Giáo án Ngữ văn 10 tuần 29 bài: Trao Duyên Truyện Kiều Nguyễn Du

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 10
Đọc văn:

TRAO DUYÊN
(Trích Truyện Kiều)
Nguyễn Du

A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:

Giúp HS :

1. Kiến thức :
-Hiểu được diễn biến tâm trang đầy mâu thuẫn, phức tạp, bế tắc của Thúy Kiều trong đêm
trao duyên. Qua đó, hiểu được tình yêu sâu nặng và bi kịch của Kiều ; thấy được sự đồng cảm
mạnh mẽ, sâu sắc của Nguyễn Du đối với hoàn cảnh và phẩm chất của Kiều (“Sức cảm thông
lạ lùng”- Hoài Thanh).
- Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lý, nội tâm nhân vật trong đoạn trích.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng đọc thơ lục bát.
- Rèn luyện kỹ năng phân tích tâm trạng nhân vật.
3. Giáo dục :
- Tinh thần nhân ái trong cuộc sống.
- Ý thức sử dụng và phân tích ngôn ngữõ tiếng Việt.
B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN: SGV, SGK, TLTK…, thiết kế bài học.
C. PHƯƠNG PHÁP: Đọc sáng tạo, liên tưởng, tưởng tượng, đàm thoại, gợi mở, bình…
D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC:
1. Ổn định tổ chức
2. Bài mới
* Lời giới thiệu vào bài:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
* Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu
chung:

NỘI DUNG CẦN ĐẠT
I. Tìm hiểu chung:
1. Vị trí đoạn trích: Câu 723 – 756, thuộc

- Em hãy kể lại những sự kiện chính phần II (gia biến và lưu lạc) của “Truyện Kiều”.
trước khi Kiều “trao duyên” cho em?

 Vị trí đặc biệt: mở đầu tấm bi kịch 15 năm lưu

- GV nhận xét, chốt ý.

lạc của Thúy Kiều – góp phần thể hiện sâu sắc bi

- Gọi 1 học sinh đọc diễn cảm đoạn kịch tình yêu tan vỡ và cảm hứng nhân văn của
Nguyễn Du, tài năng phân tích tâm lý nhân vật
thơ.
- Đoạn thơ này là lời ai nói với ai? Có
thể ngắt dòng tâm sự đó làm mấy phần

của Nguyễn Du.
2. Bố cục đoạn trích: 2 phần.

để tìm hiểu? Đại ý từng phần?

- 12 câu đầu: Kiều tìm cách thuyết phục, trao

- Xem tranh minh họa.

duyên cho Thuý Vân.

- GV ngâm đoạn thơ.

- 14 câu tiếp: Kiều trao kỉ vật và dặn dị thêm em.
- 8 câu cuối: Kiều đau đớn thảm thiết, đến ngất đi.

*Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc II. Đọc hiểu văn bản:
hiểu văn bản:

a. Đoạn 1: Kiều tìm cách thuyết phục, trao duyên

- GV hướng dẫn HS tìm hiểu nhan đề

cho Thuý Vân.
- Hai câu đầu:

- Không khí của đêm trao duyên được
diễn tả qua những câu thơ nào?

“Cậy em, em cĩ chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”
-''Cậy'': nhờ vả, trơng mong tin tưởng, gửi gắm
niềm hi vọng thiết tha;
-''Chịu lời'': cầu em hãy lắng nghe mình, chấp


nhận, chịu thiệt thịi;

-''Lạy'': trang nghiêm, hệ trọng
- Em nhận xét gì về ngơn ngữ của

- “Thưa” : kính cẩn, trang trọng

Thuý Kiều đối với Thuý Vân.

 Không khí trao duyên trang trọng, thiêng liêng
 Kiều là người nhạy cảm, tinh tế, khôn khéo.
 Cách lựa chọn từ ngữ chính xác, tinh tế của
Ng.Du
 Thái độ khẩn khoản, van nài.
- 6 câu tiếp theo: Kiều đã giãi bày thật nhanh,
ngọn ngành niềm tâm sự trong lịng (vì hồn cảnh;
vì gia đình) để thuyết phục Thuý Vân. Kiều mong
em hiểu và hi vọng Thuý Vân chung vai gánh vác.

- Ngơn ngữ của Nguyễn Du trong

+ Ngơn ngữ Nguyễn Du cĩ sự kết hợp hài hồ giữa

đoạn thơ cĩ gì gần gũi với cách nĩi của cách nĩi trang trọng, văn hoa và giản dị, nơm na
của cách nĩi dân gian.
dân gian?
+ Sử dụng các điển tích ''keo loan'',''tơ duyên'' đi
với các thành ngữ ''tình máu mủ'',''lời non nước'',
''thịt nát xương mịn'', ”ngậm cười chín suối…”
- Tâm trạng Kiều:
+ Biết ơn chân thành, yên tâm, thanh thản, sung
sướng vì nỗi niềm được giải quyết

+ Mâu thuẫn bi kịch thực sự trong lịng kiều đến
đây lại bùng lên mãnh liệt.
- Tâm trạng của Kiều khi nĩi được ra

b. Đoạn 2: Kiều trao kỉ vật và dặn dị.


điều mình muĩn nĩi?

- Trao lại cho Thuý Vân những tín vật thiêng liêng,
hẹn ước Kim - Kiều:
“… Chiếc thoa với bức tờ mây,
(…)
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa…”

- Kiều trao kỉ vật cho em trong tâm
trạng như thế nào?

=> Lời Kiều ở đây chứa chất bao đau đớn, giằng
xé, chua chát:
“…Duyên này thì giữ vật này của chung”
- ''Của tin'' là vật làm tin giữa Kim và Kiều, trong
của làm tin vơ tri ấy cĩ tâm hồn của Thuý Kiều.
 Giằng co: lí trí – tình cảm, hoàn cảnh – khát
vọng, thân phận – nhân cách…

- Mâu thuẫn trong lời nói đó cho em
thấy những mâu thuẫn gì đang diễn ra
trong tâm hồn Kiều?

 Tâm trạng bối rối, hụt hẫng, mất mát, chới với
khi tình yêu đã mất  cuộc sống không còn ý
nghĩa…

- Những kỉ vật thiêng liêng này cĩ ý
nghĩa như thế nào đối với Kiều.

- Kiều tiên đốn cảnh tượng oan nghiệt đau đớn, xĩt
xa: ''người mệnh bạc'' người cĩ số phận bạc bẽo
khơng may mắn, khơng thốt ra được như một định
mệnh - chết oan, chết hận.

- Kiều đã dự đốn trước số phận của
mình như thế nào?

+ “Mai sau ….hiu hiu giĩ thì hay chi về” và khi ấy
em hãy: “Rảy xin chén nước cho người thác oan”
- Kiều khơng thể quên được ân tình của mình.
Nàng muốn trở về với tình yêu bằng linh hồn bất
tử. => Khát vọng tình yêu và hạnh phúc khơng


nguơi trong lịng Kiều.
=> Kiều trao kỉ vật cho em mà lịng Kiều thổn
thức, não nề, nuối tiếc, đau xĩt. Tâm trạng đau đớn,
- Tâm trạng Kiều đến đây như thế
nào.

vị xé, đang nĩi chuyện với Thuý Vân nhưng dường
như nàng đang thảm thiết với nỗi đau riêng trong

tâm hồn mình.
c. 8 câu cuối: lời độc thoại nội tâm của Kiều:
- Bây giờ: trâm gãy bình tan; phận bạc như vơi;
hoa trơi, nước chảy lỡ làng,…
- Như từ cõi chết Kiều quay về thực tại tất cả đã
dở dang, đổ vỡ,…
- Kiều nhận lõi lầm về mình, tự cho rằng mình là

- Sau khi trao kỉ vật, Thuý Kiều dặn

người phụ bạc. Đây là phẩm chất cao quý của

em điều gì ? Tâm trạng của Kiều lúc

Kiều.

bấy giờ ?

- Nhịp thơ hai câu cuối: 3/3 và 2/2/2/2 như nhát
cắt, tiếng nấc nghẹn ngào, đau đớn chia lìa.

- Kiều tự độc thoại nội tâm của mình

=> Tình cảnh Thuý Kiều đau khổ đến cực độ, Kiều

như thế nào ở đoạn kết.

quên hẳn người đang đối thoại một mình, nĩi với
người yêu vắng mặt nhiều lời thống thiết nghẹn
ngào. Hơn thế, Kiều vẫn sáng ngời nhân cách cao

thượng, vị tha, hi sinh cao quý.
III-Tổng kết
1. Nội dung
- Tác phẩm viết lên bằng khả năng thơng cảm sâu
sắc của người nghệ sĩ khi hố thân thành người


trong cuộc để nĩi lên những tâm tư sâu kín, uẩn
khuất nhất trong cõi lịng .

*Hoạt động 3: Củng cố:

- BK trong đoạn thơ? Giúp em hiểu - Đoạn thơ bi thương nhưng khơng hề đen tối bởi
cái bi thương tốt ra phẩm chất cao đẹp của con
về Kiều, Nguyễn Du?
* Em hãy khái quát lại những nét đặc
sắc về NT được thể hiện trong đoạnđ

người, vang lên lời tố cáo tội ác xã hội bất cơng đã
chồng chất khổ đau lên một kiếp người
2. Nghệ thuật

thơ?

- Miêu tả, phân tích tâm trạng phức tạp, mâu thuẫn

+ Các BPTT? Từ ngữ? Giọng thơ?

chân thực, tinh tế, ngơn ngữ biến hố linh hoạt .

+ NT miêu tả, PTTLNV…

- Sử dụng nhiều thành ngữ quen thuộc tạo nên tâm
trạng đầy kịch tính .
.- Qua tìm hiểu nội dung đoạn thơ,
em hãy chỉ ra những biểu hiện của
cảm hứng nhân đạo trong đoạn thơ?

* Hoạt động 4 :

Hướng dẫn HS tự học:

- Nắm vững nội dung cơ bản của bài học.
- Học thuộc lòng đoạn trích.
- Chuẩn bị bài mới: “Nỗi thương mình” theo hướng dẫn SGK

……….  …………