Giáo án Ngữ văn 12 tuần 21 bài: Nghị luận về một đoạn trích, một tác phẩm văn xuôi

Tiết thứ: 63
GV

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
Tên bài: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM
MỘT ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔI

a.

MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Có kĩ năng vận dụng các thao tác phân tích , bình luận, chứng minh, so sánh ...
để làm văn nghị luận văn học.
- Biết cách làm bài văn nghị luận về một tác phẩm một trích đoạn văn xuôi .
B. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
- Sách giáo khoa, sách giáo viên
C. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
Gợi tìm , Thảo luận
D. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
2. Tổ chức bài mới .

Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 1: Tìm hiểu cách

Nội dung cần đạt
I. Cách viết bài văn nghị luận về một tác

viết bài văn nghị luận về phẩm, đoạn trích văn xuôi
một tác phẩm, đoạn trích
văn xuôi

1. Gợi ý các bước làm đề 1
a) Tìm hiểu đề, định hướng bài viết:


1. HS đọc đề 1. GV tổ chức

+ Phân tích truyện ngắn Tinh thần thể dục của

cho HS thực hiện các yêu cầu Nguyễn Công Hoan tức là phân tích nghệ thuật
(SGK)

đặc sắc làm nổi bật nội dung của truyện.

Đề 1: Phân tích truyện ngắn

+ Cách dựng truyện đặc biệt: sau tờ trát của

Tinh thần thể dục của Nguyễn quan trên là các cảnh bắt bớ.
Công Hoan.

+ Đặc sắc kết cấu của truyện là sự giống nhau
và khác nhau của các sự việc trong truyện.

- GV nêu yêu cầu và gợi ý,
hướng dẫn.

+ Mâu thuẫn trào phúng cơ bản: tinh thần thể
dục và cuộc sống khốn khổ, đói rách của nhân

- HS thảo luận về nội dung dân.
vấn đề nghị luận, nêu được
dàn ý đại cương.
2. Qua việc nhận thức đề và

b) Cách làm nghị luận một tác phẩm văn học

lập ý cho đề trên, GV yêu cầu

+ Đọc, tìm hiểu, khám phá nội dung, nghệ

HS rút ra kết lận về cách làm thuật của tác phẩm.
nghị luận một tác phẩm văn
+ Đánh giá được giá trị của tác phẩm.
học.
- HS thảo luận và phát biểu.
3. GV tổ chức cho HS nhận

2. Gợi ý các bước làm đề 2

xét về nghệ thuật

Tìm hiểu đề, định hướng bài viết:

sử dụng

ngôn từ trong Chữ người tử
tù của Nguyễn Tuân (có so
sánh với chương Hạnh phúc

+ Đề yêu cầu nghị luận về một kía cạnh của
tác phẩm: nghệ thuật sử dụng ngôn từ.

một tang gia- Trích Số đỏ của

+ Các ý cần có:

Vũ Trọng Phụng).

- Giới thiệu truyện ngắn Chữ người tử tù, nội


dung và đặc sắc nghệ thuật, chủ đề tư tưởng của
- GV nêu yêu cầu và gợi ý.
- HS thảo luận và trình bày.

truyện.
- Tài năng nghệ thuật trong việc sử dụng ngôn
ngữ để dựng lại một vẻ đẹp xưa- một con người
tài hoa, khí phách, thiên lương nên ngôn ngữ
trang trọng (dẫn chứng ngôn ngữ Nguyễn Tuân
khi khắc họa hình tượng Huấn Cao, đoạn ông
Huấn Cao khuyên quản ngục).
- So sánh với ngôn ngữ trào phúng của Vũ
Trọng Phụng trong Hạnh phúc của một tang gia
để làm nổi bật ngôn ngữ Nguyễn Tuân.

4. Qua việc nhận thức đề và

b) Cách làm nghị luận một khía cạnh của tác

lập ý cho đề trên, GV yêu cầu phẩm văn học
HS rút ra kết lận về cách làm

+ Cần đọc kĩ và nhận thức được kía cạnh mà

nghị luận một tác phẩm văn đề yêu cầu.
học.
+ Tìm và phân tích những chi tiết phù hợp với
khía cạnh mà đề yâu cầu.
- HS thảo luận và phát biểu.
5. Từ hai bài tập trên, GV tổ

3. Cách làm bài văn nghị luận về một tác

chức cho HS rút ra cách làm phẩm, một đoạn trích văn xuôi
bài văn nghị luận về một tác

+ Có đề nêu yêu cầu cụ thể, bài làm cần tập

phẩm, một đoạn trích văn trung đáp ứng các yêu cầu đó.
xuôi.
+ Có đề để HS tự chọn nội dung viết. Cần phải
khảo sát và nhận xét toàn truyện. Sau đó chọn ra
- HS phát biểu. GV nhận xét, 2, 3 điểm nổi bật nhất, sắp xếp theo thứ tự hợp lí


nhấn mạnh những ý cơ bản.

để trình bày. Các phần khác nói lướt qua. Như

thế bài làm sẽ nổi bật trọng tâm, không lan man,
vụn vặt.

Hoạt động 2: Luyện tập

II. Luyện tập

1. Đề: Đòn châm biếm, đả

1. Nhận thức đề

kích trong truyện ngắn Vi

Yêu cầu nghị luận một khía cạnh của tác

hành của Nguyễn ái Quốc.

phẩm: đòn châm biếm, đả kích trong truyện ngắn

- GV gợi ý, hướng dẫn.

Vi hành của Nguyễn ái Quốc.

- HS tham khảo các bài tập

2. Các ý cần có:

trong phần trên và tiến hàng

+ Sáng tạo tình huống: nhầm lẫn.

tuần tự theo các bước.

+ Tác dụng của tình huống: miêu tả chân dung
Khải Định không cần y xuất hiện, từ đó mà làm
rõ thực chất những ngày trên đất Pháp của vị vua
An Nam này đồng thời tố cáo cái gọi là "văn
minh", "khai hóa" của thực dân Pháp.