Giáo án Ngữ văn 7 bài 28: Ca Huế trên sông Hương

Giáo án Ngữ văn lớp 7

Tiết 112 - Văn bản :

CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh MinhI. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Hiểu được vẻ đẹp và ý nghĩa văn hóa, xã hội của ca Huế. Từ đó có thái
độ và hành động tích cực góp phần bảo tồn, phts triển di sản văn hóa dân tộc
đặc sắc và độc đáo này.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:
1. Kiến thức:
- Khái niệm thể loại bút kí.
- Giá trị văn hóa nghệ thuật của ca Huế.
- Vẻ đẹp của con người xứ Huế.
2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu văn bản nhật dụng viết về di sản văn hóa dân tộc.
- Phân tích văn bản nhật dụng, (kiểu loại văn bản thuyết minh).
- Tích hợp với kiến thức Tập Làm Văn để làm văn thuyết minh
3. Thái độ:
- Biết yêu quý , giữ gìn ,bản sắc văn hóa của dân tộc.
III. PHƯƠNG PHÁP:
- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định :
2. Kiểm tra bài cũ :
3. Bài mới : GV giới thiệu bài
- Em hiểu gì về cố đô Huế ? hãy nêu một vài đặc điểm tiêu biểu của xứ
Huế mà em biết ? Xứ Huế vốn nổi tiếng với nhiều đặc điểm như chúng ta
1

Giáo án Ngữ văn lớp 7

vừa nói tới . Xứ Huế còn nổi tiếng về những sản phẩm văn hoá độc đáo , đa
dạng và phong phú mà ca Huế là một trong những sản phấm ấy . Hôm nay
học bài văn này , chúng ta sẽ tìm hiểu thêm nhiều vẻ đẹp của Xứ Huế qua
một đêm ca huế trên sông Hương .
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 1:Tìm hiểu về tác I. GIỚI THIỆU CHUNG:
giả tác phẩm.

1. Tác giả: SGK

? Dựa vào chú thích trong sgk em

2. Tác phẩm:

hãy nêu vài nét về thân thế và sự

- Bút kí : Thể loại văn học ghi chép lại

nghiệp của Hà Ánh Minh

con người và sự việc mà nhà văn đã

- HS: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm

tìm hiểu, nghiên cứu cùng với những

qua phần chú thích, GV đặt những

cảm nghĩ của mình nhằm thể hiện một

câu hỏi gợi để học sinh trả lời.

tư tưởng nào đó.

? Văn bản thuộc kiểu loại gì?

- Ca Huế :

? Văn bản ra đời trong hoàn cảnh
nào?
- Hs: Suy nghĩ trả lời trong phần
chú thích *

II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :

* HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu văn 1. Đ ọc – tìm hiểu từ khó :
bản

2. Tìm hiểu văn bản:

- GV: Đọc rồi hướng dẫn cho hs đọc a. Bố cục:Chia làm 2 phần.
tiếp Gv đọc sau đó gọi hs đọc tiếp ( - P1 : Từ đầu đến lí hoài nam – Huế cái
yêu cầu chẫm rãi rỏ ràng , mạch lạc nôi của dân ca
)

- P2: Tiếp theo đến hết – những đặc sắc
- HS : Giải thích từ khó

của Huế

? Theo em đây là một tác phẩm
2


Giáo án Ngữ văn lớp 7

ghi chép sự thật hay là tưởng tượng b. Phương thức biểu đạt:Miêu tả ,
hư cấu ? căn cứ vào đau để kết thuyết minh.
luận ?
? VB này được chia làm mấy phần
, nêu nội dung từng phần ?
- GV : Hướng dẫn.
- HS : Thảo luận nhóm.

c. Phân tích :

Gọi hs đọc phần chú thích dấu sao c1: Huế – cái nôi của dân ca:
sgk

- Rất nhiều điệu hò trong lao động sx :
Gọi hs đọc phần thứ nhất

Hò trên sông , lúc cấy , lúc cày , chăn

? Xứ Huế nổi tiếng về nhiều thứ , tằm , trồng cây ..
nhưng ở đây tác giả lại chú ý đến sự - Nhiều điệu lí : lí hoài nam , lí hoài
nổi tiếng nào của Huế ? Tại sao tác xuân …

giả lại quan tâm đến dân ca?

=> Phép liệt kê , thể hiện được sự

- Hs: Suy nghĩ trả lời.

phong phú về làn điệu, mang những

? Tác giả cho ta thấy dân ca Huế nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn
mang đậm đặc điểm hình thức và Huế
nội dung nào ? (rất nhiều điệu hò ,
điệu lí )
? Nhận xét về đặc điểm ngôn ngữ
trong vb này ?
- Hs: Dùng biện pháp liệt kê kết hợp
với lời giải thích
? Qua đó tác giả chứng minh được
những giá trị nổi bật nào của dân ca
Huế ?
- Hs: Phong phú về làn điệu , sâu
3


Giáo án Ngữ văn lớp 7

sắc thấm thía về nội dung tình cảm ,
mang đậm nét đặc trưng của miền
đất và tâm hồn Huế
? Bên cái nôi dân ca Huế miền
Trung , em còn biết những vùng dân C2. Đặc sắc của ca Huế:

ca nổi tiếng nào của nước ta ?Nếu + Sự hình thành của ca Huế: Từ dòng
có thể hãy hát một bài hát dân ca ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình
em biết ?

nhã nhạc trang trọng uy nghi.

-HS: Dân ca quan họ Bắc Ninh , + Cách biểu diễn :
dân ca đồng bằng Bắc Bộ …
Gọi hs đọc phần thứ 2

- Dàn nhạc : Đàn tranh , đàn nguyệt , tì
bà , đàn bầu …

? Tác giả nhận xét gì về sự hình - Nam mặc áo dài the , quần thụng, đầu
thành của dân ca Huế ? qua đó cho đội khăn xếp , nữ mặc áo dài , khăn
thấy tính chất nổi bật nào của Huế ?

đóng .-

- HS: Hình thành từ dòng ca nhạc - Nhạc công : dùng nhiều ngón đàn trau
dân gian …khí nhạc

chuốt

- Kết hợp 2 tính cách dân gian

=> Dùng phép liệt kê , thể hiện sự

? Có gì đặc sắc trong cách biểu diển thanh lịch , tinh tế , tính dân tộc cao
ca Huế trên các phương diện : dàn trong biểu diễn

nhạc , nhạc công ?

+ Cách thưởng thức : Trên thuyền, giữa

- Hs: Dàn nhạc gồm đàn tranh , đàn dòng sông đêm trăng gió mát với tâm
nguyệt … gõ nhịp

trạng chờ đợi rộn lòng => Dân dã và

- Nhạc công : Dùng các ngón đàn sang trọng
trau chuốt …. Đáy hồn người

II. TỔNG KẾT:Ghi nhớ : Sgk/104

? Nhận xét gì về đặc diểm ngôn ngữ 1. Nghệ thuật:
trong những đoạn văn này ? ( liệt - Viết theo thể bút kí.
kê)

- Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu
4


Giáo án Ngữ văn lớp 7

? Từ đó nét đẹp nào của Huế được biểu cảm, thấm đẫm chất thơ.
nhấn mạnh ?

2. Nội dung:

- Thanh lịch , tinh tế , Tính dân tộc - Ghi chép lại một buổi ca Huế trên

cao trong biểu diễn

sông Hương, tác giả thể hiện lòng yêu

? Cách thưởng thức có gì độc đáo ?

mến, niềm tự hào đối với di sản văn

- Hs: Trăng lên , gió mơn man …. hóa độc đáo của Huế, cũng là một di
Rộn lòng

sản văn hóa dân tộc.

? Điều đó cho thấy ca Huế nổi bật
với vẻ đẹp nào ?
- cách thưởng thức vừa dân dã , vừa
sang trọng , ca huế đã đạt đến mức
hoàn thiện trong cách thưởng thức
? Khi viết “ Không gian như lắng
đonfg5 , thời gian như …. Sâu thẳm
, tác giả muốn cảm nhận sự huyền
diệu nào của ca Huế trên sông
hương ?( HSTLN)
- HS: Khiến người nghe quên cả
không gian , thời gian , chỉ cảm thấy
tình người . Ca huế làm giàu tâm
hồn con người
- Ca huế mãi mãi quyến rũ bởi vẻ
đẹp bí ẩn của nó
? Qua vb này em hiểu thêm những

vẻ đẹp nào của Huế ?
Ghi nhớ sgk
5


Giáo án Ngữ văn lớp 7

VI. CỦNG CỐ DĂN DÒ, HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
- Huế có những điệu dân ca nào ? Kể tên các loại nhạc cụ biểu diễn ?
- Nêu nguồn gốc của ca Huế
- Học phần ghi nhớ . ''Soạn bài ''Dùng cụm C-V để mở rộng câu”

6