Giáo án Ngữ văn 6 bài 28: Ôn tập truyện và kí

Giáo án Ngữ văn lớp 6
-----------------------------------------------------------------------------------------------------TIẾT 116
Ngày soạn:
Ngày dạy:
ÔN TẬP TRUYỆN & KÝ
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:
- Hình thành và củng cố những hiểu biết sơ lược về các thể loại truyện và ký
trong loại hình tự sự. Nhớ được nội dung cơ bản và những nét đặc sắc về nghệ thuật
của các tác phẩm truyện và ký hiện đại đã học.
- Tích hợp với tiếng Việt: Củng cố biện pháp nhân hoá, so sánh, ẩn dụ, hoán
dụ trong văn miêu tả và kể chuyện.
- Tích hợp với Tập làm văn: Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả, xác định ngôi kể,
tả; trình tự tả, kể.
- Rèn luyện kỹ năng hệ thống hoá, so sánh, tổng hợp khi chuẩn bị và học tập
bài ôn tập.
B/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
* Ổn định lớp:
* Kiểm tra:
Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh.
* Bài mới:
I. HỆ THỐNG HOÁ NỘI DUNG CƠ BẢN TRONG NHỮNG TRUYỆN
VÀ KÍ HIỆN ĐẠI ĐÃ HỌC:
- Gọi học sinh trình bày bảng hệ thống hoá truyện và kí đã học.
- Giáo viên nhận xét, bổ sung.
- Hoc sinh tự điều chỉnh, bổ sung vào bảng của mình.
1


Giáo án Ngữ văn lớp 6
-----------------------------------------------------------------------------------------------------S

Tên văn

TT

bản

1

Bài học

Tác giả
Tô Hoài

Thể loại

Nội dung

Truyện

Dế Mèn tự tả chân dung, trêu chị Cốc

đường đời

đồng

dẫn đến cái chết của Dế Choắt; Mèn

đầu tiên

thoại

ân hận - bài học đường đời đầu tiên.

Truyện

Cảnh sắc phong phú vùng sông nước

dài

Cà Mau và cảnh chợ Năm Căn trù phú

(DMPLK)
2

Sông nước

Đoàn Giỏi

Cà Mau

trên sông.
3

Bức tranh

Tạ Duy Anh Truyện

của em gái

ngắn

Tài năng, tâm hồn tươi sáng và lòng
nhân hậu của em gái Kiều Phương -

tôi (Con Dế

Mèo - nhà hoạ sỹ trong tương lai đã

ma).

giúp cho người anh trai vượt lên được
lòng tự ái, đố kỵ và lòng tự ti của bản
thân mình.

4

Vượt thác.

Võ Quảng

(Quê nội).

Truyện

Một đoạn trong hành trình ngược sông

dài

Thu Bồn, vượt thác của con thuyền do
Dượng Hương Thư chỉ huy,

5

Buổi học

An phông

Truyện

Buổi học tiếng Pháp cuối cùng của lớp

cuối cùng,

xơ Đô đê

ngắn

học trường làng Andát bị quân Phổ

(Những vì

(Pháp)

(Đức) chiếm đóng và hình ảnh thầy
Hamen qua cái nhìn và tâm trạng của

sao).

chú bé học trò Ph.Răng.
6

Cô Tô.

Nguyễn

...

(trích Cô

Tuân

Tuỳ bút

Vẻ đẹp của đảo biển, cảnh mặt trời lên

(ký)

và vài nét cuộc sống, sinh hoạt của
người dân Cô Tô.

Tô).
9

Lao xao.

Duy Khán

Hồi ký
2

Tả, kể về các loài chim ở làng quê,


Giáo án Ngữ văn lớp 6
-----------------------------------------------------------------------------------------------------(Tuổi thơ im

tự

qua đó thể hiện vẻ đẹp, sự phong phú

lặng).

truyện

của thiên nhiên làng quê và bản sắc
văn hoá dân gian.

II.

HỆ THỐNG HOÁ ĐẶC ĐIỂM VỀ HÌNH THỨC, THỂ LOẠI

TRUYỆN VÀ KÍ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM:
- Học sinh trình bày bảng hệ thống đã chuẩn bị.
- Giáo viên nhận xét, bổ sung.
S

Tên văn

TT

bản

1

DMPLK

Thể loại

Cốt

Nhân vật

truyện

Truyện

Nhân vật KC

x

- Dế Mèn

- Dế Mèn

đồng

- Kể theo

- Dế Choắt

- Ngôi thứ nhất

thoại

trình tự

- Cốc

thời gian
2

Sông nước Truyện
Cà Mau

dài

0
- Không

- Ông Hai; An; - An (chú bé)
Cò

- Ngôi thứ nhất

gian
3

Bức tranh

Truyện

x

của em gái ngắn

- Thời

tôi

gian

Anh trai; Kiều - Ngươì anh trai.
Phương;

Tiến - Ngôi thứ nhất
Lê; Quỳnh; Bố
mẹ

Kiều

Phương
4

Vượt thác

Truyện
dài

0
- Thời

- Dượng Hương - Chú bé Cục và Cù
Thư

lao

gian
7

Cây tre

Bút kí;

Việt Nam

Thuyết

- Ngôi kể thứ nhất
0

cây

tre,

họ - dấu mình

hàng tre, nd, - ngôi thứ ba
3

Giáo án Ngữ văn lớp 6
------------------------------------------------------------------------------------------------------

8

minh

nông dân, bộ

phim

đội

Lòng yêu

Bút ký

nước

chính

0

Nhân dân các - dấu mình
DT các nước - Ngôi thứ 3
Cộng hoà trong

luận

Liên bang Xô

Viết (cũ)
9

Lao xao

Hồi ký
tự

0

- các loài hoa, - Tác giả
ong, bướm

- Ngôi thứ nhất

truyện
? Những yếu tố nào thường có chung ở cả truyện và kí ?
Đều thuộc loại hình tự sự. (Phương thức tái hiện bức tranh cuộc sống một
cách khái quát bằng lời văn tả, kể qua lời của người kể chuyện. Tác phẩm tự sự đều
phải có lời kể, các chi tiết và hình ảnh thiên nhiên con người, xã hội; thể hiện cái
nhìn và thái độ của người kể.
? Phân biệt truyện và ký:
- Truyện: Phần lớn dựa vào tưởng tượng, sáng tạo của tác giả trên cơ sở quan
sát, tìm hiểu cuộc sống và thiên nhiên (không hoàn toàn như trong thực tế); có nhân
vật, cốt truyện và lời kể.
- Ký: Chú trọng ghi chép, tái hiện hình ảnh, sự việc của đời sống, cốt truyện
thiên nhiên và con người theo sự cảm nhận, đánh giá của tác giả. (đúng với thực tế).
Thường không có cốt truyện, có khi không có cả nhân vật.
? Những tác phẩm truyện ký đã học đã để lại trong em những cảm nhận
gì về đất nước, cuộc sống và con người ?

4


Giáo án Ngữ văn lớp 6
------------------------------------------------------------------------------------------------------ Những hiểu biết về cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp của đất nước và cuộc sống
con người ở nhiều nơi, miền, đặc biệt là vẻ đẹp của những con người lao động; những
vấn đề gần gũi với đời sống tình cảm, tư tưởng và các mối quan hệ của con người.
? Nhân vật nào em yêu thích nhất ? Tại sao ?
(Học sinh tự trình bày.)
* Ghi nhớ: học sinh đọc SGK-tr 118.
III. CỦNG CỐ, HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ :
- Học thuộc lòng những đoạn truyện ký mà em thích.
- Viết bài văn ngắn nói lên những suy nghĩ, thu hoạch của mình qua các bài
ký, truyện đã học.
- Tìm hiểu khái niệm: Văn bản nhật dụng.
- Chuẩn bị bài tiếp theo.
---------------------------------------------------

5