BÀI GIẢNG LUẬT KINH TẾ

Luật kinh tế
CH 20 Đêm 5: 23/09-17/10/2011

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

1


Yêu cầu đối với môn học
• Đối với học viên:
– Đọc trước tài liệu (theo hướng dẫn)
=> 7 nhóm x 5 SV
– Tham gia nghe giảng => Điểm danh => Danh sách lớp + 10 cột để ký
– 07 Kiểm tra học phần => mua giấy A4 (50%) + Thi hết môn (50%)

• Văn bản pháp luật bắt buộc:
–
–
–
–
–

LDN 2005 (NĐ 43/2010, NĐ 102/2010, TT 14/2010/TT-BKH )
LĐT 2005
BLDS 2005
LTM 2005
LTTTM 2010

• Giáo trình:

– Phạm Duy Nghĩa, Luật kinh tế, NXB CAND 2010

• Web:
– www.vibonline.com.vn

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

2


Học nhóm: 7 nhóm x 5 SV
Ngày

Nội dung: Thuyết trình, chấm và trả bài cho SV của lớp

23/0
9
26/0
9
28/0
9
30/0
9
03/1
0

Nhóm 1

So sánh các khía cạnh pháp lý của Hộ KD, DNTN và Hợp
danh

05/1
0

Nhóm 2

Công ty TNHH: Ưu thế của cty TNNN so với Hộ KD, DNTN

07/1
0

Nhóm 3

CTCP: Phân biệt với công ty TNHH

10/1
0

Nhóm 4

Quản lý DNNN: Thực thi QSH trong DNNN

12/1
0

Nhóm 5

Quản lý DN ĐTNN: Thủ tục cấp Chứng nhận đầu tư

14/1

May 4, 2019
Nhóm 6

Luật kinh tế- CH20

Pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hóa theo LTM 2005

3


Lịch làm việc
Nội dung

Giáo trình cần đọc, VBPL

1

Giới thiệu môn học

Giáo trình tr. 13-88

2

Tổng quan về Luật kinh
tế

Giáo trình tr. 89-144

3

Lựa chọn mô hình DN

Giáo trình tr. 183-214; NĐ 43/2010/NĐ-CP

Hộ KD

4

Hộ kinh doanh, hợp danh

NĐ 102/2010/NĐ-CP, TT 14/2010/TT-BKH

TNHH

5

Cty TNHH

LDN 2005, NĐ 102/2010/NĐ-CP

CTCP

6

CTCP

LDN 2005, NĐ 102/2010/NĐ-CP

7

DNNN

Giáo trình tr. 215-255

8

DN có vốn ĐTNN

LĐT 2005

9

Tổng quan về luật HĐ

Giáo trình tr. 303-343 BLDS 2005, LTM 2005

10

Mua bán và trung gian
TM

LTM 2005

11

Trọng tài thương mại

Giáo trình tr. 347-383, LTTTM 2010, BLTTDS
2004

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

Kiểm
tra

DNNN
ĐTNN
HĐ
GQTC

4


Đề thi
• Bài tập tình huống hoặc câu hỏi lý thuyết, tự luận
• Thời gian thi: 60 phút
• Dự kiến: Đề cho sử dụng tài liệu
•
•
•
•

Nhận định đúng sai: 40%
Bài tập tình huống: 60%
Thời gian thi:

60 phút
Dự kiến:
Đề cho sử dụng tài liệu in, không cho sử
dụng các thiết bị truyền tin (điện
thoại &
máy vi tính);
• Lưu ý:
cách thức thi có thể thay đổi theo quy định
của Khoa Luật

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

5


Ôn tập kiến thức đã học
• Khái niệm: Luật kinh doanh => Luật kinh tế => Luật thương mại
• Nội dung: Luật về các loại hình DN => Luật hợp đồng => Luật
giải quyết tranh chấp kinh doanh
• Điểm lại thành tựu Luật kinh tế sau 2 thập kỷ đổi mới:
– Thành tựu lập pháp
– Thành tựu xây dựng thể chế

• Những mối quan tâm về Luật kinh tế hiện nay:
– Bình đẳng giữa các thành phần kinh tế
– Kiểm soát độc quyền (ví dụ nhập khẩu xăng dầu)
– Chế độ pháp quyền
• Minh bạch

• Hiệu quả => luật pháp và chi phí giao dịch
• Tiệm cận công lý => Hiệu quả thực thi pháp luật

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

6


Nguồn pháp luật Việt Nam
Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội
Pháp lệnh, nghị quyết của UBTV Quốc hội
Lệnh, quyết định
của CT nước (2)

Nghị định, nghị quyết CP

Nghị quyết của
HĐTP (1)

Quyết định, chỉ thị, thông
tư của VKSND TC (3)

Quyết định, chỉ thị TTg
Nghị quyết của
HĐND tỉnh (1)

Quyết định, chỉ thị
của UBND tỉnh (2)

Quyết định, chỉ thị, thông tư của
các bộ-công văn

Nghị quyết của
HĐND huyện (1)

Văn bản liên tịch giữa các bộ, VKS, TAND
TC, tổ chức xã hội (1)

Nghị quyết của
HĐND xã (1)

Quyết định, chỉ thị
của UBND huyện (2)

Quyết định, chỉ thị của
UBND xã (2)

Nguồn: § 2 Luật ban hành quy phạm pháp luật 2008; © Phạm Duy Nghĩa

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

7


Lựa chọn mô hình kinh doanh: Các tiêu chí

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

8


Các loại hình DN: Từ cá thể tới công ty đại chúng

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

9


Các biến thể

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

10


Cá nhân kinh doanh
• Cơ sở pháp lý:
– Cá nhân kinh doanh theo NĐ 39/2007/ND-CP (16/03/2007)
– Hộ kinh doanh §§ 49-56 NĐ 43/2010/NĐ-CP
• Hộ một cá nhân

• Hộ gồm một nhóm người => liên đới trách nhiệm như hợp danh
• Hộ gia đình => liên đới trách nhiệm như hợp danh

– DNTN §§ 141-145 LDN

• Những đặc điểm chính:
–
–
–
–

Một cá nhân (hoặc nhóm cá nhân) làm chủ
Tự chịu trách nhiệm vô hạn => nếu nhóm: trách nhiệm liên đới
Từng cá nhân là nguyên đơn, bị đơn trong các vụ kiện
Quy mô thường nhỏ (hạn chế bởi cơ sở kinh doanh, số thợ)

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

11


Thực tiễn TP HCM
Theo Cục Thuế TP.HCM, vào giữa năm 2009 trên địa bàn
TP.HCM có 126.000 hộ kinh doanh cá thể nhưng chỉ 12.000
hộ (chiếm 9,5%) có thu nhập hằng tháng từ 11 triệu đồng trở
lên, nghĩa là sau khi được giảm trừ cho bản thân và hai người
phụ thuộc còn thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân  từ 4 triệu
đồng.

Đến 2011 số hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn TP.HCM vào
khoảng 250.000 hộ.
TT 06/01/2011: Chị N., chủ một sạp vải cửa chính chợ Tân Định,
cho biết hiện đóng thuế giá trị gia tăng ở mức 1,2 triệu
đồng/tháng, giảm trừ gia cảnh cho một người phụ thuộc, thuế
thu nhập cá nhân mỗi quý khoảng 700.000 đồng. Tính bình
quân cả thuế giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân hằng tháng
chị phải nộp gần 1,5 triệu đồng.
May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

12


Gợi ý một số điểm khác nhau
Loại hình

Đăng ký

Tên thương
mại

Con dấu,
sản nghiệp

Thuế

DNTN

Phòng
ĐKKD
Sở KH-ĐT

Tên riêng

Như pháp
nhân

Thuế TNDN
Thuế
TNCN?

Hộ kinh
doanh

Phòng KT
huyện

Tên cơ sở
kd
Được bảo
vệ tại khu
vực huyện

-

Thuế
TNDN??

Cá nhân
kinh doanh

?

-

-

?

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

13


Bàn luận
• Đăng ký kinh doanh có ý nghĩa gì?
–
–
–
–

Khai sinh ra pháp nhân
Quản lý
Công khai hóa
“Thương nhân thực tế

• Sản nghiệp thương mại
– Lưu ý: DNTN được xem như doanh nghiệp => sổ sách, kế toán

• Thuế
– Lưu ý: DNTN được xem như doanh nghiệp => hoàn thuế
– Lưu ý: Hộ kinh doanh => khoán thuế

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

14


Đăng ký kinh doanh
• §§ 13 – 37 quy định chung cho các loại hình công ty => từng
loại doanh nghiệp => quy định chuyên ngành
• Điều kiện về người thành lập doanh nghiệp
• Điều kiện về vốn, giấy phép, điều kiện kinh doanh khác
• Thủ tục đăng ký, thành lập doanh nghiệp
– Đối với cá nhân kinh doanh => chi phí nhận diện và thương lượng thấp
– Đối với các liên kết => cần tới một quá trình thương lượng dài hơn (công ty là
phức hợp khế ước giữa các thành viên)

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

15

Phòng ĐKKD, Sở KH- ĐT: Phân tích thủ tục







Tiếp nhận (Văn phòng Sở)
Kiểm tra hợp lệ (Phòng ĐKKD)
Yêu cầu bổ sung, trả lời
Nhận Giấy chứng nhận ĐKKD
Một cửa liên thông



Đăng ký mã số thuế (02)
Đăng ký khắc dấu (03)

 Công bố

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

16


Bình luận

 Nhu cầu xây dựng hệ thống đăng ký kinh doanh liên thông (xã,
huyện, tỉnh, quốc gia) => chia sẻ thông tin, ít nhất về thành
viên, vốn góp, tên công ty, lĩnh vực kinh doanh, người đại diện
 Hai ý nghĩa của đăng ký kinh doanh:
 Quyền tự do kinh doanh => nghĩa vụ của thương nhân, kể cả thương nhân thực
tế
 Cơ sở dữ liệu => công khai hóa

 Chia sẻ thông tin giữa ĐKKD và cơ quan thuế => một mã số
 Cải cách nhỏ:
 các chỉ tiêu quản lý quá rườm trên một con dấu (UBND quận.. => thay địa chỉ)
 Ngành kinh doanh: mã ngành, cơ quan thuế và hải quan

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

17


Tin thêm: 2010 nửa triệu doanh
nghiệp/90 triệu dân
 CIEM (2010)
 498.000 DN, 15.000 HTX, 2,4-2,9 triệu hộ kinh doanh, 13.000 hộ kinh
tế trang trại, 10 triệu hộ nông dân

 So sánh tương đối:
 400 dân VN có 1 công ty => phấn đấu 180 dân có 1 công ty => đang
có xu hướng công ty hóa khu vực “phi chính thức”, xem § 11.2, 170.4

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

18


Du nhập hợp danh
• Khởi nguyên: (thợ cả - học nghề) => từ hợp danh đến công ty
cổ phần
• Pháp điển hóa: công ty đối nhân và công ty đối vốn (PhápĐức); partnership và công ty (Anh-Mỹ)
• Phương Đông (VN)
–
–
–
–
–

Họ, hụi, biêu, phường => NĐ 144/2006/NĐ-CP 27/11/2006
Bang => cái bang => hội quán (Tàu)
Cuộc => cuộc lớn do nhà nước tổ chức (Việt)
Công ty Đông Ấn Hà Lan
Du nhập pháp luật công ty qua người Pháp
• 1883, 1931, 1942, 1972

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

19

Hợp danh trên thực tế
•
•
•
•
•

Liên danh đấu thầu
BCC
Liên kết kinh doanh
Hợp đồng chia sẻ sản phẩm PSA
Đặc điểm chung:
–
–
–
–
–

Khế ước (hợp đồng viết, đăng ký, hư cấu)
Cùng quản trị, nguyên tắc đồng thuận
Trách nhiệm riêng rẽ, không chịu thuế thu nhập doanh nghiệp
Bán lại “phần vốn góp” khó – tính thanh khoản thấp
Chi phí rút khỏi thị trường thấp

• Luật công chứng 2006: DNTN và hợp danh, Kiểm toán độc lập
May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

20


Một vài so sánh: Hợp danh, Cty TNHH,
CTCP
Hợp danh

Cty TNHH

CTCP

Ủy quyền

§ 134.1.b;
133.2; 137.1

§ 46 Chủ tịch
hoặc Giám
đốc, § 49, 55

§ 97.2, 108.2,
111.2, 116.2,
123

Tính thanh
khoản của
phần vốn góp

§ 131.4;

138.2; 138.5;
139

§ 43, 44

§ 77.1.d, 87.5

§ 3.1 Luật
Thuế TNDN và
thuế thu nhập
cá nhân

§ 3.1 Luật
Thuế TNDN và
thuế thu nhập
cá nhân

Thuế thu nhập § 3.1 Luật
Thuế TNDN và
thuế thu nhập
cá nhân
Khả năng huy
động vốn

§ 134.2. đ =>
§ 60.1, 52.2.a
một dạng bảo (HĐTV)
lãnh luật định,
kể cả 2 năm
sau khi rút ra

May 4, 2019 khỏi hợp danh
Luật kinh tế- CH20

§ 108.2.c
§ 87 HĐQT
§ 93.2 cổ tức
21


Nội dung buổi làm việc
• Một số kênh đầu tư vào Việt Nam
• Nhà đầu tư lần đầu: Lựa chọn địa điểm và hình thức đầu
tư
• Nhà đầu tư hiện hữu: Mua lại, chuyển đổi dự án
• Thuê đất cho hoạt động đầu tư
• Khu công nghiệp, khu chế xuất
• Những vấn đề cần lưu ý: Thảo luận

May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

22


Một số kênh đầu tư vào Việt Nam
• Đầu tư (từ góc nhìn quản lý dự án): đầu
tư trực tiếp, đầu tư gián tiếp => tiếp tục
chia theo các hình thức cụ thể
–

–
–
–

Liên doanh, DN 100% NN, HĐ HTKD (BCC)
Chuyển đổi, đăng ký lại, đầu tư mới
Đầu tư gián tiếp: mua bán phần vốn góp, cổ phiếu
Đầu tư vào VN, đầu tư ra nước ngoài

• Đầu tư (từ góc nhìn tài chính dự án, hạ
tầng): BOT, BT, BTO => KCN, KCX
• Từ góc nhìn quản lý nhà nước: đăng ký
dự án, thẩm tra dự án => xúc tiến, cấp
phép, giám sát, giải quyết tranh chấp,
giải thể.
May 4, 2019

Luật kinh tế- CH20

23


• Văn phòng đại diện => Luật thương mại
• Đầu tư trực tiếp

Nhà đầu tư
lần đầu

–

Chuẩn bị dự án, thành lập DN, thực hiện
dự án
– Thuê đất trong KCN, ngoài KCN

• Đầu tư gián tiếp
–

May 4, 2019

Thảo luận: mua cổ phần, chứng khoán
của các công ty Việt Nam

Luật kinh tế- CH20

24


Nhà đầu tư lần đầu: Lựa chọn và chuẩn
bị
• Tìm hiểu về môi trường đầu tư, đề xuất
dự án => trung tâm xúc tiến đầu tư
• Mặt bằng và thuê đất
–
–

Giới thiệu địa điểm
Văn bản đồng ý về nguyên tắc
•
•

–

May 4, 2019

Dạng văn bản: Quyết định hay công văn
chấp thuận
Quy trình: Sở KH&ĐT, Sở QH&KT=> quận?

Xác nhận quy hoạch tổng thể

Luật kinh tế- CH20

25