Giáo án Ngữ văn 12 tuần 25 bài: Một người Hà Nội

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
MỘT NGƯỜI HÀ NỘI
~ Nguyễn Khải ~
I/ Mục tiêu cần đạt : giúp HS
_ Phẩm chất người Hà Nội qua nhân vật bà Hiền.
_ Nghệ thuật độc đáo của truyện.
II/ Phương pháp : Gợi mở, phát vấn, thuyết giảng
Tác giả

Hoàn cảnh sáng

Câu hỏi và đề

tác

bài

_ Trước 1978, Truyện
tác

phẩm

hướng
luận

chính
với

ngắn Đề bài 1 : Cảm I/ Nhân vật bà Hiền

của Một người Hà nhận của anh

ông có khuynh Nội
sức

mạnh của lí trí
tỉnh táo.
_ Từ 1978 trở
đi, tác phẩm dần

Nội dung chính

_ Là người phụ nữ đẹp, có bộ mặt

viết

năm (chị) về nhân rất tư sản, cách sống rất tư sản.
1990, in trong vật bà Hiền.
_ Trong gia đình, bà là một “nội
tập truyện Hà
tướng” giỏi (chăm sóc gia đình, nôi
Nội trong mắt
dạy con nhất là trong bối cảnh xã hội
tôi (1995). Đây
khó khăn bấy giờ).
là tác phẩm tiêu
_ Người có đầu óc thực tế, giỏi tính
biểu của Nguyễn

dần có màu sắc Khải trong gia
triết luận và đoạn đổi mới

quan tâm đến số của đất nước.

toán sắp đặt mọi việc chu đáo (từ việc
lấy chồng, sinh con, làm ăn,…)
_ Sống thẳn thắn, chân thành, luôn

phận cá nhân

tự trọng và đầy bản lĩnh (không giấu

trong đời sống

giếm những suy nghĩ, cảm xúc, lối

đời thường văn

sống, việc làm…)

đôn hậu, trầm
lắng,

nhiều

_ Rất “thức thời” (sống không phạm
phải những chủ trương của chế độ


chiêm nghiệm.

mới : không bóc lột ai, ngăn cản

chồng muống làm “ông chủ” nhà in.
_ Là người đàn bà sắc xảo trong
cách ăn nói, ứng xử (với nhân vật tôi,
với người cán bộ đến hỏi chuyện căn
nhà ở Hàng Bún…) ; sắc xảo trong
cách nhận xét, nhận thức về chế độ
mới, về Hà Nội thăng trầm qua các
thời kì.
_ Biết hào mình vào xã hội, ý thức
trách nhiệm chung với cộng đồng, đất
nước (để con vào quân đội,…)
_ Luôn ý thức là người Hà Nội, giữ
Câu hỏi 1 : Tại gìn nếp sống văn hoá của người Hà
sao tác giả gọi Nội.
bà Hiền là Một

 Bà hiền – một người Hà Nội
_ Tác giả gọi Bà Hiền là một người
Hà Nội vì các lí

Người Hà Nội ?

do : Bà là người sinh ra và lớn lên ở Hà Nội ; có những phẩm chất tiêu biểu
của người Hà Nội : khôn ngoan, thức thời, thực tế, không lãng mạng hay
mộng mơ, sống lịch sự, nền nếp văn hoá ; bà có bản lĩnh và tự trọng của
người dân Thủ đô ; bà bảo tồn những nét đẹp văn hoá của Hà Nội xưa, là
một người “thuần tuý Hà Nội, không pha trộn”, bĩnh tĩnh trước mọi biến cố
và luôn tin tưởng Hà Nội thời nào cũng đẹp.

Đề bài 2 : Cảm II/ Nhân vật “tôi” – cháu bà Hiền

nhận

của

anh

_ Nhân vật “tôi” là tiêu biểu cho nét đẹp văn hoá của người Hà Nội, hiểu

(chị) về nhân vật biết, có tầm nhìn xa rộng.
“tôi”.

_ Có lối sống tinh tế, thanh lịch.
_ Hoài nghi lo âu khi thấy Hà Nội đang giàu lên.
_ Không tin lớp người đang ham hở làm giàu kia biết giữ Hà Nội hào
hoa, thanh lịch của chốn kinh kì.
_ “Tức và đau” vì gặp những người Hà Nội thiếu lễ độ văn hoá một cách
trắng trợn.
_ Là người có niềm tin vào giá trị văn hoá vững bền được lưu giữ.

Câu hỏi 2 : Phân

 Phong cách nghệ thuật đặc sắc của Nguyễn Khải : lối kể chuyện linh

tích nghệ thuật hoát, đa giọng điệu, giàu chất triết lí, triết luận.
đọc

đáo

truyện.

của III/ Nghệ thuật
_ Câu chuyện xoay quanh nhân vật chính là bà Hiền, một người Hà Nội
càng ngày càng thể hiện nét đẹp văn hoá và bản lĩnh của một người bình
thường, một công dân của Thủ đô.
_ Tác giả thuật chuyện thường được một sự việc dưới nhiều góc nhìn để
cho bạn đọc tự rút ra kết lậun chứ không áp đặt cách đánh giá của mình.
_ Biện pháp so sánh đựoc tác giả khai thác triệt để. So sánh quan niệm
của bà Hiền với bản thân, so sánh cách ăn uống nền nếp của gia đình bà và
cách ăn uống bình dân của gia đình mình, so sánh lối sống của lính với nếp
sống văn háo chuẩn mực, so sánh người Hà Nội với người Sài Gòn,… để
làm bật lên cái đẹp và cái chưa đẹp.
_ Câu chuyện được kể bằng đối thoại, xen với phân tích, bình luận,… thể
hiện những quan sát sắc xảo, những bình luận xác đáng, những suy ngẫm,
chiêm nghệim của một người từng trải nhưng hấp dẫn thuyết phục người


đọc.