Giáo án Ngữ văn 6 bài 5: Sọ Dừa

Tiết 17 :

SỌ DỪA .

I. Mục tiêu cần đạt .
- Giúp học sinh hiểu được thế nào là truyện cổ tích ,hiểu được giá trị nội dung
,nghệ thuật và ý nghĩa của truỵện Sọ Dừa và một số đặc điểm tiêu biểu của kiểu
nhân vật mang lốt
xấu xí .
- Rèn kỹ năng tóm tắt truyện ,kỹ năng phân tích chi tiết truyện bằng truyện cổ tích .
- Giáo dục các em biết yêu thương đồng bào với những cảnh ngộ éo le ,yêu chính
nghĩa ghét gian tà ,tin yêu cuộc sống .
II. Chuẩn bị .
- Thầy : Chuẩn bị tranh minh hoạ ,nghiên cứu bài dạy .
- Trò : Tìm hiểu trước bài học ,tập đọc diễn cảm ,kể tóm tắt truyện .
III. Tiến trình hoặt động dạt và học .
A. Ổn định tổ chức (1') : Kiểm tra số lượng .
B. Kiểm tra bài cũ (4') .
? Kể tóm tắt truyện " Sự tích Hồ Gươm " ?Việc đòi gươm và trả lại gươm có ý
nghĩa gì ?
C. Bài mới .
Gv giới thiệu bài : Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam ,truyện cổ tích cũng
là loại truyện có nhiều người ưa thích , trong loại truyện này ,có những truyện
người mang lốt vật ,lốt quái ,thông minh ,giỏi giang trước bị coi thường ,sau mới
được hưởng hạnh phúc ,So Dừa là một trong những truyện như thế .để hiểu được
dụng ý của dân gian khi sáng tạo truyện cổ tích giờ học hôm nay chúng ta cùng tìm
hiểu văn bản : Sọ Dừa .

TaiLieu.VN

Page 1

Gv cho học sinh tìm hiểu phần chú thích sgk/53 .
? Qua sự chuẩn bị bài ở nhà em cho biết thế nào là truyện
cổ tích ? :

I.Giới thiệu văn bản
(5').
*Khái niệm .sgk/53

- Truyện cổ tích là loại truyện dân gian kể về cuộc đời
của một số kiểu nhân vật quen thuộc :
+ Nhân vật bất hạnh như người mồ côi ,con riêng ,người
em út ,người có hình dạng xâu xí .
+ Nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch .
+ Nhân vật là nhân vật biết nói năng hành động tính cách
như con người
- Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường thể hiện
ước mơ ,niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng
của cái thiện đối với cái ác ,cái tốt đối với cái xấu ,sự
công bằng đối với sự bất công .
Gv đưa bảng phụ hoặc đèn chiếu khái niện truyện cổ tích
Gv gọi học sinh đọc .
?Sọ Dừa thuộc loại truyện cổ dân gian nào ?

? Nhân vật trong truyện thuộc kiểu nhân vật nào ?

* Văn bản Sọ Dừa
thuộc loại truyện cổ
tích .

- Nhân vật thuộc vào
loại có hình dạng xấu

TaiLieu.VN

Page 2


xí bất hạnh .
Gv nêu yêu cầu đọc : đây là văn bản truyện cổ tích lên khi II. Đọc và tìm hiểu bố
đọc cần đọc giọng chậm rãi ,bình tĩnh ,thay đổi giọng phù cục văn bản (10').
hợp từng nhân vật :Sọ Dừa ,Phú ông ,bà mẹ .
1. Đọc và kể .
Gv đọc mẫu đoạn truiyện từ đầu đén đặt tên cho nó là Sọ
Dừa .sgk/50.
? Nêu nội dung đoạn cô vừa đọc ?
- Sự ra đời của Sọ Dừa .
Gv Sọ Dừa ra đời và lớn lên như thế nào? Em đọc tiếp
đoạn truyện từ " Lớn lên .......cho chàng " sgk/51.
? Nhận xét đoạn bạn vừa đọc ?
?Nêu nội dung đoạn bạn vừa đọc ?
- Sọ Dừa đi ở và chăn bò cho phú ông .
Gv khi SọDừa đi ở và chăn bò cho Phú ông nảy sinh tình
cảm với cô út như thế nào một em đọc tiếp đoạn truyện
từ chỗ "Cuối mùa ở .......vừa ghen tức sgk/51.
? Nêu nội dung đoạn truyện bạn vừa đọc ?
- Sọ Dừa muốn hỏ con gái phú ông làm vợ .
Gv Khi lấy cô út làm vợ ,hai vợ chồng Sọ Dừa sống với
nhau như thế nào và chuyện gì đã xảy ra đối với họ .Em
đọc tiếp đoạn truyện "Hai vợ chồng Sọ Dừa .........đảo

hoang vắng sgk/52.
Gv nhận xét học sinh đọc .
?Đoạn truyện bạn vừa đọc kể về nội dung gì ?

TaiLieu.VN

Page 3


- Sọ Dừa phải xa vợ đi sứ .
? Sau khi đi sứ trở về truỵện gì xảy ra đối với Sọ Dừa ,em
chú ý đoạn còn lại .
? Đọc đoạn truyện còn lại ?Nêu nội dung đoạn truyện vừa
đọc ?
- Vợ chồng Sọ Dừa gặp nhau ,hai cô chị bỏ đi biệt xứ .
Gv cho học sinh giải nghĩa một số từ khó sgk ,theo dõi
phần chú thích sgk giải nghĩa những từ sau .
+ Phú ông : Người giàu có .
+ Phàm trần : Cõi trần tục ,cõi đời trên thế gian .
+ Gia nhân : Người giúp việc trong nhà .
+ Đi sứ :đi giao thiếp với nước ngoài theo lệnh của vua .
Gv trong văn bản còn một số từ khó trong qua trình phân
tích ta sẽ tìm hiểu .
? Qua phần đọc của bạn và sự chuẩn bị bài ở nhà ,em hãy
chỉ ra những sự việc chính trong văn bản ?
- Sọ Dừa ra đời .
- Sọ Dừa đi ở trăn bò cho phú ông .
- Sọ Dừa lấy con gái út phú ông ,Sọ Dừa đi học ,thi đỗ
trạng ,điư sứ .
- Vợ Sọ Dừa gặp nạn dạt vào đảo hoang .

- Vợ chồng Sọ Dừa gặp nhau ,mở tiệc mừng .Hai cô chị
bỏ đi biệt xứ .
? Dựa vào những sự việc chính ,em hãy kể tóm tắt

TaiLieu.VN

Page 4


truyện .
- Gọi 1-2 học sinh khá kể tóm tắt .
Gv nhận xét .
? Văn bản Sọ Dừa được viết theo phương thức biẻu đạt
chính nào ?
- Tự sự ? Vì sao em biét đây là văn bản tự sự /
- Vì các sự việc được trình bày theo một trình tự nhất
định ,sự việc nào diễn ra trước kẻ trước ,sự việc nào diễn
ra sau kể sau .
? Văn bản được trình bày theo trùnh tự nào ?
- Trình tự thời gian .
? Chú ý các sự việc trên bảng, em cho biết văn bản được
chia làm mấy phàn ? Nêu giới hạn từng phần ?
- Văn bản chia làm 3 phần .

2. Bố cục của văn
TaiLieu.VN

Page 5

bản .
- Văn bản chia làm 3
phần .
+ Phần 1 : " từ
đầu ............đặt tên cho
nó là sọ dừa ". Sự ra
Gv cô đồng ý với cách chia đoạn của bạn thành 3 phần và đời của Sọ Dừa .
3 phần này tương ứng với ba phần : Mở đầu câu
chuyện ,diễn biến truyện ,kết thúc truyện ,chúng ta sẽ đi
+ Phần 2: Từ chỗ " lớn
tìm hiểu văn bản theo bố cục này .
lên ..............đảo hoang
vắng " . Sọ Dừa đi ở
Gv lưu ý cho học sinh ,đây là bố cục của một văn bản tự
chăn bò ,lấy vợ ,đỗ
sự chứ không phải bố cục của một bài văn tự sự ,các em
trạng ,đi sứ .
cần phân biệt rõ tránh nhầm lẫn .
+ Phần 3. Còn lại . Vợ
? Đọc đoạn mở đầu truyện ?
chồng Sọ Dừa gặp
nhau ,hai cô chị bỏ đi
? Theo dõi truyện và cho biết Sọ Dừa sinh ra trong hoàn
biêtẹ xứ .
cảnh nào ?
III. Tìm hiểu chi tiết
- Bà mẹ uống nước ở một cái sọ dừa bên gốc cây và có
văn bản ( 20') .
thai .
1. Mở đầu câu

? Em có nhận xét gì về sự thụ thai đó /
chuyện .
Gv cho học sinh nhận xét bài của bạn .

- Sọ Dừa được thụ thai trong hoàn cảnh kì lạ .
? Gia đình Sọ Dừa có hoàn cảnh như thế nào ?
- Nghèo ,cha mẹ đi ở ,ngoài 50 vẫn chưa có con .
- Sọ Dừa chưa sinh ra đã mất cha .
? Sọ Dừa được ra đời với hình dạng như thế nào ?
- Không chan ,không tay ,tròn như quả dừa .
? Qua chi tiết này ,em có nhận xét gì về hình dáng của Sọ

TaiLieu.VN

Page 6


Dừa khi mới sinh ra ?
- Dị hình ,dị dạng ,xấu xí .
? Qua những chi tiết trên ,em thấy mở đầu cau chuyện
giới thiệu với chúng ta điều gì ?

? Tìm một vài chi tiết nói về sự kì lạ của Sọ Dừa ?
- Bà mẹ uống nước trong cái gáo dừa và thụ thai ,sinh ra
Sọ Dừa .
? Ngoài ra mở đầu truyện còn giới thiệu với chúng ta điều
gì nữa ?
? Vì sao lại gọi là dị hình ,dị dạng ?

- Giới thiệu Sọ Sừa

được thụ thai trong
hoàn cảnh kì lạ .

- Vì sinh ra không chân ,không tay ,tròn như quả dừa .
? Nếu em được tận nhìn thấy Sọ Dừa em có cảm nhận
gì ?
- Thấy rất sợ .
- Giới thiệu Sọ Dừa ra
đời kỳ lạ ,dị hình ,dị
? Em hãy so sánh câu nói đầu tiên củe Sọ Dừa với câu nói dạng ,xâu xí
đầu tiên của Thánh Gióng ?
- Thấy thương cảm cho bà mẹ Sọ Dừa .

- Thánh Gióng : Xin đanh giặc cứu nước .
- Sọ dừa : Xin mẹ đừng vứt con đi .
? Với câu nói ấy của Sọ Dừa gợi cho em cảm nghĩ gì ?
- Làm mọi người mủi lòng thương xót ,thể hiện niềm tin
yêu cuộc sống .
Gv: Trước lời van xin tha thiết của đứa con mình đứt ruột
TaiLieu.VN

Page 7


sinh ra ,mẹ Sọ Dừa đã để con lại và đặt tên là Sọ Dừa ?
Vì sao Vậy ?
- Vì Sọ Dừa ra đời có hình hài tròn như một quả dừa lên
mẹ mới đặt tên như vậy .
Gv:Câu nói cảu Sọ Dừa bình dị mà cảm đọng và giàu ý
nghãi ,có lẽ cái lí ,cái tình ,đều bình thường và đều kỳ

diệu ,đều tiềm ẩn trong câu nói đó .
+ bình thường bởi đó là câu nói ,lời van xin của đứa con
khi biết ý định mẹ muốn vứt bỏ nó .
+ Kì lạ vì đó là một quái thai ,vừa sinh ra đã nói thấu tình
đạt lý .
+ Nghe nói như vậy bà mẹ nào mà nỡ lòng vứt bỏ ,bởi
bên trong cái dị hình ,dị dạng có cí bình thường ,tiếng nói
của con người ,nếu thêm tiếng nói thì cái cục thịt kia chỉo
là quai thai đáng sợ .
Và ở đây với bất hạnh của Sọ Dừa ,nhân dân xưa đã ướng
người đọc chú ý đến những người nghèo ,những đứa trẻ
khoong may mắn từ lúc lọt lòng .
? Em hãy so sánh sự ra đời của các nhânvật trong những
văn bản đã học :Thánh Gióng ,con Rồng Cháu Tiên ,Sọ
Dừa ?
- Họ đều sinh ra trong hững hoàn cảnh kì lạ ,khác thường
nhưng mỗi người mỗi vẻ .
- Tuy nhiên có những đặc điểm khác nhau ở chỗ những
người kia sinh ra đã khoe mạnh ,đẹp đẽ ,còn Sọ dừa lại
phải mang lốt quái thai gơm giếc .đó cũng chính là hoàn
cảnh đặc biệt ,bất hạnh đầu tiên của Sọ Dừa .
Gv: Vậy ,với vẻ ngoài xấu xí ấy ,cuộc đời Sọ Dừa sẽ ra
sao ,giờ sau chúng ta tìm hiểu tiếp .

TaiLieu.VN

Page 8


D. Củng cố (3') .

? Hãy kể lại tom tắt sự ra đời của Sọ Dừa ?
? Qua sự ra đời khác thường của Sọ Dừa ,em hiểu nhân dân xưa bày tỏ thái độ gì ?
- Nhân dân muốn quan tâm đến kiếp người đau khổ ,thấp hèn nhất về dáng vẻ bề
ngoài .
E. Hướng dẫn về nhà (2').
- Kể lại truyện bằng ngôn ngữ của mình .
- Tìm những chi tiết kỳ lạ - nêu ý nghĩa của những chi tiết ấy .
- Tìm hiểu tiếp phần còn lại .
IV. Rút kinh nghiệm .

.........................................................................

TaiLieu.VN

Page 9


Tiết 18

SỌ DỪA (tiếp ).
Ngày soạn :

Ngày dạy :

I. Mục tiêu cần đạt :
- Thực hiện tiếp như tiết 17.
II/ Chuẩn bị : + Thầy : Nghiên cứu soạn bài.
+ Trò : Đọc tiếp phần còn lại.
III/ Tiến trình tổ chức dạy và học.
A. Ổn định tổ chức: Kiểm tra số lượng.

B. Kiểm tra bài cũ.
? Kể lại đoạn mở đầu truyện ? Kể về hình dạng Sọ dừa, nhân dân xưa muốn nói
đến con người nào trong xã hội?
C. Bài mới .

- Gọi Hs đọc " Lớn lên .... đem cho chàng "
? Nêu nội dung chính của đoạn truyện?

2, Diễn biến truyện.

GV: Sọ dừa lớn lên mà vẫn chẳng khác lúc nhỏ , cứ lăn
lông lốc, chẳng được việc gì, khi đó mẹ Sọ dừa có tâm
trạng như thế nào?

a, Sọ dừa ở chăn bò
( 7' )

- Bà buồn lắm và than phiền.

TaiLieu.VN

Page 10


? Theo em " tích sự " mà bà mẹ muốn nói tới là gì?
- Sọ dừa chẳng làm được ích lợi gì , muốn mãi mà
chẳng có kết quả gì.
? Em hiểu như thế nào về tâm trạng bà sau lời than phiền
đó?
- Thất vọng về con.

GV: Với bà cuộc đời nghèo khổ , hiếm hoi chồng mất là
những nỗi khổ chồng chất , bà chỉ còn le lói một hi vọng
nhỏ vào đứa con yêu quí thế mà đứa con lại chẳng được
như bà mong muốn , chẳng đỡ đần bà được gì.
? Trước lời than phiền của mẹ , Sọ dừa có phản ứng như
thế nào?
- Xin với mẹ cho đi ở chăn bò.
? Phản ứng đó chứng tỏ Sọ dừa là người như thế nào?

? Khi mẹ Sọ Dừa sang hỏi phú ông cho con mình đi ,
phú ông có thái độ như thế nào? Vì sao?
- Ngần ngại vì cả đàn bò mà giao cho thằng người không
ra người , ngợm không ra ngợm ấy , chăn dắt làm sao.
GV: Nhưng rồi tính qua tính lại , phú ông đã nhận lời và
nghĩ nuôi Sọ dừa chẳng tốn lớn , công sá chẳng là bao.
- Hs đọc đoạn " Thế là Sọ dừa ...mừng lắm" . / 50

- Sọ Dừa là đứa trẻ
ngoan , rất yêu thương
mẹ , muóon đỡ đần giúp
đỡ mẹ bớt khổ .

? Nêu nội dung chính của đoạn?
? Câu nào thể hiện nội dung chính của đoạn?

TaiLieu.VN

Page 11

nó đứng ở vị trí nào trong câu?
GV: Câu văn thể hiện tập trung nhất nội dung chính của
một đợn người ta gọi là câu chủ đề , đặc điểm của câu
này như thế nào giờ sau chúng ta tìm hiểu .

- Sọ Dừa chăn bò rất
giỏi

? Với tình trạng như vậy , Sọ dừa đã chăn bò bằng cách
nào?
- Hàng ngày lăn sau đàn bò ra đồng , toói đến lăm sau
đàn bò về chuồng , con nào con ấy no căng .
? Em có nhận xét gì về Sọ dừa qua việc chăn bò?

GV: Và vì chăn bò được việc , Sọ dừa đã khiến phú ông
hài lòng.
GV: Đến ngày mùa , tôi tớ phải ra đồng hết , 3 cô gái
phú ông phải thay nhau mang cơm cho Sọ dừa , hai cô
chị hắt hủi ác nghiệt với Sọ dừa,
? Vây còn cô út , cô có thái độ như thế nào?
- Hiền lành , thương ngươig , tử tế với Sọ dừa.
? Do hiền lành tử tế với người, cô út đã phát hiện ra điều - Sọ dừa chăn bò rất độc
đáp kỳ lạ. Thể hiện bản
gì?
chất của Sọ dừa , yêu
- Sọ dừa ngồi trên võng đào thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ. lao động không sợ khó,
sợ khổ
? Từ " khôi ngô " em đã gặp ở văn bản nào? được hiểu
nghĩa là gì?
- Vẻ mặt thông minh, sáng sủa.

? Đây là cách giải nghĩa từ nào đã học?

TaiLieu.VN

Page 12


- Đưa ra từ đồng nghiã với từ đã học được giải thích.
? Đến đây em hiểu vì sao Sọ dừa có thể chăn bò giỏi?
- Sọ dừa cần cù.

- Sọ dừa thổi sáo hay.

Gv; Sau nhiều lần chứng kiến, cô út đã nghĩ như thế nào
về Sọ dừa?
- Không phải là người " phàm trần "
? Vậy " phàm trần " là người như thế bào?
- Cõi trần tục , cõi đời trên thế gian.
Gv : Không phải người phàm trần nghĩa là Sọ dừa không
phải là người bình thường như mọi người . Nghĩ như vậy
nên từ đó cô út đem lòng yêu Sọ dừa , có của ngon vật lạ
đều dấu đem cho Sọ dừa. Tình cảm của cô út có được
Sọ Dừa đáp lại hay không em hãy đọc sgk từ chỗ.
" Cuối mùa ... Ghen tức / 51"
? Đoạn truyện kể về việc gì?
GV: Cuối mùa , Sọ dừa dục mẹ sang hỏi con gái Phú ông
làm vợ.
? Em có nhận xét gì về tình huống này?
Vì sao?
- Bất ngờ , thú vị , vì Sọ dừa không ra người ra ngợm.

- Sọ dừa nghèo khó mà dám hỏi con nhà giàu.
GV: Trong xã hội xưa, có sự phân biệt giữa kẻ giàu
người nghèo, hỏi vợ gả chòng là phải môn đăng hậu đối .
Vì thế việc Sọ dừa hỏi con gái Phú ông là việc làm "
Đũa mốc mà đòi chòi mâm son".
TaiLieu.VN

Page 13


Mẹ Sọ dừa vô cùng sửng sốt còn Phú ông cười mỉa mai . b, Sọ dừa lấy vợ.
? Em hiểu gì về cái cười mỉa mai của phú ông?
GV. Tuy vậy phú ông vẫn thách cưới , Phú ông thách
cưới 1 chĩnh vàng cốm,
? Em có nhận xét gì về lễ thách cưới của Phú ông?
GV. Lễ vật ấy đến con vua, cháu chúa cũng khó lòng
thực hiện được, huống chi mẹ con người đi ở lần hồi
từng bữa như Sọ Dừa. Phải chăng cố tình đưa ra sự
thách cưới ấy Phú ông hi vọng Sọ Dừa sẽ vì nghèo mà từ
bỏ ý định. Thế nhưng điều gì bất ngờ đã đến với Phú
ông?
- Đúng ngày hẹn, Sọ Dừa mang đầy đủ lễ vật, có cả chục
gia nhân mạng lễ rất trịnh trọng.
? Nhờ đâu mà Sọ Dừa có được những thứ đó?
- Nhờ phép lạ của bản thân .
GV: Theo mô tip của truyện cổ tích thì khi nhân vật lâm
vào hoàn cảnh bế tắc thì thường là lúc được sự giúp đỡ
của những lực lượng thì khi nhân vật lâm vào hoàn cảnh
bế tắc thì thường là lúc được sự giúp đỡ của những lực
lượng thần linh như ông tiên, ông bụt . Sọ Dừa không

nhờ sự giúp đỡ của những thế lực đó , mà nhờ ở chính
phép lạ tài năng của mình .

- Phú ông xem thường ,
chế diễu , chê bai Sọ
Dừa .
- Lễ vật Phú ông thách
cưới quá nhiều, quá to ,
vượt quá mức so với
khả năng của gia đình
Sọ Dừa.

? Trước thực tế mẹ con Sọ Dừa mang đầy đủ lễ vật song
Phú ông ngoa mắt vì của nhưng lại tỏ ra lúng túng , theo
em vì sao?
- Vì thực tế chưa bao giờ Phú ông nghĩ rằng mình sẽ gả
con giá cho Sọ Dừa .
- Để gỡ thế bí Phú ông cho gọi 3 cô con gái ra để hỏi .

TaiLieu.VN

Page 14


? Điều bất ngờ gì đã xảy ra với Phú ông?
- Cô con gái út đã e lệ bằng lòng .
GV: Vốn đã thầm thương trộm nhớ nên cô đã bằng lòng
làm vợ Sọ Dừa
? Việc cô út lấy Sọ Dừa phản ánh ước mơ gì của nhân
dân ta?

- ước mơ về sự bình đẳng, công bằng giữa các tầng lớp .
? Em có nhận xét gì về ước mơ đó của nhân dân ta?

Trong ngày cưới Sọ Dừa và cô út điều gì đã xảy ra?
- Sọ Dừa lăn lóc thường ngày biến mất thay vào đó là
chàng trai khôi ngô tuấn tú.
? Vì sao trước đó cả hai cô chị không đồng ý lấy Sọ Dừa
- Vì khinh miệt người nghèo, xấu xí dị dạng.
GV: Và họ đã không thể không ngạc nhên trong ngày
cưới Sọ Dừa đã thay hình đổi dạng .
Chuyển : Sau ngày cưới , vợ chồng Sọ Dừa sốngêra sao ,
có chuyện gì xảy ra ta tìm hiểu tiếp. trang 51,52.
GV Gọi Hs đọc đoạn từ : Hai vợ chồng tr. 51 .... hoang
vắng tr. 52"
? Đoạn truyện kể về việc gì ?
? Cuộc sống của đôi vợ chồng trẻ ra sao ?
- Họ sống rất hạnh phúc .

TaiLieu.VN

Page 15


? Sau ngày cưới Sọ Dừa tỏ ra là chàng trai như thế nào ?
- Sọ Dừa thông minh ,chăm học ,miệt mài đèn sách chờ
khoa thi .
Gv: Kết quả của những tháng ngày đọc sách ấy là Sọ
Dừa đã đỗ trạng nguyên .
? Em hiểu "trạng nguyên " là gì ?
- Là học vị cao nhất trong hệ thống thi cử ngày xưa .

- Sọ Dừa lấy cô út đã
xoá đi sự ngăn cách
giàu nghèo trong xã
hội .

? Theo em ,nhờ đâu mà Sọ Dưa có được thành công ấy ?
- Bằng sự miệt mài đèn sách ,chăm chỉ ,trí thông minh
,tai năng của bản thân Sọ Dừa .
Gv: Sọ Dừa không ỉ lại vào tài lạ vốn có nữa mà bằng
chính sự cố gắng nỗ lực của bản thân .Chang đã thi cử
đõ đạt ,cô út được làm bà trạng . đó là phần thưởng xứng
đáng cho cô út nết na ,nhân hậu ,biết yêu thương mọi
người .
? Thế rồi ,nhà vua sai trạng nguyên Sọ dừa đi sứ khi đi
trạng nguyên đã để lại cho vợ những gì / nhằm mục
đích gì ?
- Hai quả trứng gà ,con dao ,hòn đá lửa . để phòngkhi có
việc gì cần dùng đến .
? Với việc làm này chứng tỏ Sọ Dừa là người như thế
nào ?

c. Sọ Dừa đi sứ (8').

GV: Sau khi trạng đi sứ , đúng như dự đoán của Sọ Dừa ,
hai cô chị đã tìm cách hãm hại em , rủ em ra biển và đẩy
xuống biển .
? Em có suy nghĩ gì về việc làm của 2 cô chị?

TaiLieu.VN

Page 16


? Mục đích việc làm của 2 cô chị đó là gì?
- GV: Như vậy , ở đây hai cô chị đã lộ rõ bản chất xấu xa
ích kỷ , chúng rắp tâm hãm hại em là vì địa vị cao sang
chứ đâu là thật lòng yêu Sọ Dừa . Hành động đó quả là
ác độc đáng bị lên án .
Vậy hậu quả của việc làm bất nhân độc ác ấy như thế
nào ta chuyển sang phần 3.
GV: Cho Hs đọc bằng mắt đoạn từ " Một hôm /trang
52 ....... đến hết"
? Em hãy kể tóm tắt nội dung đoạn truyện vừa đọc?
? Theo dõi truyện, ta thấy cô út bị đẩy xuống biển nhưng
đã không chết mà lạc vào đảo hoang, bằng những thứ
mang sẵn bên mình. Cô vẫn sống .
? Đang sống trong những ngày chờ đợi ; có thuyền qua
thì gọi vào cứu, cô út đã gặp may mắn gì?
- Con gà cất tiếng gáy , quan trạng cho thuyền vào , vợ
chồng gặp nhau.
? Em có nhận xét gì về chi tiết con gà gáy gọi quan
trạng?
- Con gà gáy tiếng người , đây là chi tiết kỳ lạ hoang
đường.
? Chi tiết kỳ lạ hoang đường này có ý nghĩa gì?
- Nói lên nỗi niềm mong chờ khắc khoải của cô út , giúp
cô út gặp lại quan trạng và trở về đất liền.
GV ? Khi đón vợ về , hiểu rõ sự tình , quan trạng đã làm
gì?

TaiLieu.VN

- Sọ Dừa biết lo xa, dự
đoán trước việc sẽ xảy
ra
- Hai cô chị độc ác , tìm
cách hãm hại em để

Page 17


- Giấu vợ trong buồng , mở tiệc ăn mừng .

thay em làm bà trạng .

? Vì sao quan trạng lại giấu vợ trong buồng ?
- Quan Trạng muốn thử lòng 2 cô chị.
? Vậy khi gặp quan trạng , 2 cô chị đã có những biểu
hiện gì?
- 2 cô chị :

Khấp khởi mừng thầm
Tranh nhau kể chuyện em.

3, Kết thúc truyện
( 5' )

Khóc nức nở , thương tiếc lắm.
? qua những chi tiết này, em có cảm nhận gì về 2 cô chị?

- Là những kẻ giả nhân giả nghĩa.
GV: Và khi tiệc xong, quan trạng cho gọi vợ ra, 2 cô chị
xấu hổ quá, lủi ra về, bỏ đi biệt xứ.
? Em có nhận xét gì về cách kết thúc truyện?
- Sọ dừa không trừng phạt , không trả thù mặc dù cả hai
xứng đáng bị trừng phạt thích đáng. Tác giả dân gian để
cho 2 cô chị tự thấy bẽ bàng trơ trẽn mà lặng lẽ tự rút lui
trong sự khinh rẻ căm ghét của mọi người . Cách kết
thúc đó vừa là sự trừng phạt thích đáng với những kẻ bất
nhân độc ác.
? Qua kết cục này người lao động mơ ước điều gì?
- Nhân dân mơ ước về sự đổi mới . Sọ Dừa từ thân phận
nghèo hèn , xấu xí trở nên người đẹp đẽ , thông minh
thành đạt , có địa vị hưởng hạnh phúc.
- ước mơ về sự công bằng , người lao động tài giỏi , đức
độ , người phụ nữ nhân hậu , giàu tình thương phải được

TaiLieu.VN

Page 18


hưởng hạnh phúc.
- Kẻ tham lam độc ác phải bị trừng trị .
? Truyện có những thành công gì về nghệ thuật?
- Truyện kể hấp dẫn , có những chi tiết gợi cảnh đời
quen thuộc với người nông dân Việt Nam.
? Câu chuyện phản ánh nội dung gì? Đề cao điều gì?
- Sọ Dừa là truyện cổ tích về người mang lốt vật , nhân
vật chính có hình hài dị dạng bị mọi người xem tường,

coi là vô tích sự . Nhưng đây lại là nhân vật có phong
cách tài năng đặc biệt . Cuối cùng , nhan vật chính khi
trút bỏ lốt vật , kết hôn cùng người đẹp , sống hạnh phúc
.
* ý nghĩa : Truyện đề cao giá trị chân chính của con
người và tình yêu thương đối với những con người bất
hạnh.
- Gọi Hs đọc ghi nhớ sgk.

- Vợ chồng Sọ Dừa gặp
nhau ,mở tiệc mừng .
- hai cô chị tự bỏ đi biệt

TaiLieu.VN

Page 19


xứ .
- Đây là kết thúc truyện
có hậu một sáng tạo tự
nhiên ,hợp lý phù hợp
với bản chất của con
người Việt Nam không
muốn làm điều ác .

D. Luyện tập củng cố.
? Hãy kể tên một số truyện cổ tích về kiểu nhân vật xấu xí mà em biết?
? Em cảm nhận được gì về nhân vật Sọ Dừa trong truyện ?
- Sọ Dừa là một chàng trai thông minh, tài hoa, giàu nghị lực và kinh nghiệm, sớm

biết lo lắng và thực hiện thành công kế hoạch xây dựng sự nghiệp và hạnh phúc
của mình. Một thời gian dài ẩn trong lốt quái vật , Sọ Dừa đã khiến cho thân phận
của chàng thêm li kỳ và hấp dẫn ngươid đọc.
- Qua nhân vật Sọ Dừa, nhân dân ta , những người lao động chân chính nhân vật
gửi gắm bao tình cảm mơ ước của mình về sự thay đổi , về cuộc sống hạnh phúc ,
về sự đối xử công bằng trong xã hội.
E. Hướng dẫn về nhà.
- Nắm được cốt truyện , sự việc , nội dung và nghệ thuật của truyện.
- Làm bài tập 1,2,3 trang 33.
- Tìm hiểu trước " Từ nhiều nghĩa " và " Hiện tượng chuyển nghĩa từ "
IV. Rút kinh nghiệm.

TaiLieu.VN

Page 20