Giáo án Ngữ văn lớp 6
Bài 31: Tiết 129:
Văn bản:
ĐỘNG PHONG NHA
Trần Hoàng
A. Mục tiêu bài học:
* Giúp học sinh:
- Hiểu, nắm vững văn bản nhật dụng.
- Cảm nhận được vẻ đẹp lộng lẫy, kì ảo của Động Phong Nha.
- Có thái độ yêu quí, tự hào, bảo vệ môi trường và danh lam thắng cảnh.
- Rèn luyện kĩ năng phân tích từ ngữ, hình ảnh đặc sắc.Tích hợp với phần tập làm
văn ở trình tự miêu tả, với các văn bản khác cùng viết về động Phong Nha ( Bài thơ “Động
Phong Nha” của Tố Hữu)
B. Các hoạt động dạy và học:
1. Ổn định tổ chức:
1.1 Kiểm tra sĩ số.
1.2 Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh.
2. Bài mới:
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới.
GV đặt câu hỏi để dẫn vào bài: Đến nay Việt Nam có rất nhiều di sản văn hóa,
danh lam thắng cảnh được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới. Em nào có thể
giới thiệu cho cả lớp biết các di sản đó không?
HS. Trả lời, bổ sung ý kiến,
Sau khi học sinh trả lời giáo viên chốt dẫn vào bài mới:
Các di sản văn hóa thế giới của Việt Nam gồm: Vịnh Hạ Long, Cố đô Huế, Thánh
địa Mĩ Sơn, Phố Cổ Hội An, Nhã nhạc Cung Đình Huế, Cồng Chiêng Tây Nguyên và cả
quần thể rừng quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Nói đến di sản Phong Nha – Kẻ Bàng
không thể không nói đến động Phong Nha. Để biết tại sao động Phong Nha lại được công
nhận là di sản văn hoá thế giới, thầy trò chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong tiết học này qua
văn bản " Động Phong Nha của tác giả Trần Hoàng.
1
Giáo án Ngữ văn lớp 6
Hoạt động của thầy
Hoạt động của
trò
Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu
I .Đọc – tìm hiểu chung
chung văn bản:
GV: Hướng dẫn học sinh cách đọc
văn bản :Văn bản “ Động Phong
1. Đọc:
- Nghe, nhớ để
đọc cho đúng.
Nha” là một văn bản nhật dụng.
Trong văn bản có sử dụng kết hợp các
phương thức biểu đạt như tự sự,
miêu tả, thuyết minh…Vì vậy, chúng
ta nên đọc văn bản theo giọng kể, kết
hợp với miêu tả, đặc biệt nhấn mạnh
các chi tiết miêu tả vẻ đẹp lộng lẫy, kì
ảo của Động Phong Nha.
- 3 học sinh đọc
GV: Đọc mẫu một đoạn, sau đó gọi
diễn cảm, to, rõ.
3 học sinh đọc tiếp đến hết. Cùng lúc
Cả lớp nghe đồng
đó chiếu hình ảnh về động Phong
thời
Nha .
tranh , cố gắng
quan
sát
tưởng tượng, cảm
GV: Nhận xét cách đọc của học
sinh.
Nội dung cần đạt
nhận vẻ đẹp lộng
lẫy, kì ảo của
động Phong Nha.
2
Giáo án Ngữ văn lớp 6
GV:
Trong văn bản có nhiều từ,
2. Tìm hiểu chú thích:
cụm từ là thuật ngữ chuyên môn của Một học sinh đọc
- “Đệ nhất kì quan
một số ngành. ở đây, thầy lưu ý các to rõ để cả lớp Phong Nha”
em các từ “Đệ nhất kì quan Phong nghe, nhớ. Các
- “Vân nhũ”
Nha”, “Vân nhũ”, “Nguyên sinh”, học
- “Nguyên sinh”
sinh
“Kì ảo”( Giáo viên chiếu các từ trên nghe,
lên phông)
theo
khác
dõi
- “Kì ảo”
SGK/147
GV: Giải thích thêm về từ “Phong
Nha”.( “Phong”: nhọn; lược. “Nha”:
răng. => Động Phong Nha là động
răng nhọn hay còn gọi là động răng
lược Ví với hình dáng các thạch
3. Bố cục: 3 phần
nhũ trong động.
a. Phần 1: Từ đầu…. “
? Theo em, văn bản có thể chia làm
mấy phần, nội dung mỗi phần là gì?
Trả lời cá nhân, nằm rải rác”.
GV: Sử dụng máy chiếu kiến thức nhận xét, bổ sung
lên để học sinh khắc sâu.
Giới thiệu vị trí địa lý và
và ghi nhanh kết đường vào động Phong
GV: Để hiểu rõ hơn và cảm nhận quả.
Nha.
b. Phần 2: Tiếp theo….
được vẻ đẹp của động Phong Nha,
“ nơi cảnh chùa đất Bụt”.
thầy trò chúng ta cùng tìm hiểu chi
Cảnh tượng Động
tiết văn bản theo bố cục trên.
Phong Nha.
c. Phần 3: Đoạn còn lại.
Giá trị của động Phong
Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh
Nha.
II. Tìm hiểu chi tiết văn
tìm hiểu chi tiết văn bản .
bản:
? Em hãy cho biết Động Phong Nha Cá nhân trả lời,
nằm ở đâu?
bổ sung ý kiến. Phong Nha:
GV: Giới thiệu thêm cách đi từ Hà Ghi nhanh kết quả
Nội đến động Phong Nha.
1. Giới thiệu về động
vào vở.
3
a. Vị trí: Động Phong
Nha thuộc khối núi đá vôi
Giáo án Ngữ văn lớp 6
GV: Chốt liên hệ với các hang động
Kẻ Bàng ở Tây Quảng Bình.
khác ( Động Thiên Cung ở Vịnh Hạ
Được gọi là đệ nhất kỳ
Long, động Hương Tích ở chùa
quan.
Hương) để học sinh hiểu tại sao động
Phong Nha được coi là " Đệ nhất kì
quan".
?Để vào chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Cá nhân trả lời,
động chúng ta có thể đi thế nào?
b. Đường vào động: Có
bổ sung ý kiến. hai con đường:
GV: (Chốt chuyển ý) Hai con đường Ghi nhanh kết quả
+ Đường thủy: Ngược
dẫn du khách vào thăm động Phong vào vở.
dòng sông Gianh rồi đi vào
Nha là hai con đường có phong cảnh
sông Son là đến nơi.
hết sức tươi đẹp. Có thể nói bức tranh
+ Đường bộ : Theo đường
phong cảnh hữu tình trên đường đến
số 2 đến bến sông Son rồi đi
với rừng quốc gia Phong Nha – Kẻ
thuyền khoảng ba mươi
Bàng đã gây sự chú ý nơi du khách.
phút là đến nơi.
Để thấy được vẻ đẹp của động Phong
Nha, thầy trò chúng ta cùng tìm hiểu
phần tiếp theo.
Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh
c. Toàn cảnh động Phong
tìm hiểu vẻ đẹp của Động Phong
HS quan sát , cảm Nha:
Nha:
nhận vẻ đẹp của
GV: Như vậy, chúng ta đã biết Động
động. Liên hệ đến động Phong Nha
Phong Nha thuộc tỉnh Quảng Bình ở
nội dung bài học
c1. Cảnh bên trong
Miền Trung nước ta. Vậy bây giờ
thầy mời các em cùng đến tham quan
động.(GV chiếu đoạn phim lên cho
học sinh xem để các em thấy được vẻ
đẹp của Động Phong Nha.
? Tác giả đã miêu tả động khô và
Động khô:
Cá nhân trả lời,
- Cao 200 mét.
bổ sung ý kiến.
- Xưa là dòng sông ngầm
động nước như thế nào ?
còn nay là “ những vòm đá
4
Giáo án Ngữ văn lớp 6
Nghe,
GV: Chiếu lên phông, chốt giảng:
ghi
ý trắng vân nhũ và vô số cột
chính.
đá xanh màu ngọc bích óng
ánh.”
Động nước:
- Có một con sông ngầm
dài chảy suốt ngày đêm dưới núi đá vôi.
- Nối Kẻ Bàng và khu rừng
nguyên sinh.
- Sông sâu, nước rất trong.
- Khi vào động nước phải
mang theo đèn, đuốc.
Miêu tả khái quát.
- Gồm 14 buồng thông
GV:Tổ chức cho học sinh thảo luận
nhóm các câu hỏi sau:
Lớp chia thành 4 nhau.
1.a.Em hãy cho biết động chính nhóm
để
tiến - Cấu tạo:
được tác giả miêu tả như thế nào? hành thảo luận.
+ Đá nhiều hình khối:
( tìm những chi tiết miêu tả động Nhóm 1+2 thảo khối hình con gà, khối hình
chính và nhận xét)
luận câu hỏi 1, con cóc, khối xếp thành đốt
b.Cảnh bên ngoài động có vẻ nhóm 3 + 4 thảo trúc dựng đứng, khối mang
đẹp như thế nào?
luận
câu hỏi 2. hình mâm xôi, khối mang
2. Có ý kiến cho rằng: “ Cách Đại diện ghi ra hình cái khánh, tiên ông
miêu tả của tác giả rất hợp lí, đem lại giấy sau 3 phút đánh cờ...
hiệu quả cao đối với người đọc”. Em các nhóm cử đại
có đồng ý không? Vì sao?
+ Màu sắc: Thạch nhũ
diện trình bày, các huyền ảo, lóng lánh như
nhóm khác nghe, kim cương, phong lan xanh
bổ sung .
biếc.
GV: Trình tự miêu tả của tác giả rất
+ Bãi cát, bãi đá rộng và
hợp lý. Việc miêu tả theo trình tự Học sinh nghe, đẹp.
không gian (từ xa đến gần, từ khái ghi
nhanh
ý
quát đến cụ thể ) cùng với phép liệt chính, nhớ để vận
5
Miêu tả chi tiết, đa
Giáo án Ngữ văn lớp 6
kê đã khắc họa cảnh sắc Phong Nha dụng vào bài viết dạng, phong phú, gợi tả,
vừa kì vĩ vừa hết sức gần gũi đồng văn tả cảnh.
thời kích thích trí tưởng tượng phong
sinh động, hấp dẫn.
=> Đây là động chính.
phú của du khách. Qua văn bản này
c2.Cảnh bên ngoài
một lần nữa chúng ta lại thấy trong
động:
văn miêu tả việc chọn trình tự miêu tả
- Tiếng nói, tiếng nước
hợp lí có ý nghĩa rất quan trọng đến
như tiếng đàn, tiếng chuông
sự thành công của văn bản.
nơi cảnh chùa đất Bụt.
- Như thế giới của tiên
GV bình: Dưới ngòi bút của tác giả Học sinh nghe, cảnh.
Trần Hoàng, vẻ đẹp của
động cảm thụ cái hay,
Phong Nha hiện lên vừa có nét thấy được cái đẹp
Nghệ thuật:
- Trình tự không gian
hoang sơ, bí hiểm vừa thanh thoát của động Phong ( từ xa đến gần, từ khái quát
và giàu chất thơ nhờ sự hòa tấu của Nha.
đến cụ thể ).
âm thanh " khác nào tiếng đàn,
- Biện pháp liệt kê.
tiếng chuông nơi cảnh chùa, đất
( hình khối, màu sắc, âm
Bụt." như nhà thơ Tố Hữu đã viết:
thanh)
"Mái chèo đưa ta qua rèm đá thêu
- So sánh độc đáo, gợi
hoa
hình ảnh
Ngắm những tiên nga ngực trần mơ
Sơ kết: Vẻ đẹp của động
mộng
Phong Nha là vẻ đẹp lộng
Những vị phật điềm nhiên phơi bụng
lẫy và kì ảo, vừa hoang sơ
Bên những thằng quỉ dữ nhe nanh
bí hiểm, vừa thanh thoát
Động tỏ mờ nghe gió hú luồn quanh
và giàu chất thơ.
Như sáo tự trời xanh thổi linh hồn
cho đá
Thuyền cứ trôi.. Ta ngồi nghe con
sông kì lạ
Chảy lặng thầm trong núi thẳm hang
sâu."
6
Giáo án Ngữ văn lớp 6
Hoạt động 5:Hướng dẫn học sinh
2. Giá trị của động Phong
tìm hiểu giá trị của động Phong
Nha:
Nha:
Học
sinh
phát
- Văn hóa: Là di sản văn
? Qua lời phát biểu của nhà thám hiện, đọc lại lời hóa thế giới.
hiểm Hao – yớt Lim – be và báo cáo phát biểu của ông
- Kinh tế
khoa học của Hội địa lí Hoàng gia trưởng đoàn thám
+ Du lịch.
Anh, động Phong Nha được đánh giá hiểm Hôi địa lí
+ Thám hiểm.
như thế nào?
Hoàng Gia Anh.
Định hướng: Động dài và đẹp, có
+ Nghiên cứu khoa
học.
bảy cái nhất: Hang động dài nhất,
cửa hang cao và rộng nhất,bãi cát
bãi đá rộng và đẹp nhất, hồ ngầm
đẹp nhất, hang khô rộng và đẹp
nhất,thạch nhũ tráng lệ và kì ảo nhất, Trả lời theo sự
sông ngầm dài nhất.
cảm nhận của cá
? Với vẻ đẹp của mình, động Phong nhân, bổ sung ý
Nha đã mang lại những giá trị gì?
kiến, ghi ý chính.
GV: Tổ chức cho học sinh thảo luận
để rút ra thái độ và trách nhiệm của
bản thân đối với động Phong Nha nói Học sinh làm việc
riêng các di sản văn hoá nói chung.
theo nhóm nhỏ.
=> Luôn tự hào, có ý thức
? Để động Phong Nha nói riêng và Mỗi nhóm 2 bàn bảo vệ, giữ gìn, đầu tư để
các danh lam thắng cảnh của đất làm
việc
trong phát triển kinh tế đất
nước nói chung luôn tươi đẹp, mỗi vòng 1 phút. Sau nước.
chúng ta cần làm gì?
khi thảo luận cử
GV: Chốt kiến thức, liên hệ trách đại diện trình bày
nhiệm của học sinh trong việc giữ các nhóm khác bổ
gìn, bảo vệ di sản văn hóa.
sung.
Sau khi học sinh trả lời giáo viên
Học sinh quan
chiếu đoạn phim những lời phát biểu sát phim, ghi nhớ.
7
Giáo án Ngữ văn lớp 6
của người dân Quảng Bình cho học
sinh quan sát.
Sau khi học sinh quan sát đoạn Học sinh nghe,
phim giáo viên bình mở rộng:
ghi nhớ
Những suy nghĩ trên đây của
lãnh đạo và nhân dân Quảng Bình
có lẽ cũng chính là suy nghĩ của tất
cả những người dân Việt Nam. Nếu
người dân Quảng Bình tự haò về
động Phong Nha thì tất cả chúng ta
luôn tự hào vì ở đâu trên đất nước
ta cũng có cảnh đẹp với:
" Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ
Xương
Mịt mù khói tỏa ngàn sương,
Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây
Hồ."
Hay:
" Đường vô xứ Nghệ quanh quanh,
Non xanh nước biếc như tranh họa
đồ"
Và càng tự hào bao nhiêu chúng ta
lại càng nhận thức rõ trách nhiệm
của mình trong việc giữ gìn và phát
III.Tổng kết:
huy những giá trị văn hóa tinh thần
Bằng những từ ngữ gợi
đó bấy nhiêu.
hình gợi cảm cùng với trình
Cá nhân trả lời, tự miêu tả hợp lí, tác giả
Hoạt động 6: Hướng dẫn tổng kết bổ sung các em Trần Hoàng đã giúp người
văn bản:
khác ghi lại kết đọc hiểu động Phong Nha
8
Giáo án Ngữ văn lớp 6
? Qua việc tìm hiểu văn bản, các em quả.
được xem là kì quan thứ
hiểu thêm điều gì về động Phong Nha
nhất, được UNESCO công
?
Học sinh nghe, nhận là di sản văn hóa thế
GV: Chốt nội dung tổng kết lên lắng
phông gọi 1 -2 học sinh nhắc lại.
sâu
kiến giới. Từ đó, chúng ta thêm
thức.
tự hào và thêm yêu Tổ Quốc
GV chốt toàn bài: Qua tiết học này
chúng ta đã hiểu
Việt nam giàu và đẹp.
tại sao động
Phong Nha lại được UNESCO công
nhận là di sản văn hóa thế giới.
Thầy mong rằng sau tiết học này
mỗi chúng ta lại càng tự hào hơn về
tổ quốc Việt Nam. Và thầy hi vọng
một ngày không xa chúng ta sẽ
IV. Củng cố – dặn dò:
được đặt chân đến " Đệ nhất kì
1. Củng cố: Sơ đồ củng
quan Phong Nha" để được chiêm
cố kiến thức
ngưỡng vẻ đẹp kì vĩ của nó.
Hoạt động 7: Hướng dẫn học sinh Học
củng cố và chuẩn bị bài ở nhà.
sinh
điền
thông tin chính
GV sử dụng sơ đồ để củng cố toàn bộ của bài học vào
nội dung kiến thức của bài.
giấy và dán vào
GV tổ chức cho học sinh điền vào sơ sơ đồ.
đồ những nội dung chính của bài.
( Xem phần phụ lục )
2.Dặn dò:
- Về nhà viết đoạn văn
giới thiệu động Phong Nha
Học sinh nghe, theo cảm nhận của bản thân.
ghi nhớ về nhà
GV: Ra bài tập, dặn dò công việc thực hiện.
chuẩn bị ở nhà của học sinh.
- Ôn lại nội dung bài học.
- Soạn bài " Ôn tập về dấu
câu"
9