Giáo án Ngữ văn 12 tuần 21 bài: Nghị luận về một đoạn trích, một tác phẩm văn xuôi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (68.79 KB, 6 trang )

GIÁO ÁN GỮ VĂN LỚP 12
NGHỊ LUẬN VỀ MÔT TÁC PHẨM, MỘT ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔI

I. Mục tiêu cần đạt:
- Kiến thức:
+ Đối tượng của bài nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi; tìm hiểu
giá trị nội dung, nghệ thuật của một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi;
+ Cách thức triển khai bài nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi;
giới thiệu khái quát về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi cần nghị luận;. bàn
về những giá trị nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi
theo định hướng của đề bài
- Kĩ năng: Tìm hiểu đề, lập dàn ý cho bài văn nghị luận về một tác phẩm, một đoạn
trích văn xuôi
- Thái độ: Ý thức huy động kiến thức và cảm xúc trải nghiệm của chính bản thân
để viết bài nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi;
II. Chuẩn bị của thầy và trò:
GV: SGK, SGV, chuẩn kiến thức kĩ năng, bài soạn
HS: SGK, vở soạn, vở ghi,
III. Tiến trình bài giảng:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Diễn biến tâm trạng của cô vợ nhặt?
- Diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng?

2. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
HĐI. Hướng dẫn tìm hiểu đề và
lập dàn ý

Kiến thức cơ bản
I. Tìm hiểu đề, lập dàn ý

1. Đề 1

HS đọc đề 1. GV tổ chức cho HS a. Tìm hiểu đề:
thực hiện các yêu cầu (SGK)
- Đặc sắc của kết cấu truyện: Truyện gồm những cảnh
Đề 1: Phân tích truyện ngắn Tinh khác nhau tưởng như rời rạc (cảnh van xin, đút lót,
thần thể dục của Nguyễn Công thuê người đi thay, bị áp giải đi xem đá bóng), nhưng
Hoan.
thật ra đều tập trung biểu hiện chủ đề: bọn quan lại
- GV nêu yêu cầu và gợi ý, hướng cầm quyền cưỡng bức dân chúng để thực hiện một ý
dẫn.

đồ bịp bợn đen tối.

Chú ý:

- Mâu thuẫn và tính chất trào phúng của truyện:

- Đặc sắc của truyện

+ Việc xem đá bóng vốn mang tính chất giải trí bỗng

- Mâu thuẫn và tính chất trào thành một tai hoạ giáng xuống người dân.
phúng

+ Sự tận tuy, siêng năng thực thi lệnh trên của lí

- Đặc điểm ngôn ngữ truyện

trưởng đã gặp phải mọi cách đối phó của người dân

- HS thảo luận về nội dung vấn đề

khốn khổ.

nghị luận, nêu được dàn ý đại

- Đặc điểm của ngôn ngữ truyện:

cương.

+ Ngôn ngữ người kể chuyện: rất ít lới, mỗi cảnh có
khoảng 2 dòng, như muốn để người đọc thiểu lấy ý
nghĩa.
+ Ngôn ngữ các nhân vật: lời đối thoại rất tự nhiên,
sinh động,... thể hiện đúng thân phận và trình độ của
họ. Ngôn ngữ của lí trưởng không mang kiểu cách

hành chính nào cả... Qua ngôn ngữ các nhân vật,
người đọc có thể hình dung đó là một xã hội hỗn độn.
- Giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán của truyện:
Tác già dùng bút pháp trào phúng để châm biếm trò
lừa bịp của chính quyền. Nội dung truyện không phải
hoàn toàn bia đặt. Để tách người dân khỏi ảnh hưởng
của các phong trào yêu nước, thực dân Pháp đã bày ra
các trò thể dục thể thao (đua xe đạp, thi bơi lội, đấu
bóng đá) để đánh lạc hướng. Do đó truyện cười ra
nước mắt này có ý nghĩa hiện thực, có giá trị châm
biếm sâu sắc.

b) Gợi ý xây dựng dàn bài
Mở bài : Giới thiệu ngắn gọn về truyện ngắn Tinh
thần thể dục của nhà văn Nguyễn Công Hoan.
Thân bài .
- Nghệ thuật trào phúng trong truyện ngắn Tinh thần
thể dục: kết cấu truyện độc đáo mâu thuẫn trong
truyện nhiều dạng vẻ và ý nghĩa của cái cười trong
truyện ngắn Tinh thần thể dục.
Kết bài: Qua tác phẩm, cần thấy được mối quan hệ
giữa văn học và thời sự ; văn học và sự thức tỉnh xa
hội.
2. Đề 2
a.Tìm hiểu đề, định hướng bài viết:

- Đề yêu cầu nghị luận về một khía cạnh của tác
phẩm: nghệ thuật sử dụng ngôn từ.
- Các ý cần có:
+ Giới thiệu truyện ngắn Chữ người tử tù, nội dung
và đặc sắc nghệ thuật, chủ đề tư tưởng của truyện.
+ Tài năng nghệ thuật trong việc sử dụng ngôn ngữ để
dựng lại một vẻ đẹp xưa- một con người tài hoa, khí
GV tổ chức cho HS nhận xét về phách, thiên lương nên ngôn ngữ trang trọng (dẫn
nghệ thuật sử dụng ngôn từ trong chứng ngôn ngữ Nguyễn Tuân khi khắc họa hình
Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân tượng Huấn Cao, đoạn ông Huấn Cao khuyên quản
(có so sánh với chương Hạnh ngục).
phúc một tang gia- Trích Số đỏ
của Vũ Trọng Phụng).

+ So sánh với ngôn ngữ trào phúng của Vũ Trọng

Phụng trong Hạnh phúc của một tang gia để làm nổi
bật ngôn ngữ Nguyễn Tuân.

- GV nêu yêu cầu và gợi ý.

b. Lập dàn ý:

- HS thảo luận và trình bày.

- Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận
- Thân bài:
+ Tài năng nghệ thuật trong việc sử dụng ngôn ngữ
+ So sánh với ngôn ngữ trào phúng của Vũ Trọng
Phụng trong Hạnh phúc của một tang gia
- Kết bài: Nhận xét, đánh giá về ý nghĩa của sự khác
nhau về giọng văn, từ ngữ trong hai tác phảm và đoạn
trích

HĐII.

II. Đối tượng, nội dung của nghị luận về một tác

Từ hai bài tập trên, GV tổ chức phẩm, một đoạn trích văn xuôi
cho HS rút ra cách làm bài văn - Đối tượng rất đa dạng: có thể là giá trị nội dunng và
nghị luận về một tác phẩm, một nghệ thuật của tác phẩm nói chung, có thể chỉ là một
đoạn trích văn xuôi.

phương diện, thậm chí một khía cạnh nội dung hay
nghệ thuật của một tác phẩm hoặc của các tác phẩm,

- HS phát biểu. GV nhận xét, nhấn
mạnh những ý cơ bản.

các đoạn trích khác nhau.
- Bài nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn
xuôi thường có các nội dung:
+ Giới thiệu tác phẩm hoặc đoạn trích văn xuôi cần
nghị luận
+ Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật theo định
hướng của đề hoặc một số khía cạnh đặc sắc nhất của
tác phẩm, đoạn trích.
+ Nêu đánh giá chung về tác phẩm, đoạn trích.

HĐIII. Hướng dẫn luyện tập

III. Luyện tập

HS thảo luận nhóm và lập dàn ý - Tìm hiểu đề: Yêu cầu nghị luân về một khía cạnh
cho đề bài:

của tp: đòn châm biếm, đả kích trong truyện ngắn “Vi

Nghệ thuật châm biếm, đả kích hành” của NAQ.
trong truyện ngắn “Vi hành” của - Các ý cần có:
Nguyễn ái Quốc

+ Truyện ngắn “Vi hành” châm biếm, đả kích vua bù
nhìn Khải Định và bọn mật thám Pháp trong chuyến
KĐ công du sang Pháp dự đấu xảo Pa – ri

- Đòn châm biếm, đả kích tập trung vào các mặt:
+ Biến KĐ thành một tên hề (màu da khác lạ, ăn mặc
nhố nhăng)
+ + Biến KĐ thành một kẻ có hành động lén lút, đáng
Chú ý: kết bài viết cần có những
nhận định về giá trị tư tưởng và
nghệ thuật của truyện ngắn

ngờ ( vi hành vào những chón ăn chơi, vào tiệm cầm
đồ
+ Biến mật thám Pháp thành những người phục vụ
tận tuỵ ( bám lấy đế giày …)

3. Củng cố:
- Cách làm bài văn nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi
- Cách xây dựng dàn ý cho bài văn nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn
xuôi
4. Hướng dẫn học bài:
- Củng cố, hoàn thiện các kiến thức về văn học được học trong chương trình
- Soạn " Rừng xà nu" theo hệ thống câu hỏi trong SGK

Giáo án Ngữ văn 12 tuần 21 bài: Nghị luận về một đoạn trích, một tác phẩm văn xuôi

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về