GIÁO ÁN GIÁO DỤC SỨC KHỎE SINH SẢN HỌC SINH THCS

Giáo án đề xuất đối với học sinh lớp 8, 9 (14 – 16 tuổi) về Chủ đề Giới tính – Tình bạn
– Tình yêu – Tránh mang thai sớm.
CHỦ ĐỀ:
GIỚI TÍNH – TÌNH BẠN – TÌNH YÊU – CHỦ ĐỘNG TRÁNH MANG THAI
SỚM
I.Mục đích:
Giúp học sinh:
- Biết được sự khác nhau giữa hai giới tính.
- Hiểu vai trò của tình bạn và tình yêu.
- Giữ quan hệ tốt đẹp với bạn khác giới và có quan niệm đúng về tình yêu.
- Rèn luyện các khả năng tự nhận thức, giao tiếp, bày tỏ, ứng phó tình huống khó khăn
và ra quyết định đúng trong quan hệ bạn bè và tình yêu.
- Hiểu hậu quả của việc mang thai sớm ở tuổi dậy thì
- Biết vận dụng kỹ năng giao tiếp , kỹ năng kiên định và kỹ năng ra quyết định để chủ
động phòng tránh mang thai sớm
II.Tài liệu và phương tiện:
1. Phương tiện
- Bảng phụ
- Bút bảng
- Băng dính
- Câu hỏi thảo luận.
- Bộ phiếu phân biệt giới tính ( dùng cho hoạt động 1 ):
XUẤT TINH, CÓ RÂU, CÓ TINH HOÀN, TẠO TINH TINH TRÙNG, CÓ KINH
NGUYỆT, MANG THAI , TUYẾN VÚ PHÁT TRIỂN , SINHCON.
- Hai tình huống : Học sinh lớp 9 mang thai – Học sinh lớp 8 nghỉ học lấy chồng.
2. Tài liệu
THÔNG TIN CƠ BẢN DÀNH CHO GIÁO VIÊN
1. Khái niệm về giới tính:
Giới tính xác định sự khác nhau về mặt sinh học giữa nam và nữ, sinh ra đã có và
1

không thể thay đổi được
Khía cạnh sinh học:
Nam giới có khả năng tạo ra tinh trùng, còn phụ nữ tạo ra trứng. Khi giao hợp xảy ra,
tinh trùng có thể kết hợp với trứng để hình thành một cá thể sống mới.
2. Tình bạn
a.Tình bạn là gì?
Đối với trẻ tình cảm thường có vai trò phát triển mạnh mẽ và có vai trò quan trọng.
Tuổi trẻ thường có nhiều bạn bè và họ thích dành thời gian để trò chuyện với bạn bè,
cùng nhau chia ngọt sẻ bùi hoặc giúp nhau tự tin hơn động viên nhau trong học tập và
lao động. tình bạn có ý nghĩa quan trọng đối với mọi người, già cũng như trẻ.
Người ta có quan niệm khác nhau về tình bạn. Có người thích chơi nhóm bạn nhiều
người, nhưng có người chỉ thích kết nghĩa vứi vài người thân thiết.Dù phong cách của
từng người như thế nào đi nữa, nhưng ai cũng kiêu hãnh được làm thành viên của nhóm
và thường xem nhóm bạn của mình là một phần “ gia đình mình”. Tuy nhiên có những
lúc tinh thần của nhóm mãnh kiệt đến mức các thánh viên của nhóm có cảm giác là họ
tốt hơn tất cả mọi người khác, họ có thái độ xem thường người ngoài nhóm. Điều này
dẫn đến những tình cảm tiêu cực giữa các nhóm bạn khác nhau, coi thể đưa đén cãi nhau
thậm chí đánh nhau.
b.Tình bạn khác giới:
Ở tuổi VTN tình bạn thường mạnh mẽ và thiên về cảm xúc. Tình bạn có thể là giữa
những người cùng giới và giữa những người khác giới. Nhiều người là bạn tốt của
những người khác ở cả hai giới. Tình bạn khác giới nhiều khi có những giá trị riêng rất
đặc biệt, khiến những người bạn cảm thấy mình may mắn có những người bạn khác
giới.
Tuy nhiên cũng có lúc tình bạn giữa hai người thường là hai người khác giới , có thể
vượt qua giới hạn tình bạn để không còn “ chỉ là tình bạn”. Tình bạn đó chuyển thnàh
thứ tình cảm có cảm xú mãnh liệt , hấp dẫn, trở thnàh quan hệ lãng mạn và có thể trở
thnàh tình yêu. Điều này đặc biệt thường xảy ra ở VTN. Con trai con gái bỗng thấy tự ý
2

thức về mình và thấyngại ngùng trước mặt người khác giới. Trong trường hợp đó, không
biết nên ứng xử như thế nào, nói gì và thế là nhìn người bạn của mình bằng con mắt
khác ngảy trước.
3. Tình yêu:
Tình yêu là một loại tình cảm đặc biệt, nó biểu hiện sự cao đẹp nhất của tình người
( lòng nhân ái), tình yêu làm con người trở nên thanh cao hơn, nhân ái và giàu sức sáng
tạo hơn.
Con người thể hiện tình yêu của mình với người khác bằng nhiều cách. Có nhiều loại
tình yêu: Yêu cha mẹ, yêu mội thành viên trong gia đình, yêu bè bạn, yêu con vật
cưng…..Con người cũng có quan hệ yêu thương trong suốt cuộc đời. Một số quan hệ
yêu đương đó là tình yêu suốt đời, còn có nhiều quan hệ yêu đương chỉ tồn tại trong một
thời gian ngắn.
Mối tình đầu thường là giai đoạn quyết kiệt nhất trong đời người và nhiều bạn trẻ đến
với mối tình đầu ở tuổi VTN. Nhiều mối tình đầu đã phát triể thành tình yêu sâu sắc và
đưa đến hôn nhân hạnh phúc. Sonng do đặc điểm còn bồng bột, chưa có kinh nghiện
trong cuộc sống, lại qua lý tưởng hóa tình yêu, nên không ít mối tình đầu bị tan vỡ để lại
những tổn thất về tình cảm hoặc những hậu quả nặng nề , mất m,ất trong quan hệ yêu
đương buônng thả của các cặp trai gái.
Do vậy, nam nữ thanh niên cần hiểu được giá trị cao đẹp của tình yêu đối với hạnh phúc
cuả mỗi người, có thái độ trân trọng với tình yêu, trên cơ sở đó tự xây dưng jc ho mình
những hành vi đúng đắn, nghiêm túc khi bước vào lĩnh vực này.
4. Mang thai sớm – Hậu quả và cách phòng tránh
a. Thế nào là mang thai sớm
Là trường hợp phụ nữ mang thai trước 18 tuổi.
b. Hậu quả của việc mang thai sớm
Việc mang thai sớm và sinh đẻ ở tuổi VTN sẽ gây nhiều hậu quả đối với sức khỏe.
Mang thai sớm ngoài ý muốn là điều kinh hoàng cho cô gái trẻ vì thiếu hiểu biết. Họ
thường loạibỏ thai bằng biện pháp nạo thai. Nạo thai không an toàn lả rủi ro rất lớn cho

phụ nữ trẻ. Nạo thai có thể đem lại những biến chứng nghiên trọng, có thể vô sinh thậm
3


chí có thể tử vong.
Nếu sinh đẻ ở tuổi còn qua trẻ sẽ dẫn đến tình trạng đẻ non, sảy thai tự phát, thai chết
lưu, đẻ khó, nhiễm độc thai nghén, trẻ sơ sinhthiếu nhiều máu , suy sinh dưỡng.
-

Việc mang thai sớm và sinh đẻ ở tuổi VTN còn gây những căng thẳng về tình cảm

và tài chính rất lớn:
Họ phải đương đầu với những mệt mỏi của việc nuôi dưỡng một đứa bé ngoài giá thú,
không có chồng , thậm chí không có cả gia đình giúp đỡ. Sinh đẻ ngoài ý muốn giống
như mộttai họa với người mẹ trẻ. Họ thường phải đối mặt với phản đối của cộng đồng
và nếu còn đến trường thì họ sẽ bị buộc phải thôi học.
-

Việc mang thai sớm ở tuổi VTN sẽ là gánh nặng cho xã hội. Nghèo đói sẽ tăng
lên , bảo hiểm xã hội và y tề kém nhiều. Thiếu lực lượnglao động. Vấn đề giới
( trọng nam khinh nữ ) ngày càng mâu thuẫn.

c. Cách phòng tránh
- Chủ động phòng tránh: không đi chơi với bạn khác giới ở những nơi vắng vẻ, vào
buổi tối, không uống rượu bia, …
- Các biện pháp tránh thai: Sử dụng bao cao su, thuốc ngừa thai, phương pháp truyền
thống: tính vòng kinh, ..
III.Cách tiến hành:

1. Hoạt động 1: Tìm hiểu về giới tính ( 5 phút).

Cách tiến hành: Giáo viên phát một số phiếu học tập ghi đặc điểm của nam hoặc
nữ. Yêu cầu học sinh dán vào cột tương ứng
Bước 1: Hoạt động lớp.
Học sinh suy nghĩ và thực hiện.
Bước 2: Giáo viên nhận xét. Kết luận
GIỚI TÍNH: là đặc trưng sinh học, bẩm sinh, đồng nhất, mọi nơi, không thay đổi
theo thời gian. Đặc điểm sinh lý ở hai giới:
NAM
- XUẤT TINH

NỮ
- CÓ KINH NGUYỆT

- CÓ RÂU

- MANG THAI

- CÓ TINH HOÀN

- TUYẾN VÚ PHÁT TRIỂN
4


- TẠO TINH TINH TRÙNG.
- SINHCON.
Những đặc điểm này biểu hiện rõ nhất khi các em bước vào tuổi dậy thì.
Ở lứa tuổi này, các em có nhiều biến đổi về tâm, sinh lý, có những tình cảm và cảm
xúc mới: ngoài quan hệ chủ yếu là tình bạn còn có những rung động đầu đời đối với
bạn khác giới.
Chuyển sang hoạt động 2.

2. Hoạt động 2: Tìm hiểu về Tình bạn – Tình yêu (20 phút)
Cách tiến hành:Hoạt động nhóm.
Bước 1: Giáo viên yêu cầu học sinh thảo luận theo nhóm các câu hỏi sau:
- Nhóm 1: Tại sao các em cần có bạn ?
- Nhóm 2: Tình bạn khác giới là gì? Em có suy nghĩ gì về tình bạn khác giới?
- Nhóm 3: Trong quan hệ với bạn khác giới cần tránh những điều gì? Tình bạn
khác giới khác với tình yêu như thế nào?
- Nhóm 4: Ở tuổi các em đã nên yêu chưa ? Vì sao?
Các nhóm ghi lại ý kiến của nhóm lên bảng phụ.
Bước 2: Hoạt động lớp.
Các nhóm treo bảng phụ kết quả thảo luận của nhóm mình trên bảng.
Bước 3: Hoạt động giáo viên.
Giáo viên nhận xét kết quả thảo luận nhóm, tranh luận chung của lớp và nhấn mạnh.
- Câu 1:Tình bạn là một loại tình cảm gắn bó giữa hai hoặc một nhóm người vì hợp
nhau về tính tình, giống nhau về sở thích có chung một quan điểm sống lý tưởng, ước
mơ …….
- Tình bạn có vai trò lớn trong đời sống của mỗi người đặc biệt là với thanh thiếu
niên.
+

Trong quan hệ bạn bè mỗi người có thể tự đánh giá, tự tìm hiểu bản thân mình

qua tương tác với những người bạn đồng thời dựa vào sự góp ý của bạn bè mà tự
phấn đấu giáo dục mình tiến bộ, tự hoàn thiện.
+

Tình bạn là một sức mạnh tinh thần to lớn động viên mỗi người trong tập thể

cùng nhau hoạt động, gánh vác chia sẻ, trong việc vươn tới ước mơ, hoài bão lý

tưởng của mình.
5


+

Tuy nhiên tình bạn lệch lạc có thể dẫn tới hành động xấu: bao che khuyết điểm

cho bạn bè, phái, chơi bời lêu lổng,….
- Cuối cùng giáo viên nêu lên những đặc điểm cơ bản của tình bạn tốt.
+

Có trách nhiệm lẫn nhau và giúp đỡ cùng nhau tiến bộ

+

Bình đẳng và tôn trọng nhau

+

Chân thành tin cậy

+
Thông cảm, đồng cảm sâu sắc với nhau.
Câu 2:- Tình bạn khác giới là tình bạn giữa nam và nữ ( hoặc giữa nữ và nam)
- Tình bạn khác giới làm cho mỗi người tự hoàn thiện mình, làm tôn vẻ đẹp của mỗi
giới. tình bạn khác giới có thể chuyển thành tình yêu, song không nhất thiết mọi tình
bạn khác giới đèu chuyển thành tình yêu.
Câu 3:- Tình bạn khác với tình yêu là không có sự say mê về thể xác, không ghen
tuông khi bạn khác giới có người yêu.

- Tình cảm giữa hai người khác giới có thể chuyển thành thứ tình cảm có cảm xúc
mãnh liệt và hấp dẫn về giới tính để chuyển thành tình yêu.
- Trong quan hệ bạn bè khác giới cần tránh:
+

Đối xử với nhau xuồng sã, thiếu tế nhị

+

Gán ghép lẫn nhau.

+

Ghen ghét nói xấu hay đối xử thô bạo.

+

Ngộ nhận tình bạn khác giới là tình yêu.

+
Gây cho bạn khác giới hiểu nhầm là tình yêu.
Câu 4:
- Tuổi của các em chưa nên yêu vì có thể ảnh hưởng đến học tập, tương lai, bản thân
các em chưa có đủ năng lực kiểm soát tình cảm, suy nghĩ và hành động.
3. Hoạt động 3: Chủ động tránh mang thai sớm (15 phút)
Cách tiến hành:
Bước 1: Hoạt động nhóm.
Giáo viên đưa ra 2 tình huống để học sinh trình bày ý kiến và cách ứng xử
+ Tình huống 1: Em Hoàng Thị B (học sinh lớp 9) và em Nông Văn A ( học sinh lớp
8) có “ yêu” nhau. Trong một lần đi chơi vào tối ngày Noel, do không kiểm soát tình cảm

6


và hành động của mình, em B có thai. Vì lo sợ, em giấu bố mẹ và phải nghỉ học khi thai
lớn. Em A cũng phải nghỉ học và làm đám cưới với B. Em có nhận xét gì về sự việc trên?
Theo em B sẽ gặp những khó khăn gì khi mang thai sớm?
+ Tình huống 2: Em Nguyễn Thị S đang học lớp 8. Tuy nhiên, bố mẹ bắt em phải nghỉ
học để cưới chồng – là một người S mới gặp một lần. Nếu là S, em sẽ làm gì trong tình
huống trên?
Bước 2: Hoạt động lớp.
Sau khi từng nhóm làm bài tập xong. Mỗi nhóm cử đại diện để trình bày.
Các nhóm tranh luận.
Bước 3: Hoạt động của giáo viên.
Giáo viên nhận xét câu trả lời của các nhóm. Hướng đến cách nhìn nhận, ứng xử tích cực,
đúng đắn.
+ Tình huống 1: A và B hành động nông nổi, thiếu suy nghĩ . Mặt khác, giấu chuyện xảy
ra với người lớn dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Những khó khăn B phải gặp khi mang
thai sớm: phải nghỉ học; bản thân ở trong tâm trạng hoang mang, căng thẳng, lo lắng;
tương lai bị ảnh hưởng; dễ bị gia đìnhvà/ hoặc xã hội phân biệt đối xử; dễ kết hôn vội
vàng và có nguy cơ thất bại, dễ bị sảy thai, sức khỏe suy yếu; sau khi sinh con khó xin
việc làm,…. Đối với đứa con: nguy cơ bị gia đình và xã hội phân biệt đối xử trước mắt và
trong tương lai do bị gia đình ruồng bỏ, con bị suy dinh dưỡng, tuổi thơ bất hạnh,…
+ Tình huống 2: Nếu em là S: cần xác định rõ: Việc cưới chồng sớm theo ý bố mẹ sẽ ảnh
hưởng đến học tập và tương lai, vi phạm pháp luật Hôn nhân và gia đình (tảo hôn). S cần
phân tích cho bố mẹ thấy những điều sai và hậu quả của hành động đó. Nếu bố mẹ vẫn
không thay đổi ý kiến cần nói với thầy cô, chính quyền xã để vận động. Đây là một hủ tục
cần xóa bỏ ở địa phương
Giáo viên đúc kết:
- Ở lứa tuổi dậy thì các em đang trải qua những biến đổi về cơ thể, tâm lý tình cảm
sâu sắc. Tình bạn khác giới đem lại cho các em những cảm xúc, suy nghĩ, sự mong

nhớ niềm vui đồng thời băn khoăn lo lắng.
- Đối với các em chưa yêu, các em cần chuẩn bị trước tâm lý và kiến thức để có khả
7


năng nhận biết tình cảm của mình, có quyết định đúng đắn. Các em nhớ rằng việc
quan trọng nhất của các em trong giai đoạn này là học tập để chuẩn bị cho tương lai,
tình yêu có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến việc học.
- Đối với các em đã có bạn khác giới, các em cần tỉnh táo, sáng suốt chú tâm học
tập, biết tôn trọng và nghĩ đến tương lai của cả hai, cần tránh những tình huống gây
mát kiểm soát: đi chơi riêng ở những nơi vắng vẻ, vào buổi tối, …
- Các em cũng có rất nhiều thắc mắc không biết hỏi ai, không dám hỏi. Hoặc khi
hỏi, các em thường bị la rầy, hoặc người lớn né tránh không muốn trả lời và cho
rằng các em còn nhỏ, chưa cần biết. Các em có thể bị sợ la rầy cho nên giữ im lặng
không muốn hỏi. Điều này về lâu dài sẽ có hại cho các em.
- Các em cần nhớ rằng khi có thắc mắc, lo lắng, các em nên tìm người chia sẻ và
giúp đỡ. Các em cần được cung cấp các thông tin cần thiết để các em có thể tự bảo
vệ mình
IV. KẾT THÚC HOẠT ĐỘNG
Học sinh trình bày nguyện vọng, những kiến nghị của mình về các vấn đề trên.
Giáo viên nhận xét buổi học: về tinh thần, thái độ của học sinh

8