giáo án ngữ văn 9 tuần 13

Giáo viên giảng day: Trần Thị Việt Hà
Tuần 13
Ngày soạn 09-11-09 Số tiết 61-62
Ngày dạy Tiết số 2
Làng
A. Mục tiêu:
H cảm nhận đợc tình yêu làng quê thắm thiết , thống nhất với tình yêu đất nớc và tinh thần
kháng chiến ở ông Hai. Qua đó thấy đợc 1 biểu hiện cụ thể , sinh động về tình yêu nớc của
nhân dân ta trong thời kì kháng chiến chống Pháp.
-Nét đặc sắctrong truyện: Xây dựng tìnhhuống truyện , miêu tả tâm lí nhân vật .
-Rèn kĩ năng phântích nhân vật trong tác phẩm văn tự sự.
B. chuẩn bị:
Thày:Soạn giáo án- Bảng phụ
Trò: Học đọc bài mới
C. tiến trình lên lớp:
1 Hoạt động 1: Kiểm tra: Trình bày ý nghĩa của bài thơ ánh trăng
2. Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới
3. Hoạt động 3: . Bài mới:
Hoạt động của thày và trò Nội dung
H: giới thiệu những nét chính về tác giả , văn bản.
Là cây bút có biệt tài về truyện ngắn, am hiểu nông
thôn và cuộc sống của ngời nông dân. thờng viết về
cuộc sống sinh hoạt ,phong tục tập quáncủa laùg quê
và cảnh ngộ của ngời nông dân.
Văn bản : 1948- Viết trong cuộc kháng chiến chống
Pháp trờng kì của dân tộc .
G: Nội dung của tác phẩm?
H:
G: Thể loại và phơng thức biểu đạt?
H: Truyện ngắn, tự sự, miêu tả.
G: Nhớ lại bài thơ đồng chí của Chính Hữu ta nhớ

lại một thời kì của dân tộc với những ngày thâng vô
cùng gian khổ vất vả: Vũ khí đạn dợc , lơng thực thiếu
thốn chống lại thế lực hung hãn của địch áo anh
rách vai......bàn tay
G: tóm tắt phần truyện bị lợc bỏ.
Ông Hai có tính hay làm , lại hay khoe làng giầu, đẹp,
là làng văn hoá giàu tinh thần kháng chiến . Kháng
chiến bùng nổ bà con làng Dỗu đi tản c nhng ông Hai
vẫn ở lại cùng anh em đào đờng dắp ụ... Trong lúc
hữu sự ông kông nỡ bỏ làng ra đi nhng rồi hoàn cảnh
gieo neo ông đitản c cùng với vợ con . Ông buồn khổ
lắm nhng chỉ biết tự an ủi: Tản c âu cũng là kháng
chiến
I , giới thiệu tác giả tác phẩm:
1. Tác giả:
Kim Lân-Tên thật: Nguyễn
văn tTài
Quê: Từ sơn-Bắc Ninh
Là cây bút có biệt tài về
truyện ngắn, am hiểu nông
thôn và cuộc sống của ngời
nông dân. thờng viết về cuộc
sống sinh hoạt ,phong tục tập
quáncủa laùgf quê và cảnh
ngộ của ngời nông dân.
2. Tác phẩm:
1948- Viết trong cuộc kháng
chiến chống Pháp trờng kì của
dân tộc .
G+ H đọc truyện.

G: Nhận xét cách đọccủa H.
? Bố cục của văn bản?
H: Chia đoạn.
Văn bản chia làm 3 phần:
+Phần 1: Từ đầu.....vui qua: Ông Hai nơi sơ tán trớc
khi nghe tin làng chợ Dỗu theo giặc.
+Phần2: Tiếp.....đội phần: Tâm trạng của ông hai khi
nghe tin làng chợ Dầu theo giặc
+Phần 3: Còn lại: Tâm trạng của ông khi nghe tin
làng chợ Dầu đợc cải chính
-Giải thích từ khó.
? có thể kể tóm tắt văn bản bằng 3,4 câu nh thế nào?
Trong kháng chiến ông Hai ngời làng chợ Dầu buộc
phải rời làng . ở nơi tản c nghe tin đồn làng mình theo
giặc ông rất khổ tâm và xấu hổ . Chỉ khi nghe tin này
đợc cải chính ông mới trở lại vui vẻ và phấnchán.
H: theo dõi văn bản.
G: Nhắc lại 1 số chi tiết thể hirnj tình yêu làng rất
đặc biệt của ông Hai?
H:
-ở nơi tản c ông hai hay kể chuyện kháng chiến vào
môi buổi tối.
-Ông khoe về làng 1 cách say mê và háo hức lạ thờng:
Hai con mắt sáng hẳn lên, cái mặt biến chuyển , lúc
ông liên miêngiảng giải, khi lại kể rành rọt.
-Ông khoe làng giàu đẹp sầm uất nh tỉnh, khoe cái
dịnh cụ thợng làng ông có lăm lắm làcủa. Ông khoe
những ngày làng ông chuẩn bị kháng chiến . Đay là
h/a làng chợ Dầu mà ông nhớ nhất.
- Ông Hai thờng khoe cho sớng miệng , cho đỡ nhớ cái

làng , nhớ phong trào kháng chiến mà chinhs ông
tham gia.
-Ông không muốn rời xa làng nhng vì hoàn cảnh gia
đình ông đành theovợ con đi tản c.
-Ông từng suy nghĩ: Làng không riêng của ai. Ông bị
dòn ép nên ông đau khổ lắm. Ông tự nhủ: Tản c âu
cũng là kháng chiến . Nh vậy tấm lòng ông lúc nào
cũng hớng về làng , về kháng chiến.
? Trong phần đầu đoạn trích này, tác giả nhắc lại nỗi
nhớ làng của ông Hai nh thế nào?
? Câu văn nào diễntả trực tiếp ? Câu văn đó thuộc
kiểu câu nào?
H:
I. Phân tích:
1. Nhân vật ông Hai.
* TRớc khi nghe tin làng chơj
Dầu theo giặc.
Trờng THCS Nam Hồng- Nam Trực Nam Định
Giáo viên giảng day: Trần Thị Việt Hà
-Nhớ về cùng anh emđào hào đắp ụ.
-Muốn đợc về làng, muốn đợc biét tin làng .
Câu văn: Chao ôi! Ông lão nhớ làng, nhớ cái làng
quá! Thuộc câu cảm thán.
? Ông Hai bớc ra khỏi nhà trọ dới bầu trời cao xanh
lồng lộng . Ông đi nghênh ngang ngoài đờng vắng ,
cái đầu cung cúc lao đầu về phía trớc , hai tay vung
vẩy , gặp ai cũng cời cơi níu lại và nói: Nắng thế
này là bỏ mẹ chúng nó
-đoạn văn tự sự này kết hợp với yếu tố nào? Tác dụng
của nó?

H: Tự sự kết hợp miêu tả( hình dáng của ông Hai)
-Tác dụng: Giúp ngời đọc hình dung đợc dáng vẻ
vộivã của ông Hai và tâm trạng của ông Hai với mối
quan tâm lớn đó là lũ giặc trớc thời tiết nóng nực .
? Mối quan tâm lớn nhất của ông Hai lúc này là gì?
H: Kháng chiến.
? Mối quan tâm đó đợc biểu hiện nh thế nào qua hành
động , việc làm của ông Hai?
H: Vào phòng thông tin tuỵên truyền nghe đọc báo.
-Nhớ rành rọtt từng thông tin về cuộc kháng chiến của
ta.
? Tâm trạng của ông lúc đó nh thế nào?
? Câu văn nào diễn tả điều đó?
H: -Vui mừng, phấn khởi.
-Ruột gan ông cứ múa cả lên, vui quá.
G: Ông Hai không giấu đợc cảm xúc vui mừng của
mình , một niềm vui không tả xiết trớc tin kháng chiến
của dân làng, một cách thể hiện thật hồn nhiên nhng
rất chân thật của KimLân khi xây dựng nhân vật ngời
nông dan chất phác hiền lành.
H: Theo dõi SGK.
? Trớc khi nghe tin dữ, ông Hai ở phòng thông tin.
Tâm trạng của ông phấnchấn vui vẻ . Tác giả đặt ông
Hai trong hoàn cảnh ấy có ý nghĩa gì?
H: -là điều kiện để cho ông Hai nhận tin dữ . Vui bao
nhiêu ông Hai càng hẫng hụt bấy nhiêu .
? Ông phản ứng ra sao khi nghe tin kàng mình theo
giặc?
H: Quay phắt lại lắp bắp.
? Nhận xét gì về phản ứng cuả ông hai?

H: Phản ứng mạnh vì bất ngờ.
? Những câu miêu tả cảm giác của ông Hai khi nghe
tin dữ?
H:
-Cổ ông nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân, lặng đi,
-ở nơi tản c , ông Hai luôn
nhớ những ngày cùng anh em
đào hào đắp ụ
-Muốn đợc trở về làng.
=Luôn quan tâm đến kháng
chiến.
-Vui mừng phấn khởi trớc
những thắng lợi của ta.
* Tâm trạng của ông Hai khi
nghe tin làng theo giặc.
không thở đợc. Một lúc sau ông mới rặn è è nh nuốt 1
cái gì đó vớng trong cổ.
? Những cụm từ Nghẹn ắng lại, tê rân rân, lặngđi...
góp phần diễn tả tâm trạng của ông nh thế nào?
H:Đó là nỗi đau đớn tủi hổđè nặng trong tâm hồng
ông. Ông vội đứng lảng ra chỗ khác , cúi gằm mặt
xuống mà đi, về đến nhà ông nằm vật ra giờng . Đoạn
văn nào diễn tả rõ nhất tâm trạng suy nghhĩ của ông?
H: Chao ôi! Cực nhục cha...Cơ sự này cha.
? Cảm nghĩ của ông lúc này là gì?Tác giả đặt ông
trong tình trạng ra sao?
H: Ông thấy nhục nhã và rơi vào tình cảnh bế tắc.
? Tác giả để cho ông Hai bộc lộ suy nghĩ bằng lời nói.
Ông nói với ai? Lời nói thể hiện ông đang suy nghĩ gì?
H: Ông Hai nói với chính mình. Đó là kiểu ngôn ngữ

độc thoại nội tâm mà các con học ở tiết sau.
? Tâm trạng ông Hai đợc phát triển nh thế nào nữa?
H: Từ đau đớn tủi hổ đến căm thù lũ giặc bán nớc .
Cái nớc Việt Nam này ngời ta ghê tởm, ngời ta thù
hằn cái giióng Việt gian bán nớc
Ông lo sợ ngời ta đuổi làng chợ Dầu.
Căm thù làng : Làng thì yêu thật nh ng làng theo Tây
mất rồi thì phải thù
? Từ 1 tình yêu , 1 niềm tự hào về làng kháng chiến
ông Hai thấy rõ đợc cái đúng, cái sai khi nghĩ về làng.
Đó là tình yêu làng nh thế nào?
H: Tình yêu nhận thức đúng đắn.
? Ông Hai ri vào tình trạng bế tắc tuyệt vọng. Ông ôm
thằng út vào lòng vỗ nhè nhẹ vào lng nó trò
chuyện.Nội dung cuộc trò chuyện này là gì?
H: ông muốn đứa con nhỏ ghi nhớ: Làng ta làng chợ
Dầu.
ủng hộ cụ Hồ Chí Minh.
? Vì sao ông lại trò chuyện với con về 2 điều ấy?
H: Vì ông không biết giãi bày tâmợn cùng ai.
Ông muốn bày tỏ tấm lòng son của mình với làng quê
kháng chiến. Ông nói nh ngỏ lòng mình để minh oan
cho mình nữa.
? Cảm xúc của ôngkhi trò chuyện với con đợc thể hiện
qua h/a nào?
H: Nớc mắt ông lão giàn ra chảy ròng ròng 2 bên má.
? Những câu nói : Nhà ta ở làng chợ Dầu. Anh em
trên đầu trên cổ soi xét cho bố con ông. Cụ Hồ trên cổ
soi xét cho bố con ông. Cái lòng của bố con ông là nh
thế đấy , có bao giờ dám đơn sai

Giúp con cảm nhận đợc điều gì trong tấm lòng của
- Đau đớn tủi hổ thất vọng.
- Ông thấy nhục nhã và rơi
vào tình trạng bế tăc.
- Căm thù giống Việt gian
bán nớc.
- Lo sợ bị đuổi
- Căm thù làng
Trờng THCS Nam Hồng- Nam Trực Nam Định
Giáo viên giảng day: Trần Thị Việt Hà
ông với làng quê đất nớc?
H: Một con ngời yêu quê hơng đất nớc đằm thắm
chân thật.Một tâm hồn ngay thẳng yêu ghét rach ròi.
? Đợc tin cải chính thái độ ông Hai đợc miêu tả
NTN?
H: Vội vã đi quên cả dặn trẻ coi nhà.
Khuôn mặt tơi vui rạng rỡ hẳn lên.
Chia quà cho con
Lật đật bô bô múa cả 2 tay lên khoe.
? Điều gì khiến ta cảm động? Vì sao?
H: Ông khoe cái nhàcủa ông bị Tây đốt.
Ông khoe kháng chiến của làng.
Vì : Ông không tiếc ngôi nhà . Niềm vui lớn nhất của
ông là làng không theo giặc. Mọi bế tắc buồn tủi đợc
rũ sach.
? Lí do nào khác khiến ông khoe với mọi ngời
: Tây nó đốt nhà tôi rồi?
H: Đó là bằng chững của việc gia đình ông không
theo giặc mà là gia đình kháng chiến.

G: Việc ông hai khoe nhà bị tây đốt là việc khác lạ, 1
sự ngợc đời. Đằng sau ngôi nhà cháy rụi ấy là sự hồi
sinh của cả làng chợ Dầu. Niềm tin về làng chợ Dầu
kháng chiến không bị mất đi. tình yêu làng kháng
chiến của 1 ngời nông dân đợc nâng lên gấp bội
? Tâm lí nhân vật ông Hai đợc thể hiện qua những ph-
ơng diện nào?
H: Hành động cử chỉ, lời nói.
? tìm những đoạn văn miêu tả tâm lí nhân vật sinh
đông?
H:
-Cổ họng ông lão nghẹn ắng lại...
-Về đến nhà ông Hai nằm vật ra giờng...
-Ông lão nằm ôm thằng con út... vơi đi đợc đôi phần.
? Nhận xét về cách miêu tả đó của Tác giả?
H: Miêu tả cụ thể từng nét ngoại hình, biểu hiện tâm
trạng đau đớn thất vọng của ông hai.
Để nhân vật trực tiếp bộc lộ suy nghĩ của mình bằng
lời nói, hành động: Nắm chặt 2 tay mà đi lên: Chao
ôi!...
-Để cho nhân vật bộc lộ tâm trạng qua cuộc đối thoại.
Cách miêu tả rất cụ thể chi tiết rất đúng gây ấn tợng
mạnh mẽ về sự ám ảnh day dứt trong tâm trạng nhân
vật.
? qua đó chứng tỏ Lim lân là nhà văn nh thế nào?
- Tình yêu làng thuỷ chung
với kháng chiến , là tình
cảm sâu nặng và bền vững
thiêng liêng luôn ấp ủ
trong ông

Tâm trạngông Hai khi nghe
tin làng chợ Dầu cải chính.
- Là niềm vui sớng hạnh
phúc , thể hiệ tình yêu làng
, niềm tự hào niềm tin về
làng chợ Dầu đợc nâng lên
gấp bội.
2. Nghệ thuật miêu tả tâm lí
và ngôn ngữ nhân vật
- Tâm lí đợc xây dựng qua
việc miêu tả ngoại hình , suy
nghĩ , hành động của nhân vật