Giáo án dạy học theo hướng phát triển năng lực: Chủ đề Anđehit

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit
CHỦ ĐỀ : ANĐEHIT

I. MỤC TIÊU YÊU CẦU
1. Kiến thức
HS biết được :
 Định nghĩa, phân loại, danh pháp của anđehit.
 Đặc điểm cấu tạo phân tử của anđehit.
 Tính chất vật lí : Trạng thái, nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy, tính tan.
 Phương pháp điều chế anđehit từ ancol bậc I, điều chế trực tiếp anđehit fomic từ metan,
anđehit axetic từ etilen. Một số ứng dụng chính của anđehit.
2. Kĩ năng
* Viết công thức cấu tạo của anđehit
* Đọc được tên của anđehit
* Phân loại được anđehit
* Viết được phương trình hóa học minh họa tính chất hóa học của anđehit .
* Phân biệt được anđehit với các nhóm chức khác
3. Thái độ:
* Hình thành trong mỗi học sinh tính tự chủ , chủ động tìm tòi khám phá , khả năng kết hợp
nhóm , khả năng phân tích tổng hợp giải quyết vấn đề .
* Rèn cho học sinh có được thái độ chuẩn mực, tính khoa học, tính trung thực và tính kỉ luật
trong công việc.
* Cho học sinh thấy được vai trò và tác động của hóa họcvới đời sống con người, môi trường
và xã hội từ đó hình thành tính đam mê sự yêu thích hóa học góp phần thúc đẩy quá trình học tập của
học sinh từ đó năng cao hiều quả của quá trình học tập, giảng dạy
* Hình thành trong mỗi học sinh tinh thần trách nhiệm trong việc khai thác, sử dụng các
nguồn lợi tự nhiên, tinh thần trách nhiệm trong việc giữ gìn và bảo vệ môi trường sống
4. Năng lực được hình thành
a. Năng lực chung

* Năng lực tự học, tự phân tích, tổng hợp tự giải quyết vấn đề
* Năng lực làm việc nhóm (phân công công việc, tổng hợp kết quả và đưa ra kết luận cuối
cùng)

GV:Trần Thị Hương

Page 1


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

* Năng lực vận dụng kiến thức đã học, năng lực sử dụng khai thác đặc điểm , thành phần cấu
tạo để giải quyết nhiệm vụ trong học tập
* Năng lực phát hiện tình huống mới có liên quan trong bài học , trong cuộc sống và hướng
giải quyết vấn đề
* Năng lực lập luận, năng lực thuyết trình
b. Năng lực chuyên biệt
*Năng lực sử dụng ngôn ngữ
- Năng lực sử dụng biểu tượng hóa học (viết đúng cấu tạo nguyên tử, phân tử, kí hiệu hóa
học ...)
- Năng lực sử dụng thuật ngữ hóa học ( nghe hiểu được các thuật ngữ hóa học ).
- Năng lực sử dụng danh pháp hóa học( Đọc tên của các halogen và hợp chất của nó)
* Năng lực thực hành hóa học :
- Năng lực tiến hành thí nghiệm , sử dụng thí nghiệm an toàn .
- Năng lực quan sát , mô tả , giải thích hiện tượng rút ra kết luận .
- Năng lực sử lí thông tin qua thí nghiệm .
* Năng lực tính toán:
- Tính toán theo khối lượng, theo số mol chất tham gia phản ứng, sp tạo thành sau phản ứng

- Tìm ra mối quan hệ và thiết lập mối quan hệ giữa kiến thức và phép tính, vận dụng thuật
toán giải quyết cá bài tập hóa học .
* Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học :
- Phát hiện và nêu được tình huống có vấn đề trong học tập môn hóa, đề xuất được hướng
giải quyết được vấn đề phát hiện và đưa ra kết luận chính xác và ngắn gọn
* Năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống
- Năng lực hệ thống hóa kiến thức
- Năng lực phân tích hệ thống hóa kiến thức hóa học và vận dụng vào cuộc sống .
- Năng lực phát hiện các vấn đề trong thực tiễn và sử dụng kiến thức hóa học để giải thích
II. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Bảng hệ thống tuần hoàn, SGK, mô hình cấu tạo phân tử anđêhit axetic. Máy
chiếu
- Học sinh: Chuẩn bị bài mới
* III. Bảng mô tả mức độ nhận thức .

GV:Trần Thị Hương

Page 2


THPT Trần Quang Khải
Nội

Loại

dung

câu

Nhận biết

Chủ đề: Anđehit
Thông hiểu

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

hỏi/Bài
Ande

tập
Câu

hit

hỏi/bài

-Nêu được -So sánh, giải
định

nghĩa thích nhiệt độ phương trình so

tập định anđehit
tính

-

-Viết được

sôi của anđehit sánh tính chất hóa
Nêu với ancol, axit học của anđehit no

được cấu tạo, cacboxylic,ete,.. đơn chức và không
danh

pháp, -Viết được các no đơn chức có 1

tính chất vật lý phương

minh họa tính

của anđehit
được

trình liên kết đôi C=C
-Gọi tên các

Nêu chất hóa học anđehit tương tự
-Xác định sản
công của anđêhit

-Phân biệt được hợp
chất

chứa

chức

anđehit với các hợp

chất

khác

như

ancol,axit
cacboxylic,...

bằng

phương pháp hóa
học
-Tìm hiểu một số
anđehit

có

nhiều

thức tổng quát

phẩm của các phản

ứng dụng trong thực

của

ứng

tiễn

andehit

-Vận dụng định

đơn chức, no
đa

chức,

không no đơn

như

anđehit

fomic

nghĩa CTCT của

-Dựa vào cấu tạo

anđehit

viết

được

các

chức có 1 liên

phương trình phản

kết đôi C=C

ứng đặc biệt của
anđehit fomic

- Biết tính
chất hóa học
và
pháp

phương
của

anđehit
Bài tập

Giải được các Tính toán theo công Giải được các bài

định

bài

lượng

lượng liên quan hóa học, theo các các anđehit đặc biệt

GV:Trần Thị Hương

tập

định thức, phương trình tập liên quan đến

đến tính chất định luật bảo toàn.

như anđehit fomic

hóa

Giải được các bài

học

Page 3

của


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

anđehit

tập phản ứng tráng
bạc của hỗn hợp

anđehit, giải được
các bài tập đốt cháy
hỗn hợp anđehit
- Quan sát một Phát hiện một số

Bài tập Mô tả và nhận Giải thích được
thực

biết được các các hiện tượng số hiện tượng liên hiện

hành/

hiện tượng thí thí nghiệm.

thí

nghiểm

quan đến thực tế

tượng

trong

thực tiễn, sử dụng
kiến thức hóa học để

nghiệm/

giải thích

gắn liền
với
thức
tiễn.
III. Hệ thống câu hỏi , bài tập :
III.1. Mức độ biết :
câu 1: fomalin hay fomon được dùng để ngâm xác động vật, thuộc da, tẩy uế, diệt trùng, Fomalin là:
A. dung dịch rất loãng của andehit fomic
B.dung dịch axetanđehit khoảng 40%
C.dung dịch 37%-40% fomanđehit trong nước
D.tên gọi của HCHO
Câu 2:Anđehit H -CHO có tên là :
A. Metanal

B.Anđêhit fomic

C. Foman đehit

D.Tất cả

Câu 3: Công thức tổng quát của anđehit no đơn chức là:
A. CnH2n+1 CHO.

B. CnH2n -1 CHO C. CnH2n CHO

D. CnH2n+1 COOH

III. 2. Mức độ hiểu :
câu 4:Phát biểu nào sau đây là không đúng?

A.trong phân tử anđehit, các nguyên tử chỉ liên kết với nhau bằng liên kết σ
B.hợp chất R-CHO có thể điều chế được từ RCH2OH
C.hợp chất hữu cơ có nhóm -CHO liên kết với H là anđehit
D.anđehit có cả tính khử và tính oxi hóa
câu 5: Để phân biệt các chất: anđehit benzoic, benzen, rượu benzylic,ta có thể dùng các thuốc thử
theo trình tự sau:

GV:Trần Thị Hương

Page 4


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

A.Dùng AgNO3/ NH3, dung dịch Br2
B.Dùng AgNO3/ NH3, Na
C.Dùng Na, dung dịch NaOH
D.Dùng Br2, Na.
Câu6: Anđehit thể hiện tính khử khi tác dụng với tác chất nào sau đây?
A. Dung dịch bão hòa NaHSO3

B. H2/Ni, t˚

C. Dung dịch AgNO3 trong NH3

D. Cả A,B,C

Câu 7: Quá trình nào sau đây không tạo ra anđehit axetic ?

A. CH2=CH2+ H2O (to, xúc tác HgSO4).

B. CH2=CH2 + O2 (to, xúc tác).

C. CH3COOCH=CH2 + dung dịch NaOH (to).

D. CH3CH2OH + CuO (t0).

câu 8: Khi oxi hóa hoàn toàn 2,2g một anđehit X đơn chức thu được 3 gam axit tương ứng. Công
thức của X là
A.HCHO
B.C2H3CHO
C.C2H5CHO
D. : CH3CHO
III. 3.Mức độ vận dụng :
câu 9: dãy gồm các chất đều điều chế trực tiếp bằng một phản ứng tạo ra anđehit axetic là:
A.CH3COOH, C2H2, C2H4
B.C2H5OH, C2H2, CH3COOC2H5
C.C2H5OH, C2H2, C2H4
D.HCOOC2H3, C2H2, CH3COOH
Câu 10: Trong công nghiệp, để sản xuất gương soi và một ruột phích, người ta sử dụng phản ứng nào
sau đây:/
A.Axxetylen tác dụng với AgNO3 trong NH3
B.Anđehit tác dụng với AgNO3 trong NH3
C.Dung dịch glucozo tác dụng với AgNO3 trong NH3
D.Dung dịch saccrozo tác dụng với AgNO3 trong NH3
Câu 11: Cho các chất sau : CH3CH2CHO (1) ; CH2=CHCHO (2); CH≡CCHO (3) ;
CH2=CHCH2OH (4); (CH3)2CHOH (5). Những chất phản ứng hoàn toàn với lượng dư H2 (Ni, to)
cùng tạo ra một sản phẩm là:
A. (2), (3), (4), (5). B. (1), (2), (4), (5).

GV:Trần Thị Hương

C. (1), (2), (3).

Page 5

D. (1), (2), (3), (4).


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

Câu 12:Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo C5H10O có khả năng tham gia phản ứng tráng gương ?
A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

III. 4 . Vận dụng cao :
câu 13: Bằng 3 phương trình phản ứng có thể điều chế được cao su buna từ
A.HOCH2CH2OH
B.CH3[CH2]2CHO
C.CH3CHO
D.O=CH[CH2]2CH=O
Câu 14:Chất nào sau đây được dùng làm chất thơm cho bánh kẹo?

A. 4-hiđroxi – 3-metoxi benzenđehit

B. Anđehit axetic

C. 3,7-đimetylocta-2,6- đien-1-ol

D. Anđehit valeric

Câu 15: Ở nông thôn nước ta nhiều gia đình vẫn đun bếp rơm, bếp rạ, bếp củi. Khi mua rổ, rá, nong,
nia…(được đan bởi tre, nứa, giang…) họ thường đem gác lên bếp trước khi sử dụng để độ bền của
chúng được lâu hơn. Do trong khói bếp có chứa:
A. anđehit fomic (HCHO) chất này có khả năng diệt trùng, chống mối mọt
B. anđehit axetic ( CH3CHO) chất này có tính sát trùng
C. axit fomic (HCOOH) chất này có khả năng diệt trùng, chống mối mọt
D. anđehit fomic là chất khí ,tan tốt trong nước
V. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học
1.Phương pháp dạy học
- Phát hiện và giải quyết vấn đề
- Phương pháp dạy học hợp tác
- Phương pháp đàm thoại, tìm tòi
- Phương pháp sử dụng câu hỏi và bài tập
2. Các hoạt động cụ thể
A.Hoạt động trải nghiệm, kết nối (10 phút)
a.Mục tiêu của hoạt động
-Huy động các kiến thức đã được học của HS và tạo nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới của HS
- Nội dung hoạt động: Tìm hiểu định nghĩa, phân loại, danh pháp, tính chất vật lý, tính chất
hóa học, phương pháp điều chế và nhận biết este.
-Rèn luyện kĩ năng tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học
b.Phương thức tổ chức hoạt động

GV:Trần Thị Hương

Page 6


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

- GV tổ chức cho HS hoạt động nghiên cứu SGK để hoàn thành phiếu học tập số 1.
- HĐ nhóm: GV cho HS hoạt động nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả hoạt động
cá nhân.
- HĐ chung của cả lớp: mời 1 số nhóm báo cáo, nhóm khác góp ý, bổ sung (GV không chốt
kiến thức mà chỉ liệt kê câu hỏi)
-Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS: Cách gọi tên anđehit
-Giải pháp:GV nên lưu ý HS là: tên thông thường của một số anđehit tương tự tên axit
caboxylic chỉ thay chữ axit bằng anđehit; trong danh pháp thay thế, mạch cacbon chính là mạch dài
nhất và có chứa nguyên tử cacbon của nhóm –CHO, việc đánh số bắt đầu từ nguyên tử C của nhóm –
CHO là nguyên tử cacbon số 1.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ1
HS hoàn thành các câu hỏi sau:
1. Cho một số công thức: C2H5CHO; C2H3CHO; CH3CHO; CH2CHCHOO ; C2H6;C2H4
C3H4;C2H5OH; C2H3OH;C6H5OH
-Trong các chất trên, chất nào là anđehit?
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
- Rút ra khái niệm anđehit
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................
- Nêu CTTQ của anđehit

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................
*2. dựa vào kiến thức đã biết, SGK xác định
-cách đọc tên anđehit? có mấy cách.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...........................................................................................
-Đọc tên một số este sau: C2H5CHO; C2H5CHO; C2H3CHO; CH3CHO
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
3. Nêu tính chẩ vật lý của anđehit
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động
- Sản phẩm: HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1
- Đánh giá kết quả hoạt động: GV quan sát, phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và
có giải pháp hỗ trợ hợp lý.

GV:Trần Thị Hương

Page 7


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

B. Hoạt động hình thành kiến thức
Hoạt động 1 (15 phút): Tìm hiểu định nghĩa, phân loại, danh pháp anđehit
a.Mục tiêu hoạt động:

- Nêu được định nghĩa, cách phân loại, danh pháp của anđehit
- Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học.
b. Phương thức tổ chức HĐ:
- GV cho HS HĐ cá nhân: Nghiên cứu sách giáo khoa (SGK) để tiếp tục hoàn thành phiếu học
tập số 1 và gọi tên các anđehit sau theo danh pháp thay thế:
C2H5CHO ;HCHO; CH3CHO; CH3-CH(CH3) -CH2-CHO;
- HĐ nhóm: GV cho HS HĐ nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả HĐ cá nhân.
- HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác góp ý, bổ sung
(lưu ý mời các nhóm có kết quả khác nhau trình bày để khi thảo luận chung cả lớp được phong phú,
đa dạng và HS sẽ được rút kinh nghiệm thông qua sai lầm của mình).
- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ:
+ HS có thể gặp khó khăn :cách gọi tên anđehit
+ Giải pháp: GV nên lưu ý HS là: tên thông thường của một số anđehit tương tự tên axit
caboxylic chỉ thay chữ axit bằng anđehit; trong danh pháp thay thế, mạch cacbon chính là mạch dài
nhất và có chứa nguyên tử cacbon của nhóm –CHO, việc đánh số bắt đầu từ nguyên tử C của nhóm –
CHO là nguyên tử cacbon số 1.
c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:
- Sản phẩm: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các câu hỏi trong phiếu học tập số 1 và
gọi tên một số anđehit theo yêu cầu của GV:
1. Định nghĩa:
* Anđehit: Là hợp chất hữu cơ mà phân tử chứa nhóm
hidrocacbon hay nguyên tử H
-Nhóm -CHO là nhóm chức của anđehit.
Ví dụ:
HCH=O, CH3CH= O, C6H5 – CHO,
O=CH – CH=O, CH2 =CH – CH =O…
Tổng quát

R- CH= O

R’ – (CH = O)n

n≥2
2. Phân loại:

GV:Trần Thị Hương

Page 8

–CH=O liên kết trực tiếp với gốc


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

Dựa theo đặc điểm gốc hiđrocacbon và số lượng nhóm -CHO.
Theo

gốc Theo s lượng nhóm chức - CHO
Đơn chức
Đa chức
hiđrocacbon
HCH=O
O=CH – CH=O
No (mạch hở)
CH3CH= O

O=CH–CH2CH=O

Không no

CH2

Thơm

CH=O
C6H5 – CHO

Tổng quát

=CH–

R- CH= O

CH =O
CH =O

R’ – (CH = O)n
n≥2

3.Danh pháp:
a. Tên thông thường :
Tên = anđehit + tên axit tương ứng
Thí dụ: ( xem bảng)
b. Tên thay thế:
- Chọn mạch C duy nhất chứa nhóm -CHO làm mạch chính.
- Đánh số từ nhóm -

1

C HO

Tên = Hiđrocacbon tương ứng + al
Trong danh thay thế, GV lưu ý HS cách chọn mạch cacbon chính và cách đánh số nguyên tử C
ở mạch chính, bắt đầu từ nguyên tử C của nhóm chức –CHO là nguyên tử C số 1.
Ví dụ:
CT cấu tạo

Tên thay thế Tên thường

HCHO
CH3CHO
CH3CHCH2CHO
|
CH3

metanal

etanal
3-mety butanal

anđehit fomic

GV:Trần Thị Hương

Page 9


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

anđehit axetic
- Đánh giá giá kết quả hoạt động:
+ Thông qua quan sát: Trong quá trình HS HĐ cá nhân/nhóm, GV chú ý quan sát để kịp thời
phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.
+ Thông qua báo cáo của các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV hướng dẫn
HS chốt được các kiến thức về định nghĩa, phân loại, cách gọi tên anđehit; viết được công thức chung
của anđehit và công thức chung của anđehit no, đơn chức, mạch hở.
Hoạt động 2 (10 phút): Nghiên cứu đặc điểm cấu tạo của anđehit
a.Mục tiêu hoạt động:
Nêu được đặc điểm cấu tạo của nhóm –CHO
b. Phương thức tổ chức HĐ:
- HĐ cá nhân: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và cho biết đặc điểm -CHO
- HĐ chung cả lớp: GV mời một số HS báo cáo, các HS khác góp ý, bổ sung, GV hướng dẫn
để HS chốt được các kiến thức về đặc điểm cấu tạo của nhóm -CHO

c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:
-Sản phẩm:

Trong anđehit có chứa nhóm chức
CH=O, coùcaá
u taïo: - C

O
H

- Liên kết C = O gồm 1 liên kết σ bền và 1 liên kết π kém bền. Vậy anđehit có tính chất giống
anken. Các anđehit có tính oxi hoá và tính khử.

GV:Trần Thị Hương

Page 10


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

-Đánh giá giá kết quả hoạt động:
+ Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi HS HĐ cá nhân, kịp thời phát hiện những khó
khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.
+ Thông qua HĐ chung cả lớp, GV hướng dẫn HS chốt được kiến thức về đặc điểm cấu tạo
của nhóm –CHO trong phân tử anđehit.
Hoạt động 3 (10 phút): Tìm hiểu tính chất vật lí
a.Mục tiêu hoạt động:
- Nêu được một số tính chất vật lí của anđehit (trạng thái, nhiệt độ sôi, khả năng tan trong
nước); so sánh nhiệt độ sôi của anđehit với nhiệt độ sôi của ancol có cùng phân tử khối
- Rèn năng lực hợp tác
b.Phương thức tổ chức HĐ:
- HĐ cá nhân: Từ đặc điểm cấu tạo của phân tử anđehit, kết hợp với nghiên cứu SGK, GV yêu
cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
+ Giữa các phân tử anđehit có khả năng tạo liên kết hiđro không? Tại sao?
+ So sánh nhiệt độ sôi của anđehit với nhiệt độ sôi của ancol có cùng phân tử khối. Giải thích?
- HĐ chung cả lớp: GV mời một số HS báo cáo, các HS khác góp ý, bổ sung
c.sản phẩm
- Do đặc điểm cấu tạo nhóm -CH=O
( không có nhóm –OH), vì vậy không tạo liên kết hiđro.
- Các anđehit có nhiệt độ sôi thấp hơn so với rượu có cùng số nguyên tử C.

- HCHO, CH3CHO là chất khí, tan tốt trong nước. Còn lại là chất lỏng hoặc rắn, khi M càng
lớn thì độ tan giảm.
- Dung dịch HCHO trong nước gọi là fomon, dung dịch bào hoà 37-40% gọi là fomalin.
Hoạt động 4:(25 phút) Tìm hiểu tính chất hóa học
a.Mục tiêu: Nêu được tính chất của hóa học của anđehit và viết được phản ứng minh họa
b.Phương thức hoạt động:
-HĐ nhóm: Từ đặc điểm cấu tạo của anđehit dự đoán tính chất hóa học của anđehit.
-Hoạt động chung cả lớp:
GV mời một số nhóm báo cáo kết quả dự đoán tính chất hóa học của anđehit, các nhóm khác
góp ý, bổ sung
GV hướng dẫn HS chuẩn hóa kiến thức về các tính chất hóa học của anđehit.
c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:

GV:Trần Thị Hương

Page 11


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

-Sản phẩm:
Tính chất vật lí:
Do đặc điểm cấu tạo nhóm -CH=O
( không có nhóm –OH), vì vậy không tạo liên kết hiđro.
- Các anđehit có nhiệt độ sôi thấp hơn so với rượu có cùng số nguyên tử C.
- HCHO, CH3CHO là chất khí, tan tốt trong nước. Còn lại là chất lỏng hoặc rắn, khi M càng
lớn thì độ tan giảm.
- Dung dịch HCHO trong nước gọi là fomon, dung dịch bào hoà 37-40% gọi là fomalin.

IV. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC:
1. Phản ứng cộng hiđro:
- Cộng vào liên kết đôi C = O:
H-CH= O + H2

CH3OH

Ni,t0


→

Metanal

metanol

CH3- CH=O+H2

Ni,t0

CH3-CH2OH


→

Etanal

etanol

Tổng quát:

R-CH=O + H2

Ni,t0

R-CH2-OH


→

Anđehit
(coxh)

ancol (bậc1)
(ck)

2. Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn:
- Chuyển nhóm –CH= O thành nhóm
-COOH hoaë
c- C

O
OH

Với AgNO3 trong dd NH3.
Thí dụ:
HCHO + 2AgNO3 + H2O + 3NH3

t0



→

( ck)

(coxh)

GV:Trần Thị Hương

Page 12

HCOONH4 + 2NH4NO3 + 2Ag


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ:
GV hướng dẫn HS viết phản ứng tráng bạc của anđehit fomic và phản ứng với Cu(OH)2
Hoạt động 4 (10 phút): Tìm hiểu ứng dụng, điều chế anđehit
a.Mục tiêu hoạt động:
- Nêu được các phương pháp chung chủ yếu để điều chế anđehit và một số phương pháp riêng để
điều chế anđehit fomic và anđehit axetic.
-Nêu được một số ứng dụng chủ yếu của anđehit.
b.Phương thức tổ chức HĐ:
-GV cho HS HĐ nhóm:
+ Nêu các phương pháp điều chế anđehit.
-HĐ chung cả lớp: GV yêu cầu một số nhóm trình bày các phương pháp chung để điều chế anđehit và
một số phương pháp riêng thường dùng để điều chế anđehit fomic và anđehit axetic, viết các PTHH
xảy ra; các nhóm khác góp ý, bổ sung; GV hướng dẫn HS chuẩn hóa kiến thức.

-GV yêu cầu HS về nhà nghiên cứu SGK và cho biết các ứng dụng chủ yếu của anđehit (HS ghi các
ứng dụng đó vào vở, buổi sau GV có thể kiểm tra hoặc cho các nhóm kiểm tra chéo và bổ sung lẫn
nhau).
c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:
-Sản phẩm: Báo cáo của các nhóm về các phương pháp chung chủ yếu để điều chế anđehit và một số
phương pháp riêng để điều chế anđehit fomic và anđehit axetic; ứng dụng của anđehit
* Từ ncol bậc I: Tổng quát:
R-CH2OH + CuO

t0

R-CHO + Cu + H2O


→

* Từ hiđrocacbon:
- Điều chế anđehitfomic từ metan:
CH4 + O2

NO, 7000 C

HCHO + H2O

→

- Từ etilen ( phương pháp hiện đại)
2CH2 = CH2 + O2

0

t

→
xt

2CH3CHO

- Từ axetilen:

GV:Trần Thị Hương

Page 13


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

CH CH + HOH
CH3CHO
HgSO
≡

→
tC
0

4

-Kiểm tra, đánh giá kết quả HĐ:
+ Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tìm hiểu về các phương pháp điều chế
anđehit để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.
+ Thông qua sản phẩm học tập: Báo cáo của các nhóm về các phương pháp điều chế anđehit, GV
giúp HS tìm ra chỗ sai cần điều chỉnh và chuẩn hóa kiến thức.
Hoạt động 5: (10phút)Luyện tập
a.Mục tiêu hoạt động:
- củng cố, khắc sâu kiến thức đã học về anđehit
- tiếp tục phát triển năng lực tìm tòi, tự nghiên cứu của học sinh.
b.Phương thức tổ chức HĐ:
-GV cho HS hoàn thành bài tập trong phiếu học tập số 2
-HĐ chung cả lớp: GV yêu cầu một số nhóm trình bày nhóm khác nhận xét
-GV kết luận
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Câu 1:Anđehit H -CHO có tên là :
A. Metanal
B.Anđêhit fomic
C. Foman đehit
D.Tất cả
Câu 2: Công thức tổng quát của anđehit no đơn chức là:
A. CnH2n+1 CHO.
B. CnH2n -1 CHO C. CnH2n CHO
D. CnH2n+1 COOH
câu 3:Phát biểu nào sau đây là không đúng?
A.trong phân tử anđehit, các nguyên tử chỉ liên kết với nhau bằng liên kết σ
B.hợp chất R-CHO có thể điều chế được từ RCH2OH
C.hợp chất hữu cơ có nhóm -CHO liên kết với H là anđehit
D.anđehit có cả tính khử và tính oxi hóa
D.HCOOC2H3, C2H2, CH3COOH
Câu 4: Trong công nghiệp, để sản xuất gương soi và một ruột phích, người ta sử dụng phản ứng nào

sau đây:/
A.Axxetylen tác dụng với AgNO3 trong NH3
B.Anđehit tác dụng với AgNO3 trong NH3
C.Dung dịch glucozo tác dụng với AgNO3 trong NH3
D.Dung dịch saccrozo tác dụng với AgNO3 trong NH3
câu 5: dãy gồm các chất đều điều chế trực tiếp bằng một phản ứng tạo ra anđehit axetic là:
A.CH3COOH, C2H2, C2H4
B.C2H5OH, C2H2, CH3COOC2H5
C.C2H5OH, C2H2, C2H4
D.HCOOC2H3, C2H2, CH3COOH
c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:
-Sản phẩm: kết quả trả lời phiếu học tập số 2

GV:Trần Thị Hương

Page 14


THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

-Kiểm tra, đánh giá kết quả HĐ:
+ Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tìm hiểu về các phương pháp điều chế
anđehit để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.
+ Thông qua sản phẩm học tập: Báo cáo của các nhóm về phiếu học tập số 2
Hoạt động 6: Vận dụng và tìm tòi mở rộng
a.Mục tiêu của HĐ: HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm
b.Nội dung HĐ: HS giải quyết các câu hỏi trong phiếu học tập sau:
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3

Câu 1: Trong công nghiệp, để sản xuất gương soi và một ruột phích, người ta sử dụng phản ứng nào
sau đây:/
A.Axxetylen tác dụng với AgNO3 trong NH3
B.Anđehit tác dụng với AgNO3 trong NH3
C.Dung dịch glucozo tác dụng với AgNO3 trong NH3
D.Dung dịch saccrozo tác dụng với AgNO3 trong NH3
Câu 2: Cho các chất sau : CH3CH2CHO (1) ; CH2=CHCHO (2); CH≡CCHO (3) ; CH2=CHCH2OH
(4); (CH3)2CHOH (5). Những chất phản ứng hoàn toàn với lượng dư H2 (Ni, to) cùng tạo ra một sản
phẩm là:
A. (2), (3), (4), (5). B. (1), (2), (4), (5).
C. (1), (2), (3).
D. (1), (2), (3), (4).
Câu 3:Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo C5H10O có khả năng tham gia phản ứng tráng gương ?
A. 2.
B. 3.
C. 4.
D. 5.
Câu 4:Chất nào sau đây được dùng làm chất thơm cho bánh kẹo?
A. 4-hiđroxi – 3-metoxi benzenđehit
B. Anđehit axetic
C. 3,7-đimetylocta-2,6- đien-1-ol
D. Anđehit valeric
Câu 5: Ở nông thôn nước ta nhiều gia đình vẫn đun bếp rơm, bếp rạ, bếp củi. Khi mua rổ, rá, nong,
nia…(được đan bởi tre, nứa, giang…) họ thường đem gác lên bếp trước khi sử dụng để độ bền của
chúng được lâu hơn. Do trong khói bếp có chứa:
A. anđehit fomic (HCHO) chất này có khả năng diệt trùng, chống mối mọt
B. anđehit axetic ( CH3CHO) chất này có tính sát trùng
C. axit fomic (HCOOH) chất này có khả năng diệt trùng, chống mối mọt
D. anđehit fomic là chất khí ,tan tốt trong nước
c. Phương thức tổ chức hoạt động:

GV hướng dẫn học sinh về nhà làm và hướng dẫn HS tìm nguồn tài liệu
d.Sản phẩm HĐ: kết quả phiếu học tập số 3
e.Kiểm tra, đánh giá kết quả HĐ: cho HS trả lời vào đầu giờ kế tiếp, khuyến khích bằng điểm
miệng

GV:Trần Thị Hương

Page 15


THPT Trần Quang Khải

GV:Trần Thị Hương

Chủ đề: Anđehit

Page 16