Giáo án Ngữ văn 8 bài 25: Bàn luận về phép học

Tiết 101.

BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
A. Mục tiêu:
1/. Kiến thức:
Thấy được mục đích, tác dụng của việc học chân chính: học để làm
người, học để biết và làm, học để góp phần làm cho đất nước hưng thịnh, đồng thời
thấy được tác hại của lối học chuộng hình thức, cầu danh lợi..
Nhận thức được phương pháp học tập đúng, kết hợp học với hành.
Học tập cách lập luận của tác giả, biết cách viết bài văn nghị luận theo chủ đề nhất
định
2/. Kĩ năng :
3/Thái độ: . Giáo dục HS xác định được mục đích của việc học và có ý thức
học tập tốt.
B .Phương pháp:

Nêu vấn đề, thảo luận

C. Chuẩn bị:
1/ GV:Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án.
2/ HS: Học bài cũ, soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn.
D. Tiến trình lên lớp:
I. ổn định:
II. Bài Cũ: - Đọc thuộc lòng văn bản “ Nước đại việt ta” văn bản đó có ý
nghã như thế nào? Nước đại việt ta khẳng định điều gì?
III. Bài mới: ĐVĐ Trực tiếp
Hoạt động 1: I/Đọc- Tìm hiểu chung


- HS đọc chú thích (*)

1/ Tác giả, tác phẩm :

? Em hãy nêu những nét nỗi bật về tác giả
Nguyễn Thiệp?

? Em hãy cho biết văn bản trên có xuất xứ
Xuất xứ:
như thế nào?
? Em hãy nêu những điểm nỗi bật của thể Đặc điểm của thể tấu.
tấu?
2. Đọc và tìm hiểu từ khó, bố cục.
? Văn bản này thuộc kiểu văn bản nào em
đã học? Kiểu văn bản nghị luận.
- GV hướng dẫn học sinh đọc với giọng
chân tình, bày tỏ thiệt hơn, vừa tự tin và
vừa khiêm tốn.

a. Từ khó :

- Lưu ý chú thích 2, 3

b. bố cục :

? Theo em dựa vào nội dung có thể chia
văn bản thành mấy đoạn

Hoạt động 2: III/Đọc - Tìm hiểu văn bản:
? HS đọc đoạn 1 và cho biết nội dung đề 1/ Mục đích chân chính của việc học:
cập ở đoạn này?
- Ngọc so sánh với người => Ngọc

? Trong câu văn biền ngẫu “ Ngọc không mài thành đò vật. Người học mới
mài…rõ đạo” tác giả bài tỏ suy nghĩ gì về thành đạo.( Đạo là lẽ đối xử của
việc học?
người với người)
=>Chỉ có học tập con người mới trở


nên tốt đẹp, không thể không học tập
mà trở thành người tốt đẹp-> học tập
? Tác giả cho rằng đạo học của kẻ đi học là là 1 quy luật trong cuộc sống con
học luân thường đạo lí để làm người. Em người.
hiểu đạo học này như thế nào? đó là đọa
tam cương ngũ thường.
? Như vậy mục đích của việc học là gì?
theo em quan niệm về mục đích của đạo
học như thế có điểm nào tích cực mà việc
học ngày nay cần phải phát huy? Có điểm
nào cần phải bổ sung?

- Học để làm người.
( Tích cực: coi trọng mục tiêu đạo đức
của việc học. Tiên học lể, hậu học
văn.

( GV cho học sinh thảo luận nhóm” tiếp
đó, tác giả phê phán lối học nào? tác giả đã Cần bổ sung: không chỉ rèn đạo đức
chỉ ra những biểu hiện sai trái trong lối học mà còn rèn năng lực trí tuệ.)
đó là gì?
Vởy theo em NT quan niệm thế nào là lối
học chuộng hình thức? Học thuộc lòng câu 2/ Phê phán những lệch lạc sai trái

chữ mà không hiểu nội dung, chỉ có cái trong việc học:
danh mà không có thực chất.
- Học :Không chú ý đến nội dung,
? Vậy TN là lối học cầu danh lợi? Học để học vì danh lợi của bản thân. Học
có danh tiếng, được trọng vọng, được lợi hình thức.
lộc.
? Tác hại mà lối học lệch lạc, sai trái gây
ra là gì?
? Thực tế của việc học hành của học sinh
ngày nay có điều gì khiến em suy nghĩ?
HS tự trả lời theo cảm xúc. Nhận xét của
em về đặc điểm lời văn trong đoạn này?
những câu ngắn, liên kết chặt chẽ-> mạch


lạc roc ràng.
Sau khi phê phán lối học lệch lạc, tác giả
đã khẳng định điều gì?

Tác hại: Chúa tầm thường ; thần nịnh
? Đầu tiên tác giả đề xuất điều gì qua câu: hót=> Hậu quả: nước mất nhà tan.
“ Cúi xin từ này ………mà đi học”?
Đảo lộn giá trị con người, không còn
có người tài, đức, dẫn đất nước đến
? Đầu tiên tác giả đề xuất điều gì qua câu: thảm họa.
“ Cúi xin từ nay ……mà đi học”?
( Liên hệ với tin thần hiếu học của nhân
dân ta, chính sách khuyến học của nhà
nước”
? Tác giả còn bàn về cách học, phương

pháp học
tập cụ thể như thế nào?

3/. Khẳng định quan điểm và phương
pháp đúng đắn trong học tập:

? Phương pháp học tập mà NT đề cập đến,
hiện nay còn có giá trị thực tế không? Thử - Việc học phải được phổ biến rộng
khắp: mở thêm trường, mở rộng thành
nêu nhận xét của em?
phần người học, tạo điều kiện thuận
lợi cho người học.
- Việc học phải bắt đầu bằng những
kiến thức cơ bản, có tác dụng nền
? Tác dụng to lớn của việc học chân chính tảng.
là gì?
- Phương pháp học tập tuần tự tiến
lên, từ thấp lên cao, học rộng nghĩ
sâu, biết tóm lược những điều cơ bản
nhất, cốt yếu nhất, kết hợp học với
hành.
4/. Tác dụng của việc học chân chính:
- Đạo thành -> người tốt nhiều ->
? Đối với ngày nay, việc học chân chính, triều đình ngay ngắn-> thiên hạ thịnh


theo em sẽ đem lại những tác dụng gì?

trị.

? Đằng sau những lí lẽ bàn luận … tác giả =>Đất nước nhiều nhân tài.
thể hiện thái độ ntn?
Giữ vững đạo đức.
- Đề cao tác dụng của việc
Chế độ vững mạnh.
học chân chính.
- Tin tưởng ở đạo học chân Quốc gia hưng thịnh.
chính.
-

Kì vọng về tương lai đất
nước.

Hoạt động 4: IV/ - Tổng kết:
? Qua những lời tấu trình của Nguyễn 1/. Nội dung:
Thiếp về phép học, em thu nhận được
những điều sâu xa nào về đạo học của cha
ông ngày trước?
? Em có cho rằng những điều của Nguyễn
Dựa trên sự thật về việc học ở nước ta
Thiệp là vu vơ không? Vì sao? Không.
lúc đó, sự cần thiết phải thay đổi việc
? Từ đó em hiểu gì về Nguyễn Thiệp? học được viết ra bằng tâm huyết
Người sáng suốt, học rông, hiểu sâu, là
người trí thức yêu nước, quan tâm đến vận
mệnh đất nước từ việc học, người trọng
chữ, trọng tài.
? Theo em những lời tấu trình của Nguyễn
Thiệp có ý nghĩa như thế nào đối với việc
học ngày nay. Em có nhận xét gì về cách

lập luận của tác giả.

2/. Nghệ thuật:


IV.Đánh giá kết quả :
- Thử xác định trình tự lập luận của bài văn bằng một sơ đồ.
- Mục đích của việc học=> Phân tích việc học; khẳng định quan điểm
, phương pháp học đúng đắn=> Tác dụng của việc học chân chính.
V. Hướng dẫn dặn dò :
Bài cũ:
-

Nắm nội dung bài học.
- Học tập cách lập luận của tác giả
Bài mới:

- Xem trước bài: “ Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm”. Xây dưng
hệ thống luận điểm cho đề bài : Khuyên 1 số bạn trong lớp học tập chăm chỉ
hơn. Sắp xếp các luận điểm vừa tìm được. Chọn 1,2 luận điểm để viết hoàn
chỉnh.