thầy, trò với trò, thầy với trò” rèn
luyện kĩ năng ứng xử văn hoá, lên án mọi hành vi bạo lực học đường và xã hội.
- Thường xuyên liên hệ với cha mẹ HS, kịp thời nắm bắt thông tin, cùng kết
hợp với cha mẹ HS rèn cho HS kĩ năng ứng xử văn hoá, rèn luyện sức khoẻ phòng
chống bạo lực.
- Nâng cao ý thức tự nguyện, tự giác, tự chủ phát huy được tính tích cực trong
việc rèn luyện kĩ năng sống của thầy cô giáo và học sinh. Giáo dục cho HS nhận biết
được lợi ích của việc rèn luyện kĩ năng về mọi mặt: cho bản thân, gia đình, xã hội và
đất nước. Đờng thời biết quan tâm chia sẻ đến mọi người.
- Tổ chức lớp cũng nên đổi mới: lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó cần
thay đổi theo từng tháng để từng học sinh biết được các công việc của người lãnh
đạo, các khó khăn gặp phải và xử lí ra sao. Đồng thời biết cảm thông với công việc
của người chỉ huy. Qua đó, rèn cho các em những kĩ năng chỉ huy -lãnh đạo cần thiết.

Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 18

- Giáo viên chủ nhiệm phải thực sự đổi mới phương pháp trong việc thực hiện
công tác chủ nhiệm lớp, tạo điều kiện để HS rèn luyện và tự rèn luyện. Coi trọng tự
rèn luyện của HS và động viên kịp thời.
Vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho HS cịn cần đến vốn sống, tình thương và
nhân cách của người thầy. Học kiến thức ở thầy trước hết là ở tấm gương sống của
thầy. Vì vậy để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh HS trước hết “Mỗi thầy cô giáo là
một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” mà ngành Giáo dục đã phát động.
e.4. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thơng qua hoạt động
ngồi giờ lên lớp:
Nhận thức đầy đủ được phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực”, trường tiểu học B Long An đã định hướng đúng đắn, phân cơng
hợp lí các thành viên trong Ban chỉ đạo, xây dựng kế hoạch hoạt động phù hợp với
điều kiện nhà trường, xác đinh rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể để thực hiện
sáng tạo phong trào thi đua với 5 nội dung tính đến thời điểm hiện tại.
Đờng thời nhà trường đã tổ chức bời dưỡng, tun truyền cho thầy, trị và các
lực lượng xã hội tham gia về mục tiêu, yêu cầu, nội dung hoạt động “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” dưới các hình thức:
+ Họp cấp ủy, chi bộ đầu năm.
+ Họp hội đồng sư phạm nhà trường đầu năm.
+ Họp phụ huynh học sinh đầu năm.
+ Buổi sinh hoạt tập thể nhà trường.
+ Trên loa truyền thanh địa phương, đội tuyên truyền măng non.
Với việc làm trên, phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực” đã thực sự đi vào tiềm thức và hài hòa diễn ra trong nhà trường năm
học 2018 – 2019.
Song, để cụ thể hóa 5 nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực”, ngồi sự nhận thức và trách nhiệm của từng cá nhân,
tập thể, các lực lượng xã hội tham gia, bản thân tôi đã lựa chọn các biện pháp tích cực

cho từng nội dung để đi đến thành công cho phong trào thi đua.
Nhân cách học sinh được hình thành qua hai con đường cơ bản: Con đường
học trên lớp và con đường hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Hoạt động ngoài giờ lên lớp là một hoạt động quan trọng, góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Chính từ
những hoạt động như: lao động, sinh hoạt tập thể, hoạt động xã hội đã góp phần rất
lớn trong việc hình thành nhân cách của HS. Giúp em biết tự giáo dục, tự rèn luyện,
tự hoàn thiện mình. Có thể nói việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp là xây
dựng cho các em các mối quan hệ phong phú, đa dạng một cách có mục đích, có kế
hoạch, có nội dung và phương pháp nhất định, gắn giáo dục với cộng đồng, tạo sự
thân thiện trong mọi tình huống. Biến các nhu cầu khách quan của xã hội thành
những nhu cầu của bản thân HS.
Nhân cách trẻ được hình thành và phát triển thơng qua các hoạt động có ý
thức. Chính trong q trình sống, học tập, lao động, giao lưu, vui chơi giải trí... con
người đã tự hình thành và phát triển nhân cách của mình.
Việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học
là điều kiện tốt nhất giúp HS tích luỹ và rèn kĩ năng sống có hiệu quả. Thơng qua các
hoạt động ngồi giờ lên lớp các em được hợp tác, trải nghiệm các kĩ năng sống. Vậy
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 19


giáo viên cần thiết kế và tổ chức thực hiện các hoạt động ngồi giờ lên lớp sao cho
HS có cơ hội thể hiện ý tưởng cá nhân, tự trải nghiệm và biết phân tích kinh nghiệm
sống của chính mình và người khác.
e.5. Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua buổi sinh hoạt
dưới cờ:

Giáo dục đạo đức (GDĐĐ) nhằm hướng tới mục đích đào tạo những con
người khơng chỉ có tài mà cịn có đức, để các em trưởng thành và trở thành người có
ích cho xã hội. Vậy phải làm thế nào để GDĐĐ đạt hiệu quả. Chúng ta phải thấy rằng
GD đức dục khó hơn trí dục vì GDĐĐ khơng có giáo án sẵn. GDĐĐ không đứng độc
lập mà được lồng ghép vào từng bài giảng, thấm sâu vào học sinh mỗi ngày. Không
chỉ các mơn KHXH mà các mơn KHTN cũng mang tính giáo dục.
Hiện nay, các nhà trường rất quan tâm tới việc GDĐĐ cho học sinh nhưng
hiệu quả của công tác này chưa cao. Mặt trái của cuộc sống và môi trường xã hội với
những tác động tiêu cực đã dẫn đến những sai phạm đáng tiếc như: Học sinh đánh
nhau, vô lễ với thầy cô giáo, ý thức phấn đấu kém… Nhiều người lo ngại cho sự
xuống dốc của đạo đức xã hội, trong đó có sự băng hoại về giá trị đạo đức của giới
trẻ. GDĐĐ đang đứng trước nhiều khó khăn thử thách, sự xuống cấp của đạo đức có
nhiều nguyên nhân, trách nhiệm thuộc về nhiều ngành, nhưng trước hết trách nhiệm
đó là của nhà trường - nơi GDĐĐ con người từ khi mới cắp sách đi học đến lúc bước
chân vào đời.
Qua thực tế hoạt động của nhà trường, chúng tôi đã tiến hành nhiều biện pháp
giáo dục học sinh. Tuy nhiên, trong những biện pháp đó, biện pháp mang lại hiệu quả
thiết thực nhất là thông qua tiết chào cờ đầu tuần. Kết quả là học sinh rất mong chờ
tham gia giờ chào cờ với các hoạt cảnh, câu chuyện ngắn, chương trình văn nghệ,
sinh hoạt chun mơn dưới cờ với những món q nhỏ thật sự sinh động, và bổ ích.
Sinh hoạt dưới cờ là một diễn đàn để Hiệu trưởng thực hiện nhiệm vụ GDĐĐ học
sinh.
Trách nhiệm GDĐĐ học sinh trong nhà trường thuộc về tất cả CB,GV nhưng
Hiệu trưởng vẫn giữ vai trị nờng cốt. Hiệu trưởng xác định nội dung, quyết định các
hình thức, phân cơng phần hành cho các thành viên trong nhà trường. Hiệu trưởng
còn là người trực tiếp tham gia GDĐĐ học sinh thông qua nhiều hoạt động. Để hoàn
thành nhiệm vụ lớn lao trên, người Hiệu trưởng phải tìm cho mình những biện pháp
giáo dục phù hợp với đối tượng học sinh.
Tuy nhiên, khơng ít trường khơng thành công khi triển khai những ý tưởng
đổi mới nội dung sinh hoạt dưới cờ cho học sinh.

Để có được những buổi chào cờ thành công, trước hết người Hiệu trưởng phải
ln có ý tưởng mới, thay đổi hình thức và nội dung các buổi sinh hoạt mang tính
giáo dục cao này. Khi diễn thuyết, Hiệu trưởng ngoài trang phục gọn gàng, chỉnh tề
phải, có cử chỉ hành động, lời nói thật mơ phạm nhưng thật sự hấp dẫn, thu hút người
nghe.
Để hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh bao gồm cả "đức" và "tài"
cần tổ chức các hoạt động giáo dục toàn diện trong nhà trường, trong đó cơng tác
giáo dục đạo đức, nhân cách đóng vai trò quan trọng hàng đầu. Giáo dục đạo đức,
nhân cách là một bộ phận quan trọng là nền tảng của giáo dục nói chung.
Giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh là một cơng việc khó, địi hỏi phải
có sự chung tay góp sức của nhiều lực lượng trong nhà trường và xã hội. Hình thức
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 20


giáo dục rất phong phú và đa dạng. Hiệu trưởng trường là người chịu trách nhiệm
chính trong nhà trường về nhiệm vụ này. Sinh hoạt dưới cờ là một diễn đàn thuận lợi
cho Hiệu trưởng các trường làm nhiệm vụ giáo dục đạo đức, nhân cách học sinh. Việc
đầu tư, sử dụng, khai thác tốt diễn đàn này chắc chắn sẽ góp phần tích cực trong việc
giáo dục tồn diện học sinh. Cải tiến, đổi mới nội dung và hình thức buổi chào cờ là
một công việc thường xuyên và ln ln mới mẽ đối với người Hiệu trưởng trong
tình hình hiện nay.
IV- Hiệu quả đạt được: Những điểm khác biệt trước và sau khi áp dụng
sáng kiến; Lợi ích thu được khi sáng kiến áp dụng:....... (số liệu cụ thể kèm theo căn
cứ, cơ sở để xác định, đánh giá).
1. Những điểm khác biệt trước và sau khi áp dụng sáng kiến.
a. Trước khi áp dụng sáng kiến.

Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” được
triển khai từ năm học 2008-2009 và được đánh giá tổng kết sau 5 năm thực hiện ở
năm học 2012-2013. Năm học 2018-2019 là năm tiếp tục thực hiện sáng tạo các nội
dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. So
sánh kết quả trước và sau khi thực hiện đề tài thì cho thấy:
Nhà trường vẫn giữ vững kết quả đã đạt được theo 5 nội dung của phong trào
thi đua.
Chúng ta biết rằng giáo dục là một quá trình tác động qua lại, là quá trình hoạt
động và giao lưu trong các mối quan hệ xã hội đa dạng, được tổ chức có mục đích có
kế hoạch của các nhà giáo dục và người được giáo dục để hình thành nhân cách
hoàn thiện trong nhà trường xã hội chủ nghĩa khơng những dạy “chữ” mà cịn dạy
“người”.
Trong cơng cuộc đổi mới hiện nay của đất nước ta, khi yếu tố con người được
coi trọng về tiềm năng trí tuệ cùng với sức mạnh tinh thần. Nhân cách của con người
càng được đề cao và phát huy mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực xã hội. Thực tế hiện nay
ngành giáo dục đào tạo đã được nhà nước quan tâm đưa lên quốc sách hàng đầu thì
việc dạy chữ nói chung và việc rèn kĩ năng sống nói riêng là vấn đề đặc biệt quan
trọng. Một nhà hiền triết đã nói “khoa học mà khơng có hành vi đạo đức thì chỉ là sự
tàn rụi của linh hồn” mà hành vi đạo đức đó chính là kĩ năng sống của học sinh vì
vậy việc thực hiện rèn kĩ năng sống cho học sinh là cần thiết biết bao.
Trẻ em trong lứa tuổi tiểu học rất hồn nhiên ngây thơ trong trắng. Vốn kiến
thức, vốn kinh nghiệm sống của các em mới có rất ít. VV́ vậy muốn đạt được mục tiêu
giáo dục phát triển toàn diện của nhà trường, các thầy cơ giáo cần phải kiên trì, nhiệt
tình, có tâm huyết với nghề, bên cạnh kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, người
giáo viên phải có vốn kiến thức tâm lý học, hiểu được tâm sinh lý của trẻ. Từ đó sẽ
tìm ra được những phương pháp hiệu quả để giáo dục trẻ. Việc dạy “chữ” cần luôn
song hành với việc dạy “làm người”, và phải được xuất phát ngay từ những tình
huống, những việc làm nhỏ nhất trong cuộc sống thực tế của học sinh. Ngay trong
những giờ học ngoài việc đảm bảo mục tiêu kiến thức kĩ năng của bài, giáo viên cần
chú ý đến rèn kĩ năng sống cho học sinh. Học sinh được rèn kĩ năng sống qua nội

dung kiến thức của bài, qua lĩnh hội kiến thức pháp luật, qua tham gia các hoạt động
học tập trong lớp, hoạt động ngoài giờ do giáo viên tổ chức. Tích cực đổi mới phương
pháp dạy học phát huy tính tích cực chủ động của học sinh là giúp học sinh có nhiều
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 21


cơ hội để rèn kĩ năng sống. Học sinh được học tập sinh hoạt vui chơi, rèn luyện trong
môi trường gia đình, nhà trường, xã hội; vì vậy cần thực hiện tốt gắn kết 3 môi trường
để giáo dục học sinh. Phối kết hợp chặt chẽ với các ban ngành đoàn thể để giúp đỡ, tư
vấn, tạo điều kiện cho học sinh tích lũy có thêm kĩ năng sống và rèn kĩ năng sống
được tốt hơn.
b. Sau khi áp dụng sáng kiến.
b.1. Kết quả trên học sinh:
“Trường học thân thiện, học sinh tích cực” đặc biệt coi trọng vai trị chủ thể
của học sinh, coi trọng các mối quan hệ thân thiện giữa con người với môi trường,
cộng đồng, giữa con người với con người, đồng thời coi trọng việc góp phần bảo tờn,
phát triển văn hố dân gian, đưa trò chơi dân gian vào cuộc sống sinh hoạt hàng ngày
của các em. Giúp các em có trách nhiệm tơn trọng và giữ gìn các di tích lịch sử, văn
hố cách mạng của địa phương.
Việc quan tâm của nhà trường tới các em có hồn cảnh khó khăn: gia đình
thuộc diện hộ nghèo, gia đình chính sách, các em khuyết tật, bệnh tật là nguồn động
viên lớn tới các em, giúp các em vượt khó học giỏi, đi học chuyên cần.
Qua gần một năm học, bằng những bước đi thích hợp, những việc làm cụ thể,
sáng tạo, phù hợp, trường Tiểu học B Long An đã hưởng ứng phong trào thi đua “Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” một cách thiết thực, tuyên truyền và
triển khai sâu rộng từ nhà trường đến gia đình và xã hội, tạo được sự đờng tình ủng

hộ của chính quyền đồn thể và nhất là Hội cha mẹ học sinh, giáo viên, học sinh và
đã có những kết quả đáng kể. Tiêu biểu là công tác dạy và học, giáo dục kĩ năng sống
cho học sinh, cơ sở vật chất nhà trường được khang trang sạch đẹp, đủ tiêu chuẩn giữ
vững trường chuẩn Quốc gia giai đoạn hiện nay.
- 100% học sinh đều được cô giáo và cha mẹ tạo mọi điều kiện khuyến khích
khơi dậy tính tị mị, phát triển trí tưởng tượng, năng động, mạnh dạn, tự tin, 100% học
sinh được rèn luyện khả năng sẵn sàng học tập ở trường hiệu quả ngày càng cao.
- 100% học sinh có thói quen lao động tự phục vụ, được rèn luyện kỹ năng tự
lập; kỹ năng nhận thức; kỹ năng vận động nhỏ, vận động thông qua các hoạt động
hàng ngày trong cuộc sống của học sinh; ngồi ra có 70% học sinh được rèn kỹ năng
tự kiểm soát bản thân, phát triển óc sáng tạo, tính tự tin thơng qua các hoạt động năng
khiếu vẽ, thể dục và các môn học khác.
- 100% trẻ được rèn luyện kỹ năng xã hội; kỹ năng về cảm xúc, giao tiếp;
chung sống hịa bình, và tuyệt đối khơng xảy ra bạo hành trẻ em ở trường cũng như ở
gia đình.
- 100 % trẻ được giáo dục, chăm sóc ni dưỡng tốt, được bảo vệ sức khỏe,
được bảo đảm an tồn, phịng bệnh, được theo dõi cân đo bằng biểu đồ phát triển.
- 70% trẻ ln có kết quả tốt trong học tập thông qua kết quả học tập cũng
như bảng theo dõi ở mỗi lớp, sau mỗi giai đoạn, qua kết quả kiểm tra đánh giá chất
lượng sau mỗi chủ đề đối với từng học sinh: Mạnh dạn tự tin: 90%; kỹ năng hợp tác:
93%; kỹ năng giao tiếp 90%; tự lập, tự phục vụ: 99%; lễ phép: 100%; kỹ năng vệ
sinh: 92%; kỹ năng thích khám phá học hỏi: 86%; kỹ năng tự kiểm soát bản thân:
90%.
- Học sinh đi học đều hơn, đạt tỷ lệ chuyên cần đạt từ 99% trở lên và ít gặp
khó khăn khi đến lớp, có kỹ năng lao động tự phục vụ cho bản thân, biết thương yêu
bạn bè trong cùng một mái trường, biết giúp đỡ bạn cùng tiến.
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 22


b.2. Kết quả từ phía các bậc cha mẹ:
- Xây dựng mơi trường thân thiện trong từng gia đình, mọi thành viên đều yêu
thương tôn trọng nhau, người lớn phải gương mẫu về cách sống, làm việc, nói năng
và hành vi ứng xử.
- Bố trí một chỡ ổn định, đủ ánh sáng để các em học bài.
- Hàng ngày dành thời gian thích hợp để kiểm tra việc học của các em. Xem
sổ liên lạc để kịp thời nắm được việc học tập, rèn luyện của con em mình.
- Cha mẹ ln coi trọng học sinh và tích cực tham gia vào các hoạt động giáo
dục học sinh ở nhà trường.
- Các bậc cha mẹ đã có thói quen liên kết phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong
việc dạy trẻ các kỹ năng sống, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức thơng qua
sổ liên lạc, bảng đánh giá học sinh ở lớp;
- Giao tiếp giữa cha mẹ và con cái tốt hơn, đa số cha mẹ dịu dàng, ít la mắng
học sinh, thay đổi trong cách rèn kỹ năng cho các em, phân việc cho các em, không
cung phụng thái quá…
- Cha mẹ cảm thấy mãn nguyện với thành công của học sinh, tin tưởng vào
kết quả giáo dục của nhà trường, khơng chê bai chỉ trích cô giáo ngược lại cha mẹ
thông cảm, chia sẻ những khó khăn của cơ giáo, cung cấp vật liệu, phụ giúp giáo viên
trang trí lớp và các hoạt động khác.
b.3. Về phía giáo viên và nhà trường
Năm học 2018 – 2019 là năm học tiếp tục thực hiện sáng tạo phong trào thi
đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, do vậy nhà trường đã phát
huy dân chủ, huy động sức mạnh tổng hợp của xã hội chăm lo cho sự nghiệp giáo
dục, tạo môi trường giáo dục khuyến khích học tập và dạy học hiệu quả, thực hiện
giáo dục toàn diện, đặc biệt nhấn mạnh giáo dục nhân cách văn hoá Việt Nam và coi
các em học sinh chính là những người giữ gìn và phát huy giá trị văn hoá lịch sử Việt
Nam cho cộng đờng xã hội.

Cơ giáo chịu khó gần gũi chuyện trị với học sinh, trả lời những câu hỏi của
các em, không la mắng, giải quyết hợp lý, công bằng với mọi tình huống xảy ra giữa
các em học sinh trong lớp.
Trong giảng dạy, chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn,
giáo viên đã chú tâm đến việc đổi mới phương pháp dạy học tích cực như áp dụng
phương pháp “Bàn tay nặn bột”, phương pháp dạy học mới VNEN…
Mạnh dạn, tự tin điều khiển các cuộc họp phụ huynh học sinh, biết tự chuẩn
bị, phối hợp chặt chẽ, trao đổi thường xuyên với cha mẹ các em.
Hiệu quả lớn nhất là nhà trường đã huy động được sự tham gia của cha mẹ
các em, của các tổ chức, các lực lượng xã hội trong việc giáo dục văn hóa, truyền
thống cho học sinh, đờng thời đây là những cơ hội vàng dạy trẻ kỹ năng sống.
Kinh nghiệm trên đã áp dụng rộng rãi ở tất cả các lớp trong khối 4 được các
đờng nghiệp đờng tình ủng hộ. Học sinh trong khối ngoan hơn, tự giác chủ động,
mạnh dạn hơn, đã thể hiện được cách xử lí trong ứng xử khá phù hợp.
2. Lợi ích thu được khi sáng kiến áp dụng:
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” là một việc làm đúng
đắn, phù hợp với xu thế giáo dục trên thế giới, nhưng có những khó khăn, phức tạp
địi hỏi sự kiên trì, sáng tạo của tồn Ngành giáo dục và của Hiệu trưởng. Phong trào
này có tính rộng rãi nên nhà trường đã làm tốt công tác tuyên truyền, tạo được sự ủng
Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 23


hộ của chính quyền, đồn thể, phụ huynh và nhất là đội ngũ giáo viên, học sinh trong
nhà trường tham gia.
Rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động, để học sinh tự cảm
nhận, đánh giá, nhận xét qua các hành vi và từ đó hình thành các kỹ năng; thực hiện

sự phối hợp trong và ngoài nhà trường làm tốt cơng tác xã hội hố trong việc rèn kỹ
năng sống cho học sinh.
Giáo dục kỹ năng sống trong trường học góp phần rèn luyện, hình thành cho
học sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa chọn cách ứng xử phù hợp, ứng phó với
các sức ép, thách thức trong cuộc sống.
Giáo dục kỹ năng sống còn tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở giữa thầy, trò,
sự hứng thú tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập, nâng cao chất lượng, hiệu quả
giáo dục. Học sinh được giáo dục kỹ năng sống xác định được bổn phận và nghĩa vụ
của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội.
Giáo dục kỹ năng sống cịn cần đến vốn sống, tình thương và nhân cách của
người thầy. Học sinh học kiến thức ở thầy trước hết là ở tấm gương sống của người
thầy. Vì vậy, trước hết “mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng
tạo” mà ngành Giáo dục đang vận động.
Kỹ năng sống cần cho suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ sung, nâng cấp
để phù hợp với sự thay đổi của cuộc sống biến động. Người trưởng thành cũng vẫn
cần học kỹ năng sống.
V- Mức độ ảnh hưởng:
Khả năng áp dụng giải pháp: áp dụng tại trường Tiểu học B Long An.
VI- Kết luận:
1. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực” đã
chứng tỏ sức mạnh của mối quan hệ 3 môi trường giáo dục: Nhà trường – Gia đình Xã hội. Và Hiệu trưởng phải là người nhạc trưởng cực kì quan trọng, phải định
hướng, sáng tạo trong chỉ đạo đi đúng mục tiêu, đúng yêu cầu, đúng nội dung của
phong trào thi đua. Có như vậy, phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực” mới thực sự có sức sống, có chiều sâu để học sinh gắn bó với
trường lớp, là động lực để lơi cuốn các em đến trường với cảm nhận: “Đi học là hạnh
phúc” và “ Trẻ em thích đi học, thích học, để mỗi ngày đến trường là một ngày vui.”.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua các hoạt động trong nhà trường là
điều cần thiết, có tác động tốt đến việc rèn kĩ năng sống cho HS, tác động tốt đến việc
hình thành nhân cách của trẻ, mang tính nhân văn, giúp trẻ phát triển toàn diện trở

thành những người cơng dân tốt phù hợp với q trình phát triển của xã hội hiện nay.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học khơng thể hình thành trong
“ngày một, ngày hai” mà địi hỏi phải có cả q trình: nhận thức - hình thành thái độ thay đổi hành vi. Thay đổi hành vi, thái độ và giá trị ở từng con người là một q
trình khó khăn, khơng đờng thời. Do đó, các nhà giáo dục cần kiên trì chờ đợi và tổ
chức các hoạt động liên tục để HS duy trì hành vi mới và có thói quen mới.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cần thực hiện ở mọi nơi, mọi lúc và thực
hiện càng sớm càng tốt đối với trẻ em. Môi trường giáo dục được tổ chức nhằm tạo

Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 24


cơ hội cho HS áp dụng kiến thức và kĩ năng vào các tình huống “thực” trong cuộc
sống.
2. Bài học kinh nghiệm:
Với những kết quả đạt được, bản thân tôi chỉ muốn nêu lên những kinh
nghiệm chung nhất do nghiên cứu tài liệu, do tích luỹ được trong suốt quá trình thời
gian cơng tác với mong muốn gửi đến cơ giáo, cha mẹ học sinh những thơng điệp
mang tính thuyết phục với một số điều cần làm và cần tránh nhằm giúp cô giáo, cha
mẹ các em những điều cơ bản để rèn kĩ năng sống cho học sinh.
2.1. Một số điều người lớn cần làm để các em học tập rèn luyện kỹ năng
sống:
Người lớn phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng
với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. Giáo viên phải là người thầy mẫu mực, là “khuôn
vàng thước ngọc” cho học sinh noi theo.
Việc học của trẻ nếu luôn được người lớn khuyến khích, chia sẻ thì trẻ sẽ tự
tin vào năng lực của bản thân và chúng thường hy vọng vào tương lai nhiều hơn.

Nhân cách ý chí tình cảm của trẻ được hình thành thơng qua chơi, chơi để lớn
lên. Vì thế, người lớn cần tạo cơ hội để trẻ chơi, từ đó giúp trẻ tìm ra nhiều cách học
khác nhau, những kinh nghiệm trẻ nhận được trong các trò chơi là nền tảng tạo nên
sự hăng hái học tập lâu dài ở trẻ, bởi trẻ nhận ra rằng, học vừa vui mà vừa có ý nghĩa.
Đờng thời, khi trẻ tham gia vào trò chơi, trẻ cần biết lập kế hoạch chơi, kế hoạch làm
việc sáng tạo với các cách chơi và cố gắng đạt mục đích đây chính là những kỹ năng
cơ bản để sống và làm việc sau này.
Thường xuyên chỉ ra cái mới mà người lớn cũng tìm tịi một cách hăng hái
bằng nhiều cách, hãy trao đổi với các em về những thông tin mà cơ giáo, cha mẹ mới
tìm thấy để các em thấy rằng học lúc nào cũng vừa vui, vừa thử thách.
Tham gia vào việc giáo dục của con cái không nên để tốn quá nhiều thời gian
và cũng không cần tốn sức tập luyện, cha mẹ chỉ tốn ít thời gian khi cho các em thấy
cha mẹ rất coi trọng giá trị của việc giáo dục.
2.2. Một số điều người lớn cần tránh khi dạy trẻ kỹ năng sống:
Không hạ thấp các em: Cứ mỡi lần chúng ta nói những lời hạ thấp khả năng
các em là chúng ta đã phá vỡ những suy nghĩ tích cực về chính bản thân của học sinh.
Khơng nên tạo cho các em thói quen kiêu ngạo nhưng cũng khơng nên nói những lời
khơng hay đối với trẻ.
Không doạ nạt: Người lớn cần nhớ rằng mỗi lần chúng ta doạ nạt là chúng ta
đã làm cho trẻ sợ hãi và căm giận người lớn. Sự đe doạ hồn tồn có hại cho đứa trẻ
và sẽ không giúp cho hành vi của các em tốt hơn.
Khơng bắt các em hứa hẹn: Vì sự hứa hẹn hoặc doạ nạt khơng có ý nghĩa đối
với em vì nếu các em cảm nhận được và cắn rứt vì khơng làm trịn lời hứa thì ở các
em sẽ phát triển cảm giác hối lỗi.
Không bao bọc các em một cách thái quá sẽ làm các em yếu đuối: Cha mẹ
thường không đánh giá đúng khả năng của các em cho rằng các em cịn nhỏ sẽ khơng
làm được một điều gì cả. Sự bảo bọc thái quá sẽ dẫn các em đến ý nghĩ rằng bản thân
các em không thể làm điều gì nên thân. Hãy nhớ: đừng bao giờ làm những gì mà trẻ
có thể làm được.

Võ Kim Điền

TH B Long An

Trang 25