Giáo án Ngữ văn 7 bài 9: Xa ngắm thác núi Lư (Vọng Lư sơn bộc bố)

XA NGẮM THÁC NÚI LƯ (Vọng lư sơn bộc bố)
-Lí BạchA-Mục tiêu bài học:Giúp hs thấy được
- Vẻ đẹp tráng lệ, huyền ảo của thác núi Lư trong con mắt tác giả.
- Tình yêu thiên nhiên say đắm, tâm hồn hào phóng, trí tưởng tượng mãnh liệt
của nhà thơ Lí Bạch.
- Bước đầu có ý thức và biết sử dụng phần dịch nghĩa (kể cả phần dịch nghĩa
từng chữ) trong việc phân tích tác phẩm và phần nào trong việc tích luỹ vốn từ
Hán Việt.
B- Chuẩn bị:
- Gv: Bảng phụ chép bản phiên âm.Những điều cần lưu ý:
Khi dạy gv cần phải giới thiệu cho hs cảnh thác nước ở sgk hoặc tranh vẽ.
-Hs:Bài soạn
C- Tiến trình lên lớp:
I- HĐ1:Khởi động(5 phút)
1.Ổn định lớp
2.Kiểm tra:
Đọc thuộc lòng bài thơ Bạn đến chơi nhà và nêu những nét đặc sắc về ND và
NT của bài thơ ? (dựa vào ghi nhớ ).
3.Bài mới:
Thơ Đường là một thành tựu rực rỡ nhất của văn học đời Đường (TK VII- TK
X), là 1 trong những thành tựu tiêu biểu nhất của văn học TQ, đồng thời cũng là
thành tựu của thơ ca nhân loại. Nói đến thơ Đường TQ, người ta không thể
không nghĩ đến Lí Bạch, ông là một trong số những nhà thơ nổi tiếng của TQ về
thể thơ Đường luật. Người đời gọi ông là Tiên thơ, thơ của ông thể hiện tâm hồn
lãng mạn, phóng khoáng. Bài thơ Xa ngắm thác núi Lư là 1 trong những bài tiêu
biểu cho phong cách sáng tác của ông.


II-HĐ2:Đọc – Hiểu văn bản(25 phút)
Hoạt động của thầy-trò

Nội dung kiến thức
A-Tìm hiểu bài:

- Dựa vào chú thích*, em hãy nêu 1 vài nét về
tác giả bài thơ Xa ngắm thác núi Lư?

*Xa ngắm thác núi Lư (Vọng Lư
sơn bộc bố) - Lý Bạch

- Vì sao người ta lại gọi ông là “Tiên thi” ?

I- Tác giả-Tác phẩm:

- Bài thơ Xa ngắm thác núi Lư thuộc đề tài nào?

SGK-111

- Em hãy nêu xuất xứ của bài thơ?

II- Kết cấu:

- Hd đọc:

- Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt.

+ Đọc nguyên bản phiên âm: yêu cầu chính xác
từng chữ, giọng phấn chấn, hùng tráng, ngợi ca.
Nhịp 4/3 - 2/2/3.
Nhấn mạnh các từ: vọng, sinh, quải, nghi, lạc.
+ Đọc bản dịch nghĩa và bản dịch thơ: chậm rãi,

rõ ràng, nhịp 4/3.
- Giải nghĩa từ : vọng, lư sơn, bộc bố.
- Bài thơ được viết theo thể thơ nào ?
- Căn cứ vào nhan đề bài thơ và câu thứ 2 (chú ý
nghĩa của 2 chữ vọng và dao), xác định vị trí
đứng ngắm thác nước của tác giả? Vị trí đó có
lợi thế như thế nào trong việc phát hiện những
đặc điểm của thác nước? (vọng: trông từ xa ;
dao: xa ).
- Bài thơ miêu tả cảnh gì ?
- Câu thơ thứ nhất miêu tả cái gì? (Câu thứ nhất
phác ra cái phông nền của bức tranh toàn cảnh
thác núi Lư.

III-Phân tích:


- Ngọn núi Hương Lô được miêu tả như thế nào?
(Nhà thơ miêu tả thác nước vào lúc mặt trời
chiếu rọi ánh sáng. Thác nước đổ mạnh, tung
bọt, toả hơi nước như sương khói phản quang
dưới ánh nắng toả ra, hắt ra 1 màu tím rực rỡ, kì
ảo)
- Bản dịch thơ không dịch được chữ nào của
nguyên tác? (quải)

1- Cảnh thác núi Lư:
- Nhật chiếu Hương Lô sinh tử
yên,
-> Miêu tả khái quát hình ảnh ngọn

núi Hương Lô.
- Gợi 1 cảnh tượng hùng vĩ, rực rỡ,
lộng lẫy, huyền ảo như thần thoại.

- Dựa vào nghĩa của các từ quải và tiền xuyên,
hãy cho biết câu 2 tả cảnh thác nước từ vị trí
nào? Cảnh thác từ trên đỉnh cao được miêu tả
như thế nào? (Tả cảnh thác nước từ trên đỉnh cao
tuôn trào, đổ ầm ầm xuống núi biến thành dải
- Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.
lụa trắng rủ xuống yên lặng và bất động được
treo giữa khoảng vách núi và dòng sông)
- Nghĩa của câu thơ này là gì?
- Trong các bản phiên âm, dịch nghĩa, dịch thơ,
lời nào diễn tả sức mãnh liệt của thác núi Lư?
- “Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước” là 1
cảnh tượng như thế nào? (cảnh tượng mãnh liệt
kì ảo của thiên nhiên)

-> Quải (treo): nói quá - biến động
thành tĩnh, tiền xuyên (dòng sông
phía trước) – hình ảnh dùng để so
sánh với dòng thác nhìn từ xa.

=> Đứng xa trông dòng thác giống
- Cảnh tượng mãnh liệt kì ảo kích thích trí tưởng như 1 dòng sông treo trước mặt.
tượng của nhà thơ, để ông viết tiếp lời thơ hết
sức ấn tượng. Đó là lời thơ nào?
- Hai ĐT nghi, lạc gợi cho người đọc ảo giác
gì ?

- Lời thơ gợi cảnh tượng như thế nào? (con thác
treo đứng trước mặt khác nào như con sông
Ngân Hà từ trên trời rơi xuống. Đây cũng là
một... )

- Đây là bài thơ tả cảnh ngụ tình.

- Phi lưu trực há tam thiên xích,
-> Phi (bay) - nói quá, trực (thẳng).
Miêu tả từ thế tĩnh chuyển sang thế
động.
Gợi tả sức sống mãnh liệt của thác
nước.


- Qua đặc điểm cảnh vật được miêu tả, ta có thể - Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.
thấy những nét gì trong tâm hồn và tính cách nhà
-> Nghi (ngờ), lạc (rơi xuống) – so
thơ?
sánh, phóng đại, từ ngữ gợi hình,
gợi cảm, gợi sự huyền ảo của vẻ
đẹp thác nước.
III-HĐ3:Tổng kết(5 phút)
-> Đây là 1 cảnh tượng hùng vĩ kì
- Bài thơ được viết theo phương thức biểu đạt
ảo của TN.
nào?
2- Tình cảm của nhà thơ trước
- Bài thơ tả cảnh hay tả tình? Đó là cảnh gì, tình thác núi Lư:
gì?

- Tâm hồn và tính cách của nhà thơ
- Hs đọc ghi nhớ.
biểu hiện 1 chất lãng mạn trí tuệ,
tính cách phóng khoáng, trí tưởng
IV-Luyện tập(5 phút)
tượng phong phú.
-Hs đọc diễn cảm bài thơ
V-HĐ5:Đánh giá(3 phút)

- Thể hiện tình yêu TN say đắm,
nồng nàn.

IV-Tổng kết:
-Qua bài văn em hiểu gì thêm về tình yêu của tác
đối với quê hương mình?
* Ghi nhớ: sgk (112 ).
VI-HĐ6:Dặn dò(2 phút)
-VN học thuộc bài thơ, soạn bài “Từ đồng
nghĩa”

B-Luyện tập