Giáo án Ngữ văn 11 tuần 1: Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân

TUẦN 1 - TIẾT 3:

A.

Mục tiêu cần đạt:

-

Thống nhất SGK + SGV

B.

Phương tiện thực hiện

-

SGK + SGV, thiết kế bài học, bảng phụ.

C.

Cách thức tiến hành:

-

Trao đổi, thảo luận, trả lời câu hỏi.

D.

Tiến trình lên lớp:

1.

Ổn định:

2.

Bài mới: Gíao viên giới thiệu vào bài.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

KIẾN THỨC CẦN ĐẠT

Hướng dẫn HS đọc phần I/ sgk

A. Tìm hiểu bài:
I. Ngôn ngữ- Tài sản chung của xã hội

Tại sao nói ngôn ngữ là tài sản chung
của xã hôi mà không phải của cá nhân?
Ngôn ngữ có vai trò như thế nào trong
cuộc sống xã hội?

- Ngôn ngữ là tài sản chung của dân tộc, cộng đồng
xã hội dùng để giao tiếp, biểu hiện và lĩnh hội.
Nhưng nó lại tồn tại trong mỗi cá nhân, do mỗi cá
nhân chiếm lĩnh và sử dụng giao tiếp.

Nếu không có ngôn ngữ liệu con người
có giao tiếp được với nhau hay không?

1. Các yếu tố chung( có sẵn): âm, thanh, từ,

tiếng…..

Cá yếu tố ngôn ngữ chung?

2. Các quy tắc, phương thức chung:

Nêu ưuy tắc và phương thức chung?

-

Hướng dẫn học sinh đọc phần II/ sgk.
Tại sao nói lời nói là sản phẩm riêng của
con người?
Nói - viết ( giao tiếp);

Các quy tắc chung: cấu tạo từ, ngữ, đoạn……

Các phương thức chuyển nghĩa từ: từ nghĩa gốc
sang nghĩa chuyển, chuyển loại từ…..
II. Lời nói- sản phẩm riêng của mỗi cá nhân.
1.

Giọng nói cá nhân: riêng biệt

2.
Vốn từ ngữ cá nhân: Tài sản chung nhưng một
số người ưa chuộng và quen dùng những từ ngữ nhất


Miệng – văn viết.(Lời nói)

định phụ thuộc vào trình độ, vốn sống, hiểu biết….

Theo em thế nào là giọng nói cá nhân?
Vốn từ ngữ cá nhân?

3.
Sự chuyển đồi, sáng tạo khi sử dụng từ ngữ
chung quen thuộc: thành của cá nhân

Sử dụng từ sáng tạo?

4.

Hướng dẫn học sinh đọc ghi nhớ SGK.

5.
Vận dụng linh hoạt, sáng tạo quy tắc chung,
phương thức chung: Lựa chọn, sắp xếp từ ngữ, tỉnh
lược, tách câu.

Hương dẫn học sinh làm phần luyện tập.

* Ghi nhớ: SGK.

Xác định từ “thôi” trong bài tập 1.

B. Luyện tập

Nhận xét về cách sắp xếp từ?

1.
Từ Thôi: nghĩa mới: chấm dứt, kết thúc - nói
giảm nói tránh. Mang đậm dấu ấn cá nhân, làm giảm
nhẹ nỗi đau mất mát không gì bù đăp được.

Việc tạo ra từ mới:

2.
Sử dụng đối lập, đảo ngữ, cách dùng từ ngữ ->
cá tính sáng tạo. Thiên nhiên trong thơ HXH bao giờ
cũng cựa quậy, căng đầy sự sống ngay trong những
tình huống bi thảm nhất.
4 Củng cố: Tại sao ngôn ngữ là tài sản chung của xã hội? Lời nói- sản phẩm riêng của cá
nhân?
5. Dặn dò:

Học bài cũ. Chuẩn bị cho bài làm viết số 1.