Giáo án Ngữ văn 10 tuần 13: Tỏ lòng

TUẦN 13 – TIẾT 37: TỎ LÒNG
(Thuật hoài)
Phạm Ngũ Lão
I. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
- Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng người anh hùng vệ quốc hiên ngang, lẫm liệt với
lý tưởng và nhân cách lớn lao; vẻ đẹp của thời đại với sức mạnh và khí thế hào hùng.
- Thấy được nghệ thuật của bài thơ: ngắn gọn, đạt tới độ sức tích cao.
- Bồi dưỡng nhân cách sống có lý tưởng, có ý chí quyết tâm thực hiện lý tưởng.
II. Phương tiện thực hiện:
- Sách giáo khoa, sách giáo viên và bản thiết kế.
III . Cách thức tiến hành:
Tổ chức tiết dạy theo hướng kết hợp phương pháp đọc sáng tạo với các hình thức trao đổi
thảo luận, trả lời câu hỏi.
IV. Tiến trình lên lớp.
1. Kiểm tra bài cũ.
2. Giới thiệu bài mới.
3. Tiến hành bài dạy:
H.động của GV và HS

Nội dung cần đạt

-Hs đọc tiểu dẫn và rút ra ý
chính.

I. Tiểu dẫn:

-Hs đọc bài thơ và sau đó
đọcphần chú thích để hiểu các
từ khó.

II. Đọc hiểu văn bản:

-Hs xác định bố cục.

- Giới thiệu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của
Phạm Ngũ Lão (SGK)
1. Đọc và tìm hiểu các từ khó: (Xem chú giải)

2. Bố cục: 2 phần ( 2/2)
-GV yêu cầu Hs nêu sự việc,
không gian, thời gian trong câu 3. Tư thế, vóc dáng - sức mạnh của trang nam nhi đời
1, từ đó rút ra tư thế tầm vóc của Trần:
người lính.
- Tư thế: cầm ngang ngọn giáo, gìn giữ non sông đã mấy
thu
HS cảm nhận ntn về sức mạnh


của quân đội nhà Trần qua câu
2?

=> Tư thế hiên ngang,vóc dáng oai hùng sánh cùng trời đất.
- Sức mạnh: Ba quân như hổ báo sức mạnh át cả sao Ngưu.

-Nên hiểu “nợ công danh” là thế => Nghệ thuật so sánh, phóng đại đã thể hiện sức mạnh to
nào? Từ đó rút ra khát vọng của lớn của quân đội nhà Trần. Đó cũng chính là hào khí Đông
người con trai đời Trần.
A.
4. Khát vọng - hoài bão lớn lao của người nam tử:
-Cảm nhận về nỗi thẹn trong câu - Khát vọng ấy thể hiện qua cụm từ “công danh trái”(nợ
cuối. Từ đó rút ra hoài bão của

công danh). Nó được hiểu là khát vọng lập công, lập danh,
người con trai đời Trần
hoàn thành nghĩa vụ của người con trai đối với dân, với
nước. Nói cách khác, ý thơ là sự thức nhận về trách nhiệm,
-Hs khái quát nêu chủ đề của bài nghĩa vụ thiêng liêng cao cả của người con trai đối với tổ
quốc.
thơ.
- Nỗi “thẹn” trong câu cuối có nghĩa là hổ thẹn, chưa xứng
mặt một trang nam nhi. Hình ảnh Gia Cát Lượng xuất hiện
trong câu thơ thực hiện chức năng so sánh, vừa cho thấy
mối thẹn lớn lao của một nhân cách lớn, vừa thể hiện khát
vọng cao đẹp ( lập nhiều công trạng) của người lính đời
Trần
5. Chủ đề: Bài thơ miêu tả khí phách và hoài bão lớn lao
của tác giả nói riêng và trang nam nhi đời Trần nói chung
trong cuộc kháng chiến chống Nguyên – Mông.

4. Dặn dò:Học thuộc lòng bài thơ (Phần phiên âm) và soạn bài Tỏ lòng.
5. Rút kinh nghiệm - bổ sung: