Giáo án Ngữ văn 10 tuần 29 bài: Trao Duyên Truyện Kiều Nguyễn Du

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 10
TRAO DUYÊN
( Trích Truyện Kiều)
Nguyễn Du
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- Cảm nhận được diễn biến tâm trạng phức tạp của Kiều trong đêm trao duyên, qua
đó hiểu được tình yêu sâu nặng , bi kịch cũng như phẩm chất đẹp đẽ của Kiều và tấm
lòng nhân ái, yêu thương con người của đại thi hào dân tộc ND.
2. Kĩ năng
- Thấy và hiểu được sự tài tình, tinh tế trong nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật; sự
điêu luyện, tinh sảo trong việc lựa chọn và sử dụng ngôn
- Rèn luyện và bồi dưỡng kĩ năng phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong thơ.
3. Thái độ
- Bồi dưỡng lòng yêu thương con người
II . CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên: SGK, SGV, giáo án, tài liệu tham khảo …
2. Học sinh: sọan bài theo hệ thống cau hỏi SGK.
III . PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
- Phương pháp đọc sáng tạo, phân tích thuyết trình kết hợp, thảo luận…
- Tích hợp phân môn : Làm văn, tiếng Việt, đọc văn.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ỏn định tổ chức lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Trình bày những nét chính về cuộc đời tác giả?
Những đặc điểm về nội dung và nghệ thuật trong sáng tác của Nguyễn Du.
3. Vào bài mới
Hoạt đông của GV và HS
- GV : Nêu vị trí của đoạn trích ?

Nội dung kiến thức cần đạt

I.
Tìm hiểu chung
1. Vị trí


- Thuộc phần 2 cả tác phẩm là Gia biến
- HS đọc đoạn trích, khái quát nội

và lưu lạc. Từ câu 723 đến 756
2. Nội dung

dung ?

- Là lời của Kiều nói với Vân, nhờ em
thay mình nối tình duyên với Kim
- GV : Theo em, có thể chia đoạn trích Trọng.
làm mấy đoạn ?

- Bộc lộ tâm trạng dau đớn xót xa của
Kiều kh tình yêu tan vỡ
3. Bố cục: 2 đoạn

- GV : Em có suy nghĩ gì về nhan đề - Đoạn 1: “ Cậy em… của chung”:
Trao duyên ?
Kiều giãi bày tâm sự nhờ Vân trao kỉ
vật.
- Đoạn 2: Còn lại: Kiều nói về nỗi đau
khổ của mình.
II. Tìm hiểu văn bản
- Trao duyên: Gây cho ta nhiều băn

- GV : Vì sao Kiều lại rơi vào nghịch
cảnh ấy ?

khoăn day dứt. Bởi lẽ:
+ Duyên: Chỉ mối quan hệ tình yêu,
tình cảm vợ chồng…
+ Thông thường nghười ta chỉ trao cho
nhau những dangj vật chất có thẻ định
lượng được.

- GV : Mở đầu đoạn trích em thấy → Trao duyên là sự việc lạ lùng, bất
Kiều đang thực hiện việc gì ? Sự việc bình thường. việc trao duyên tao nên
đó diễn ra thế nào ?

một nghịch cảnh éo le. Bi kịch đó thể


hiện nỗi đau đặc biệt.
- Chứng kiến cảnh cha và e bị đánh đập
Kiều không còn cách nào khác phải bán
mình chuộc cha và em. Với Kiều chữ
hiếu đã nặng, chữ tình cũng nặng không
- GV : Hành động trên đã cho thấy kém. Nàng thao thức trăn trở. Cuối cùng
Kiều đang rơi vào cảnh ngộ thế nào ?
- GV : Ở những câu thơ tiếp Kiều còn
nói gì với Vân ?

quyết định trao lại duyên tình cho emmột quyết định tự nguyên song đau khổ
vô cùng.
1. Đoạn 1

- Kiều thuyết phục, trao duyên cho thúy
vân.

- GV : Để tiếp tục thuyết phục Vân,
mong Vân hiểu thấu, Kiều đã nói như
thế nào với Vân ?

+” Cậy”: Nhờ tha thiết, thê hiện niềm
tin, có sức tác động lớn đến người được
nhờ khiến người ta không nỡ từ chối
+”Chịu”: Nhận một cách miễn cưỡng…

- GV : Trong khi nói nhờ cậy Vân,
Kiều đã làm gì ?

+Cử chỉ: “Lạy”,”thưa”- tọ không khí
thiêng liêng thể hiện sự biết ơn của
người nhờ cậy
→ Cảnh ngộ vô cùng khó xử

- GV : Những kỉ vật đó gợi lên điều
gì ? Khi trao kỉ vật Kiều đã nói gì với
Vân ? Em cảm nhận những gì từ
những lời nói đó ?

- Kiều nói về mối tình và hoàn cảnh của
mình:

- GV : Sau khi đã trao duyên cho + Mối tình gắn bó, son sắt:” khi

Thúy Vân tâm trạng của Kiều thế ngày…”giữa chừng gặp sóng gió.
nào ?

+ Sự đắn đo trong lựa chọn: Hiếu
tình”hiếu tình khôn lẽ…”(chọn chữ

- GV : Từ chỗ tưởng tượng về cái chết
Kiều còn ý thức được gì về cuộc sống

hiếu nhưng không quên được tình
yêu).

những ngày sắp tới của bản thân ? - Nhắc đến tình máu mủ, coi việc làm
của Vân nặng như gánh nặng, hãy vì
Tìm từ ngữ biểu hiện ?
- GV : Khi nói về nỗi đau và cái chết
Kiều đối thoại với ai ? Cử chỉ, thái độ?

tình chị em mà thực hiện lời thề với
chàng Kim: “ Ngày xuân em hãy…”
- Trao kỉ vật:
+ Chiếc vành( vòng) kỉ vật đầu tiên của
Kim trọng tặng cho kiều.
+ Bức tờ mây: tờ giấy vẽ vân mây. Trên
đó Kiều đã thề ước trong đêm thề
nguyền.
→ Gợi những kỉ niệm tình yêu sâu sắc.

- GV : Lời lẽ, cử chỉ trên đã giúp ta

cảm nhận sâu sắc điều gì về nhân
vật ?

- Kiều nói với Vân: Duyên- em giữ, vậtcủa chung.
→ Kiều nuối tiếc tình yêu như muốn
níu giữ, không muốn trao hết cho Vân,
đang bối rối trong sự phân chia giữa “

- GV : Khái quát những nét chính về duyên này” với “ vật này”. Ngôn ngữ
nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Kiều lúc này dường như không rõ ràng
?

rành mạch, phản ánh sự đớn đau giằng
xé…


2. Đoạn 2
- Kiều đau khổ, liên tưởng đến cái chết.
Khi chết: linh hồn sẽ trở về trên cây lá
và , ngọn cỏ vẫn mang nặng lời thề thủy
chung.
- Mong Kim Trọng hiểu thấu:” Rưới xin
giọt nước…”
-Ý thức về hiện tại đầy bi thảm: tan vỡ
về hạnh phúc, thân phận lênh đênh,
chìm nổi:”trâm gãy gương tan”,”tơ
duyên

nhắn

ngủi”,”phận

bạc

nhu

vôi”,”nước chảy hoa trôi”
- Kiều như đối thoại với chính mình: về
cuộc sông không có người yêu, không
có tình yêu, tương lai mù mịt…
- Gián tiếp đối thoại với Kim Trọng:
Tưởng tượng trước mựt mình là Kim
Trọng, nàng vật vã trong nỗi đau của
tình duyên lỡ dở.
+ “ Lạy tình quân”:cử chỉ như thể hiện
sự tạ tội của Thý Kiều với Kim Trọng
+ Gọi Kim Trọng:” Kim Lang”-tình
cảm gắn bó vợ chồng.
+ “Thiếp đã phụ chàng”:thể hiện sự day
dứt mắc cảm của một kẻ phụ tình.


→ Kiều không chỉ nghĩ đến nỗi đau khổ
của mình mà còn nghĩ đến nỗi đau khổ
của người yêu, nàng xót thương cho
chàng Kim vì mình mà dang dở.
III.Tổng kết
- Đoạn trích dã cho thấy bi kich tình yêu
tan vỡ, nỗi đau không thể nào bù đắp
dước qua đó mà lên án XHPK bất công.

- Đoạn trích cũng cho thấy tài năng của
ND trong viếc miêu tả diễn biến tâm lí
nhân vật
- Tạo tình huống kịch tính.

4 . Củng cố
- GV chốt lại : Những nét chính về nội dung và nghệ thuật trong đoạn trích.
5 . Hướng dẫn HS học ở nhà
- Đọc kĩ SGK. Thuộc đoạn trích.
- Tìm đọc Truyện Kiều và một số tác phẩm khác của Nguyễn Du.
- Soạn bài : “ Nỗi thương mình” ( Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)