Giáo án Ngữ văn 6 bài 21: Vượt thác

GIÁO ÁN: NGỮ VĂN 6
Ngày soạn: 24/09/2013

Tiết 85:

VƯỢT THÁC
Võ Quảng

A.Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:- Giúp HS:
- Cảm nhận được vẻ đẹp phong phú, hùng vĩ của thiên nhiên trên sông Thu Bồn và
vẻ đẹp của người lao động được miêu tả trong bài.
- Nắm được nghệ thuật phối hợp miêu tả khung cảnh thiên nhiên và hoạt động của
con người.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng kể lại truyện thật diễn cảm
3. Thái độ: Tự hào về khung cảnh thiên nhiên mà tạo hóa đã ban tặng cho đất nước, con
người Việt Nam.
B. Chuẩn bị:
-GV: SGK, SGV, STK, giáo án., bảng phụ, tranh phóng lớn
-HS: SGK, Đọc bài, soạn bài.
C. Tiến trình dạy học:
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động:
1.Ổn định :
2.Bài cũ:
- Em có nhận xét gì về nhân vật cô em ?
- Phân tích diễn biến tâm trạng của người anh trai ?
- Bài học em rút ra được từ truyện “Bức tranh của em gái tôi” ?
3.Giới thiệu bài mới:
Nếu như “Sông nước Cà Mau” của Đoàn Giỏi đưa người ta tham quan cảnh sắc
phong phú , tươi đẹp của vùng cực Nam Tổ quốc ta , thì với Vượt Thác của Võ Quảng lại
dẫn chúng ta ngược sông Thu Bồn ( thuộc miền Trung) đến miền thượng nguồn lấy gỗ .

Bức tranh phong cảnh sông nước đôi bờ miền Trung này cũng không kém phần kì thú …
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG GHI BẢNG
1


HOẠT ĐỘNG 2:Đọc - hiểu văn bản:
- HS đọc chú thích và tóm tắt về tác giả tác A.TÌM HIỂU BÀI:
phẩm .
- GV hướng dẫn cách đọc (thay đổi nhịp điệu phù

I.Tìm hiểu chung:

hợp với nội dung từng đoạn: Đoạn đầu giọng nhẹ
nhàng,-> sôi nổi -> mạnh mẽ-> trở lại êm ả, thoải 1.Tác giả - Tác phẩm: sgk
mái
- GV đọc mẫu , sau đó HS đọc tiếp .

2. Đọc- Tìm hiểu chú thích:

[?] Bài văn chia làm mấy phần ? (3 phần) Nội
dung chính từng phần ? -Từ đầu….nhiều thác 3. Thể loại : Truyện
nước
-Tiếp đó…..Cổ cò

4. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu

-Còn lại

tả

[?] Nêu nội dung từng phần ?
đ1- 3 : Tả cảnh thiên nhiên

5.Bố cục: 3 phần

đ2: Tả cảnh người lao động
[?] Văn bản được miêu tả theo phương htức biểu
đạt gì, tả cảnh gì
- Miêu tả, tự sự, tả cảnh thiên nhiên và người
lao động ở miền Trung của dòng sông Thu
Bồn
[?] Ai là người miêu tả cảnh vượt thác ?
[?] Việc miêu tả theo trình tự nào ?
- Bài văn miêu tả dòng sông Thu Bồn và quang
cảnh hai bên bờ theo hành trình của con thuyền
do dượng Hương Thư chỉ huy, ngược dòng sông II. Đọc - Hiểu văn bản :
từ bến làng Hoà Phước, qua dòng sông êm ả ở
vùng đồng bằng, rồi vượt đoạn sông có nhiều thác
ghềnh ở vùng núi, sau cùng lại tới khúc sông khá 1.Cảnh thiên nhiên :
phẳng lặng.
2


[?] Vị trí quan sát để miêu tả ?
HS trao đổi theo bàn , nhận xét bổ sung , GV chốt
.

a) Dòng sông:

GV nhấn mạnh:Khi làm văn miêu tả chúng ta cần - Thuyền chở đầy dây mây, dầu rái…
phải xác định cảnh , trình tự miêu tả , vị trí quan
sát .

- nước đứt đuôi rắn

[?] Cảnh thiên nhiên được tả là những cảnh gì
- Dòng sông và 2 bên bờ
[?] Cảnh dòng sông được miêu tả bằng những chi
tiết nổi bật nào ?
- Con thuyền
[?] Tại sao cảnh dòng sông được tác giả miêu tả b) Hai bên bờ sông :
qua hình ảnh con thuyền

- bãi dâu bạt ngàn

- Con thuyền là sức sống, sự sống của dòng sông
[?] Cảnh 2 bên bờ sông được miêu tả qua những - chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng
hình ảnh cụ thể nào ?

trầm ngâm

- Bãi dâu, cây cổ thụ….
[?] Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ở - núi sừng sững
đây
- Dùng từ láy, phép nhân hóa, so sánh

- đồng bằng hiện ra

[?]Dòng sông và cảnh hai bên bờ thay đổi như thế
nào qua từng chặng của con thuyền ? Hãy nhận
xét về cảnh vật đó ?
HS trả lời , GV chốt bằng cách treo bảng phụ ghi
sẵn .

 đẹp, phong phú,hùng vĩ, giàu
sức sống

* HS thảo luận và trả lời .
[?] Hình ảnh cây cổ thụ ở đoạn 1 và đoạn 2 có
điểm gì giống và khác nhau ?
GV chốt : Đ1:Như báo trước khúc sông nguy
hiểm .
3


Đ2:Có tâm trạng hào hứng phấn khởi .
[?] Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? Qua đó em 2.Cảnh

vượt

thác

của

Dượng

có nhận xét gì về bức tranh thiên nhiên ở Thu Hương Thư:
Bồn ?

HS trả lời , GV chốt bằng cách ghi bảng .

- hình dáng :

- Phong phú, hùng vĩ, giàu sức sống

+ bắp thịt cuồn cuộn

[?] Cảnh con thuyền vượt thác được miêu tả ntn?

+ như một pho tượng động đúc

[?] Hãy tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình & + hàm răng cắn chặt
hành động của nhân vật Dượng Hương Thư

+ quai hàm bạnh ra

- Mắt nảy lửa,ghì tên đầu ngọn sào, như một + cặp mắt nảy lửa
pho tượng đồng đức, như một chiến sĩ,thả
sào rút sào…
[?] Cảnh lao động của Dượng Hương Thư đoạn 2 - hành động:
diễn ra trong hoàn cảnh nào mà tác giả phải miêu + co người phóng sào
tả ngoại hình và hành động như vậy

+ ghì chặt trên đầu ngọn sào

- Đang cố gắng lái thuyền vượt thác dữ là công + thả sào, rút sào nhanh như cắt
việc cần đến sức khỏe và lòng quả cảm
[?] Qua đó em có nhận xét gì về nhân vật Dượng

 rắn chắc, khỏe mạnh, quả

Hương Thư ?

cảm, vượt qua gian khó của

- Hình ảnh Dượng Hương Thư hiện lên là một

thiên nhiên.

con người lao động với thân hình rắn chắc, khỏe
mạnh, có một tinh thần quả cảm, vượt qua gian
khó, nguy hiểm của thiên nhiên
GV chốt bằng cách ghi bảng .
[?] Khi miêu tả cuộc vượt thác TG đã sử dụng BP
NT gì?
- So sánh, nhân hoá, động từ mạnh.
[?] Qua văn bản em cảm nhận được gì về con
người và cảnh thiên nhiên được miêu tả ở đây

III.Tổng kết: ghi nhớ sgk

- Học sinh tự phát biểu suy nghĩ của mình
4


HOẠT ĐỘNG 3: Tổng kết :
GV CHỐT Ý:Qua bài văn chúng ta cảm nhận về
cảnh thiên nhiên và con người lao động nơi miền
Trung gian khó rất đẹp trong tửng cảnh vật nhưng

cũng đầy thử thách con người trong lao động và
chính nơi miền quê xinh đẹp đầy thử thách ấy nổi
bật lên những con người lao động khỏe mạnh đầy
quả cảm biết yêu lao động và vượt qua gian
khó,kết hợp với một số biên pháp nghệ thuất như
so sánh nhân hóa, và các từ láy,từ tạo cảm giác
mạnh tác giả đã thành công trong việc đưa chúng
ta đến dòng sông Thhu Bồn hùng vĩ, rộng lớn
,phong phú với những con người yêu lao động
quả cảm đến tuyệt vời.
* GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK/41.
HOẠT ĐỘNG 4: Luyện tập :

B.LUYỆN TẬP:

-HS đọc BT –SGK, GV hướng dẫn .
[?] So sánh nét đặc sắc về phong cảnh tự nhiên So sánh nét đặc sắc của phong cảnh
được miêu tả qua 2 văn bản : Sông nước Cà Mau thiên nhiên qua 2 văn bản:
và Vượt thác
-HS làm BT theo nhóm và trình bày
* Đánh giá :
[?] Em có suy nghĩ gì về hoàn cảnh lao động của

Sông nước Cà Mau Vượt thác

người dân nơi đây?
[?] Từ đó em có tình cảm như thế nào với họ?
- Học sinh tự trình bày -> Giáo viên đánh giá việc
tiếp thu bài của các em.
HOẠT ĐỘNG 5: Củng cố , dặn dò :

1.Củng cố :
5


- Đọc phần đọc thêm SGK/41.
- Bài văn tả cảnh gì? Ca ngợi điều gì?
- Nghệ thuật đặc sắc?
2.Dặn dò:
- Học ghi nhớ, hoàn thành bài tập.
- Soạn : So sánh (t t )
+ Tìm hiểu các kiểu so sánh , tác dụng của so
sánh .
+ Xem trước BT /43.

6