Giáo án Ngữ văn 9 bài 24: Nói với con

NÓI VỚI CON
Y Phương
I-Mục tiêu bài dạy.
1-Kiến thức.
-HS cảm nhận được tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái, tình yêu quê hương sâu
nặng như niềm tự hào với công sức bền bỉ, mạnh mẽ của dân tộc qua lời nói với con của một
người cha.
2-Kĩ năng.
-Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm và tìm hiểu, phân tích thơ tự do, thơ tiếng dân tộc.
3-Thái độ.
-Giáo dục lòng kính yêu cha mẹ, quê hương đất nước cho học sinh.
II-Phương tiện thực hiện.
-Thầy: giáo án,sgk, bảng phụ, chân dung nhà thơ Y Phương.
-Trò: vở soạn, vở ghi, sgk.
III-Cách thức tiến hành.
-Đọc diễn cảm, phân tích bình giảng.
-Nêu vấn đề, thảo luận.
IV-Tiến trình bài dạy.
A-Tổ chức.
B-Kiểm tra:
?Đọc thuộc lòng bài “Sang thu” của Hữu Thỉnh và nêu nội dung, nghệ thuật bài thơ?
C-Bài mới.
Giới thiệu bài mới:

tình yêu thương con cái, mơ ước thế hệ sau tiếp nối xứng đáng, phát huy truyền thống của tổ
tiên, quê hương vốn là tình cảm cao đẹp của con người Việt Nam ta suốt bao đời nay. Nói với con của Y Phương- nhà thơ
dân tộc Tày(sinh sống ở các tỉnh miền núi đông bắc)- Là một trong những bài thơ hướng về đề tài ấy với cách nói riêng, xúc
động và chân tình bằng hình thức người cha nói với con, tâm tình, dặn dò trìu mến, ấm áp và tin cậy.

1

2
I-Đọc và tìm hiểu chú thích.

-GV hướng dẫn đọc, đọc mẫu: giọng ấm áp, 1-Đọc.
yêu thương, tự hào.
-Gọi hs đọc, giáo viên nhận xét.
TaiLieu.VN

Page 1


2-Chú thích.
?Nêu vài nét chính về tác giả?

*Tác giả.

-Hứa Vĩnh Sước.

-Y Phương tên khai sinh là Hứa Vĩnh
Sước,dân tộc Tày (1948).
-Quê: Cao Bằng.
-Thơ ông thể hiện tâm hồn chân
thật,mạnh mẽ và trong sáng, tư duy giàu
hình ảnh của con người miền núi.
*Tác phẩm.

?Giới thiệu vài nét về tác phẩm?
-Sáng tác 1977

-Bài thơ in trong tập “Thơ Việt Nam

1945-1985).
*Từ khó: sgk.

*Từ khó: sgk.

II-Tìm hiểu văn bản.
1-Kiểu văn bản và PTBĐ.

?Xác định kiểu văn bản và PTBĐ?

-Thơ tự do, trữ tình, biểu cảm.

-Thơ tự do, biểu cảm.

2-Bố cục.

?Xác định bố cục của văn bản?

-Hai phần.

-Hai đoạn.
+Từ đầu đến đẹp nhất trên đời: con lớn lên
trong tình yêu thương của cha mẹ, quê
hương.
+Còn lại: lòng tự hào về những truyền thống
cao đẹp của quê hương. Ước mong con kế
tục truyền thống ấy.
3-Phân tích.
-HS đọc đoạn 1.

a-Đoạn 1: con lớn lên trong tình yêu
thương của cha mẹ.
*4 câu đầu: chân phải bước tới cha.

?Bốn câu đầu có cách diễn đạt như thế nào?
Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ ở
đây?

Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước chạm tiếng cười.

-Ngôn ngữ giản dị, hình ảnh cụ thể, độc đáo -Ngôn ngữ giản dị, hình ảnh cụ thể, độc
đặc sắc trong tư duy và cách diễn đạt của đáo đặc sắc trong tư duy và cách diễn đạt
TaiLieu.VN

Page 2


người miền núi.

của người miền núi.

(Câu tục ngữ Thái: Chân ngoài rừng, tay -Tả đứa con ngây thơ lẫm chẫm tập đi,
trong nhà: nghĩa là người luôn chân tay,làm tập nói trong vòng tay yêu thương của
hết việc ở ngoài rừng đến việc trong nhà.)
cha mẹ.
?Vậy em có nhận xét gì về không khí gia
đình này?
=> Không khí gia đình tuy nhỏ bé nhưng

-Không khí gia đình nhỏ này thật ấm áp êm thật ấm áp, êm đềm, hạnh phúc.
đềm quấn quýt. Cha mẹ luôn nâng niu, đón
chờ, chăm chút từng bước đi từng nụ cười,
tiếng nói của con. Chính cái gia đình là cái
nôi êm ấm để con sống, lớn khôn và trưởng
thành trong bình yên và hạnh phúc. Bên cha,
bên mẹ, cha chờ, mẹ đón, cha mẹ yêu
thương nhau và yêu thương con cái. Hạnh
phúc gia đình thật giản dị.
?Em hiểu “người đồng mình” là gì? Có thể
thay thế bằng ngữ nào khác?
-Người làng quê mình...
-Người đồng mình: cách nói riêng độc
?Em hãy tìm những hình ảnh thể hiện cuộc đáo mang tính địa phương của người dân
sống lao động ở quê hương?
tộc Tày.
-Đan lờ cài nan hoa
-Hình ảnh:
Vách nhà ken câu hát .

Đan lờ cài nan hoa

?Cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh ở đây có gì
đặc sắc?

Vách nhà ken câu hát.

-> đây là hình ảnh đep.Động từ ken, cài
-Từ “Ken, cài” là hình ảnh đẹp. Những động ngoài nghĩa miêu tả còn nói lên tình cảm
từ này ngoài nghĩa miêu tả còn nói lên tình gắn bó quấn quýt trong lao động, làm ăn

gắn bó quấn quýt trong lao động, làm ăn của của đồng bào quê hương.
đồng bào quê hương.
(Đan lờ bắt cá, ken vách dựng nhà cùng với
hoa rừng, trong câu hát then hát sli, hát lượn
trong ngày hội lùng tùng).
?Hình ảnh rừng cho hoa, con đường cho
những tấm lòng diễn tả điều gì?
-Rừng cho hoa, con đường cho những tấm
lòng: diễn tả rừng núi quê hương đẹp thơ
TaiLieu.VN

Page 3


mộng, trữ tình đã che chở nuôi dưỡng con -Hình ảnh: Rừng cho hoa, con đường cho
người cả về tâm hồn, lối sống.
những tấm lòng...diễn tả rừng núi quê
?Qua đoạn thơ, em hiểu gì về sự trưởng hương đẹp thơ mộng, trữ tình đã che chở
nuôi dưỡng con người cả về tâm hồn và
thành của mỗi con người ở đây?
lối sống.
=>Đoạn thơ khẳng định con lớn lên trong
sự nuôi dưỡng của cha mẹ và sự đùm bọc
? Hãy tìm những câu thơ nói về đức tính của của quê hương bản làng.
người đồng mình và lời dạy của cha?
b-Đoạn 2: Những đức tính của người
đồng mình và mơ ước của cha.
-Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói *Hình ảnh:
-HS chú ý đoạn 2.

Người đồng mình thô sơ da thịt

“Sống trên đá....

Chẳng mấy ai nhỏ bé

...................................xuống ghềnh.”

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê - Người đồng mình sống nghèo đói, cực
nhọc, lam lũ nhưng mạnh mẽ, khoáng đạt
hương
với chí cao, luôn yêu quý tự hào và gắn
Còn quê hương thì làm phong tục.
bó với quê hương.
? Những câu thơ trên nói về đức tính gì của
->Người cha muốn giáo dục con sống
người đồng mình? Người cha giáo dục con
phải có nghĩa tình, thuỷ chung với quê
như thế nào?
hương của mình. Không phản bội quê
-Mộc mạc, khoáng đạt, hồn nhiên, mạnh mẽ hương cho dù quê hương còn nghèo đói
như sông suối, giàu chí khí niềm tin....
vất vả.
-Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
.................................phong tục.
->Người đồng mình sống mạnh mẽ, giàu
chí khí, giàu niềm tin.Tuy thô sơ da
thịt,ăn mặc giản dị áo chàm, khăn piêu

nhưng không hề nhỏ bé về tâm hồn, ý
chí, nghị lực và khát vọng xây dựng quê
hương. Họ xây dựng quê hương bằng
chính sức lực và sự bền bỉ của mình
chống bão lụt, núi đổ... Họ sáng tạo và
lưu truyền phong tục, tập quán tốt đẹp
riêng của mình.
->Từ đó người cha mong muốn con biết
TaiLieu.VN

Page 4


-Cha mong con tự hào với truyền thống quê tự hào với truyền thống quê hương dặn
hương dặn con cần tự tin vững bước trên dò con cần tự tin, vững bước trên đường
đường đời.
đời.
?Qua phân tích, bài thơ đã để lại cho em ấn
tượng gì?
*Ghi nhớ sgk/74.
-HS đọc ghi nhớ sgk.
4-Tổng kết.
?Khái quát lại nội dung và nghệ thuật?

a-Nghệ thuật.
-Từ ngữ giàu hình ảnh, sức gợi cảm.
-Cách nói phù hợp với người miền núi.
b-Nội dung.
Bài thơ thể hiện tình cảm gia đình ấm
cúng. Ca ngợi truyền thống cần cù, sức

sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc
mình.
III-Luyện tập.
1-Bài 1: suy nghĩ của em sau khi học
xong bài thơ?

?Nêu lên suy nghĩ của em sau khi học xong
bài thơ?
D-Củng cố:
-Học sinh đọc diễn cảm bài thơ?
-Học sinh đọc ghi nhớ sgk.
-Nội dung bài thơ? Nghệ thuật đặc sắc?
E-Hướng dẫn học bài.
-Học thuộc lòng bài thơ.
-Phân tích bài thơ.
-Làm bài tập trắc nghiệm.
-Soạn “Mây và sóng”
+Tìm bố cục.
+Chủ đề bài thơ.
+Thể thơ.
TaiLieu.VN

Page 5


TaiLieu.VN

Page 6