Giáo án Ngữ văn 6 bài 13: Ôn tập chuyện dân gian

Tiết 54 :

ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
- Học sinh nắm được đặc điểm của các loại truyện dân gian đã học kể và hiểu
được nội dung, ý nghĩa các truyện đã học .
- Rèn kĩ năng tổng hợp, khái quát kiến thức.
- Giáo dục ý thức học tập,sự trân trọng những giá trị tinh thần của dân tộc.
B. CHUẨN BỊ:

- GV: SGK, SGV,Giáo án .
- HS: SGK , vở ghi bài .
- PP: Đàm thoại, vấn đáp

C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG:
* HĐ1: Khởi động
1.Tổ chức:

Sĩ số 6A...... ….....
6B.................
6C................

2. Kiểm tra:
học gì?
.

Nêu ý nghĩa truyện cười Treo biển. Từ đó em rút ra bài

3.Giới thiệu bài :

Chúng ta đã tìm hiểu nhiều thể loại truyện dân gian, mỗi thể loại có đặc

trưng riêng. Bài học hôm nay một lần nữa chúng ta cùng điểm lại từng thể loại từ
đó có thể vận dụng sáng tạo trong kể truyện tưởng tượng.

TaiLieu.VN

Page 1


*HĐ2

Ôn tập

STT

Các thể loại truyện
dân gian - Tác phẩm
Truyền thuyết

1

- Con Rồng cháu Tiên
- Thánh Gióng,
- Sơn Tinh, Thuỷ Tinh
- Bánh chưng bánh giày
- Sự tích Hồ Gươm.

Cổ tích

2

3

Khái niệm

- Là loại truyện DG kể về các nhân vật và
các sự kiện có liên quan đến lịch sử thời
qúa khứ thường có yếu tố tưởng tượng kỳ
ảo.
- Thể hiện thái độ đánh giá của nhân dân
đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử
đượcc kể.
- Có cốt lõi là sự thật lịch sửNgười nghe,
đọc tin là có thật

- Thạch Sanh,

- Là loại truyện DG kể về cuộc đời 1 số
kiểu nhân vật quen thuộc (bất hạnh, mồ
côi, con riêng).

- Em bé thông minh,

- Thường có yếu tố hoang đường, kỳ ảo

- Cây bút thần,

- Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân
về chiến thắng cuối cùng của cái thiện
- Ông lão đánh cá & con trước cái ác, sự công bằng với bất công,
cá vàng.

công lý XH
- Sọ Dừa .

- Người kể, nghe tin là câu chuyện có thật

Ngụ ngôn

- Là loại truyện DG kể bằng văn xuôi hoặc
văn vần mượn chuyện loài vật, đồ vật, nói
bóng gió, kín đáo truyện con người

- Ếch ngồi đáy giếng
- Thầy bói xem voi
-Chân,Tay,Tai,Mắt,
TaiLieu.VN

- Nhằm khuyên nhủ, răn dạy bài học trong
cuộc sống.

Page 2


Miệng.

- Có ý nghĩa ẩn dụ, ngụ ý.

- Đeo nhạc cho Mèo
Truyện cười

- Là loại truyện kể về những hiện tượng

đáng cười trong cuộc sống

- Treo biển,
4

- Lợn cưới áo mới.

-Tạo tiếng cười mua vui hoặc phê phán
những thói xấu trong XH
- Có yếu tố gây cười để hướng con người
đến điều tốt đẹp.

* HĐ3

II. Luyện tập
- Đọc diễn cảm lại truyện em thích .
- Kể lại truyện theo yêu cầu của giáo viên .
- Học sinh đọc và kể lại truyện .
- Giáo viên theo dõi, nhận xét góp ý .

* HĐ4: 4. Củng cố :

- Thế nào là .truyện truyền thuyết, cổ tích, cười, ngụ ngôn
- Kể tên truyện theo thể loại đã học, đọc ở lớp 6.

5. Dặn dò:

- Học thuộc khái niệm, làm bài tập 3,4 sgk ( 135 ) .

******************************************

TaiLieu.VN

Page 3


Tiết 55 :

ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
- Học sinh tiếp tục nắm được đặc điểm của các loại truyện dân gian đã học kể và
hiểu đượcsự giống và khác nhau giữa 4 khái niệm của các truyện đã học .
- Rèn kĩ năng tổng hợp, so sánh, khái quát kiến thức.
- Giáo dục ý thức học tập, sự trân trọng những giá trị tinh thần của dân tộc.
B. CHUẨN BỊ:
- GV: SGK, SGV,Giáo án .
- HS: SGK , vở ghi bài .
- PP: Đàm thoại, vấn đáp
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG:
* HĐ1: Khởi động
1.Tổ chức:

Sĩ số 6A...... ….....
6B.................
6C................

2. Kiểm tra:

- Thế nào là .truyện truyền thuyết ? Cổ tích ?

3.Giới thiệu bài
*HĐ2
Hoạt động dạy và học

TaiLieu.VN

Ôn tập
Nội dung cần đạt

Page 4


I. So sánh giống và khác nhau:
1, Truyền thuyết và cổ tích:
*Giống:
Từ những đặc điểm rút ra sự - Đều là thể loại tự sự của văn học dân gian.
giống và khác nhau của 2 thể loại
- Đều có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo
truyền thuyết và cổ tích?
- Có mô típ giống nhau như sự ra đời thần
kỳ,nhân vật chính có tài năng phi thường …
*Khác:
Truyền thuyết

Cổ tích

- Là truyện kể về các
nhân vật và sự kiện
lịch sử trong quá
khứ.

- Kể về cuộc đời của
một số kiểu nhân vật
quen thuộc( bất
hạnh, mồ côi, tài
năng)…

- Có yếu tố tưởng
- Có cơ sở lịch sử có tượng, kỳ ảo .
cốt lõi sự thật lịch sử
.
- Thể hiện, ước mơ,
niềm tin của nhân
- Thể hiện thái độ, dân về cuộc đấu
cách đánh giá của tranh Thiện - ác, tốt
nhân dân về nhân đối với xấu, sự công
vật, sự kiện lịch sử.
bằng đối với bất
công .
- Người kể người
nghe không tin câu
chuyện là có thật .

TaiLieu.VN

Page 5


- Người đọc, người
nghe tin truyện là có

thật (dù có chi tiết kì
ảo)
2, Truyện cười & Ngụ ngôn:
*Giống: - Có yếu tố gây cười
So sánh điểm giống và khác nhau
giữa truyện cười và truyện ngụ
ngôn?

- Ngắn, hàm xúc
- Nội dung chế giễu, phê phán các
hành động và ứng sử trái với thực tế .
*Khác:
Truyện cười

Ngụ ngôn

- Là loại truyện kể về
những hiện tượng
đáng cười trong cuộc
sống

- Là truyện mượn
chuyện về loài vật,
đồ vật hoặc chính
con người để nói
bóng gió kín đáo
chuyện con người
-Mục đích :

- Mục đích :

Nhằm khuyên nhủ,
răn dạy người ta bài
học nào đó trong
cuộc sống.

- Có yếu tố ẩn dụ,
Nhằm tạo ra tiếng ngụ ý .
cười mua vui hoặc
phê phán những thói
hư tật xấu trong xã
TaiLieu.VN

Page 6


hội .
- Có yếu tố gây
cười .
II. Luyện tập 1 số nôi dung:
*HĐ 3

a, Tìm một số cốt lõi lịch sử qua truyện truyền
thuyết?

* Truyện Thánh Gióng:
Tìm một số cốt lõi lịch sử qua
truyện truyền thuyết
- Liên quan đến đời vua Hùng thứ 6.
- Giặc Ân xâm lược nước ta.

b, Các yếu tố kì ảo trong truyện Cổ tích đã học
Chỉ ra các yếu tố kì ảo trong - Cá vàng nói tiếng người. - Niêu cơm thần
truyện Cổ tích đã học
- Cây đàn thần
- Cây bút thần
Đọc hoặc diễn theo vai

c, Chuyển “Thầy bói xem voi” Kịch
- Cử người dẫn chuyện
- 5 học sinh đóng vai thầy bói

* HĐ4: 4. Củng cố :
5. Dặn dò:

- Đặc điểm các thể loại truyện dân gian đã học.
- Học kỹ nội dung đã ôn tập.
- Tập kể sáng tạo các truyện cổ tích, truyền thuyết.
- Soạn bài: "Con hổ có nghĩa".

TaiLieu.VN

Page 7