Giáo án Ngữ văn 9 bài 23: Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN ( HOẶC ĐOẠN TRÍCH)
A.Mục tiêu cần đạt:
-Nắm được nội dung và phương pháp của kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện.
-Tích hợp với văn qua văn bản:Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác- Với Tiếng Việt ở các bài đã
học.
-Rèn kĩ năng nhận diện và viết văn bản nghj luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích.
B. Chuẩn bị:
-Bảng phụ ghi ngữ liệu
-Các nhóm chuẩn bị các câu hỏi trong bài( chuẩn bị ở nhà)
C. Tổ chức các hoạt động dạy và học
*Hoạt động 1 Khởi động
1. Tổ chức
2. Kiểm tra: Sự chuẩn bị của các nhóm
3. Bài mới:
*Hoạt động 2 Hình thành khái niệm mới
Đọc văn bản ở SGK

I.Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm
truyện (hoặc đoạn trích)

-Các nhóm trình bày sản phẩm đã chuẩn 1.Văn bản:
bị ở nhà.
a, Câu a:
Nhóm 1: câu a
Nhóm 2và 3:câu b
Nhóm 4, 5, 6 :câu c

-Vấn đề nghị luận của bài văn:Những
phẩm chất, đức tính đẹp, đáng yêu của
nhân vật anh thanh niên.

-Nhan đề thích hợp cho văn bản là:
Các nhóm nhận xét, bổ sung ý kiến cho “Hình ảnh anh thanh niên làm công tác
nhóm khác
khí tượng trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa
*Câu a: Vấn đề nghị luận của văn bản Pa của nhà văn Nguyễn Thành Long”
này là gì?Hãy đặt một nhan đè thích hợp hay “Vẻ đẹp của một con người, một lối
sống trong Lặng lẽ Sa Pa”
cho văn bản.
*Câu b:Vấn đề nghị luận được người b, Câu b: Tóm tắt các luận điểm(qua
viết triển khai qua những luận điểm nào? những câu có ý nghĩa nêu lên hoặc cô
tìm những câu nêu lên hoặc cô đúc luận đúc luận điểm)
điểm của văn bản.
-“Dù được miêu tả nhiều hay ít, trực tiếp
*Câu c: Để khẳng định các luận điểm, hay gián tiếp.........đã để lại cho chúng ta
nhiều ấn tượng khó phai mờ, (Các câu
TaiLieu.VN

Page 1


người viết đã lập luận(dẫn dắt, phân tích,
chứng minh) như thế nào?Nhận xét về
những luận cứ được người viết đưa ra để
làm sáng tỏ cho từng luận điểm?

nêu vấn đề nghị luận)
-“Trước tiên, nhân vật anh thanh niên
này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở
tinh thần trách nhiệm cao với công việc
lắm gian khổ của mình”(Câu nêu luận

điểm)
-“ Nhưng anh thanh niên này thật đáng
yêu......một cách chu đáo” (Câu nêu luận
điểm)
-“ Công việc vất vả....lại rất khiêm tốn
(Câu nêu luận điểm)
-“Cuộc sống của chúng ta...đáng tin yêu”
(đoạn cuối bài-những câu cô đúc vấn đề
nghị luận)
c, Câu c:
Để khẳng định các luận điểm, người viết
đã:
-Nêu lên các luận điểm thật rõ ràg, ngắn
gọn, gợi sự chú ý của người đọc.
-Phân tích rõ, chứng minh một cách
thuyết phục bằng những dẫn chứng cụ
thể, sử dụng các luận cứ một cách sinh
động, đó cũng là những chi tiết, hình ảnh
đặc sắc của tác phẩm. Đặc biệt ,đoạn tóm
tắt truyện được lồng vào giữa đã giúp
người đọc theo dõi câu chuyện và nhân
vật dễ dàng hơn.
+Bài văn được dẫn dắt tự nhiên, có bố
cục chặt chẽ:
Mở đầu là nêu vấn đề, hai đoạn tiếp đi
vào phân tích, diễn giải, rồi đoạn cuối
khẳng định và nâng cao vấn đề.
3.Ghi nhớ: SGK
II.Luyện tập
Đoạn văn Trang 64

TaiLieu.VN

Page 2


-Văn bản bàn về : “Tình thế lựa chọn
Sống-Chết và vẻ đẹp tâm hồn của nhân
vật lão Hạc”
-Câu văn mang luận điểm:
?Thế nào là nghị luận về một tác phẩm
“Từ việc miêu tả....ngay từ đầu”
truyện hoặc đoạn trích?-Đọc Ghi nhớ
-Tập trung phân tích diễn biến nội tâm vì
đó là quá trình chuẩn bị cho cái chết dữ
Đọc bài tập ở SGK
dội của nhân vật.
?Văn bản nghị luận về vấn đề gì?

Câu văn nào mang luận điểm của văn
bản?
-Tác giả tập trung phân tích nội tâm hay
phân tích hành động của nhân vật lão
Hạc?
*Hoạt động 3 Củng cố ,dặn dò
-Hệ thống toàn bài
-Nhắc lại Ghi nhớ
-Về nhà: Học bài, đọc kĩ bài Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích

TaiLieu.VN

Page 3