Giáo án Ngữ văn 6 bài 28: Ôn tập truyện và kí

Giáo án Ngữ văn lớp 6
Ngày soạn: 11- 4- 2013

Ngày giảng: 16- 4- 2013

Tiết :117
ÔN TẬP TRUYỆN VÀ KÝ
A PHẦN CHUẨN BỊ:
I . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
- Giúp h/s hoàn thành được những hiểu biết sơ lược về thể loại truyện ký
trong loại hình tự sự. Nhớ được nội dung cơ bản và những nét đặc sắc về nghệ
thuật cuả tác phẩm truyện ký hiên đại đã học
II. PHẦN CHUẨN BỊ:
1.Phần thầy: Đọc bài, nghiên cứu soạn bài.
2.Phần trò: Học bài cũ, đọc bài, Soạn bài.
B. PHẦN THỂ HIỆN KHI LÊN LỚP:
I. KIỂM TRA BÀI CŨ: Kiểm tra phần chuẩn bị bài cùa học sinh
II. DẠY BÀI MỚI
*Giới thiệu bài: ( 1’)
Để hệ thống và nắm được nội dung cơ bản và những nét đặc sắc của tác phẩm
truyện và ký đó là nội dung của bài hôm nay……
*Nội dung:
1. Phân loại truyện và kí
? Em hãy cho biết tên các tác phẩm truyện và ký đã học?
S

Tên tác phẩm

T
T
1

Tác

Thể loại

Nội dung

giả
Bài học đường đời Tô
đầu tiên

Truyện

Dế Mèn có vẻ cường tráng nhưng tính

Hoài

tình xốc nổi, kiêu căng, trò đùa của
Dế Mèn đã gây ra cái chết cho Dế
Choắt, Dế mèn đã rút ra bài học đầu
1


Giáo án Ngữ văn lớp 6

2

Sông

nước

Cà Đoàn

Mau
3

4

tiên cho mình.
Cảnh độc đáo của Cà Mau sông ngòi

Truyện

Giỏi

kênh rạch bủa răng chi chít. Rừng

Bửc tranh của em Tạ

Truyện

đước trùng điệp, chợ tấp nập, trù phú.
Tài năng hội hoạ tâm hồn trong sáng

gái tôi

ngắn

và lòng nhân hậu đã giúp cho anh trai

Duy

Vượt thác

Anh

vượt lên được lòng tự ái và sự tự ti

Võ

của mình
Hành trình vượt thác do Hương Thư

Truyện

Quảng

chỉ huy. Cảnh sông nước và hai bên
bờ. Sức mạnh và vẻ đẹp của con

5

Buổi

học

cuối An

cùng

6

7

Cô Tô

Cây tre Việt Nam

phông

Truyện

ngưòi trong cuộc vượt thác .
Buổi học tiếng Pháp cuối cùng hình

ngắn

ảnh thầy Ha Men qua cái nhìn của

xơ đô

Phrăng

đê
Nguyễ Ký

Vẻ đẹp tuơi sáng, phong phú của cảnh

n

sắc thiên nhiên và nét sinh hoạt cua

Tuân
Thép

người dân đảo Cô Tô
Cây tre là ngưòi bạn gần gũi, thân

Tuỳ bút

Mới

thiết của người dân Việt Nam trong
cuộc sống hàng ngày trong lao động
và trong chiến đấu. Cây tre đã trở
thành biểu tượng của đất và dâ ntộc

8

Lòng yêu nước

E ren Tuỳ bút

Việt Nam.
Lòng yêu nước khởi nguồn từ lòng

bua

yêu những vật bình thường gần gũi,
từu tình yêu gia đình, quê hương.

Lòng yêu nước được thử thách và bộc
2


Giáo án Ngữ văn lớp 6
lộ mạnh mẽ trong cuộc chiến đáu bảo
9

Lao xao

Duy

vê tổ quốc.
Miêu tả các loại chim ở đồng quê, qu

Hôì ký

Khán

đó bộc lộ vẻ đẹp sự phong phú của
htiên nhiên làng quê và bản sắc văn

hoá dân gian
? Nhìn vào bảng phân loại em thấy hồi ký có những thể loại nào?
* Truyện:
Truyện ngắn
Truyện vừa
Truyện dài
* Ký:
- Phóng sự

- Tuỳ bút
- Hồi ký
? Đặc điểm chung nhất của truyện và ký là gì?
- Đều viết băng văn xuôi.
? Bài học đường đời đầu tiên đã tả Dế Mèn như thế nào sự việc gì đã xảy ra? Thái
độ của Dế mèn trứoc sự việc ấy?
- Dế mèn có vẻ đẹp cường tráng, tính tình xốc nổi kiêu căng. Trò đùa ngốc nghếch
đã gây ra cái chết của Dế Choắt. Dế Mèn đã rút ra bài học đường đời đầu tiên.
? Qua văn bản sông nước Cà Mau em cảm nhận được điều gì về vùng đất cực nam
của tổ quốc
- Cảnh quan độc đáo của vung sông nứoc Cà Mau. Sông nứơc kênh rạch bủa răng
chi chít và cảnh chợ Năm Căn tấp nập trù phú họp ngay trên sông.
? Bức tranh của em gái tôi kể về câu chuyện gì?

3


Giáo án Ngữ văn lớp 6
- Truyện kể về cô em gái có tài năng hội hoạ có tình cảm trong sáng hồn nhiên, có
tấm lòng nhân hậu đã làm cho ngưòi anh hay ghen tị hiểu ra mặt xấu của mình.
? Văn bản vựơt thác giúp em hiểu thêm điều gì về thiên nhiên và cuộc sống con
người lao động?
-Bài văn miêu tả cảnh vượt thác trên sông Thu Bồn làm nổi bật vẻ hùng dũng và
súc mạnh của con người lao động trên cảnh thiên nhiên hùng vĩ
? Buổi học cuối cùng kể về sự việc gì?
- Kể lại buổi học tiếng Pháp cuối cùng qua đó làm nổi bật hình ảnh thầy Ha Men
và cậu học trò Phrăng đầy tâm trạng.
? em cảm nhận được gì qua bút pháp miêu tả của Nguyễn Tuân?
- Vẻ đẹp tươi sáng phong phú nơi đảo Cô Tô
? Thép Mới đã ca ngợi nhữgn phẩm chất nào của cây tre?

- Giản dị, cần cù, ngay thẳng, dũng cảm, kiên cường, bất khuất -> đó cũng là phẩm
chất của dân tộc Việt Nam.
? Em cảm nhận được gì về bức tranh thiên nhiên qua văn bản lao xao?
- Bức tranh sinh động về làng quê với thế giới các loài chim
2. Đặc điểm của truyện và ký.
? chép lại tên tác phẩm đã học vào bảng ?
Tên tác phẩm

Thể loại

Cốt

NhânN Nhân vật kể truyện

truyện
X

vật
X
X
X
X
X

Bài học đường đời đầu tiên
Truyện
Sông nước Cà Mau
Truyện
Bửc tranh của em gái tôi
Truyện ngắn

X
Vượt thác
Truyện
Buổi học cuối cùng
Truyện ngắn
Cô Tô
Ký
Cây tre Việt Nam
Tuỳ bút
Lòng yêu nước
Tuỳ bút
Lao xao
Hôì ký
? Những yếu tố nào thường chung cho cả truyện và ký?
4

X
X
X
X
X
X
X


Giáo án Ngữ văn lớp 6
- Đều thuộc loại hình tự sự. Tự sự là phương thức tái hiện bức tranh đời sống bằng
tả và kể là chính. Tác phâm tự sự đều có lời kể, các chi tiết và hình ảnh thiên nhiên,
xã hội, con người, thể hiện cái nhìn và thái độ cảu người kể.
- Truyện phân lớn dựa vào sự tưởng tượng, sáng tạo của tác giả trên cơ sở quan sát,

tìm hiểu đời sống và con ngừơi theo sự cảm nhận đánh giá của tác giả . Như vậy
những gì được kể ở trong truyện không phải là đã từng xẩy ra trong thực tế., còn kí
lại kể về những gì có thực đã từng xảy ra .
- Trong truyện thường có cốt truyện, nhân vật. Còn trong kí thường không cócốt
truyện, có khi không có nhân vật. Trong truyện và kí đều có người kể truyện hay
trần thuật, có thể xuất hiện trực tiếp dưới dạng một nhân vật hoặc gián tiếp ở ngôi
thứ ba thể hiện qua lời kể.
? Đọc ghi nhớ?
III HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC BÀI LÀM BÀI Ở NHÀ. ( 1’)
- Ôn tập nắm được nội dung cơ bản của truyện và kí, nội dung của các văn
bản.
-

Soạn bài: “ Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử”

5