Giáo án Ngữ Văn 9 - tuần 13

 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tuần: 13 Ngày soạn: 02/11/2010
Tiết: 61 Ngày dạy: 10/11/2010
LÀNG
KIM LÂN
I- Mục tiêu cần đạt :
1. Kiến thức:
- Nhân vật sự việc cốt truyện trong một tác phẩm hiện đại
- Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm; Sự kết hợp với các yếu tố miêu tả, biểu cảm
trong văn bản tự sự hiện đại.
- Tình yêu làng, yêu nước, tnh thần kháng chiến của người nơng dân Việt Nam trong thời
kì kháng chiến chống pháp
2. Kĩ năng:
- Đọc - hiểu văn bản truyện Việt Nam hiện đại được sáng tác trong thời kì chống thức dân
pháp.
- Vận dụng kiến thức về thể loại và kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm
truyện để cảm nhận một văn bản tự sự hiện đại.
3. Thái độ: GD tình yêu quê hương, đất nước chân thành.
II. Chuẩn bị:
1. GV:- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, tổng hợp.
- ĐDDH: Bảng phụ, chân dung nhà văn Kim Lân
2. HS: Đọc , tóm tắt, soạn bài theo câu hỏi SGK.
II- Các bước tiến hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI
1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
- Đọc thuộc lòng bài thơ "ánh trăng"? Giá
trị cơ bản về nội dung và ng.thuật của bài
thơ ?
- Cho biết tác giả bài thơ”Ánh trăng”?

Bài thơ này được viết theo phương thức
biểu đạt nào? Nêu khái quát nội dung và
nghệ thuật của bài thơ.
3. Bài mới: Chắc các em đã nghe
những lời thơ: Quê hương là chùm khế
ngọt… Quê hương nếu ai không nhớ, sẽ
không lớn nỗi thành người”. Mỗi người
dân Việt Nam đều có tình cảm gắn bó với
làng quê của mình, Sống ở làng, chết ở
làng. Không có gì khổ bằng phải bỏ làng
tha hương cầu thực, lâm vào cảnh sống
nơi đất khách, chết ở quê người… tình
- Báo cáo sĩ số
- Trả lời trước lớp
+ Đọc thuộc diễn cảm 6 khổ thơ.
+ Với giọng điệu tâm tình, tự nhiên,
hình ảnh giàu tính biểu cảm.”Ánh
trăng “ của Nguyễn Duy như một
lời nhắc nhở về những năm tháng
gian lao đã qua của cuộc đời người
lính gắn bó với thiên nhiên, đất
nước bình dị hiền hoà. Bài thơ có ý
nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người
đọc thái độ sống”uống nước nhớ
nguồn”, ân nghĩa thuỷ chung cùng
quá khứ.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS TT KL 2  1   GV: Cao Thị Nghĩa


 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
cảm đặc biệt đó đã được nhà văn Kim Lân
thể hiện một cách độc đáo qua truyện
ngắn có tựa đề “LÀNG”. (SGK trang 162)
* HĐ 1: Hướng dẫn tìm hiểu tgiả,
tphẩm, đọc, kể, tóm tắt, giải thích từ
khó.
- Hỏi: Qua phần chuẩn bị bài ở nhà, hãy
nêu những hiểu biết của em về tác giả?
- GV nói thêm: HS đã nêu cơ bản những
nét chính. Cần nói thêm 2 đặc điểm về
sáng tác của Kim Lân.
+ Là nhà văn có sở trường về truyện ngắn
và có nhiều truyện ngắn đặc sắc. (Tập
“Nên vợ nên chồng”, “Con chó xấu xí”…)
+ Là nhà văn rất am hiểu và gắn bó với
nông thôn và người nông dân. Chính 2 đặc
điểm đó đã tạo nên thành công của tác giả
trong truyện “Làng” cũng như một số
truyện đặc sắc khác.
- Hỏi: Cho biết hoàn cảnh ra đời của tác
phẩm?
- GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm, GV xen
kẽ giải thích tóm tắt những đoạn không
đọc.
- GV kiểm tra một vài từ SGK:
+ Bình dân học vụ.
+ Việt gian.
- Em có thể tóm tắt nội dung truyện Làng

như thế nào?
(Trong kháng chiến Ông Hai là người
làng chợ Dầu, buộc phải rời làng tản cư.
Nghe tin đồn làng theo giặc, Ong rất xấu
hổ, khổ tâm. Chỉ khi tin này được cải
chính, ông mới trở lại vui vẻ, phấn chấn.)
- HS đọc, nhận xét.
- Dựa vào chú thích SGK, nêu
+ Tên, năm sinh
+ Quê quán
+ Khái quát đặc điểm cơ bản về tác
giả, sự nghiệp sáng tác.
- HS nêu: Ra đời vào thời kì đầu
kháng chiến chống Pháp.
- HS tóm tắt: Ở nơi tản cư, ông Hai
nhớ làng chợ Dầu, ra phòng thông
tin nghe đọc báo để biết tin tức
kháng chiến. Trên đường về, ông
gặp người tản cư ở quê lên cho biết
làng ông theo giặc. Ông xấu hổ,
nhục nhã… cả đêm 2 vợ chồng
không ngủ được. Định quay về làng
nhưng nghĩ làng đã theo Tây thì
phải thù, không thể về cái làng đó
nữa. Bỗng có người ở làng đến cho
biết làng không theo Tây. Đó chỉ là
tin đồn, mặt ông vui vẻ rạng rỡ hẳn
lên. Gọi con cháu đến chia quà, tất
I/Tìm hiểu chung:
1- Tác giả

- Tên thật là Nguyễn
Văn Tài Sinh năm:
1920 Quê : Từ Sơn, Bắc
Ninh
- Là nhà văn có sở
trường về truyện ngắn.
Ông am hiểu và gắn bó
với nông thôn và người
nông dân.
2- Tác phẩm
Ra đời vào thời kì đầu
kháng chiến chống
Pháp.
3-Đọc,tìm hiểu chú
thích:
4/Tóm tắt:
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS TT KL 2  2   GV: Cao Thị Nghĩa

 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hỏi: Trong số những nhân vật đã kể, ai là
nhân vật chính? Vì sao em xác định như
thế?
Hỏi: Theo em văn bản Làng đã kết hợp
những phương thức biểu đạt nào? Phương
thức biểu đạt nào là chủ yếu?
* HĐ 2: Hướng dẫn tìm hiểu tình
huống truyện:

Hỏi: Qua tóm tắt các em hãy nêu chủ đề
của tác phẩm? (Phản ánh và ca ngợi tình
yêu làng, yêu nước chân thành giản dị của
người nông dân VN trong công cuộc kháng
chiến chống Pháp)
Hỏi: Truyện ngắn “Làng” của Kim Lân đã
xây dựng được những tình huống truyện
làm bộc lộ sâu sắc tình yêu làng và lòng
yêu nước ở nhân vật ông Hai. Theo em, đó
là tình huống nào?
- GV phân tích thêm: Nếu chỉ kể những
biểu hiện yêu làng, yêu nước của ông Hai
một cách đều đều, câu chuyện sẽ trở thành
mờ nhạt. Sở dĩ câu chuyện hấp dẫn là do
tác giả đã tạo ra tình huống đặc sắc như
mới nêu. Nó tạo nên một cái nút thắt của
câu chuyện gây ra một mâu thuẫn giằng xé
tâm trí ông lão đáng thương đáng kính,
tạo ra điều kiện để nhân vật thể hiện tâm
trạng, phẩm chất 1 cách chân thực sâu
sắc, góp phần giải quyết chủ đề của tác
phẩm. Sự phát triển của câu chuyện sẽ
bám sát theo các tình huống đó.
4. Củng cố:
Tóm tắt nội dung tiết học.
5. Hướng dẫn học ở nhà:
-Diễn biến tâm lý nhân vật ông Hai được
diễn ra qua những gđoạn nào?
-Phân tích diễn biến tâm lý của ông Hai
qua từng gđoạn đó.

bật chạy báo cho mọi người biết
nhà ông bị Tây đốt nhưng làng
không phải Việt gian, cả làng vẫn
hăng hái kháng chiến. Ông càng
yêu quí tự hào về làng của mình.
- HS xác định: Ông Hai- Vì diễn
biến của câu chuyện xoay quanh
nhân vật này.
- HS xác định: Tự sự với miêu tả và
biểu cảm. Tự sự là chính vì câu
chuyện được triển khai theo hệ
thống các sự việc.
- HS suy nghĩ và nêu: Nói về tình
yêu làng quê và lòng lòng yêu nước,
tinh thần kháng chiến của người
nông dân.
- HS thảo luận, trả lời: Ông Hai
tình cờ nghe tin làng chợ Dầu yêu
quí của ông theo giặc, trở thành
Việt gian theo Pháp, phản lại kháng
chiến, phản lại cụ Hồ.
II/ Tìm hiểu chi tiết:
1.Tình huống truyện:
Ông Hai tình cờ nghe
tin làng chợ Dầu của
ông theo Tây -> Tình
huống đối nghịch với
tình cảm tự hào mãnh
liệt về làng chợ Dầu của
ông =>Tạo ra tâm lí

diễn biến gay gắt trong
nhân vật.
 Rút kinh nghiệm:..............................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Tuần: 13 Ngày soạn: 02/11/2010
Tiết: 62 Ngày dạy: 10/11/2010
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS TT KL 2  3   GV: Cao Thị Nghĩa

 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
LÀNG
KIM LÂN
I- Mục tiêu cần đạt :
1. Kiến thức:
- Nhân vật sự việc cốt truyện trong một tác phẩm hiện đại
- Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm; Sự kết hợp với các yếu tố miêu tả, biểu cảm
trong văn bản tự sự hiện đại.
- Tình yêu làng, yêu nước, tnh thần kháng chiến của người nơng dân Việt Nam trong thời
kì kháng chiến chống pháp
2. Kĩ năng:
- Đọc - hiểu văn bản truyện Việt Nam hiện đại được sáng tác trong thời kì chống thức dân
pháp.
- Vận dụng kiến thức về thể loại và kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm
truyện để cảm nhận một văn bản tự sự hiện đại.
3. Thái độ: GD tình yêu quê hương, đất nước chân thành.
II. Chuẩn bị:
1. GV:- Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, tổng hợp.
- ĐDDH: Bảng phụ, chân dung nhà văn Kim Lân

2. HS: Đọc , tóm tắt, soạn bài theo câu hỏi SGK.
II- Các bước tiến hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI
1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
- Nêu hiểu biét về tác giả, tác phẩm “
Làng” của Kim Lân.
- Mỗi câu chuyện hay đều để lại trong
lòng người đọc một ấn tượng khó quên
về tình huống truyện. Em thấy tình
huống truyện trong Làng độc đáo ở chỗ
nào?
3. Bài mới
* HĐ 1: Hướng dẫn phân tích tâm
trạng nhân vật ông Hai.
Hỏi: Cuộc sống của ông Hai nơi tản cư
có gì khác thường?
Hỏi: Mối quan tâm duy nhất của ông
Hai là về làng quê ông, cuộc kháng
chiến của đất nước. Đoạn văn nào thể
hiện điều ấy?
- Báo cáo sĩ số
- Trả lời trước lớp
- Tình huống ông Hai nghe tin làng
chợ Dầu của ông theo Tây. Tình
huống này đối lập hẳn với việc ông
Hai yêu làng, yêu nước thiết tha, ông
tự hào lắm về làng ông là làng kháng
chiến, làng quê có tinh thần cách
mạng ghê lắm…. Từ đó tâm trạng của

nhân vật được miêu tả khá tinh tế.
- Trả lời:
+ Cuộc sống tạm bợ, xa quê, sống
nhờ người khác, mọi người đều lo
kiếm sống.
- Xác định, nêu:
+ “Nhớ đến những ngày làm việc
cùng anh em…nhớ làng quá.”
+ Ông lại nghĩ về cái làng của ông…
quá!
… Cùng anh em đào đường…bí
mật.
Ông Hai đi nghênh ngang giữa
đường…. ruột gan ông cứ múa cả
lên..
2/ Diễn biến tâm lí nhân
vật Ông Hai:
a/ Trước khi nghe tin xấu
về làng.
- Phải xa làng đi tản cư,
ông nhớ làng da diết.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS TT KL 2  4   GV: Cao Thị Nghĩa

 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hỏi: Quan tâm đến kháng chiến, ông có
những biểu hiện đặc biệt nào?
Hỏi:Khi biết được tin đó, tâm trạng của

ông thế nào?
Hỏi: Từ những biểu hiện trên, em có
cảm nhận gì về nhân vật ông Hai?
GV :Niềm vui, niềm tự hào của người
nông dân trước thành quả cách mạng,
của làng quê ->Một biểu hiện của tình
yêu làng.
Chuyển ý:…..
Hỏi: Ông Hai đã có cảm giác gì khi
nghe tin làng mình theo giặc? Các chi
tiết đó cho thầy tâm trạng của ông Hai
lúc này như thế nào?
Hỏi: Cảm nghĩ cực nhục của ông Hai
được thể hiện trong đoạn văn nào?Vì
sao ông cảm thấy cực nhục?
Hỏi: Ý nghĩ cho rằng cả cái nước VN
này người ta ghê tởm, người ta thù hằn
cái giống Việt gian bán nước có phải là
biểu hiện của lòng yêu nước của ông
Hai không? Vì sao?
Hỏi: Ý nghĩ của ông : Làng thì yêu
thật , nhưng làng theo Tây mất rồi thì
phải thù. Cảm xúc nào khiến ông có ý
nghĩ ấy?
Hỏi: Ở đây, ngôn ngữ nào được sử
dụng? Ý nghĩa?
+ Mong nắng cho Tây chét mệt,
(Nắng này thì bỏ mẹ chúng nó.)
+ Nghe lỏm đọc báo thường xuyên ở
phòng thông tin để biết tin tức từ

kháng chiến.
+ Đầy lòng tin kháng chiến: ( Đấy, cứ
kêu chúng nó trẻ con mãi đi, liệu đã
bằng chúng nó chưa? Cứ thế, chỗ này
giết một tí, chỗ kia giết một tí, cả
súng ống cũng vậy, hôm nay dăm
khẩu, tích tiểu thành đại, làm gì mà
rồi thằng Tây không bước sớm.
+ không giấu nổi cảm xúc vui mừng:
Ruột gan ông lão cứ múa cả lên, vui
quá.
- HS tự bộc lộ cảm nhận
+ Cổ ông lão nghẹn ắng lại….vướng
ở cổ. → Đó là cảm giác xấu hổ và uất
ức, cảm thấy bị xúc phạm, đau đớn, tê
tái.
+ Chao ôi! Cực nhục chưa, Cả làng
Việt gian!....thù hằn cái giống Việt
gian bán nước.
+ Vì nếu làng theo thật, ông sẽ là kẻ
lạc loài với bàn dân thiên hạ, với
giống nòi…
+ Là biểu hiện của lòng yêu nước. Vì
yêu nước lòng yêu nước nồng nàn mà
ông căm giận đến tận cùng những kẻ
bán nước.
+ Xót xa, uất hận.

+ Ngôn ngữ độc thoại, nhân vật tự
bộc lộ nội tâm của mình.

+ Bố con ông nói với nhau về 2 việc:
- Ông nghe được nhiều tin
hay: những chiến thắng
của quân ta.
-> Ruột gan ông cứ múa
cả lên, vui quá.
=>Một người nông dân
vui tính, chất phác, có tấm
lòng gắn bó với với làng
quê kháng chiến.
b/ Khi nghe tin làng theo
Tây
- Cổ nghẹn ắng lại, da mặt
tê rân rân.→ cảm thấy bị
xúc phạm, đau đớn, tê tái.
.
- Xót xa, uất hận.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS TT KL 2  5   GV: Cao Thị Nghĩa

 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hỏi: Để giải toả bớt nỗi đau đớn, cực
nhục đó ông Hai đã làm gì? Vì sao?
Cuộc trò chuyện giữa ông và đứa con là
ngôn ngữ gì?
Hỏi: Từ đó những dằn vặt, khổ tâm của
ông Hai đã giúp em cảm nhận được gì
qua tấm lòng của ông Hai với làng quê,

với đất nước?
* HĐ 3: HD tìm hỉểu tâm trạng của
ông Hai khi nghe làng được cải
chính.
Hỏi: Khi biết tin làng mình không theo
giặc, dáng vẻ ông Hai có những biểu
hiện khác thường nào? Dáng vẻ ấy biểu
hiện tâm trạng gì?
Hỏi: Tại sao ông Hai lại khoe với mọi
người rằng: Tây nó đốt nhà tôi rồi?
Hỏi: Lúc này cử chỉ của ông có gì đặc
biệt?
Hỏi: Cử chỉ đó phản ánh một nội tâm
như thế nào?
Hỏi: Em hiểu gì về ông Hai qua những
cử chỉ, dáng vẻ lời nói đó?
* HD 4: HD tổng kết
Hỏi: Đọc truyện của Kim Lân em cảm
nhận điều gì về nhân vật ông Hai?
Hỏi: Em có nhận xét gì về ngôn ngữ và
nghệ thuật miêu tả nhân vật của tác
giả? (Miêu tả nhân vật bằng cách nào?)
- Gọi HS đọc ghi nhớ SGK
4. Củng cố:
- GV nêu bài tập:
nhà ta ở làng chợ Dầu và ủng hộ cụ
Hồ. Dùng ngôn ngữ đối thoại.
+ Ông mượn đứa con để bày tỏ tấm
lòng của mình với làng quê, với đất
nước : Ông nói như để ngỏ lòng mình

, như để mình minh oan cho mình nữa
. “ nước mắt ông lão giàn ra , chảy
ròng ròng hai bên má.”
Tự bộc lộ.
+ Cái mặt buồn thiu mọi ngày bỗng
tươi vui hẳn lên Mồm bỏm bẻm nhai
trầu, cặp mắt hung hung đỏ hấp háy.
Ông cảm thấy nhẹ nhõm vui sướng ra
mặt.
+ Vì nó là bằng chứng của việc gia
đình ông không những không theo
giặc mà còn là gia đình kháng chiến.
+ Lật đật đi sang gian bên bác Thứ,
lật đật bỏ lên nhà trên, lật đật bỏ đi
nơi khác, múa tay lên mà khoe, vén
quần lên tận bẹn mà nói chuyện về
cái làng của ông
+ Ông vui sướng hả hê đến cực điểm
+ Ông là người coi trọng danh dự ,
yêu làng yêu nước hơn tất cả.
+ Tình yêu làng hoà trong tình yêu
nước thiết tha cháy bỏng trong con
người ông Hai.
- Đọc ghi nhớ SGK
- NT: Ngôn ngữ độc thoại
và đối thoại→ nhân vật tự
bộc lộ nội tâm của mình.
- Một con người yêu quê
, yêu nước đằm thắm,
chân thật.

c/ Khi nghe tin làng được
cải chính.
- Cái mặt buồn thiu mọi
ngày bỗng tươi vui rạng rỡ
hẳn lên.
- Hả hê đến cực điểm.
=> trọng danh dự, yêu
ghét rạch ròi, yêu làng,
yêu nước hơn tất cả.
III/ Tổng kết.
- Tình yêu làng hoà trong
tình yêu nước thiết tha .
- Ngôn ngữ độc thoại, đối
thoại mang tính quần
chúng; kết hợp tả ngoại
hình với nội tâm, dùng độc
thoại để miêu tả diễn biến
tâm lí nhân vật.
*Ghi nhớ SGK
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS TT KL 2  6   GV: Cao Thị Nghĩa

 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Em có nhớ truyện ngắn hay bài thơ
nào viết về tình cảm quê hương, đất
nước?
Hỏi: Theo em, nét riêng của truyện
Làng so với những tác phẩm ấy là gì?

5. Hướng dẫn học bài ở nhà:
- Viết cảm xúc của em khi học xong
Làng.
- Soạn bài: Chương trình địa phương
phần TV.
- HS nêu:”Nhớ con sông quê hương”
(Tế Hanh);”Quê hương”(Giang
Nam)
+ Tình yêu làng trở thành niềm say
mê, hãnh diện, thành thói quen”khoe
làng”.
+ Tình yêu làng đặt trong tình yêu
nước, thống nhất với tinh thần kháng
chiến khi đất nước bị xâm lược.
 Rút kinh nghiệm:..............................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
============
Tuần: 13 Ngày soạn: 03/11/2010
Tiết: 63 Ngày dạy: 09/11/2010
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS TT KL 2  7   GV: Cao Thị Nghĩa
