Giáo án Ngữ văn 7 bài 14: Ôn tập văn bản biểu cảm

Bài 14-Tiết 6
Tập làm văn: ÔN TẬP VĂN BIỂU CẢM

A-Mục tiêu bài học:
Ôn lại n điểm q.trọng nhất về lí thuyết làm văn biểu cảmảm:
-Phân biệt văn tự sự, miêu tả với yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảmảm.
-Cách lập ý và lập dàn bài cho một đề văn biểu cảmảm.
-Cách diễn đạt trong bài văn biểu cảm.
B-Chuẩn bị:
-Đồ dùng: Bảng phụ chép đv.
-Những điều cần lưu ý:
C-Tiến trình tổ chức dạy – học:
I-ổn định tổ chức:
II-Kiểm tra:
Thế nào là văn biểu cảm ? (Là văn bản viết ra nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc,
sự đánh giá của con ng đối với TáC GIả xq và khêu gợi lòng đồng cảm nơi ng
đọc).
III-Bài mới:
Các em đã học 1 số văn bản biểu cảmảm và làm 2 bài TLV về văn biểu cảmảm.
Như vậy các em đã có 1 số hiểu biết nhất định về văn biểu cảmảm và c đã được
rèn luyện k.năng về cách làm kiểu văn này. Bài ôn tập hôm nay sẽ giúp các em
củng cố, h.thống hoá lại 1 số v.đề q.trọng về văn biểu cảmảm.

Hoạt động của thầy-trò

TaiLieu.VN

Nội dung kiến thức

Page

-Hs đọc lại các đv, b.văn về Hoa hải đg I-Sự khác nhau giữa văn miêu tả và
(bài 5), về Hoa học trò (bài 6 ) và cho văn biểu cảmảm:
biết các văn bản biểu cảmảm đó đã
dùng yếu tố miêu tả để làm gì ? (Bài
Hoa hải đg, tác giả miêu tả chỉ nhằm
đưa ra lời bình luận về loại hoa thấy ở
khắp mọi nơi. Trong đó tác giả dùng
phép s2: “cánh hoa khum2 như muốn
phong lại cái nụ cười má lúm đồng
tiền” và nhớ lại 1 KN lần đầu từ Nam
ra Bắc đến thăm đền Hùng ngắm hoa
hải đg ở núi Ngũ Lĩnh. Bài Hoa học trò
c được tác giả miêu tả cây hoa phượng
vì ý nghĩa của nó gắn liền với hs, với
trong lớp. Tác giả mượn hình ảnh hoa
phg nở, hoa phg rơi để nói đến cái mùa
hè thiếu vắng và chia phôi qua cảm
xúc của m.Tác giả đã dùng hình thức
lặp lại và nh.hoá để đ.tả cái buồn trống
vắng nơi sân trong “Hoa phg rơi2...
Hoa phg múa. Hoa phg khóc. Hoa phg
mơ, hoa phg nhớ.”
-Gv: Bài Hoa hải đg là văn miêu tả,
còn bài Hoa học trò là văn biểu
cảmảm.
-Qua 2 bài văn trên, em hãy cho biết
văn miêu tả và văn biểu cảmảm khác
nhau ở chỗ nào ?

-Hs đọc bài Kẹo mầm (bài 11) và cho
biết các yếu tố tự sự trong bài nhằm
mục đích gì ? (Bài Kẹo mầm có đoạn
-Văn miêu tả nhằm tái hiện lại đ.tượng
tự sự nhớ lại mẹ và chị gỡ tóc, rồi vo

TaiLieu.VN

Page


tóc dắt lên đòn tay nhà để tác giả lấy
đổi kẹo mầm và đến nay mỗi khi có lời
dao: “Ai tóc rối đổi kẹo mầm” thì tác
giả lại khắc khoải nhớ đến mẹ đã chết
và chị đã đi lấy chồng).

(ng. vật, cảnh) sao cho ng ta cảm nhận
được nó. Còn vă biểu cảmảm, miêu tả
đ.tượng nhằm mượn n đ.điểm, p.chất
của nó mà nói lên suy nghĩ, cảm xúc
của m. Do đ2 này mà văn biểu cảm thg
sd b.p tu từ s2, ẩn dụ, nhân hoá.

-Hãy cho biết văn biểu cảm khác văn
tự sự ở điểm nào ?
2-Sự khác nhau giữa văn tự sự và
văn biểu cảm

-Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm

đóng vai trò gì ? Chúng thực hiện n.vụ
biểu cảm như thế nào ? Nêu vd?

-Văn tự sự nhằm kể lại 1 câu chuyện (1
(Vd bài Kẹo mầm: Tình cảm nhớ mẹ sự việc) có đầu, có đuôi, có ng.nhân,
và chị từ tóc rối, kẹo mầm).
d.biến, k.quả. Còn văn biểu cảm, tự sự
chỉ làm nền để nói lên cảm xúc. Do đó
tự sự trong văn biểu cảm thường nhớ
lại n sự việc trong quá khứ, n sự việc
để lại ấn tượng sâu đậm, chứ không
cần đi sâu vào ng,nhân, k.quả.
3-Vai trò và n.vụ của tự sự và miêu tả
-Em hãy nêu các bước làm 1 bài văn trong văn biểu cảm:
biểu cảm ?
-Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm
-Tìm hiểu đề là tìm hiểu n gì ? đóng vai trò làm giá đỡ cho tác giả bộc
(Đ.tượng biểu cảm: M.xuân và tình lộ tình cảm, cảm xúc. Thiếu tự sự,
cảm cần biểu hiện: cảm xúc của m đối miêu tả thì tình cảm mơ hồ, không cụ
với m.xuân).
thể, bởi vì tình cảm, cảm xúc của con
ng nảy sinh từ sự việc, cảnh vật cụ thể.
-Em hãy nêu dàn ý của bài văn biểu
cảmảm ? (MB: G.thiệu đ.tác giả biểu 4-Tìm ý và lập dàn bài cho đề văn:
cảm; TB: miêu tả 1 vài đ2 tiêu biểu của

TaiLieu.VN

Page

đ.tác giả để biểu cảmảm; KB: K.đ lại Cảm nghĩ về mùa xuân.
c,xúc của m về đ.tác giả đó).
a-Mb: 1 năm có 4 mùa, theo em mùa
xuân là mùa đẹp nhất.
b-TB:
*ý nghĩa của m.xuân đối với con ng:
-M.xuân mang lại sức sông mới
-M.xuân đánh dấu bước đi của đ.nc,
con ng.
*Cảm nghĩ của em về m.xuân:

-Bài văn biểu cảm thg sd n bp tu từ nào
?
-Mùa đơm hoa kết trái
-Ng ta nói ng2 văn biểu cảm gần với -Mùa sinh sôi vạn vật.
thơ, em có đồng ý không ? Vì sao ?
-Mùa thêm 1 tuổi đời.

c-KB: K.định lại c.nghĩ của em về
m.xuân.
5-Bài văn biểu cảm thường sd các b.p
tu từ:
-s2, ẩn dụ, nhân hoá, điệp ngữ.
-Ngôn ngữ văn biểu cảm gần với thơ.
Vì nó có mục đích biểu cảm như
thơ.Trong cách biểu cảm trực tiếp, ng
viết sd ngôi thứ nhất (tôi, em, chúng
em), tr.tiếp bộc lộ cảm xúc của m bằng
lời than, lời nhắn, lời hô... Trong cách

biểu cảm g.tiếp, tình cảm ẩn trong các
hình ảnh.

TaiLieu.VN

Page


IV-Củng cố:
-Gv hệ thống lại k.thức toàn bài.
V-Hướng dẫn học bài:
-Viết thành bài văn hoàn chỉnh đề bài cảm nghĩ về mùa xuân.
-Ôn tập văn biểu cảm, chuẩn bị k.tra học kì I.
D-Rút kinh nghiệm:

TaiLieu.VN

Page