Giáo án Ngữ văn 6 bài 21: Vượt thác

GA: Ngữ văn lớp 6
Bài: 20 Văn bản:

VƯỢT THÁC
_Võ Quảng_
A.Mục tiêu cần đạt
Sau khi học xong bài này các em cần nắm được:
1.Kiến thức
-Cảm nhận được vẻ đẹp phong phú, hung vĩ của thiên nhiên trên sông Thu Bồn và
vẻ đẹp của người lao động được miêu tả trong bài.
-Nắm được nghệ thuật phối hợp miêu tả khung cảnh thiên nhiên và hoạt động của
con người
2.Kỹ năng
Rèn kỹ năng quan sát, tưởng tượng, miêu tả
3.Thái độ
Yêu quý, tích cực rèn luyện văn miêu tả
B.Chuẩn bị của GV-HS
GV: soạn giáo án, tham khảo tài liệu, chuẩn bị bảng phụ…
HS: soạn bài
C.Các kỹ năng sống cơ bản cần giáo dục trong bài
Kỹ năng nêu và giải quyết vấn đề
1|Page


GA: Ngữ văn lớp 6
Kỹ năng giao tiếp
Kỹ năng hợp tác
Kỹ năng tìm kiếm, xử lý thông tin và tư duy sang tạo
D.Tổ chức hoạt động dạy và học
1.Ổn định tổ chức ( 1’ )
2.Kiểm tra bài cũ ( 5’ )

?Đứng trước bức tranh của em gái người anh có tâm trạng như thế nào?
3.Bài mới
Hoạt động 1:khởi động
-Mục tiêu: tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS
-Phương pháp: thuyết trình
-Thời gian: 2’
* Giới thiệu bài mới:
Nếu như trong truyện Sông nước Cà Mau, Đoàn Giỏi đã đưa người đọc
tham quan cảnh sắc phong phú, tươi đẹp của vùng đất cực Nam Tổ quốc ta thì
Vượt thác trích truyện Quê Nội, Võ Quảng lại dẫn chúng ta ngược dòng song Thu
Bồn thuộc miền Trung Trung bộ đến tận thượng nguồn lấy gỗ. Bức tranh phong
cảnh sông nước và đôi bờ miền Trung này cũng không kém phần lý thú
Hoạt động 2: tìm hiếu VB’
-Mục tiêu: HS nắm được nội dung, ý nghĩa và nghệ thuật của tác phảm
2|Page


GA: Ngữ văn lớp 6
-Phương pháp: quy nạp, phân tích, vấn đáp, thuyết trình
-Kỹ thuật: động não
-Thời gian: 30’
Hoạt động của thầy
?Hãy nêu hiểu biết của em về tác giả?

Hoạt động

Nội dung cần đạt

của trò
HS đọc chú

I.Tìm hiểu chung

thích trong

1.Tác giả

SGK

Võ Quảng sinh năm 1920
quê ở tỉnh Quảng Nam.
Ông là nhà văn chuyên
viết cho thiếu nhi

?Em hãy cho biết hoàn cảnh sáng tác bài HS suy

2.Tác phẩm

văn là khi nào?

Bài được trích trong Quê

nghĩ, trả lời

Nội sang tác vào năm
1974.
Đoạn trích Vượt Thác ở
chương XI của tác phẩm
GV giới thiệu cách đọc
GV đọc mẫu một đoạn

Đoạn 1: đọc giọng chậm, êm
Đoạn 2: đọc nhanh hơn giọng hồi hộp,
chờ đợi
Đoạn 3: đọc với giọng nhanh, nhấn
mạnh các động, tính từ chỉ hoạt động
Đoạn 4: đọc giọng chậm lại, thanh thản
?Theo em bài được chia thành mấy
3|Page


GA: Ngữ văn lớp 6
phần? Nội dung từng phần đó như thế

HS trả lời

nào?
Bài được chia làm 3 phần:
Phần 1: từ đầu đến “Vượt nhiều thác
nước”
Cảnh dòng sông và hai bên bờ trước
khi thuyền vượt thác
Phần 2: tiếp đến “thác cổ cò”
Cuộc vượt thác của Dượng Hương
Thư
Phần 3: phần còn lại
Cảnh dòng sông và hai bên bờ sau khi
thuyền vượt thác
GV cho HS đọc phần chú thích
Chú ý một số thành ngữ
?Đoạn trích được viết theo thể loại nào?

Thể loại: đoạn trích là sự phối hợp giữa
tả cảnh thiên nhiên và hoạt động của con
người
?Xác định vị trí quan sát của tác giả? Vị
trí quan sát ấy có thích hợp không? Vì
sao?
Vị trí quan sát: trên con thuyền di động
và vượt thác. Vị trí ấy thích hợp vì phạm
vi cảnh rộng, thay đổi, cần điểm nhìn
trực tiếp và di động
4|Page

HS trả lời


GA: Ngữ văn lớp 6
II.Tìm hiểu văn bản
1.Cảnh thiên nhiên
?Có mấy phạm vi cảnh thiên nhiên được HS suy

Hai phạm vi miêu tả cảnh

miêu tả trong văn bản?

dòng sông và cảnh hai bên

nghĩ, trả lời

bờ
*Cảnh dòng sông: Hình

ảnh con thuyền ( cánh
?Cảnh dòng sông được miêu tả như thế

HS trả lời

buồm nhỏ căng phồng rẽ

nào?

sóng vượt bon bon…).

Giảng: dòng sông lúc êm đềm, hiền hòa,

Con thuyền là sự sống của

thơ mộng khi dữ dội hiểm trở

sông miêu tả thuyền là

?Cảnh bờ bãi ven sông được miêu tả

miêu tả sông nước từ cao

bằng những hình ảnh cụ thể nào?

phóng xuống

Giảng:

*Cảnh hai bên bờ:

“Những chòm cổ thụ…nước” vừa như

-Bãi dâu trải ra bạt ngàn

báo trước một khúc sông dữ hiểm, vừa

-Những chòm cổ thụ dáng

như mách bảo con người dồn nén sức

mãnh liệt đứng trầm ngâm

mạnh chuẩn bị vượt thác. Còn hình ảnh

lặng nhìn xuống nước

những chòm cổ thụ hiện ra trên bờ khi

-Những dãy núi cao sừng

thuyền vượt qua thác dữ thì “ mọc giữa

sững

những …xúp” vừa phù hợp với quang

-Những cây to mọc giữa

cảnh, vừa biểu hiện được tâm trạng hào

bụi lúp xúp lom xa như

hung, phấn chấn của con người tiếp tục

những cụ già vung tay hô

tiến lên phía trước

đám con cháu tiến về phía
trước

?Nhận xét về nghệ thuật miêu tả?
5|Page

HS suy

Nghệ thuật miêu tả:


GA: Ngữ văn lớp 6
nghĩ, trả lời

-Dùng nhiều từ láy gợi
hình ( trầm ngâm, sừng
sững, lúp xúp…)
-Phép nhân hóa ( những
chòm cổ thụ dáng trầm
ngâm ), phép so sánh
( những cây to…như…)

cảnh rõ nét sinh động

?Qua ngòi bút miêu tả của tác giả cảnh
thiên nhiên hiện lên như thế nào?

Thiên nhiên đa dạng,
phong phú, giàu sức sống
vừa tươi đẹp vừa nguyên
sơ cổ kính

?Nhận xét gì về năng lực miêu tả của

HS trả lời

nhà văn?

Tác giả có khả năng quan
sát, tưởng tượng, có sự am
hiểu và có tình cảm yêu
mến cảnh vật quê hương
2.Cảnh vượt thác của
dượng Hương Thư
*Hoàn cảnh: lái thuyền

?Người lao động được miêu tả trong văn HS trả lời

vượt thác giữa mùa nước

bản là dượng Hương Thư. Lao động của

to

dượng diễn ra trong hoàn cảnh nào?

Khó khăn nguy hiểm
*Hình ảnh dượng Hương

?Hình ảnh dượng Hương Thư lái thuyền

Thư:

vượt thác được tập chung miêu tả như

-Ngoại hình:

6|Page


GA: Ngữ văn lớp 6
thế nào?

Như một pho tượng đồng
đúc, như một hiệp sỹ của
Trường Sơn oai linh rắn
chắc dũng mãnh, tư thế
hào hung
-Động tác:
Co người phóng sào
xuống lòng sông, ghì chặt
trên đầu sào, thả sào, rút

sào rập ràng nhanh như
cắt, ghì trên ngọn sào
Mạnh mẽ, dứt khoát

?Nét nghệ thuật nào nổi bật trong miêu

HS suy

tả nhân vật?

nghĩ, trả lời

Nghệ thuật so sánh
Giảng:
Những hình ảnh so sánh độc đáo và
những từ ngữ miêu tả tinh tế trong đoạn
văn không chỉ khắc họa vẻ đẹp người
lao động mà còn đề cao sức mạnh của
họ và thể hiện tình cảm quý trọng đối
với người lao động trên quê hương sông
nước
?Nêu cảm nhận chung về hình ảnh thiên
nhiên và con người dược miêu tả trong
7|Page


GA: Ngữ văn lớp 6
bài văn?
Hoạt động 3: Tổng kết
-Mục tiêu: HS nắm được nội dung, ý nghĩa và nghệ thuật của bài

-Phương pháp: thuyết trình
-Kỹ thuật: động não
-Thời gian:10’
Hoạt động của thầy

Hoạt động

Nội dung cần đat

của trò
?Em hãy nêu những nét chính về nghệ
thuật?

III.Tổng kết
1.Nghệ thuật
Nghệ thuật: so sánh, nhân
hóa
Tác giả chọn địa điểm
nhìn thuận lợi cho việc
quan sát
Có chí tưởng tượng phong
phú, linh hoạt
Có cảm xúc với đối tượng
miêu tả

?Em hãy nêu những nét chính về nội
dung tác phẩm?
8|Page

2.Nội dung

GA: Ngữ văn lớp 6
Ghi nhớ:SGK
4.Củng cố
GV hệ thống lại nội dung bài học
5.Dặn dò
Học thuộc bài và chuẩn bị bài sau

9|Page