Giáo án Ngữ văn 8 bài 25: Bàn luận về phép học

BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
(Trích “Luận học pháp”)
I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
-Bổ sung kiến thức về văn nghị luận trung đại.
-Hiểu được hoàn cảnh sử dụng và đặt điểm của thể tấu trong văn học trung đại .
-Nắm được nội dung và hình thức của Bàn luận về phép học.
II.KIẾN THỨC, KỸ NĂNG:
1. Kiến thức:
- Những hiểu biết bước đầu về tấu .
-Quan điểm tư tưởng tiến bộ của tác giả về mục đích , phương pháp và mối
quan hệ của việc học với sự phát triển của đất nước .
-Đặc điểm hình thức lập luận của văn bản .
2. Kĩ năng:
-Đọc –hiểu một văn bản viết theo thể tấu .
-Nhận biết , phân tích cách trình bày luận điểm trong đoạn văn diễn dịch và
quy nạp , cách sắp xếp và trình bày luận điểm trong văn bản .
III.HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN:

HOẠT ĐỘNG THẦY
*Hoạt động 1 :Khởi động.
1.ổn định :Kiểm diện, trật tự
2.KTBC:

HOẠT ĐỘNG TRÒ

NỘI DUNG


- Phân biệt sự giống và khác nhau giữa hịch và cáo.
- Đọc thuộc lòng và diễn cảm đoạn mở đầu bài
“BNĐC” của Nguyễn Trãi vừa học.

3.Bài mới: Học để làm gì?, học cái gì, học như thế nào?.
. nói chung, vấn đề học tập đã được ông cha ta bàn đến
từ lâu một trong những ý kiến tuy ngắn gọn nhưng rất
sâu sắc và thấu tình đạt lí là đoạn “Luận về phép học”
trong bản tấu dâng vua Quang Trung của nhà nho lừng
danh La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp.
*Hoạt
chung

động2:Tìm

hiểu - HS đọc chú thích rút ra
nội dung cơ bản về tác giả,
tác phẩm.
Giáo viên cho học sinh
đọc chú thích (*) SGK Tr
77 tìm hiểu tác giả, tác
-HS nghe.
phẩm.(HSY-K)
- Giáo viên nói cho HS biết
thêm về thể loại tấu: phân
biệt với tấu trong VH hiện
đại là một loại hình kể
chuyện . .
- Giáo viên hướng dẫn HS -HS đọc - nhận xét cách
đọc.
đọc và tìm chú thích.
+ Đọc: Giọng chân tình
bày tỏ thiệt hơn, vừa tự tin
-HS nghe.

vừa khiêm tốn
+ Hs: đọc kĩ các chú thích.
-Giáo viên cho HS chia - Hs tìm hiểu chú thích
đoạn của văn bản.
(Gv gợi ý cho Hs đây là

I .Tìm hiểu chung:
1. Tác giả: Nguyễn Thiếp
học rộng, hiểu sâu từng đổ
đạt làm quan nhà Lê nhưng
đã từ quan về dạy học, giúp
Quang Trung xây dựng đất
nước về mặt chính trị.
2. Xuất xứ: trích từ bài tấu
của Nguyễn Thiếp gởi vua
Quang Trung tháng 8 –
1791.


văn bản trích: trước đó có 2 - HS chia đoạn
phần:
- nhận xét, bổ sung
- Luận về quân đức.

3. Bố cục: 4 đoạn

- Luận về dân tâm mới tới
đoạn trích trong SGK)
*Hoạt động 3:HDHS phân
tích.

II. Phân tích:
1.Nội dung:

* GV: phần đầu tác giả nêu
mục đích chân chích của - HS : Học để làm người
việc học. Mục đích đó là
gì?
+ GV: chốt.

-HS nghe.

* GV: Tác giả đã phê phán -HSTL: lối học chuộng
những lối học lệch lạc sai hình thức, cầu danh lợi,
không biết tam cương ngũ
trái nào?
thường.
+ Lối học chuộng hình
thức là như thế nào? Cầu - HS thảo luận
danh lợi? (GV gợi ý HS
liên hệ thực tế)

a. Mục đích của việc
học:
-Học để làm người
,vì sự thịnh trị của đất nước
;học không cầu danh lợi .
-Học phải có phương
pháp , học rộng rồi tóm lấy
tinh chất , học đi đôi với

hành .
b. Phê phán những
quan niệm không đúng về
việc học :

GV: yêu cầu học sinh giải
thích ngắn gọn “tam cương
- HS giải thích.
ngũ thường”

-Học để cầu danh lợi
cho cá nhân .

+ Tác hại của lối học lệch
lạc đó như thế nào?

-Lối học chuộng hình
thức .

+ GV: gợi ý để HS liên hệ
thực tế để thấy đúng, sai.

- Hs thảo luận.

1. Nghệ thuật:
-HS: Việc học phổ biến
* Để khuyến khích việc
rộng rãi.
-Lập luận :đối lập hai quan
học, Nguyễn Thiếp khuyên

vua Quang Trung thực hiện -HSTL: Học từ thấp đến niệm về việc học lập luận
những chính sách gì?
cao, bắt đầu từ những kiến của Nguyễn thiếp bao hàm
thức cơ bản học kết hợp sự lựa chọn . Quan niệm
- Tác giả bàn về phép dạy, với hành.
thái độ phê phán ấy cho
học như thế nào? Theo em
thấy trí tuệ , bản lĩnh nhận
phương pháp học tốt nhất
thức tiến bộ của người trí
là phương pháp nào? Vì
thức chân chính . Quan
-HS suy nghĩ TL.
sao?
niệm ấy vẫn còn có ý nghĩa
đối với chúng ta hôm nay
- GV nhấn mạnh tính chất
đúng đắn, thực tiễn trong
-Có luận điểm rõ ràng , lí lẽ
phương pháp học của La
chặt chẽ lời văn khúc
Sơn Phu tử
chiết , thể hiện tấm lòng
của một trí tuệ chân chính
=> GV rút ra ý nghĩa tác
đối với đất nước .
-HS
lắng

nghe
dụng của vệc học chân
chính.
3. ý nghĩa:
- Bài văn có trình tự lập
luận rất chặt chẽ. GV phân
tích cho HS thấy.

-HS lắng nghe+ghi.

-Bằng hình thức lập luận
chặt chẽ , sáng rõ , Nguyễn
Thiếp nêu lên quan niệm
tiến bộ của ông về sự học.
-Với cách lập luận chặt chẽ
bài “Bàn luận về phép học”
giúp ta hiểu mục đích của
việc học là để làm người có
đạo đức, có tri tức góp
phần làm hưng thịnh đất
nước, chứ không phải để
cầu danh lợi. Muốn học tốt
phải có phương pháp, học
cho rộng nhưng phải nắm
cho gọn, đặc biệt học phải
đi đôi với hành.

*Hoạt động 4: Củng cố - Dặn dò.
-Để khuyến khích việc học, Nguyễn Thiếp khuyên vua Quang Trung thực hiện

những chính sách gì?
-Lối học chuộng hình thức là như thế nào?
về học bài, soạn bài “ LUYỆN TẬP XÂY DỰNG VÀ TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM”
-Cách xây dựng luận điểm
- Cách trình bày luận điểm

……………………………………………………………………
…