Giáo án Ngữ văn 8 bài 11: Câu ghép

Tiết 43 - Tiếng việt:

CÂU GHÉP
1. Mục tiêu:
a. Kiến thức: Giúp h/s: Nắm được các đặc điểm của câu ghép. Nắm được hai
cách nối các vế trong câu ghép .
b. Kĩ năng:
- Rèn cho HS kĩ năng phân tích cấu trúc ngữ pháp của câu ghép.
- KN tự nhận thức, KN tư duy sáng tạo.
c. Thái độ: HS có ý thức s/d câu ghép đúng cấu trúc ngữ pháp trong nói và viết.
2. Chuẩn bị:
- Gv: Giáo án, bảng phụ.
- Hs: Trả lời các câu hỏi mục I và II.
3. Các hoạt động dạy và học: (16p)
a. Kiểm tra bài cũ. Ktra 15p:
Câu 1: Nói giảm nói tránh là gì? Cho ví dụ? (4đ)
Câu 2: Đặt hai cặp câu có dùng nói giảm, nói tránh. Nhận xét, so sánh sắc
thái ý nghĩa và giá trị biểu cảm của mỗi cách nói? (6đ)
b. Bài mới: Giới thiệu bài:
Ở bậc tiểu học các em đã được làm quen với câu ghép. Vậy câu ghép là gì? Có
cấu tạo ra sao? Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu.


Hoạt động GV

Hoạt động HS

ND cần đạt

HĐ: Hướng dẫn h/s tìm hiểu đặc điểm của câu ghép.(8p)
- Gv chép VD ra bảng phụ.

I. Đặc điểm của
câu ghép.

- Gọi h/s đọc VD.

1. Ví dụ:

- Hs đọc VD.

? Tìm các cụm C-V trong
những câu in đậm. Phân tích
cấu tạo?

2. Nhận xét:

- Tôi / quên thế nào được //những cảm giác trong sáng ấy // nảy nở trong lòng
tôi
C1

V1

C2

V2

Bổ ngữ ĐT
(như) mấy cành hoa tươi /// mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
C3

V3

Sơ đồ:

ĐT
c1

ĐT

v1
c2

v2

c3

v3


- Buổi sáng hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm
tay
TN
tôi / dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.
C

V

- Cảnh vật chung quanh tôi / đều thay đổi, vì chính lòng tôi / đang có sự thay đổi
lớn:
C1

V1

C2

Hôm nay tôi / đi học.
TN

C3

V3

? Trình bày kết qủa phân tích vào - Câu có 1 cụm C-V: '' Buổi
bảng theo mẫu? ( Gv ghi mẫu
mai hôm ấy '' ....
bảng phụ).
- Cụm C-V nhỏ trong cụm
C-V lớn: '' Tôi quên thế nào
được ''.
- Cụm C-V không bao chứa
nhau: '' Cảnh vật chung
quanh tôi ''

- Câu 1: Câu phức.
? Trong ba câu trên câu nào là
câu đơn, câu ghép?

- Câu 2: Câu đơn.

V2

- Câu 3: Câu ghép.
- Hs rút ra từ ghi nhớ
? Qua phân tích VD em hiểu câu
ghép là gì?

- Hs đọc ghi nhớ .

- Gọi h/s đọc ghi nhớ.

*) Ghi nhớ1/112.
HĐ2: Tìm hiểu cách nối các vế câu: (7p)
? Tìm thêm các câu ghép trong
đoạn trích trên?

1. Hàng năm cứ vào cuối
thu.... lòng tôi / lại nao
nức
c1

v1

v2

của buổi tựu trường .
2. Những ý tưởng ấy/ tôi
c1

1. Ví dụ:

2. Nhận xét:

những kỉ niệm / mơn man
c2

II. Cách nối các
vế câu.

v1

chưa lần nào ghi lên giấy,
vì hồi ấy tôi/ không biết ghi
và


c2

v2

ngày nay tôi/ không nhớ
hết
c3

v3

Câu 3: vì
Câu 4: nhưng

? Trong mỗi câu ghép trên, các
vế được nối với nhau bằng cách

nào?
1. Quan hệ từ nối : '' rồi ''.
BT: Cho biết các câu ghép sau
được nối với nhau bằng cách
nào?
1. Trời nổi gió rồi 1 cơn mưa ập
đến

2. Dấu phẩy.

3. Khi.... thì.

2. Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi, vài
giây sau, tôi đuổi kịp.
3. Khi hai người lên gác thì
Giônxi đang ngủ.
? Có mấy cách nối các vế trong
câu ghép?

- Hs tự rút ra từ ghi nhớ .


*) Ghi nhớ2 / 112

HĐ3: Hướng dẫn h/s luyện tập: (9p)
- Đọc yêu cầu bài tập 1.
- Hình thức: chia 4 nhóm.
+ Mỗi nhóm làm một phần.

Các nhóm thảo luận làm

bài
a. U van Dần, u lạy Dần!
Chị con có đi, u mới có tiền
... chứ ( nối bằng dấu phẩy)
- Sáng nay người ta đánh
trói thằng Dần như thế
....không? ( dấu phẩy )
- Nếu Dần không buông
...nữa đấy. ( dấu phẩy ).
b. Cô tôi chưa ... ra tiếng
( dấu phẩy ).
- Giá những hủ tục .... mới
thôi ( dấu phẩy )
c. Tôi lại im lặng ... cay cay
(nối bằng dấu hai chấm)
d. Hắn làm nghề ăn trộm ...
quá ( nối bằng quan hệ từ
'' bởi vì '' ).

III. Luyện tập:
Bài 1:


Suy nghĩ –đặt câu

? Đặt và chuyển câu ghép.

Bài 2, 3:
a. Vì trời mưa to nên đường rất trơn

Trời mưa to nên đường rất trơn.
Đường rất trơn vì trời mưa to.

b. Nếu Nam chăm học thì nó sẽ thi đỗ

Nam chăm học thì nó sẽ thi đỗ

c. Tuy nhà khá xa nhưng Lan vẫn đi hoc đúng giờ.
d. Không những Vân học giỏi mà còn khéo tay
Bài 4:
- Nó vừa được điểm khá đã huyênh hoang .
- Nó lấy cái gì ở đâu là cất vào đấy rất nghiêm chỉnh.

c. Củng cố: (3p) Thế nào là câu ghép? Có thể nối các vế câu ghép bằng những
cách nào?
d. Dặn dò: (2p)Về nhà:


- Học thuộc ghi nhớ.
- Làm các bài tập còn lại.
- Tìm hiểu tiếp: '' Câu ghép ''.
________________________________________
------------