skkn một số BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG môn làm QUEN văn học CHO TRẺ 5 6

Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

MỤC LỤC
NỘI DUNG

MỤC

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU

SỐ TRANG

2

I

Đặt vấn đề

2

1

Lý do chọn đề tài

2

2

Đối tượng nghiên cứu

3

3

Phạm vi nghiên cứu

3

II

Mục đích nghiên cứu

4

Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

4

I

Cơ sở lí luận của vấn đề

4

II

Thực trạng vấn đề

5

1

Thuận lợi

5

2

Khó khăn

5

III

Các giải pháp đã tiền hành để giải quyết vấn đề

7

IV

Tính mới của giải pháp

13

V

Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm

15

Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

16

I

Kết luận

16

II

Kiến nghị

17

Tài liệu tham khảo

18

Người thực hiện: Lê Thị Thư

1


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
MÔN LÀM QUEN VĂN HỌC CHO TRẺ 5-6 TUỔI TẠI LỚP LÁ 1
TRƯỜNG MẦM NON KRÔNG ANA
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU

I. Đặt vấn đề.
1. Lý do chọn đề tài
1.1 Lý do lý luận
Văn học là “món ăn” tinh thần dường như không thể thiếu đối với trẻ thơ.
Với những nội dung lý thú những hình tượng nghệ thuật trong sáng, sinh động,
có sức lôi cuốn mạnh mẽ, các tác phẩm văn học thực sự mang lại niềm vui thích
cho trẻ, đồng thời có tác dụng giáo dục lớn lao, bởi vậy đã từ lâu người ta xem
tác phẩm văn học là một trong những phương tiện đễ giáo dục trẻ một cách toàn
diện, đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về thế giới xung quanh. Văn học
không chỉ góp phần bồi dưỡng tâm hồn, nâng cao năng lực cảm thụ cái đẹp, mà
còn giúp cho trẻ phát triển trí tuệ, mở rộng sự hiểu biết và hướng tới một lối
sống giàu lòng nhân ái.
Văn học không đem lại những kiến thức cụ thể, chính xác như các môn
khoa học khác, mà trái lại nó đem lại sự hiểu biết về thế giới xung quanh thông
qua các hình tượng nghệ thuật được xây dựng bằng ngôn ngữ văn chương, chau
chuốt tinh tế và hàm súc. Thông qua ngôn từ nghệ thuật đó, trẻ cảm nhận được
vẽ đẹp của ngôn ngữ dân tộc đó, vẻ đẹp thiên nhiên vạn vật, vẻ đẹp cuả xã hội
con người, biểu tượng về cuộc sống xung quanh, giáo dục cho trẻ tình yêu thiên
nhiên, yêu đất nước, yêu con người, phát triển khả năng tưởng tượng, tư duy trí
nhớ, từ đó chắp cánh cho những ước mơ, sáng tạo bay cao bay xa.
Văn học nuôi dưỡng và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, sáng tạo nghệ
thuật. Vì vậy việc đem văn học đến với trẻ là một việc rất quan trọng và cần
thiết. Tuy nhiên đưa tác phẩm văn học đến với trẻ như thế nào? Đó là điều mà
giáo viên mầm non phải có suy nghĩ sáng tạo, lựa chọn tác phẩm hay phù hợp
với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ
tác phẩm văn học.
Tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là một nhiệm vụ quan
trọng ở trường mầm non, đó là sự dẫn dắt mở cửa cho trẻ ngay từ những bước
chập chững đầu tiên giúp trẻ củng cố những biểu tượng về cuộc sống xã hội
xung quanh, từng bước cung cấp khái niệm mới mở rộng kinh nghiệm sống cho

trẻ, giúp trẻ phát triển về ngôn ngữ, sự nhạy cảm thẩm mĩ, năng lực cảm thụ văn
học những tố chất ban đầu của năng khiếu nghệ thuật. Tổ chức cho trẻ hoạt động
nghệ thuật, cảm thụ tác phẩm văn học, tái tạo và một phần sáng tạo tác phẩm
văn học giúp trẻ rèn luyện khả năng thực hành, trải nghiệm nghệ thuật, và góp
phần phát triển toàn diện ở trẻ về cảm xúc, tình cảm, đạo đức, ý chí, nhất là phát
triển ngôn ngữ nói mạch lạc.
Người thực hiện: Lê Thị Thư

2


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

Đối với môn học này, như chúng ta đã biết rất đa dạng và phong phú, về
nội dung có tầm quan trọng cho trẻ phát triển, tạo tiền đề cho việc học tập là
hoạt động chính ở trường phổ thông sau này. Muốn làm tốt việc này trước hết
đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi,
sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào các hoạt động một cách khoa học để bước
đầu nắm bắt và hình thành những kỹ năng sống, giúp trẻ sác lập thái độ và hành
vi đúng đắn đối với các hiện tượng của đời sống. Ngoài ra trong môn học này
người giáo viên cần tổ chức cho trẻ tự hoạt động trên mọi lĩnh vực, cần đầu tư
thời gian, công sức và đặc biệt là cần có một giọng đọc, giọng kể truyền cảm thể
hiện được tính cách của nhân vật, có như vậy trẻ mới chú ý và tích cực tham gia
vào hoạt động tốt hơn.
1.2 Lý do thực tiễn
Trong quá trình giảng dạy, tôi đã nhận thấy trẻ ở lứa tuổi mầm non tư duy
của trẻ thường gắn liền với yếu tố chủ quan, đầy màu sắc xúc cảm, sự kiềm chế
các phản ứng của bản thân trẻ chưa cao, kinh nghiệm của trẻ còn hạn chế, đặc
biệt trẻ rất giàu tưởng tượng và thường dùng tưởng tượng để nhận thức.
Ngôn ngữ phát triển rất nhanh về số lượng cũng như chất lượng, hầu hết

các loại từ đã xuất hiện trong vốn từ của trẻ. Trẻ em tuổi mầm non đã sử dụng
thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hằng ngày. Tuổi mẫu giáo là thời kỳ bộc
lộ nhạy cảm cao nhất đối với các hiện tượng ngôn ngữ khiến cho sự phát triển
ngôn ngữ của trẻ đạt tốc độ khá nhanh. Trẻ mẫu giáo biết sử dụng ngữ điệu một
cách phù hợp với nội dung giao tiếp hay nội dung câu chuyện mà trẻ tự kể.
Nhưng trong thực tế hoạt động làm quen văn học giáo viên vẫn chưa khai
thác triệt để ý nghĩa giáo dục của từng tác phẩm đến với trẻ mầm non. Chưa chú
ý đến vẻ đẹp nội dung cũng như hình thức của tác phẩm văn học trong quá trình
dạy. Giáo viên vẫn còn thiếu sự nhạy cảm và linh hoạt trong việc sử dụng biện
pháp và thủ thuật. Đặc biệt hơn nữa giáo viên còn chưa chú tâm đến việc lựa
chọn một tác phẩm văn học thích hợp cho trẻ. Các câu hỏi đàm thoại còn dài
dòng, trùng lặp, không xoáy vào chủ đề tư tưởng của tác phẩm, chưa phân tích
và cảm thụ đúng tác phẩm văn học, tổ chức còn rập khuôn, chưa sáng tạo. Do
vậy tổ chức hoạt động này vẫn chưa đạt kết quả cao.
Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, trí nhớ và hoạt động nghệ thuật
tự tin, sáng tạo. Cần trang bị cho trẻ mốt số kiến thức cơ bản để trẻ bước vào lớp
lá một cách tốt nhất. Vậy tổ chức trên tiết học lồng ghép mọi lúc mọi nơi như thế
nào để trẻ lĩnh hội các kiến thức và kỹ năng sống một cách đơn giản nhất nhưng
hiệu quả nhất. Với những lý do trên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện
pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen Văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp
Lá 1 trường Mầm non Krông Ana” để dạy trẻ đạt hiệu quả cao nhất.
2. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng
môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường Mầm non Krông
Ana.

Người thực hiện: Lê Thị Thư

3

Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

3. Phạm vi nghiên cứu: Trẻ 5- 6 tuổi tại lớp Lá 1 trường Mầm non
Krông Ana.
Về thời gian: Từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 4 năm 2019.
II. Mục đích, nghiên cứu
Trong chương trình giáo dục mầm non đã có nội dung “ Dạy trẻ mẫu giáo
làm quen với văn học”. Bản thân tôi đã ý thức được việc dạy trẻ 5-6 tuổi làm
quen văn học và đã có những biện pháp dạy trẻ. Tuy nhiên các biện pháp dạy trẻ
còn đơn điệu, việc tiếp thu của trẻ còn hạn chế.
Từ những hận chế đó xuất hiện mâu thuẫn giữa yêu cầu đổi mới của
ngành giáo dục cho trẻ mầm non với thực tiễn ở trường mầm non.
Để giải quyết mâu thuẫn trên tôi mạnh dạn chọn và nghiên cứu một số
biện pháp nâng cao chất lượng môn làm quen văn học. Nhằm nâng cao hiểu biết
của mình về môn làm quen văn học .
Qua đó, tôi có một số ý kiến đóng góp nhằm nâng cao chất lượng giờ làm
quen văn học, giúp trẻ thích học, cảm nhận tốt tác phẩm văn học, dễ nhớ, dễ
thuộc, hiểu và thể hiện được những tác phẩm văn học một cách hiệu quả nhất,
khắc phục phần lớn những khó khăn chung đồng thời phát huy được tính tích
cực sáng tạo của trẻ. Trẻ mạnh dạn, tự tin khi giao tiếp, tò mò, hứng thú, thích
khám phá những điều mới lạ, tích cực tham gia vào các hoạt động. Mở rộng vốn
từ, phát triển khả năng diễn đạt rõ ràng, mạch lạc. Nâng cao nhận thức của trẻ về
môn làm quen văn học. Hình thành ở trẻ kĩ năng sống cũng như phạm vi chuẩn
mực đạo đức xã hội tại trường mầm non Krông Ana.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận của vấn đề
Tác phẩm Văn học là giúp trẻ nhận biết các mối quan hệ biểu hiện giữa
hoàn cảnh, trạng thái, tình huống và nhân vật; giữa lời kể, lời thuật và ngôn ngữ
giữa các nhân vật; giữa không khí, âm sắc, giọng điệu chung của tác phẩm văn
học và hành động văn học.

Trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ thơ ngây. Thông qua hoạt
động dạy và học dưới hình thức như tạo hình, hoạt động với đồ vật, khám phá
khoa học… sẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc sáng tạo, nhân cách con người.
Nhưng “ Làm quen văn học” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ
ở lứa tuổi mầm non, vì thông qua các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn
học là loại hình nghệ thuật, đặc sắc, không thể thiếu được trong đời sống con
người. Đó cũng là cánh cửa để trẻ phát triển tình cảm xã hội tốt hơn và mở ra
chân trời nhận thức cho trẻ.
Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình
cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như:
Lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, lòng kính trọng yêu quý người
thân như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Qua hoạt động này trẻ làm tái tạo
lại những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung qua
Người thực hiện: Lê Thị Thư

4


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ, đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, kể lại chuyện
một cách tốt nhất.
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tôi căn cứ vào thông tư 28/2016/TTBGDĐT ngày 30/12/2016 của Bộ trưởng Bộ GDĐT sửa đổi, bổ sung một số nội
dung của chương trình giáo dục mầm non. Căn cứ vào nhiệm vụ thực hiện năm
học và bám sát kế hoạch nhà trường và tổ chuyên môn đề ra, từ đó bản thân lên
kế hoạch làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ phù hợp với từng chủ đề, độ
tuổi và tình hình của lớp.
Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học Làm quen với văn học
bản thân tôi đã nghiên cứu suy nghĩ, tìm ra một số biện pháp để giảng dạy tốt
môn Làm quen văn học.

II. Thực trạng vấn đề
- Đối với đề tài này, qua thực trạng tổ chức hoạt động cho trẻ, tình hình
của trường, lớp có những thuận lợi và khó khăn sau:
1. Thuận lợi:
Trường Mầm non Krông Ana là một trường trọng điểm thuộc địa bàn thị
trấn Buôn Trấp. Đặc biệt là sự quan tâm của lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào
tạo, nhà trường đã tạo điều kiện bố trí 2 giáo viên/ lớp. Đồ dùng đồ chơi trang
thiết bị phục vụ cho môn học đáp ứng tương đối đầy đủ với chương trình giáo
dục mầm non mới hiện nay.
Ban giám hiệu quan tâm tạo điều kiện giúp bản thân học hỏi, trao đổi kinh
nghiệm, nâng cao năng lực chuyên môn.
Giáo viên được đào tạo cơ bản đạt chuẩn về trình độ chuyên môn, nhiệt
tình trong công tác.
Trẻ đến trường cùng một lứa tuổi, trẻ đi học chuyên cần, chính vì thế đã
có nhiều thuận lợi trong công tác dạy và học
Được sự tín nhiệm của cha mẹ học sinh
2. Khó khăn:
Trường mầm non Krông Ana cơ sở vật chất phòng học còn chật hẹp do
được tiếp nhận từ trường Tiểu học chuyển sang nên không đúng quy cách với
trường lớp mầm non, chính vì thế không gian cũng như tạo môi trường hoạt
động không thoải mái cho trẻ.
Giáo viên giảng dạy kinh nghiệm chưa cao, chưa linh hoạt sáng tạo, sự
sưu tầm các tác phẩm văn học chưa phong phú. Khả năng cảm nhận cũng như
đọc kể có phần hạn chế, chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt
động đóng kịch cho trẻ, nếu có thì chủ yếu là trong tiết học, còn trong các giờ
chơi, các buổi sinh hoạt thì hầu như còn rất ít,chưa thực sự đầu tư vào công tác
giáo dục trẻ và áp dụng công nghệ thông tin vào trong các tiết dạy còn hạn chế
Một số trẻ chưa đi học ở các lớp dưới nên khi tiếp thu và giao tiếp với bạn
bè còn nhút nhát, chưa quen với các hoạt động ở lớp và khả năng của các cháu
Người thực hiện: Lê Thị Thư

5


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

còn hạn chế so với các bạn đã được học ở lớp dưới. Chính vì thế khả năng để thể
hiện một tác phẩm văn học của các cháu không đồng đều.
Một số trẻ chưa mạnh dạn còn nhút nhát trong giờ học. Khả năng chú ý
của trẻ còn hạn chế, không đồng đều.
Vẫn còn có một số cha mẹ học sinh chưa thực sự quan tâm đến việc học
và các hoạt động của con em mình ở trường lớp, chưa thực sự quan tâm đến
ngành học mầm non.
Hầu hết khi biểu diễn các tác phẩm văn học còn thiếu các yếu tố phụ trợ
như: Âm thanh, cảnh trí, trang phục… làm cho hoạt động đóng kịch, biểu diễn
không thu hút được sự chú ý của trẻ.
Khả năng cảm nhận của giáo viên về các tác phẩm văn học còn hạn chế về
giọng đọc như dùng tiếng địa phương và cách thể hiện các tác phẩm chưa tạo
được sự kịch tính, đôi lúc lời thoại còn dài dòng khó hiểu, chưa phân tích và
cảm thụ đúng tác phẩm văn học và cách thể hiện qua ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ,
minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép các
tác phẩm văn học trong các hoạt động học tập và vui chơi chưa linh hoạt sáng
tạo, tổ chức hoạt động nhóm còn mang tính hình thức nên kết quả trên trẻ chưa
cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng, sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa
học, dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý, chính vì thế mà hiệu quả trên tiết học
chưa cao.
+ Dưới đây là bảng khảo sát chất lượng trước lúc thực hiện các giải pháp
mới. Tổng số trẻ 5-6 tuổi tại lớp lá 1 là: 35 ; trong đó nữ: 17 ; dân tộc: 1 ; nữ dân
tộc: 0.
Nội dung

Kết quả

Về nhu cầu hứng thú của trẻ

23/35 trẻ đạt 65 %

Trẻ nói rõ ràng mạch lạc, nói nhiều câu có nghĩa đầy đủ.

22/35 trẻ đạt 62%

Phát triển tình cảm xã hội

19/35 trẻ đạt 54%

Trẻ tham gia kể chuyện và đóng kịch, thể hiện được vai
diễn của mình

17/35 trẻ đạt 48%

Phối hợp với phụ huynh giúp trẻ phát triển vốn từ tại nhà.

16/35 trẻ đạt 45%

Từ những khó khăn trên ,giáo viên cần tích cực tích lũy vốn kiến thức văn
học, cần linh hoạt và sáng tạo trong các hoạt động làm quen với các tác phẩm
văn học, rèn khả năng đọc, kể diễn cảm và thể hiện cảm xúc phù hợp, trước khi
tổ chức các tiết học nên cho trẻ làm quen với các nhân vật trong truyện qua các
hoạt động hoặc các buổi sinh hoạt. Chuẩn bị chu đáo đồ dùng, tranh ảnh đẹp,
rối, trang phục…áp dụng công nghệ thông tin hiệu quả trong các tiết dạy để thu

hút sự chú ý của trẻ. Những mặt làm được và chưa làm được. Bằng vốn hiểu biết
Người thực hiện: Lê Thị Thư

6


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

của mình tôi luôn tự học hỏi kinh nghiệm để tìm những sáng kiến hay, nhằm
khắc phục khó khăn đó cho lớp Lá 1 của tôi nói riêng và cho khối chồi nói
chung. Bản thân đã tham mưu với nhà trường, thường xuyên trò chuyện, quan
tâm đến các trẻ mới đi học năm đầu để trẻ dễ dàng hòa đồng với các bạn, vận
động phụ huynh học sinh ủng hộ cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho
việc giảng dạy và học tập cho môn học tốt hơn. Dựa vào vốn kiến thức đã học,
qua tìm hiểu thêm một số tài liệu và được bồi dưỡng chuyên môn, tôi đã tìm ra
một số biện pháp như sau:
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: .
Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi.
Không những môn làm quen văn học mà còn những môn học khác, việc
xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi là rất quan trọng, đặc biệt là
môn làm quen văn học. Để xác định được thời điểm, đề tài các câu chuyện phù
hợp với lứa tuổi 5- 6 tuổi tôi đưa ra biện pháp:
Biện pháp: Xây dựng phù hợp độ tuổi, chủ đề, chủ đề nhánh của thời
điểm trong năm.
Ngay từ đầu năm học dựa trên kế hoạch của tổ khối tôi xây dựng kế
hoạch cho từng chủ đề, từng tuần phù hợp với tình hình của lớp. Kế hoạch phải
rõ từng năm tháng, tuần, theo từng chủ đề thiết thực với trẻ với tình hình của
trường, lớp. Ví dụ: Chủ đề: Thế giới thực vật có thể chọn chỉ số 64, Chỉ số 71,
chỉ số 79 trong Bộ chuẩn phát triển trẻ 5- 6 tuổi và chọn những bài thơ câu
chuyện: “Hoa kết trái” “Vòng quay luân chuyển”…để hoàn thành chỉ số. Qua đó

giúp trẻ thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên, đặc điểm màu sắc đặc trưng của một
số loại hoa quen thuộc gần gũi, sự luân chuyển từ hạt đến quả.
Tác phẩm dành cho trẻ phải phong phú về thể loại, phải đáp ứng được
những ước mơ và tưởng tượng của trẻ thơ, truyện được chọn cần có tính chất li
kì, tiếp xúc với những tác phẩm có hình ảnh cụ thể, rõ ràng để dần dần đưa trẻ
đến những khái niệm tổng quát.
Ngoài xây dựng kế hoạch phù hợp thì người giáo viên mầm non phải tổ
chức sao cho các khả năng hoạt động nghệ thuật của trẻ được bộc lộ và phải biết
nuôi dưỡng phát triển khả năng ấy, trong hoạt động của trẻ cần phải đặt những
câu hỏi mang tính tư duy để kích thích sự tưởng tượng và phát triển trí tuệ của
trẻ. Câu hỏi mang tính chất từ dễ đến khó, câu hỏi phải có tính tư duy, khả năng
phán đoán, không mang tính gò bó ép buộc trẻ.
Làm tốt công tác tham mưu với nhà trường về cơ sở vật chất và phương
pháp lên lớp để khảo sát trên trẻ được tốt hơn, xây dựng kế hoạch họp phụ
huynh để báo cáo tình hình học tập của các cháu và đưa ra các biện pháp phối
hợp với phụ huynh phù hợp và có hiệu quả.
Tham khảo tài liệu trên mạng, tạp chí nhằm trau dồi thêm về kiến thức
cũng như kĩ năng diễn đạt để truyền đạt tác phẩm văn học cho trẻ một cách tốt
nhất mà không mang tính chất áp đặt trẻ.
Người thực hiện: Lê Thị Thư

7


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

Giải pháp 2: Xây dựng môi trường thân thiện, phong phú đa dạng, phát
huy tính tích cực chủ động khi tham gia hoạt động của trẻ.
Môi trường làm quen văn học cho trẻ đóng vai trò rất quan trọng, thông
qua môi trường giúp trẻ phát huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ, tiếp nhận trọn

vẹn tác phẩm. Để thực hiện giải pháp này tôi thực hiện những biện pháp sau:
Biện pháp 1: Tạo môi trường và điều kiện để trẻ hoạt động tích cực và
chủ động.
Tạo môi trường vật chất và tinh thần cho trẻ như: Tranh ảnh trong sách,
trên tường, sản phẩm tạo hình, các mẫu vật, các kí hiệu tượng trưng để kích
thích trẻ. Xây dựng kỹ năng trao đổi, thỏa thuận, hợp tác chia sẻ, hình thành bầu
không khí và tình cảm thân thiết làm cho trẻ cảm thấy tin cậy ở người lớn, bạn
bè và bản thân mình.
Bằng sự nhập tâm của tác phẩm văn học vừa tiếp nhận giáo viên cần
khuyến khích sự sáng tạo của trẻ ở mọi lúc mọi nơi để những hiểu biết về cuộc
sống ở trẻ sẽ hòa quyện với việc cảm thụ tác phẩm văn học nghệ thuật.
Tạo cơ hội để trẻ thể hiện được ý kiến và cảm xúc của mình đối với tác
phẩm, nghe ý kiến của cô của bạn để hiểu biết của trẻ phong phú hơn, giúp trẻ
nhận thúc về bản thân về thế giới xung quanh tốt hơn. Giúp trẻ đi từ nhận biết
đến nhận xét đánh giá và cao hơn là nhận ra cái hay cái đẹp của tác phẩm văn
học.
Bản thân tôi đã tận dụng diện tích phòng học, cách sắp xếp đội hình, đồ
dùng, đồ chơi để tạo môi trường học tốt và thoải mái cho trẻ. Khi thực hiện hoạt
động làm quen văn học mà thể loại là truyện kể, dạy trẻ kể chuyện sáng tạo thì
phải chuẩn bị và trưng bày các dụng cụ như khung sân khấu, sắp đặt các con rối
sao cho dễ sử dụng, kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn. Và trước khi tổ chức
hoạt động phải tự luyện giọng kể, giọng đọc diễn cảm cách sử dụng tranh, rối,
mô hình, vi tính, để giúp trẻ cảm nhận tác phẩm một cách tốt nhất.
Ví dụ: Chủ đề bản thân: Truyện "Ai cũng phải cười" có thể tạo môi trường
cho trẻ như sau:
Góc tạo hình: Tạo hình nhân vật trong truyện: Giấy khổ lớn để can hình
dáng nhân vật, dây thun đủ màu, màu nước hoặc mực đỏ để in dấu vân tay. Cô
khuyến khích trẻ dùng ngón tay nhúng vào nước để vẽ mặt cho nhân vật, tạo
hình bằng dây thun, thắt dây thành đồ trang sức: vòng tay, dây chuyền, chọn
quần áo phù hợp.

Góc khoa học: Tạo biểu đồ về các loại mắt và màu mắt, biểu đồ in các
loại dấu chân của nhân vật, những loại hạt khác nhau để xếp hình
Góc sách: Các loại sách về một số câu truyện qua các chủ đề, băng thu
tiếng của một số nhân vật truyện (thỏ, cáo,…), bài thơ và truyện có giọng kể.
Môi trường ngoài lớp học: Cô lựa chọn nguyên vật liệu phù hợp với trẻ
chuẩn bị mô hình vườn cổ tích, vườn rau, cây cảnh qua đó trẻ biết được cảnh
đẹp trong thiên nhiên thu nhỏ. Ví dụ: trong câu chuyện “ Hạt đỗ sót” Cô có thể
Người thực hiện: Lê Thị Thư

8


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

gieo hạt đỗ và tận dụng sự nảy mầm của hạt đỗ sau đó kể chuyện cho trẻ nghe.
Từ những hình ảnh đó trẻ có thể kể chuyện sáng tạo.
Đọc sách cùng trẻ. Trẻ nghe tiếng nói của người khác và thách thức trẻ tự
tạo ra âm thanh từ thân thể mình.
Mặt khác tôi còn sử dụng cách tuyên truyền thông qua các góc chơi, đặc
biệt qua góc học tập sách : có kệ để sách, treo tranh, hình ảnh xinh xắn… thay
đổi thường xuyên để lối cuốn trẻ.
Với việc tạo môi trường thông qua xây dựng góc tuyên truyền văn học
này đã khơi gợi trí tò mò hứng thú của trẻ. Từ đó đã thu hút sự chú ý của trẻ mỗi
khi tiến hành giờ học kể chuyện hay thơ, điều này đã góp phần mang lại hiệu
quả cao trong mỗi giờ dạy và chất lượng trên trẻ cũng được tăng lên.
Biện pháp2 : Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt, sử dụng dụng cụ trực
quan vào tiết dạy.
Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt, sáng tạo, đòi hỏi người giáo viên
mầm non phải tổ chức sao cho các khả năng hoạt động nghệ thuật nhẹ nhàng đối
với trẻ để trẻ có khả năng bộc lộ cám xúc của mình qua thơ chuyện. Tổ chức cho

trẻ tự hoạt động nghệ thuật sẽ tích cực hóa hoạt động nghệ thuật của trẻ, trẻ tiếp
thu tác phẩm văn học một cách hiệu quả nhất với vai trò của người giáo viên
trong quá trình thực hiện.
Trước hết phụ thuộc vào việc đọc kể của giáo viên, luyện kĩ năng đọc diễn
cảm, thể hiện được mối quan hệ cảm xúc và sự hiểu biết sâu sắc của cá nhân với
tác phẩm: Hiểu thấu đáo tư tưởng tác phẩm, tính cách nhân vật, cảm xúc tác giả,
các phương tiện nghệ thuật trong tác phẩm.
Ví dụ: Truyện “Con yêu bố” của tác giả Nhật Yên có những đoạn đối
thoại hay nên chú ý giọng đọc kể để gây hứng thú cho trẻ: “Bố ơi! Bố đoán xem
con yêu bố đến nhường nào; Bố không đoán được đâu. Thỏ bố trả lời - Chừng
này này! Thỏ con nói và dang đôi tay ra hết mức”.
Trong đây câu “Chừng này này” có thể nhấn mạnh, hay tiếng gọi “Bố ơi”
bình thường thì trẻ chỉ đọc với giọng ngang bằng nhưng nếu hướng dẫn trẻ đọc
từ “ơi” nhấn mạnh, “Bố ơi” với âm độ trầm bổng khác nhau thì sẽ toát lên trong
đó là cả tình yêu thương vô bờ bến giữa bố và con cao rộng như thế nào.
Với biện pháp này ngoài việc giáo viên phải chuẩn bị cho mình một giọng
kể tốt thì việc cô tạo cho trẻ một không gian "Cổ tích" cũng là rất quan trọng. Ví
dụ: tạo một khung cảnh vườn cổ tích với nhiều muôn thú. Tạo được một không
gian nghe truyện, tạo khoảng cách gần gũi giữa người kể và người nghe để cùng
tưởng tượng ra một không gian quá khứ mà lời kể đầu "Ngày xửa, ngày xưa" sẽ
đưa trẻ vào thế giới cổ tích. Cũng bắt đầu bằng cách kể ấy, cô sẽ kể cho trẻ nghe
đọan đầu của câu chuyện.
Khi dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện giọng của cô phải chuẩn xác, không nói
tiếng địa phương, diễn đạt trôi chảy phù hợp với từng bài, cô phát âm không
ngọng. Khi dạy trẻ đọc thơ cô chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói ngọng,
Người thực hiện: Lê Thị Thư

9

Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

đọc sai để sửa cho trẻ như cô đọc lại để cho trẻ đọc theo nhiều lần và động viên
trẻ “Con đọc tốt hơn rồi”. Thi đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ nào đọc
tốt hơn để dẫn đến nhiều trẻ đọc tốt.
Đặt câu hỏi phải có câu hỏi khó để phân loại học sinh.., gợi ý giúp trẻ nhớ
lại các chi tiết, hành động nhân vật, các hình ảnh hoặc trạng thái cảm xúc được
thể hiện trong tác phẩm. Ví dụ: Trong câu chuyện “7 con thuyền giấy và 7 chiếc
diều” câu hỏi đàm thoại có thể đặt:
Tại sao hai bạn giận nhau? Trong thời gian hai bạn giận nhau, hai bạn còn
thương nhau nhớ nhau không?
Hai bạn làm hòa với nhau bằng cách nào? Bạn thân của con là ai? Khi con
giận, con làm cách nào để làm hòa?
Sử dụng phương tiện trực quan như: Lô tô nhân vật giúp tái hiện lời thoại,
một hành động, mối quan hệ, thứ tự xuất hiện của các nhân vật, mô tả hình dáng
đặc điểm của các nhân vật. Có thể tổ chức cho trẻ nghe đĩa thu giọng đọc kể của
cô giáo, sử dụng các biện pháp tái tạo lại bài thơ phù hợp với từng thể loại: đọc
đối đáp, đọc gõ nhịp, đọc phân vai, đọc nối tiếp, diễn bài thơ ra văn xuôi
Tổ chức trò chơi để tái tạo tốt tác phẩm văn học
Ví dụ: Trò chơi vẽ con mèo trong truyện chú chuột nhắt cà cây bút chì.
Trò chơi
Trò chơi: Bạn là ai, tặng quà cho bạn: dán hình nhân vật vào sau lưng trẻ,
cho trẻ khác mô tả và trẻ mang hình sau lưng sẽ đoán tên nhân vật (thỏ ăn gì?)
Dùng hoạt động âm nhạc có cùng chủ đề với tác phẩm để giúp trẻ khắc
sâu những ấn tượng nghệ thuật trong tác phẩm văn học ví dụ: trong câu truyện
“Bác gấu đen và hai chú thỏ” ta có thể sử dụng nhạc “Ta đi vào rừng xanh” làm
nhạc nền để trẻ hứng thú kể cũng như đóng kịch. Khi trẻ đóng kịch cô giáo đóng
vai trò người dẫn truyện. Lời dẫn truyện của cô lúc trầm, lúc bổng, chú ý đến
nhịp độ, ngắt giọng tạo sức hút đối với trẻ.
Phần sáng tạo của trẻ cũng không kém phần quan trọng, có thể trẻ sáng

tạo lời kể từ tranh ảnh minh họa cho tác phẩm, sáng tạo chi tiết tiếp theo hoặc
sáng tạo đoạn kết của câu chuyện. Ví dụ: đoạn kết của câu chuyện “Tấm cám”
trẻ có thể đổi cho đoạn kết có hậu hơn như: mẹ con cám đã nhận ra lỗi lầm và vô
cùng hối hận trước việc làm sai trái của mình, Tấm đã tha thứ và đón về cùng
sống bên nhau vui vẻ. Trẻ cũng có thể thay đổi tên nhân vật dựa vào tính cách.
Ví dụ: Gà trống: Chàng hiệp sĩ. Hay trẻ có thể sáng tạo gắn với hình tượng trung
tâm.
Đóng kịch là một trò chơi được trẻ em ở trường mầm non rất thích thú, để
hoạt động này đạt được hiệu quả trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học, hướng dẫn trẻ nhập vai chơi một cách sáng tạo là một trong những vấn
đề cần đặt ra cho cô giáo. Cô giáo cho trẻ làm quen với kịch bản, cô đọc diễn
cảm kịch bản và trò chuyện với trẻ về các nhân vật trong kịch bản để các em đưa
ra nhận xét của mình, hình dung đúng đắn những hình tượng trong tác phẩm,
Người thực hiện: Lê Thị Thư

10


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

xác định thái độ của mình với nhân vật. Cho trẻ tự nhận vai diễn và trẻ thường
từ chối vai phản diện, cô giáo phải giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của tất cả các vai
trong vỡ kịch để trẻ thoải mái nhận vai. Để hỗ trợ trẻ vào vai, cô có thể cho trẻ
xem lại tranh minh họa và có thể làm mẫu cho trẻ bắt trước hoặc trẻ khá thể hiện
cho trẻ yếu hơn quan sát. Cô động viên trẻ tự nhận xét bạn và mình, dạy trẻ phối
hợp trong vở diễn, sắp xếp đội hình, chuyển cảnh…Để vở kịch được tiếp nối
liền mạch. Cô cho trẻ luyện tập trong các thời điểm thích hợp, cũng có thể cho
trẻ xem vở kịch để cũng cố và làm cho trẻ say mê thêm cách diễn.
Dạy trẻ nói đủ câu, cô nói trước và cho trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ
khác giúp đỡ các bạn.

Ngoài những hoạt động chung của tiết học làm quen văn học giáo viên
luôn tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc và cũng cố tích lũy những biểu tượng
mà cô đã cung cấp cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi như dạo chơi ngoài trời, trong các
môn học khác, trong vui chơi đồng thời đặt nền móng cho giờ học sau đặt kết
quả cao.
Biện pháp 3 : Sử dụng các loại đồ dùng gây hứng thú cho trẻ.
Nên sử dụng các nguyên vật liệu mở như: Hộp xốp, bìa cứng, hột hạt, chai
lọ, đất nặn, rơm rạ, … để làm những con vật xinh xắn, ngộ nghĩnh, đa dạng màu
sắc để thu hút sự chú ý của trẻ và trẻ có thể sử dụng để kể chuyện theo ý thích.
Có thể làm them các loại rối bằng bóng, rối tay.
Ví dụ: Kể chuyện “Chú dê đen” để gây hứng thú cho trẻ tôi chuẩn bị sân
khấu rối, các con vật làm bằng vải vụn với nhiều màu tuỳ chọn. Các nhân vật
được miêu tả cụ thể về tính cách qua khuôn mặt của từng nhân vật như chó sói
phải hung dữ, dê trắng khuôn mặt hiền nhút nhát, dê đen mạnh dạn, dũng cảm.
cần trang trí môi trường xung quanh lớp học với ý tưởng một khu rừng nhiều
cây xanh, suối nước, cỏ non… bên cạnh đó có thể làm thêm mặt nạ các nhân vật
để trẻ thể hiện vai và đóng kịch.
Tranh ảnh trong sách, trên tường, sản phẩm tạo hình, các mẫu vật, các kí
hiệu tượng trưng để kích thích trẻ, phát triển thêm về ngôn ngữ cho trẻ
Ví dụ: Chủ đề giao thông
Tranh ảnh có thẻ từ tương ứng, đồ chơi: Tàu thủy, thuyền buồm, ca nô,
các loại phi có, các loại xe hơi, xe 2 bánh, các loại đường sá, càu bắc qua sông,
cầu vượt, các sản phẩm tạo hình khác
Mô hình: Phi trường, bến xe, bến cảng, nhà ga, trạm xe buýt, cầu vượt,
ngã tư đường phố…Qua sự chuẩn bị cô có thể sử dụng các đồ dung cũng như
nguyên vật liệu đã chuẩn bị áp dụng vào câu chuyện, bài thơ trong chủ đề như
“Kiến thi an toàn giao thông” “Cô dạy con” “Chuyện qua đường”
Mặt bằng cho trẻ thoáng rộng tạo điều kiện cho trẻ hoạt động
Khi cho trẻ hoạt động cô cần xây dựng kỹ năng trao đổi, thỏa thuận, hợp
tác, chia sẻ, thái độ tôn trọng và chấp nhận sự khác biệt giữa mình và bạn.

Người thực hiện: Lê Thị Thư

11


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

Hình thành bầu không khí tình cảm thân thiết làm cho trẻ cảm thấy tin cậy
ở người bạn bè và bản thân mình.
Chú ý rèn nề nếp, rèn kỹ năng và khích thích sáng tạo của trẻ: Biết chia
nhóm kể chuyện và biểu diễn đóng kịch trẻ có thể tự phân vai cho nhau tạo sự
linh hoạt, mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động và cần chú ý, trẻ tự sáng tạo
và thể hiện được vai diễn của mình. Vì thế cô cần động viên khuyến khích trẻ
kịp thời, đúng lúc .
Giải pháp 3: Tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen văn học thông qua các
hoạt động khác .
Đêt tiết học không nhàm chán, gây hứng thú, hấp dẫn, mới lạ thì hình thức
tổ chức tiết học rất quan trọng. Thường xuyên thay đổi hình thức cũng giúp trẻ
hứng thú hơn, hiệu quả hơn, chính vì vậy tôi sử dụng một số biện pháp:
Biện pháp 1 : Tổ chức ôn luyện mọi lúc mọi nơi
Làm thế nào để trẻ có thể tái tạo tốt tác phẩm văn học? Ở đây giáo viên
cần đặt câu hỏi gợi ý trẻ nhớ lại, hành động nhân vật, hình ảnh hoặc trạng thái
cảm xúc được thể hiện trong tác phẩm. sử dụng các phương tiện trực quan lô tô,
tranh, ảnh, nghe đĩa thu giọng đọc, sử dụng trò chơi. Để củng cố mở rộng và hệ
thống hoá tri thức, kỹ năng kỹ xảo thông qua cho hoạt động khác ngoài tiết học
như: Dạo chơi, thăm quan, hoạt động góc, sinh hoạt chiều các hoạt động khác
trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Thực hiện hình thức này, trẻ được
chọn hoạt động của mình, cô chỉ là người hướng dẫn gợi ý giúp đỡ đảm bảo cho
trẻ được hoạt động theo nhu cầu hứng thú, tri thức kĩ năng kĩ xảo, chủ yếu là
củng cố, chính xác hoá kiến thức mở rộng tri thức kỹ năng kỹ xảo đã có cho trẻ.

Trẻ có thể tham gia biểu diễn các chương trình văn nghệ do trường tổ
chức như kể chuyện, đóng kịch nhằm giúp trẻ hứng thú hơn với môn làm quen
văn học. Ngoài ra còn có thể lồng ghép với các môn học khác để giúp các môn
học khác trở nên sinh động hơn. Sau mỗi chủ đề giáo viên chủ nhiệm đánh giá
chủ đề đó để rút ra những điều làm được và chưa làm được nhằm phát huy và có
hướng khắc phục những tồn tại đó để chủ đề sau thực hiện có kết quả tốt hơn.
Vd: Trong giờ hoạt động ngoài trời, cô và trẻ đi dạo quanh sân trường,
vừa đi cô và trẻ cùng ôn lại những tác phẩm văn học vừa được học trong chủ đề,
để trẻ có thể ghi nhớ lâu hơn về tác phẩm đó.
Biện pháp 2: Lồng ghép nhiều môn học vào tiết văn học nhằm nâng cao
chất lượng giờ học.
Giáo viên nên tích hợp các môn học để nâng cao chất lượng cho trẻ làm
quen với văn học. Tiết học sẽ sinh động, gây hứng thú cho trẻ và đạt kết quả cao
hơn khi cô giáo biết linh hoạt khéo léo kết hợp các môn học vào giờ dạy “làm
quen văn học” cô có thể vận dụng môn âm nhạc, để giới thiệu dẫn dắt vào câu
chuyện kể, bài thơ hoặc chuyển tiếp ở các phần, vận dụng môn tạo hình vào tiết
dạy môn làm quen văn học ở phần luyện tập hoặc là vận dụng các môn học khác
như làm quen với chữ cái, toán vào tiết dạy một cách phù hợp.
Người thực hiện: Lê Thị Thư

12


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

Việc tích hợp các môn học khác cô giáo phải linh hoạt, lựa chọn nội dung
sao cho phù hợp với nội dung bài học, giúp trẻ tham gia vào hoạt động một cách
tích cực nhất và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ nhất.
Ví dụ: Như khi kể chuyện “Tích Chu” tôi đã vận dụng bài hát “ Cháu yêu
Bà” có tác dụng hỗ trợ cho việc giáo dục biết yêu thương, quan tâm đến bà mà

nội dung câu chuyện muốn đề cấp đến, hoặc có thể lồng ghép môn thể chất, cho
trẻ đi theo đường hẹp lên lấy nước cho bà.
Giải pháp 4: Công tác tuyên truyền, vận động với phụ huynh
Công tác tuyên truyền, vận động với phụ huynh rất quan trọng, đòi hỏi sự
kết hợp giữa phụ huynh và giáo viên, sự thuyết phục từ giáo viên để phụ huynh
hiểu được sự quan trọng của môn làm quen văn học.
Biện pháp: Cung cấp những hiểu biết cơ bản trong qua trình chăm sóc
giáo dục trẻ, đưa ra những biện pháp kết hợp với nhà trường và gia đình nhằm
đạt hiệu quả cao trong quá trình làm quen văn học cho trẻ.
Tổ chức các hội thi như “Bé với văn học” “Rung chuông vàng” “diễn
kịch”…các hội thi có thể tổ chức theo lớp hay theo khối lớp để trẻ cùng nhau thi
đua thể hiện. Trong mỗi hội thi giáo viên sẽ kết hợp cùng với phụ huynh chuẩn
bị trang phục, bồi dưỡng về kiến thức cách thể hiện diễn đạt giúp trẻ thể hiện tốt
nhất phần thi của mình. Thông qua các hội thi nhằm tuyên truyền đến các bậc
phụ huynh thấy được tầm quan trọng trong giáo dục mầm non, những gì trẻ học
được ở trường mầm non nói chung và hoạt động văn học nói riêng. Giúp các bậc
phụ huynh mở rộng tầm nhìn với giáo dục mầm non gắn kết giữa nhà trường với
phụ huynh. Đồng thời cũng tuyên truyền sâu rộng đến các địa phương lân cận
cùng các ban ngành đoàn thể để nhận được sự quan tâm hơn nữa đối với trường.
Tổ chức các buổi dạy chuyên đề mời sự có mặt của phụ huynh nhằm tạo
sự tin tưởng và thu hút dự tham gia của phụ huynh vào hoạt động chăm sóc giáo
dục trẻ của lớp cũng như của trường.
Thường xuyên liên lạc và thông tin kịp thời về tình hình của trẻ cho gia
đình trẻ, những thay đổi nếu có để kịp thời có biện pháp giáo dục trẻ cho phù
hợp. Lắng nghe ý kiến từ phụ huynh, chủ động xây dựng mối quan hệ tốt với các
bậc phụ huyh, sẵn sàng tư vấn và giúp đỡ kiến thức khi gia đình có yêu cầu.
Làm bảng tin về chương trình dạy theo chủ đề để phụ huynh biết và phối
hợp với cô giáo rèn thêm cho trẻ ở nhà.
Vận động phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu như: quần áo cũ, vải vụn, lọ
nhựa, sách, giấy…Trao đổi và vận động phụ huynh cố gắng dành thời gian để

lắng nghe và tâm sự với trẻ, khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng mạch lạc, tốc
độ vừa phải và cố gắng phát âm đúng cho trẻ bắt chước.
IV. Tính mới của giải pháp:
Để có thể thực hiện thành công đề tài nghiên cứu mà tôi đã lựa chọn này
trên cơ sở kế thừa và sử dụng những phương pháp cơ bản cần thiết tôi đã mạnh
dạn áp dụng thêm một số biện pháp và những kinh nghiệm cũng hết sức quan
Người thực hiện: Lê Thị Thư

13


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

trọng. Đây cũng chính là những điểm mới mang tính sáng tạo và góp phần vào
sự thành công của đề tài nâng cao chất lượng làm quen văn học mà tôi đã lựa
chọn.
Với đề tài tôi đã áp dụng thành công một số biện pháp và kinh nghiệm
trong công tác giảng dạy như :
- Phối hợp với gia đình trẻ, ôn luyện mọi lúc mọi nơi và tích hợp văn học
vào các môn học, các hoạt động như : Hoạt động góc, hoạt động học, tạo môi
trường xây dựng góc tuyên truyền văn học tại lớp tôi đang chủ nhiệm và có thể
áp dụng tại các lớp mẫu giáo 5-6 tuổi trong các trường mầm non.
- Đưa ra các nội dung tích hợp lồng ghép sao cho phù hợp với từng bài
một cách lô gíc sinh động, có như vậy giờ học làm quen văn học mới có chất
lượng và trẻ mới nắm được các kỹ năng kiến thức của môn làm quen văn học.
- Dựa vào các tiêu chí trong xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm
mà tôi đã được tập huấn chuyên đề tôi đã thực hiện được một số tiêu chí:
+ Đồ dùng trực quan đẹp, đa dạng hấp dẫn phong phú, trẻ rất hứng thú
học tập không bị nhàm chán và ghi nhớ tái tạo phát triển, giúp trẻ được trải
nghiệm, thực hành và sáng tạo trong mọi hoạt động.

+ Trẻ tích cực tham gia hoạt động nhiều giữa cô và trẻ, giữa trẻ và trẻ.
+ Việc chuẩn bị môi trường hoạt động cho trẻ được chú trọng hơn, thiết kế
đa dạng, phong phú, phù hợp với từng độ tuổi của trẻ. Giáo viên gần gũi, hiểu
tâm lý của trẻ.
+ Sử dụng các nguyên liệu mở để tạo ra nhiều đồ dùng đồ chơi thích hợp
cho trẻ, kết hợp với sự giúp đỡ của phụ huynh để xây dựng môi trường lấy trẻ
làm trung tâm trong lớp và ngoài lớp cho trẻ hoạt động, trẻ được tự do hoạt
động, sáng tạo, trẻ học thông qua trò chơi.
+ Tạo tâm thế thoải mái cho trẻ trong mỗi tiết học, cô chú ý đến thái độ và
cách tiếp thu của trẻ, để từ đó rút ra tiết học phù hợp cho trẻ.
Đối với trẻ mầm non “ học mà chơi, chơi mà học”, cho nên việc tổ chức
lồng ghép văn học qua các trò chơi tôi đã thực hiện thường xuyên đã khiến cho
tiết học trở nên sinh động, hấp dẫn và gây hứng thú cho trẻ hơn, các trò chơi
được sử dụng linh hoạt theo từng chủ đề. Trẻ tiếp thu nhẹ nhàng và hiệu quả.
Giáo viên tập cho trẻ tính tự giác, tham gia làm quen văn hoc một cách thoải
mái, không gò bó, không đưa trẻ vào hình thức rập khuôn. Tạo tình huống cho
trẻ thích thú với các vai kịch của mình, cô cho trẻ tự nói lên sự hiểu biết về vai
diễn đó. Cho trẻ làm quen văn học qua nhiều hình thức khác nhau, như đóng
kịch, hoạt cảnh, xem rối, lấy hình ảnh minh họa lồng ghép giọng đọc và kể
thành đoạn phim, trẻ rất thích thú khi tham gia. Tạo cho trẻ tâm thế thật tự tin,
tạo nhiều cơ hội cho trẻ bộc lộ cảm xúc bên trong lẫn bên ngoài về các hình
tượng nghệ thuật có trong tác phẩm. Trẻ vào vai một cách tích cực, tự tin, chủ
động, sáng tạo, tái tạo ngôn ngữ, hành động nhân vật một cách tự nhiên thông
qua vai diễn của mình. Từ đó giáo viên cần tạo ra cho trẻ mong muốn được nghe
Người thực hiện: Lê Thị Thư

14


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

đọc, kể về tác phẩm văn học, được tham gia vào các hoạt động nghệ thuật ở
trường mầm non.
- Đối với bản thân từ đề tài sáng kiến kinh nghiệm này đã giúp cho tôi luôn
phải suy nghĩ, tìm tòi và tích cực sáng tạo trong mọi hoạt động, tích lũy những
kinh nghiệm, để đạt được chỉ tiêu đưa ra ban đầu.
V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm
Trong quá trình giảng dạy, tôi đã áp dụng sáng kiến của mình tại lớp lá 1,
trường mầm non Krông Ana, năm học 2018- 2019.
Kết quả thu được sau khi khảo nghiệm rất đáng kể. Trẻ tích cực và tự tin
hứng thú tham gia vào hoạt động, qua thơ truyện và đóng kịch vốn từ của trẻ
phát triển rõ rệt, trẻ nói rõ ràng mạch lạc hơn, nói nhiều câu có nghĩa đầy đủ, trẻ
phân biệt được ý nghĩa một số từ. Trẻ tự tin mạnh dạn thể hiện giọng đọc, giọng
kể, thể hiện được tính cách của các nhân vật trong truyện, điều này cũng góp
phần cho những môn học khác đạt kết quả tốt.
Kinh nghiệm của trẻ đã được phong phú, trẻ hứng thú, chú ý tham gia
hoạt động, phát biểu và thể hiện được một số tính cách của nhân vật khi kể
chuyện, đóng kịch, trẻ tham gia kể chuyện và đóng kịch thể hiện được vai diễn
của mình đặc biệt trẻ phát triển tình cảm xã hội qua đó kỹ năng sống của trẻ
ngày càng tiến bộ, trẻ phân biệt và tỏ rõ thái độ, tình cảm của mình qua các bài
thơ, câu chuyện, giờ học diễn ra vui vẻ, nhẹ nhàng, trẻ tư duy nhanh nhẹn.
Phụ huynh quan tâm ủng hộ các nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi
cho trẻ như: sách, báo, lịch cũ, tranh ảnh…góp phần phát triển ngôn ngữ và
nâng cao được chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ qua môn làm quen văn học.
Qua điều tra và thăm dò ý kiến khi áp dụng biện pháp đã đạt được một số
kết quả khảo nghiệm như sau:
Nội dung

Trước khi áp
dụng biện pháp

Sau khi áp dụng

Về nhu cầu hứng thú của trẻ

23/35 trẻ đạt 65%

35/35 trẻ đạt 100%

biện pháp

Trẻ nói rõ ràng mạch lạc, nói nhiều câu 22/35 trẻ đạt 62%
có nghĩa đầy đủ.

34/35 trẻ đạt 97%

Phát triển tình cảm xã hội

19/35 trẻ đạt 54%

34/35 trẻ đạt 97%

Trẻ tham gia kể chuyện và đóng kịch,
thể hiện được vai diễn của mình

17/35 trẻ đạt 48%

30/35 trẻ đạt 85%

Phối hợp với phụ huynh giúp trẻ phát

triển vốn từ tại nhà.

16/35 trẻ đạt 45%

33/35 trẻ đạt 94%

Người thực hiện: Lê Thị Thư

15


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

Phần thứ 3: Kết luận, kiến nghị.
I. Kết luận
Hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học phong phú, đa
dạng sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt: Nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm
xã hội qua những bài thơ, câu chuyện, qua đó trẻ biết yêu cái đẹp của tự nhiên
và con người, biết phân biệt cái thiện và cái ác, đem lại cho trẻ những hiểu biết
đầu tiên về cuộc sống xung quanh. trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ
thuật phong phú trong tác phẩm văn học, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú
đối với văn học, có ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái đẹp
của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn
học nghệ thuật như đọc thơ, kể chuyện, chơi trò chơi đóng kịch, cao hơn nữa là
tiến tới sáng tạo ra những vần thơ, câu chuyện theo trí tưởng tượng của mình,
góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
Để nâng cao chất lượng giờ làm quen văn học cho học sinh không có cách
nào tốt hơn là người giáo viên phải kích thích được sự ham thích môn học.
Muốn làm được điều đó tùy theo từng lớp học, từng bài giảng mà người giáo
viên sử dụng một cách linh hoạt các phương pháp giảng dạy. Nhưng vấn đề đáng

quan tâm là phải nâng cao vai trò của học sinh, đưa các em lên làm nhân vật
trung tâm của mỗi tiết dạy. Người giáo viên phải thực hiện được “ lấy trẻ làm
trung tâm”. Có như vậy mới phát huy được tính tích cực sáng tạo của trẻ trong
từng tiết học.
Muốn cho chất lượng hiệu quả trong giảng dạy tốt nhất thì người giáo
viên trước hết phải có tấm lòng yêu nghề, mến trẻ thực sự, biết vui cái vui của
trẻ, biết buồn cái buồn của trẻ, coi trẻ như con của mình. Như vây thì mới khắc
phục được những khó khăn và hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Không ngừng học hỏi, tự rèn luyện, tìm tòi, sáng tạo, nâng cao trình độ
chuyên môn. Sưu tầm các trò chơi dân gian, bài hát dân ca, ca dao, đồng dao…
để đưa vào tiết dạy.
Tăng cường giao tiếp tiếng việt cho trẻ mọi lúc, mọi nơi. Tham dự các
chuyên đề, các tiết dạy mẫu để rút kinh nghiệm.
Đầu tư làm đồ dùng, đồ chơi và thay đổi nhiều phương pháp trong phần
giới thiệu và kết thúc để thu hút trẻ. Sử dụng, dụng cụ trực quan đa dạng và sinh
động. Thường xuyên cho trẻ ôn luyện mọi lúc mọi nơi và đặc biệt cô phải kiên
trì dạy trẻ từ dễ đến khó để trẻ nắm bắt một cách thật hồn nhiên và vô tư. Khen
ngợi và động viên trẻ kịp thời.
Làm tốt công tác tuyên truyền kiến thức văn học đến với các bậc phụ
huynh để cùng kết hợp chăm sóc giáo dục trẻ. Tích lũy và rút ra những ưu
khuyết điểm sau mọi tiết học để bổ sung thêm vào các tiết học sau
Luôn xậy dựng cho mình đức tính nhẫn nại. Cô giáo phải là tấm gương
sáng cho trẻ noi theo, mẫu mực trong giảng dạy đó là thành công cho mỗi chúng
ta.
Người thực hiện: Lê Thị Thư

16


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

II. Kiến nghị
- Để thực hiện được các giải pháp trong bài sáng kiến kinh nghiệm của
tôi, tôi có một số đề nghị nhỏ đối với các cấp.
+ Đối với nhà trường: Tiếp tục đầu tư thêm thiết bị, đồ dùng đồ chơi cho
các môn học nói chung và cho môn văn học nói riêng để có thêm nhiều đồ dùng
để phục vụ cho tiết dạy. Tạo môi trường văn học ở ngoài sân trường để cho trẻ
có không gian hoạt động. Tạo điểu kiện cho giáo viên học hỏi thêm các chuyên
đề đối với các đồng chí chuyên môn vững.
+ Đối với cấp trên: Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, chính sách đối với
giáo viên mầm non.
Trên đây là một vài giải pháp tôi đưa ra nhằm giúp trẻ học tốt hơn môn
làm quen Văn học, đề tài đã được nhân rộng trong toàn trường nhưng do kinh
nghiệm bản thân còn hạn chế nên không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong sự
đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến ngày
càng tốt hơn, góp phần đưa ngành giáo dục mầm non huyện nhà ngày càng phát
triển hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Buôn Trấp, ngày 3 tháng 4 năm 2019
Người viết

Lê Thị Thư
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

Người thực hiện: Lê Thị Thư

17


Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 1 trường MN Krông Ana

Tài liệu tham khảo
1. Giáo dục mầm non ( Bộ GD&ĐT ).
2. Tâm lý học mầm non (Đại học sư phạm Hà Nội xuất bản).
3. Phương pháp phát triển ngôn ngữ.
4. Văn học trẻ em.
5. Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học.
6. Chương trình khung của trẻ 5- 6 tuổi.
7. Tham khảo trên mạng, các tiết dạy mẫu.
8. Bồi dưỡng thường xuyên.
9. Căn cứ thông tư 28/2016/ TT- BGDĐT ngày 30/12/2016 của Bộ trưởng Bộ
GDĐT sửa đổi, bổ sung một số nội dung của chương trình giáo dục mầm non.

Người thực hiện: Lê Thị Thư

18