Giáo án Ngữ văn 9 bài 14: Người kể chuyện trong văn bản tự sự

NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ .
A-MỤC TIÊU BÀI DẠY
Giúp HS :
-Hiểu và nhận diện được thế nào là kể chuyện , vai trò và mối quan hệ giữa người kể chuyện với
ngôi kể trong văn bản tự sự .
-Rèn luyện kĩ năng nhận diện và kết hợp các yếu tố này trong khi đọc văn cũng như khi viết văn .
B-CHUẨN BỊ
-GV : bài soạn + các đoạn văn mẫu .
-HS :chuẩn bị bài theo hướng dẫn của GV.
C-TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
*Hoạt động 1: Khởi động
1-Tổ chức:
2-Kiểm tra :
-Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS
3-Bài mới: Giới thiệu bài :
Ở các lớp 6 ,7, 8 chúng ta đã được học về ngôi kể và chuyển đổi ngôi kể, trong chương trình
Ngữ văn lớp 9, các em tiếp tục được học nâng cao hơn một bước về người kể chuyện và ngôi kể
trong văn tự sự, cụ thể như thế nào ? chúng ta cùng tìm hiểu trong giờ học hôm nay.
*Họat động 2:Bài mới
Bài học

1-Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu

2-Kết luận

*Đoạn trích SGK/192

Vai trò của người kể chuyện trong
văn bản tự sự

-1 HS đọc

-Trong văn bản tự sự ,ngoài hình
thức kể chuyện theo ngôi thứ nhất
Kể về phút chia tay giữa người hoạ sĩ già , cô kĩ (xưng “tôi”) còn có hình thức kể
sư và anh thanh niên
chuyện theo ngôi thứ ba .Đó là
người kể chuyện giấu mình nhưng
?Ai là người kể về các nhân vật và sự việc trên .
có mặt khắp nơi trong văn bản.
Người kể là vô nhân xưng , không xuất hiện
Người kể này dường như biết hết
trong câu chuyện.
mọi việc, mọi hành động , tâm tư ,
? Những dấu hiệu nào cho biết ở đây các nhân vật tình cảm của các nhân vật.
không phải là người kể chuyện
Người kể chuyện có vai trò dẫn dắt
? Cho biết đoạn trích trên kể về ai, về sự việc gì

TaiLieu.VN

Page 1


Các nhân vật đều trở thành đối tượng miêu tả
một cách khách quan . Mặt khác, ngôi kể và lời văn
không có sự thay đổi (không xưng tôi hoặc xưng tên
một trong ba nhân vật đó )

người đọc vào câu chuyện: giới
thiệu nhân vật và tình huống , tả

người và tả cảnh vật ,đưa ra các
nhận xét đánh giá về những điều
? Những câu “giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ”, được kể .
“những người con gái sắp xa ta, …nhìn ta như
vậy”…là nhận xét của người nào , về ai .
Lời nhận xét của người kể chuyện về anh thanh
niên và suy nghĩ của anh ta .
- Câu “những người con gái…như vậy”, người kể
chuyện như nhập vai vào nhân vật anh thanh niên để
nói hộ suy nghĩ và tình cảm của anh ta , nhưng vẫn
là câu trần thuật của người kể chuyện . Câu nói đó
vang lên không chỉ nói hộ anh thanh niên mà là
tiếng lòng của rất nhiều người trong tình huống đó .
? Nếu câu nói này là câu nói trực tiếp của anh thanh
niên thì ý nghĩa , tính khái quát của câu nói có sự
thay đổi không .
Tính khái quát sẽ bị hạn chế rất nhiều .
? Vì sao có thể nói : Người kể chuyện ở đây dường
như thấy hết và biết tất mọi việc , mọi hành động ,
tâm tư , tình cảm của các nhân vật .
Căn cứ vào chủ thể đứng ra kể câu chuyện ,
đối tượng được miêu tả , ngôi kể, điểm nhìn và lời
văn , ta có thể nhận xét như trên.
? Qua ngữ liệu trên , hãy cho biết trong văn bản tự
sự ta có thể kể theo những ngôi nào , tác dụng của *Ghi nhớ (SGK/193) .
từng ngôi.
? Người kể chuyện trong văn bản tự sự có vai trò
gì .
*Hoạt động 3:Luyện tập

1HS đọc yêu cầu BT

1-Bài tập 1 ( SGK/193)

-Hướng dẫn HS làm bài tập

Cách kể ở đoạn trích này là nhân vật “ tôi”(ngôi thứ
nhất)-chú bé – trong cuộc gặp gỡ cảm độngvới mẹ
mình sau những ngày xa cách .

- HS trình bày miệng trước lớp .
-HS khác nhận xét , bổ sung .
TaiLieu.VN

-Ưu điểm và hạn chế của ngôi kể này:
Page 2


- GV đánh giá

+ Giúp cho người kể dễ đi sâu vào tâm tư , tình cảm
miêu tả được những diễn biến tâm lý tinh vi , phức
tạp đang diễn ra trong tâm hồn nhân vật “tôi”.
+Hạn chế: trong việc miêu tả bao quát các đối tượng
khách quan sinh động , khó tạo ra cái nhìn nhiều
chiều ,do đó đễ gây nên sự đơn điệu trong giọng văn
trần thuật .
2-Bài tập 2 (b) :(SGK/194)

-HS đọc yêu cầu bài tập .

-GV hướng dẫn HS làm bài tập

Chọn một trong ba nhân vật là người kể chuyện , sau
đó chuyển đoạn văn trích ở mục I thành một đoạn văn
khác , sao cho nhân vật , sự kiện , lời văn và cách kể
phù hợp với ngôi thứ nhất .

*Hoạt động 4: Củng cố , dặn dò
- GV hệ thống bài : Ngôi kể , người kể chuyện trong văn bản tự sự
- Hướng dẫn bề nhà: +Học bài
.

+Hoàn thành các bài tập .
+Soạn VB: “Chiếc lược ngà”

TaiLieu.VN

Page 3