Giáo án Ngữ văn 6 bài 4: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự

Tit 15 + 16:

TèM HIU V CCH LM BI
VN T S

A. MC TIấU BI HC: Giúp học sinh:
- Biết tìm hiểu đề văn tự sự và cách làm bài văn tự sự.
B. CHUN B:
Giáo + Soạn bài
viên:
+ Đọc sách giáo viên và sách bài soạn.
+ Bảng phụ viết các đề văn
Học + Soạn bài
sinh:
C. CC BC LấN LP:
1. ổn định tổ chức.
2. Kim tra bi Ch l gỡ? Dn bi ca bi vn t s gm my phn?
c:
Lm bi tp 2
3. Bi mi

TaiLieu.VN

*.
Gii
thiu
bi

Trc khi bt tay vo vit bi vn t s ta cn
phi cú nhng thao tỏc gỡ? Lm th no vit
c bi vn t s ỳng v hay? Bi hc hụm

nay s giỳp cỏc em hiu rừ iu ú.

Page 1


*. Bài mới
Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động Hướng dẫn HS tìm hiểu đề
1:

I. đề, tìm hiểu đề và cách làm
bài văn tự sự:

- GV treo bảng phụ

1. Đề văn tự sự:

- HS đọc các đề

- Lời văn đề 1 nêu ra những yêu - HS trả lời
cầu gì về thể loại? Nội dung?

a. Ví dụ: Các VD trong SGk - Tr
47
* Nhận xét:

- Lời văn đề 1 nêu ra các yêu
cầu
+ Thể loại: kể

- Các đề 3,4,5,6 không có từ kể
có phải là đề tự sự không? Vì
sao?

- Đó là sự việc gì? Chuyện gì?
Hãy gạch chân các từ trọng tâm
của mỗi đề?

- Trong các đề trên, em thấy đề
nào nghiêng về kể người?
- Đề nào nghiêng về kể việc?
- Đề nào nghiêng về tường
TaiLieu.VN

+ Nội dung: câu chuyện em
thích
+ Ngôn ngữ: Lời văn của em
- Các đề 23,4,5,6 không có từ kể
nhưng vẫn là đề tự sự vì đề yêu
cầu có chuyện, có việc.
- Gạch chân các từ trọng tâm
trong mỗi đề:
Chuyện về người bạn tốt,
chuyện kỉ niệm thơ ấu, chuyện
sinh nhật của em, chuyện quê
em đổi mới, chuyện em đã lớn.

- Trong các đề trên:
Page 2


thuật?

+ Đề nghiêng về kể người: 2,6

- Ta xác định được tất cả các
yêu cầu trên là nhờ đâu?

+ Đề nghiêng về kể việc: 3,4,5
+ Đề nghiêng về tường thuật:
3,4,5

* GV: Tất cả các thao tác ta vừa
làm: đọc. gạch chân các từ
trọng tâm, xác định yêu cầu về
nội dung... là ta đã thực hiện
bước tìm hiểu đề.

- Muốn xác định được các yêu
cầu trên ta phải bám vào lòi văn
của đề ra.

- Vậy em hãy rút ra kết luận:
khi tìm hiểu đề ta cần phải làm
gì?
* GV: Đề văn tự sự có thể diễn
đạt thành nhiều dạng: tường

thuật, kể chuyện, tường trình;
- HS rút ra nghi
có thể có phạm vi giới hạn hoặc
nhớ
b. Ghi nhớ: SGK - Tr48
không giới hạn. cách diễn đạt
các đề khác nhau: lộ hoặc ẩn.
- Đọc ghi nhớ 1

- HS đọc ghi nhớ
Hoạt động Tìm hiểu cách lập ý
2:
- Gọi HS đoc đề
TaiLieu.VN

2. Cách làm bài văn tự sự:

- HS đọc

Cho đề văn: Kể một câu chuyện
Page 3


em thích bằng lời văncủa em.
- Đề đã đưa ra yêu cầu nào
buộc em phải thực hiện?

a. Tìm hiểu đề:
- Thể loại: kể
- HS trả lời

- Sau khi xác định yêu cầu của
đề em dự định chọn chuyện nào
để kể?
- Em chọn truyện đó nhằm thể
hiện chủ đề gì?
* GV: VD nếu em chọn truyện
Thánh Gióng em sẽ thể hiện nội
dung gì trong số những nội
dung nào sau đây:
- Ca ngợi tinh thần đánh giặc
quyết chiến, quyết thắng của
Gióng.

- Nội dung: câu chuyện em thích
b. Lập ý: Có thể:

- HS lựa chọn

- Lựa chọn câu chuyện ST, TT
+ Chọn nhân vật
+ Sự việc chính: St chiến thắng
TT.
- Nếu là chuyện TG thì là tinh
thần ưuyết chiến của Gióng.
- Hay Sự tích hồ Gươm nên
chọn sự việc trả kiếm.

- Cho thấy nguồn gốc thần linh
của nhân vật và chứng tỏ truyện

là có thật.
- Nếu định thể hiện nội dung 1
em sẽ chọn kể những việc nào?
Bỏ việc nào?
- Như vậy em thấy kể lại truyện
có phải chép y nguyên truyện
trong sách không? Ta phải làm
thế nào trước khi kể:
- Tất cả những thao tác em vừa
làm là thao tác lập ý.

TaiLieu.VN

Page 4


- Vậy em hiểu thế nào là lập ý?

- HS trả lời nội
dung ghi nhớ 2
Hoạt động Tìm hiểu cách lập dàn ý:
3:
- Với những sự việc em vừa tìm - HS trả lời
được trên, em định mở đầu câu
chuyện như thế nào?

c. Lập dàn ý: Truyện TGióng

- Phần diễn biến nên bắt đàu từ
đâu?

* Thân bài:

* Mở bài: Giới thiệu nhân vật:

- TG bảo vua làm cho ngựa sắt,
roi sắt.
- TG ăn khoẻ, lớn nhanh.
- Khi ngựa sắt và roi sắt được
đem đến, TG vươn vai...
- Roi sắt gẫy lấy tre làm vũ khí

- Phần kết thúc nên kể đến chỗ
nào?
- Ta có thể đảo vị trí các sự việc
TaiLieu.VN

- Thắng giặc, gióng bỏ lại áo
giáp sắt bay về trời
* KL: Vua nhớ công ơn phong là
Phù Đổng thiên Vương và lập
Page 5


c khụng? Vỡ sao?

n th ngay ti quờ nh.

* GV: Nh vy vic sp xp cỏc
s vic k theo trỡnh t m thõn - kt ta gi l lp dn ý. K

chuyn quan trng nht l bit
xỏc nh ch bt u v kt
thỳc.
- Vy th no l lp dn ý?

d. Vit bi: bng li vn ca
mỡnh

- Mun lm bi vn hon chnh
khi ó lp dn ý ta phi lm th
no?

* M bi

* GV: Lu ý vit bng li vn
ca mỡnh tc l din t, dựng - HS tr li
t t cõu theo ý mỡnh, khụng
l thuc sao chộp li vn bn
ó cú hay bi lm ca ngi
khỏc.

* Thõn bi
* kt lun

- T cỏc ý trờn, em hóy rỳt ra
cỏch lm mt bi vn t s?

* Ghi nh: SGK - Tr48
- HS c ghi nh

Hot ng Tit 2: Hng dn HS thc hnh
4
- GV nhận xét

TaiLieu.VN

II. luyn tp:

- HS viết vào Bài tập: Hãy viết hoàn
giấy nháp sau chỉnh câu chuyện TG
đó trình bày,
Page 6


nhận xét bổ bằng lời văn của em.
sung.
* Mở bài
- Cách 1: Nói đến chú bé
lạ
Đời Hùng Vơng thứ sáu,
ở làng Gióng có hai vợ
chồng ông lão sinh đợc
một đứa con trai. đã lên
3 mà không biết nói, biết
cời, biết đi.
- Cách 2: Giới thiệu ngời
anh hùng
TG là vị anh hùng
đánh giặc nổi tiếng
trong truyền thuyết đã

lên ba mà TG không biết
nói, biết cời, biết đi.
- Cách 3: Nói tới sự biến
đổi của Gióng
Ngày xa giặc Ân
xâm phạm bờ cõi nớc ta,
vua sai sứ giả đi cầu ngời
tài đánh giặc. Khi tới làng
Gióng, một đứa bé lên ba
mà không biết nói, biết cời, biết đi tự nhiên nói đợc, bảo bố mẹ mời sứ giả
vào. Chú bé ấy là TG.
4. Hớng dẫn học tập:

TaiLieu.VN

Page 7


- Häc bµi, thuéc ghi nhí.
- Hoµn thiÖn bµi tËp.
- TËp lËp dµn ý mét sè ®Ò kÓ chuyÖn tù chän
- So¹n: Sä Dõa.

TaiLieu.VN

Page 8