Tìm hiểu văn bản tinh thần yêu nước của nhân dân ta của hồ chí minh

Tìm hiểu văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta của Hồ Chí Minh
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả, tác phẩm: (sgk)
Trình bày những hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm? (Hs)
Bài văn nghị luận về vấn đề gì? Hãy tìm câu chốt thâu tóm nội dung vấn đề nghị
luận trong bài?
– Nghị luận về lòng yêu nước của nhân dân ta.
– Câu chốt: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu
của dân ta”.
Tìm và nhận xét về bố cục của văn bản?
– Có thể chia:
Mở bài: “Từ đầu … cướp nước”: Nêu vấn đề nghị luận (Tinh thần yêu nước là một
truyền thống quý báu của nhân dân ta)
Thân bài: “Tiếp theo … lòng nồng nàn yêu nước”: Chứng minh tinh thần yêu nước
trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc và trong cuộc kháng chiến hiện tại.
Kết bài: “Phần còn lại”: Nhiệm vụ của Đảng ta phải làm cho tinh thần yêu nước
của nhân dân ta được phát huy mạnh mẽ.

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:

Với giọng văn liền mạch, dồn dập, khẩn trương: lí lẽ giản dị, chủ yếu là dẫn chứng
và biện pháp so sánh phù hợp, bài văn đã làm sáng tỏ truyền thống yêu nước nồng
nàn của dân tộc ta.

Phần này được chia làm mấy luận điểm nhỏ?


– Luận điểm nhỏ 1: Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh
thần yêu nước của dân ta.

– Luận điểm nhỏ 2: Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày

trước.

Để chứng minh cho nhận định “Dân ta có … của ta, “tác giả đã đưa ra những dẫn
chứng nào?

– Khi xưa có nhiều vị anh hùng đân tộc …

– Ngày nay toàn dân ta đang góp sức người, sức của vào … sản xuất.

Đoạn văn này được trình bày theo cách nào?

(Quá khứ => h/tại)

ại sao tác giả chỉ nêu tên một số anh hùng dân tộc nổi tiếng mà không dẫn chứng
cụ thể hơn cho từng người?

– Nêu lên có tính chất liệt kê. Tác giả không dẫn chứng cụ thể vì muốn dành cho
giai đoạn sau, thực tế trước mắt. Hơn nữa, các vị anh hùng đó đều đã được nhân
dân ta biết đến, rất quen thuộc với chúng ta nên không cần nhắc lại. Chính cách
nêu này tạo cho người nghe cảm xúc tự hào, phấn chấn.


Đọc đoạn “Đồng bào ta … đến hết”

Hệ thống lập luận và dẫn chứng của đoạn này có gì đặc sắc?

– Đoạn văn gồm có 5 câu liên kết chặt chẽ, mạch lạc:

– Câu 1: So sánh từng cặp, từng vế, có tác dụng chuyển ý và đoạn rất gọn, khéo,
vừa nêu được ý khái quát của đoạn.

– Câu 2,3,4 khá dài, câu 5 khát quát đánh giá chung.

– Cách nêu dẫn chứng trong đoạn này xếp theo quan hệ lứa tuổi (già – trẻ), từ xa à
gần (kiều bào ở ước ngoài à đồng bào ở vùng tạm bị chiếm à từ nhân dân miền
ngược à đến miền xuôi), quan hệ từ hậu phương à tiền tuyến.

Cặp quan hệ từ “từ … đến” lặp lại với tác dụng gì?

– Nối các sự việc và con người chặt chẽ thêm, thể hiện sự đồng tâm nhất trí, thể
hiện khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Em có nhận xét gì về giọng văn, lí lẽ, lập luận của đoạn văn này?

– Giọng văn liền mạch, dồn dập, khẩn trương nhưng bình tĩnh, tự tin.


– Lí lẽ, lập luận giản dị, chủ yếu là dẫn chứng. Đoạn văn thuyết phục được người
đọc.

Bác Hồ đã so sánh tinh thần yêu nước của nhân dân ta với cái gì và đặt ra nhiệm vụ
gì?

– So sánh tình yêu nước như là các thứ của quý. Nhiệm vụ của Đảng, chúng ta là
cần phải chú ý đến cái được giấu kín để phát huy tinh thần yêu nước của tất cả mọi
người.

* Cách kết thúc vấn đề tự nhiên, giản dị, cụ thể và thuyết phục.

Nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của bài?

Ghi nhớ Sgk/27.

II. Luyện tập.

Câu 1: Văn bản Tinh thẩn yêu nước của nhân dân ta ra đời trong thời kỳ nào?

Câu 2: Văn bản đề cập đến tinh thần yêu nước của nhân dân ta ở những mặt nào?


Câu 3: Trong văn bản, tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào? Việc sử
dụng các biện pháp nghệ thuật ấy đem lại hiệu quả gì cho diễn đạt?

Câu 4: Em có nhận xét gì khi tác giả sử dụng liên tiếp ba cụm từ: kết thành, lướt
qua, nhấn chìm trong cùng một câu văn?

Câu 5: Trong vãn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, tác giả đă trình bày dẫn
chứng theo trình tự nào? Cách triển khai dẫn chúng theo trình tự ấy có tác dụng gì?

Câu 6: Để làm rõ tinh thần yêu nước của nhân dân ta trong thời kỳ ngày nay, tác
giả đã sử dụng những phép nghệ thuật nào để trình bày dẫn chúng ? Các phép nghê
thuật này có hiệu quả như thế nào đối với việc diễn đạt?

Câu 7: Hãy tìm một sô’ hình ảnh so sánh được tác giả sử dụng trong văn bản? Em
thích nhất hình ảnh nào? Vì sao?

Câu 8: Hãy nêu một số nét đặc sắc về nghệ thuật nghị luận của bài vãn?

Câu 9: Viết một doạn vãn ngắn (khoảng 8-10 câu) trong dó có sử dụng phép liệt kê
theo mô hình từ…đến.

Câu 10: Hãy sưu tầm một số bài thơ, bài văn nói lên lòng yêu quê hương, đất nưốc.