Giáo án Ngữ văn 6 bài 21: Vượt thác

Giáo án: Văn lớp 6
TUẦN 23.TIẾT 85

VƯỢT THÁC

Ngày soạn :15.1.2013

- Võ Quảng -

Ngày dạy : 17.1.2013
A. Mức độ cần đạt.
Thấy được giá trị nội dung nghệ thuật độc đáo trong Vượt thác.
B. Trọng tâm kiến thức:
1. Kiến thức : - Tình cảm của tác giả đối với cảnh vật quê hương , với người lao động.
- Một số phép tu từ được sử dụng trong văn bản nhằm miêu tả thiên nhiên và con người.
2. Kĩ năng :
- Đọc diễn cảm: giọng đọc phải phù hợp với sự thay đổi trong cảnh sắc thiên nhiên.
- Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng con người và thiên nhiên trong đoạn trích,
3. Thái độ : thông qua nội dung tiết học, giáo dục học sinh tình yêu và lòng tự hào về
thiên nhiên, đất nước.
C. Phương pháp: Phát vấn, phân tích, nêu vấn đề.
D. Tiến trình hoạt động.
1. Ổn định : .
2. Bài cũ : a. Tóm tắt truyện Bức tranh của em gái tôi và nêu ý nghĩa của truyện.?
3. Bài mới :
Hoạt động của thầy và trò
Ghi bảng
Hoạt động 1 : Hướng dẫn học sinh tìm I. Giới thiệu chung.
hiểu chung về tác giả, tác phẩm.

1. Tác giả : Võ Qủang, sinh năm 1920, quê ở

Học sinh đọc chú thích và cho biết một Qủang Nam, là nhà văn chuyên viết cho thiếu
vài nét chính về tác giả?
? Cho biết xuất xứ của tác phẩm?
.

nhi.
2. Tác phẩm.
Vượt thác trích từ chương XI của truyện ngắn
“Quê nội”- tác phẩm viết về cuộc sống ở một

Hoạt động 2 . Đọc- hiểu văn bản.

làng quê ven sông Thu Bồn trong những ngày

Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc và tóm sau cách mạng tháng tám 1945 và những năm
1 | Pag e


Giáo án: Văn lớp 6
tắt truyện

đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân

? Xác định thể loại của văn bản?

Pháp.
II. Đọc- hiểu văn bản.

? Văn bản có thể chia làm mấy phần? Xác 1. Đọc – giải thích từ khó.

định ranh giới và nội dung chính của mỗi 2. Tìm hiểu văn bản.
phần?

a. Thể loại :truyện ngắn.
b. Bố cục : 3 phần.

? Văn bản miêu tả cảnh gì?
? Xác định vị trí quan sát của tác giả? Vị
trí ấy có thích hợp không? Vì sao?

c. Bức tranh thiên nhiên.
- Cảnh ở vùng đồng bằng : êm đềm, hiền

? Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả hoà, thơ mộng, thuyền bè tấp nập.
của tác giả?

- Cảnh ở vùng núi rừng: vườn tược um

? Qua nghệ thuật ấy, bức tranh thiên nhiên tùm, núi cao ; nước từ cao phóng giữa hai
hiện ra như thế nào?

vách đá dựng đứng chảy như đứt đuôi rắn …
 bức tranh thay đổi lúc hiền hoà, thơ mộng,
lúc hùng vĩ, …

? Cảnh con thuyền vượt thác được miêu tả

d. Hình ảnh dượng Hương Thư trong cảnh

như thế nào? Hãy tìm những chi tiết miêu vượt thác.

tả ngoại hình, hành động của dượng
Hương Thư trong cuộc vượt thác?

- Ngoại hình : cởi trần, như một pho tượng
đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm
răng nghiến chặt, cặp mắt nảy lửa …

? Tác giả sử dụng nghệ thuật nào để miêu
tả dượng Hương Thư?

- Động tác : co người phóng sào, ghì chặt
đầu sào, rút sào nhanh như cắt …

? Qua các hình ảnh so sánh ấy, hình ảnh  Vẻ hùng dũng và sức mạnh của con người
dượng Hương Thư hiện ra như thế nào?

lao động trên nền cảnh thiên nhiên rộng lớn ,

? Ở đoạn đầu và đọan cuối của bài có hai hùng vĩ.
hình ảnh miêu tả những cây cổ thụ bên bờ
sông. Em hãy chỉ ra hai hình ảnh ấy và cho e. Ý nghĩa văn bản: Vượt thác là một bài ca
biết tác giả sử dụng cách chuyển nghĩa nào thiên nhiên, đất nước quê hương, về lao động;
ở mỗi hình ảnh? Nêu ý nghĩa của từng
2 | Pag e


Giáo án: Văn lớp 6
trường hợp?

từ đó đã kín đáo nói lên tình yêu đất nước ,

? Qua bài văn, em cảm nhận như thế nào dân tộc của nhà văn.
về thiên nhiên và con người lao động được
miêu tả?
Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh tổng
kết.

3. Tổng kết.

? Khái quát một vài nét chính về nội dung a. Nghệ thuật:
và nghệ thuật của tác phẩm?

- Kết hợp miêu tả thiên nhiên và ngoại hình,

? Cảm nhận của em về con người và thiên hành động của con người.
nhiên quê hương qua văn bản trên?
Học sinh đọc ghi nhớ.

- Sử dụng nhân hóa, so sánh phong phú và có
hiệu quả.
- Lựa chọn các chi tiết miêu tả đặc sắc chọn
lọc.
- Ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm và gợi
nhiều liên tưởng.
b. Nội dung:
- Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn.
- Hình ảnh quả cảm của dượng Hương Thư.
III. Hướng dẫn tự học:
- Đọc kĩ văn bản, nhớ chi tiết miêu tả, hiểu ý
nghĩa phép tu từ được sử dụng.

- Chỉ ra những nét đặc sắc của phong cảnh
thiên nhiên được miêu tả trong Sông nước Cà
Mau và Vượt thác.
- Soạn So sánh TT

E. Rút kinh nghiệm :
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
3 | Pag e


Giáo án: Văn lớp 6

Tuần 23
Ngày soạn:
20/01/2013
Tiết 90
Ngày dạy:
23/01/2013
Tập làm văn
LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG,
SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ
I/ Mục tiêu : Giúp học sinh :
1. Kiến thức: HS nắm được:
- Những yêu cầu cần đạt đối với việc luyện nói.
- Những kiến thức đã học về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu
tả.
- Những bước cơ bản để lựa chọn các chi tiết hay, đặc sắc khi miêu tả một đối tượng cụ

thể.
2. Kỹ năng:
-Sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lý.
-Đưa các hình ảnh có phép tu từ so sánh vào bài nói.
-Nói trước tập thể lớp thật rõ ràng, mạch lạc, biểu cảm, nói đúng nội dung, tác phong tự
nhiên.
3. Giáo dục: Giáo dục HS tính mạnh dạn, tự tin khi đứng trước tập thể.
II/ Chuẩn bị :
- GV: : Nghiên cứu SGK, SGV ,sách chuẩn kiến thức và các tài liệu liên quan để soạn
bài
+ Phân công để học sinh chuẩn bị cho tiết luyện nói
- HS : Chuẩn bị bài theo sự phân công
III/ Tiến trình tổ chức các hoạt động :
1) Ổn định :
2) Kiểm tra bài cũ : ?
KT sự chuẩn bị bài ở nhà của học sinh.
3) Bài mới :
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Hoạt động 1: Khởi động- thuyết trình, vấn đáp
Yêu cầu HS nhắc lại:
? Thế nào là văn miêu tả?
? Muốn miêu tả được ta phải làm gì?
- GV nêu yêu cầu của giờ luyện nói.
 Hoạt động 2: Thực hành có hướng dẫn, động
não, kĩ thuật trình bày.
- Học sinh đọc các đề bài--> GV ghi đề lên bảng.
- HS lần lượt tìm hiểu các đề bài văn.
- HS thảo luận,thống nhất sự chuẩn bị của nhóm
4 | Pag e

Giáo án: Văn lớp 6
và tập nói trước nhóm .
- HS nói trước lớp:
+ Đề 1: Đại diện nhóm 1 trình bày dàn ý và nói
theo từng phần, từng ý.
- HS nhận xét về nội dung, cách trình bày --> bổ
sung.
- GV nhận xét chung và ghi điểm.

+ Đề 2: Một HS đại diện nhóm 2 trình bày dàn ý.
- 3 HS lần lượt nói dựa trên dàn ý của nhóm (mỗi
HS nói 1 phần).
- HS khác nhận xét, bổ sung
- GV nhận xét chung và ghi điểm.
+ Đề 3: Đại diện nhóm 3 trình bày dàn ý.
- HS nói từng phần dựa trên dàn ý của nhóm.
--> HS nhận xét bổ sung

Đề 1: SGK/36
1.Mở bài: Giới thiệu về Kiều Phương
2.Thân bài:
- Ngoại hình: dễ thương, mặt lem
nhem, vênh mặt, xịu xuống, miệng dẩu
ra.
- Hành động: tự chế màu vẽ
- Tính cách, phẩm chất: hồn nhiên,
trong sáng, hiếu động...
3.Kết bài: Cảm nghĩ về Kiều Phương.

Đề 2: SGK/316
1/ Giới thiệu người mình định nói
2/ Nêu các đặc điểm nổi bật của người
đó.
3/ Nhận xét chung, tình cảm của em về
người đó .
Đề 3: SGK/36
1) Mở bài: Giới thiệu về đêm trăng
(trăng sáng, tròn, đẹp…)
2) Thân bài: Miêu tả cụ thể về đêm
trăng đó.
3) Kết bài: Cảm nghĩ của em về đêm
trăng đó.
Đề 5: SGK/37
- Người dũng sĩ: nhân hậu, khoẻ mạnh,
dũng cảm, tài giỏi, gặp nhiều bất
hạnh...

+ Đề 5: Đại diện nhóm 4 trình bày về hình ảnh
người dũng sỹ theo trí tưởng tượng của mình.
--> Lớp nhận xét, bổ sung cho phần trình bày của
bạn.
- GV nhận xét và ghi điểm
4) Củng cố :
- Khắc sâu kiến thức về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả
qua giờ luyện nói.
- Nhận xét về tiết luyện nói.
5) Dặn dò :
-Tiếp tục tập nói ở nhà theo các đề trên.
- Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương

IV. Rút kinh nghiệm :
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

5 | Pag e