Hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục chi phí trả trước dài hạn trong kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty TNHH kiểm toán ASCO

BỘ TÀI CHÍNH
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH
--------------------

VƯƠNG THỊ THỦY
CQ50/22.03

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC CHI PHÍ
TRẢ TRƯỚC DÀI HẠN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN ASCO
Chuyên ngành: KIỂM TOÁN
Mã số

: 22

Người hướng dẫn: THS.NCS ĐỖ THỊ THOA

HÀ NỘI – 2016


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu,
kết quả nêu trong luận văn là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của
đơn vị hực tập.

Tác giả luận văn

Vương Thị Thủy

SV: Vương Thị Thủy

1

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

MỤC LỤC
Lời cam đoan .....................................................................................................i
Mục lục

.........................................................................................................ii

Danh mục chữ viết tắt....................................................................................... v
Danh mục các bảng và sơ đồ ...........................................................................vi
MỞ ĐẦU .........................................................................................................1
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN
MỤC CHI PHÍ TRẢ TRƯỚC DÀI HẠN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO
TÀI CHÍNH ......................................................................................................4
1.1.Khái quát chung về khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong kiểm toán
báo cáo tài chính ...............................................................................................4
1.1.1. Khái niệm về khoản mục Chi phí trả trước dài hạn .......................4

1.1.2.Đặc điểm của khoản mục Chi phí trả trước dài hạn ảnh hưởng tới
công tác kiểm toán ............................................................................................6
1.1.3.Kiểm soát nội bộ đối với khoản mục Chi phí trả trước dài hạn ......7
1.2.Kiểm toán khoản mục chi phí trả trước dài hạn trong kiểm toán BCTC. . . 8
1.2.1.Mục tiêu kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong
kiểm toán Báo cáo tài chính .............................................................................8
1.2.2.Căn cứ kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong kiểm
toán Báo cáo tài chính ......................................................................................9
1.2.3.Khảo sát KSNB chi phí trả trước dài hạn .....................................10
1.2.4. Các sai sót thường gặp trong kiểm toán khoản mục Chi phí trả
trước dài hạn ..................................................................................................11
1.3.Quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong kiểm toán
báo cáo tài chính .............................................................................................11
1.3.1. Lập kế hoạch kiểm toán ................................................................11

SV: Vương Thị Thủy

2

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

1.3.2.Thực hiện kế hoạch kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
trong kiểm toán báo cáo tài chính ..................................................................16
1.3.3.Kết thúc kiểm toán về khoản mục Chi phí trả trước dài hạn ........23

SV: Vương Thị Thủy

3

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

CHƯƠNG 2 ....................................................................................................25
THỰC TRẠNG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC CHI PHÍ TRẢ
TRƯỚC DÀI HẠN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI
CÔNG TY KIỂM TOÁN ASCO ....................................................................25
2.1.Tổng quan chung về Công ty TNHH Kiểm toán ASCO.......................... 25
2.1.1.Quá trình hình thành và phát triển của Công ty TNHH Kiểm toán
ASCO

.......................................................................................................25
2.1.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty TNHH Kiểm toán

ASCO

.......................................................................................................25
2.1.3. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Kiểm toán

ASCO

.......................................................................................................27

2.2.Thực trạng quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong
Kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH Kiểm toán ASCO ..................................29
2.2.1.Lập kế hoạch kiểm toán ..................................................................29
2.2.2.Thực hiện kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn ..........38
2.2.3.Tổng hợp kết quả kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
52
2.3.Đánh giá chung về quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
trong kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH Kiểm toán ASCO.......................... 54
2.3.1.Những ưu điểm ...............................................................................54
2.3.2.Những hạn chế ............................................................................... 58
2.2.3.Nguyên nhân của những tồn tại ......................................................60
CHƯƠNG 3MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM GÓP PHẦN HOÀN THIỆN QUY
TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC CHI PHÍ TRẢ TRƯỚC DÀI HẠN
TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH
KIỂM TOÁN ASCO ......................................................................................62
3.1.Sự cần thiết hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước
dài hạn ở Công ty TNHH Kiểm toán ASCO ..................................................62

SV: Vương Thị Thủy

4

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

3.1.1.Định hướng phát triển của Công ty TNHH Kiểm toán ASCO trong
những năm tới .................................................................................................62
3.1.2.Sự cần thiết phải hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục Chi
phí trả trước dài hạn ở Công ty TNHH Kiểm toán ASCO ..............................63
3.2. Nguyên tắc và yêu cầu hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí
trả trước dài hạn ở Công ty TNHH Kiểm toán ASCO ....................................65
3.3. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục Chi
phí trả trước dài hạn tại Công ty TNHH Kiểm toán ASCO ............................66
3.3.1. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ................................................66
3.3.2. Giai đoạn thực hiện kiểm toán .....................................................69
3.3.3 Giai đoạn kết thúc kiểm toán ...........................................................71
3.4. Điều kiện thực hiện các giải pháp ...........................................................71
3.4.1. Về phía cơ quan Nhà nước........................................................... 71
3.4.2. Về phía Công ty TNHH Kiểm toán ASCO.................................... 71
3.4.3. Về phía khách hàng ......................................................................72
3.4.4. Về phía Hội nghề nghiệp ..............................................................73
3.4.5. Về phía các cơ sở đào tạo ............................................................73
KẾT LUẬN ....................................................................................................75
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................76
PHỤ LỤC .......................................................................................................77

SV: Vương Thị Thủy

5

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BCĐKT:

Bảng cân đối kế toán

BCTC:

Báo cáo tài chính

BGĐ:

Ban giám đốc

CCDC:

Công cụ dụng cụ

CSDL:

Cơ sở dẫn liệu

DN:

Doanh nghiệp

KSNB:

Kiểm soát nội bộ

KTV:

Kiểm toán viên

RRKS:

Rủi ro kiểm soát

RRPH:

Rủi ro phát hiện

RRTT:

Rủi ro tiềm tàng

SXKD:

SV: Vương Thị Thủy

Sản xuất kinh doanh

6

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1.Mô hình tổ chức bộ máy quản lý hoạt động kinh doanh
Sơ đồ 2.2.Quy trình kiểm toán bctc của công ty ASCO
Bảng 2.1: Bảng cơ cấu đội ngũ nhân viên của ASCO
Bảng 2.2.Phân tích sơ bộ khoản mục chi phí trả trước dài hạn...........................
Bảng 2.3.Đánh giá mức trọng yếu
Bảng 2.4.Chương trình kiểm toán khoản mục chi phí trả trước dài hạn
Bảng 2.5.Kiểm tra HTKSNB
Bảng 2.7.Phân tích biến động chi phí trả trước dài hạn
Bảng 2.6.Bảng tổng hợp số liệu chi phí trả trước dài
hạn...................................................................................................................43
Bảng 2.8.Kiểm tra chi tiết chi phí trả trước dài han............................................
Bảng 2.9.Tổng hợp phân bổ chi phí trả trước dài hạn theo từng tháng
Bảng 2.10.Tổng hợp đối ứng tài khoản cấp 1
Bảng 2.11.Bảng phân bổ chi phí trả trước dài han

SV: Vương Thị Thủy

7

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với sự vận động và phát triển không ngừng của nền kinh tế thế
giới. Trong những năm gần đây, thực hiện đường lối đổi mở cửa và hội nhập
của Đảng và Nhà nước, nền kinh tế nước ta đã và đang thu được những thành
tựu quan trọng. Một trong những thành tựu ấy phải kể đến là lành mạnh và
công khai, minh bạch theo các quy định của Pháp luật và Chuẩn mực kế toán.
Đóng góp vào thành tựu đó là vai trò không nhỏ của các doanh nghiệp kiểm
toán. So với thế giới, kiểm toán Việt Nam còn rất non trẻ nhưng đã và đang
trở thành một ngành kinh tế độc lập đầy triển vọng của nước ta, ngành có
đóng góp quan trọng vào sự thịnh vượng nói chung của nền kinh tế quốc dân.
Trong báo cáo tài chính,chỉ tiêu chi phí trả trước dài hạn là một chỉ tiêu
quan trọng ảnh hưởng trọng yếu tới tính trung thực hợp lí của Báo cáo tài
chính. Mọi sai phạm tồn tại trong chỉ tiêu này đều có thể dẫn sai phạm trong
các chỉ tiêu khác trên báo cáo tài chính như : Tiền và tương đương tiền, các loại
chi phí trên BCKQHĐKD, doanh thu, lợi nhuận…..từ đó dẫn đến rủi ro lớn cho

kiểm toán viên và cho công ty kiểm toán. Với vai trò quan trọng của chỉ tiêu
chi phí trả trước dài hạn, do đó trong mọi cuộc kiểm toán, kiểm toán khoản
mục chi phí trả trước dài hạn phải luôn được quan tâm đúng mức.
Nhận thấy rằng khoản mục này tuy ít nghiệp vụ so với các khoản mục
khác, tuy nhiên tại đây lại chứa nhiều gian lận và sai sót. Vì vậy, em chọn đề
tài “Hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
trong kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán ASCO” để
thực hiện luận văn tốt nghiệp của mình.

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03

Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

2. Mục đích nghiên cứu đề tài
- Hệ thống hóa lý luận quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước
dài hạn trong kiểm toán BCTC.
- Làm rõ thực trạng quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài
hạn trong kiểm toán BCTC và nhận biết những ưu điểm và phát hiện một số
hạn chế trong quá trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong
kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH Kiểm toán ASCO.
-

Đáng giá thực trạng và đưa ra giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện

quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong kiểm toán
BCTC.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả
trước dài hạntrong kiểm toán BCTC.
- Phạm vi nghiên cứu: Quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước
dài hạn trong kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH Kiểm toán ASCO.
4. Phương pháp nghiên cứu
-

Phương pháp luận chung: Đề tài sử dụng phương pháp luận duy vật

biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác- Lê Nin.
- Phương pháp cụ thể: Phương pháp nghiên cứu tài liệu; Phương pháp

thống kê, tổng hợp, phân tích số liệu, phương pháp đối chiếu, so sánh;
Phương pháp quan sát và phỏng vấn...
5. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần Mở đầu, kết luận, phụ lục, luận văn gồm ba chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quy trình kiểm toán khoản mục chi phí trả
trước dài hạn trong kiểm toán báo cáo tài chính.

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

Chương 2: Thực trạng quy trình kiểm toán khoản mục chi phí trả trước
dài hạn trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán
ASCO.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện quy trình kiểm
toán khoản mục chi phí trả trước dài hạn trong kiểm toán báo cáo tài chính tại
Công ty TNHH Kiểm toán ASCO.
.

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC CHI PHÍ
TRẢ TRƯỚC DÀI HẠN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.1.Khái quát chung về khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong kiểm
toán báo cáo tài chính
1.1.1. Khái niệm về khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
Chi phí trả trước là những chi tiêu thực tế đã phát sinh nhưng chưa được
tính vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ và sẽ được phân bổ vào nhiều
kỳ kế toán khác nhau.
Chi phí trả trước bao gồm hai loại: chi phí trả trước dài dạn và chi phí
trả trước ngắn hạn.
Chi phí trả trước dài hạn là chi phí thực tế đã phát sinh nhưng có liên
quan đến kết quả hoạt động SXKD của nhiều niên độ kế toán và việc kết
chuyển các khoản chi phí này vào chi phí SXKD của các niên độ kế toán sau.
Chi phí trả trước dài hạn bao gồm:
- Chi phí trả trước về thuê hoạt động TSCĐ (Quyền sử dụng đất, nhà
xưởng, kho tàng, văn phòng làm việc, cửa hàng và TSCĐ khác) phục vụ cho
sản xuất kinh doanh nhiều năm tài chính.
- Tiền thuê cơ sở hạ tầng đã trả trước cho nhiều năm và phục cho kinh
doanh nhiều kỳ nhưng không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng;
- Chi phí trả trước phục vụ cho hoạt động kinh doanh của nhiều năm tài
chính.
- Chi phí thành lập doanh nghiệp, chi phí đào tạo, quảng cáo phát sinh
trong giai đoạn trước hoạt động được phân bổ tối đa không quá 3 năm;
- Chi phí nghiên cứu có giá trị lớn được phép phân bổ cho nhiều năm;
- Chi phí cho giai đoạn triển khai không đủ tiêu chuẩn ghi nhận là TSCĐ
vô hình;

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

- Chi phí đào tạo cán bộ quản lý và công nhân kỹ thuật;
- Chi phí di chuyển địa điểm kinh doanh, hoặc tổ chức lại doanh nghiệp
phát sinh lớn được phân bổ cho nhiều năm, nếu chưa lập dự phòng cơ cấu
doanh nghiệp;
- Chi phí mua các loại bảo hiểm (bảo hiểm cháy, nổ, bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ Phương tiện vận tải, bảo hiểm thân xe, bảo hiểm tài sản,. . .)
và các loại lệ phí mà doanh nghiệp mua và trả một lần cho nhiều năm tài
chính;
- Công cụ, dụng cụ xuất dùng một lần với giá trị lớn và bản thân công cụ,
dụng cụ tham gia vào hoạt động kinh doanh trên một năm tài chính phải phân
bổ dần vào các đối tượng chịu chi phí trong nhiều năm;
- Chi phí đi vay trả trước dài hạn như lãi tiền vay trả trước, hoặc trả trước
lãi trái phiếu ngay khi phát hành;
- Lãi mua hàng trả chậm, trả góp;
- Chi phí phát hành trái phiếu có giá trị lớn phải phân bổ dần;
- Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ phát sinh một lần có giá trị lớn doanh
nghiệp không thực hiện trích trước chi phí sửa chữa lớn TSCĐ, phải phân bổ
nhiều năm;
- Số kết chuyển chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh và chênh lệch tỷ giá
hối đoái do đánh giá lại của các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ (Công ty
hợp lỗ tỷ giá) của hoạt động đầu tư XDCB (Giai đoạn trước hoạt động) khi

hoàn thành đầu tư;
- Số chênh lệch giá bán nhỏ hơn giá trị còn lại của TSCĐ bán và thuê lại
và thuê tài chính;
- Số chênh lệch giá bán nhỏ hơn giá trị còn lại của TSCĐ bán và thuê lại
là thuê hoạt động;

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

- Chi phí liên quan đến BĐS đầu tư sau khi ghi nhận ban đầu không thoả
mãn điều kiện ghi tăng nguyên giá BĐS đầu tư nhưng có giá trị lớn phải phân
bổ dần;
- Công ty hợp hợp nhất kinh doanh không dẫn đến quan hệ công ty mẹ công ty con có phát sinh lợi thế thương mại hoặc khi cổ phần hoá doanh
nghiệp nhà nước có phát sinh lợi thế kinh doanh;
- Các khoản khác.
1.1.2. Đặc điểm của khoản mục Chi phí trả trước dài hạn ảnh hưởng tới
công tác kiểm toán
Chi phí trả trước dài hạn là một khoản mục có ảnh hưởng đến thông tin
trên cả BCĐKT và Báo cáo KQHĐKD. Chi phí trả trước dài hạn bao gồm 2
phần chính là các CCDC có thể quan sát thấy và các khoản chi phí không nhìn
thấy. Khi phân bổ chi phí trả trước dài hạn thì khoản mục chi phí trả trước dài
hạn trên BCĐKT sẽ giảm và đồng thời khoản mục chi phí trên BCKQKD sẽ
tăng lên. Chi phí trả trước dài hạn cũng liên quan đến TSCĐ, khi TSCĐ
không đủ giá trị được chuyển sang CCDC sẽ được đưa vào chi phí trả trước.

Khoản mục Chi phí trả trước dài hạn liên quan đến việc phân bổ vào chi
phí kinh doanh trong kỳ, cần phải có tiêu thức phân bổ hợp lý, bảng tổng hợp
phân bổ. Đối với những khoản Chi phí trả trước là công cụ dụng cụ liên quan
đến công việc kiểm kê, đảm bảo sự hiện hữu của công cụ dụng cụ.
Chi phí trả trước dài hạn là một khoản mục thuộc phần Tài sản trên
BCĐKT, có mối quan hệ chặt chẽ với các khoản mục khác. Các thông tin chủ
yếu liên quan đến Chi phí trả trước dài hạn bao gồm các thông tin về tiền và
tương đương tiền, các loại chi phí trên BCKQHĐKD từ đó tác động đến các
chỉ tiêu lợi nhuận và kết quả kinh doanh được tổng hợp và trình bày trong các
BCTC hàng năm của đơn vị.

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

Với vai trò và đặc điểm của chi phí trả trước dài hạn như đã trình bày ở
trên, kiểm toán chi phí trả trước dài hạn có vai trò quan trọng trong kiểm toán
BCTC. Thông qua kiểm toán, KTV có thể xem xét, đánh giá việc quản lý,
phân bổ chi phí trả trước dài hạn và phát hiện các sai sót trong các nghiệp vụ
liên quan đến chi phí trả trước dài hạn nhằm mục đích đưa ra kiến nghị giúp
cho doanh nghiệp cải tiến nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý chi phí
trả trước dài hạn.
1.1.3. Kiểm soát nội bộ đối với khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
1/ Đơn vị xây dựng và ban hành các quy định về quản lý nói chung và
KSNB nói riêng cho khâu công việc cụ thể trong Chi phí trả trước dài hạn.

Những quy định này có thể chia thành 2 loại:
- Quy định về chức năng, trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ của người
hay bộ phận có liên quan đến xử lý công việc (như: Quy định về chức năng,
quyền hạn, trách nhiệm và nghĩa vụ của người được giao nhiệm vụ xét duyệt
đơn đặt hàng, mức phân bổ chi phí trả trước, quy trình giao nhận CCDC…).
Những quy định này vừa thể hiện trách nhiệm công việc chuyên môn nhưng
đồng thời cũng thể hiện trách nhiệm về góc độ kiểm soát: kiểm soát khi chấp
nhận đơn đặt hàng, kiểm soát khi nhập kho CCDC…
- Quy định về trình tự, thủ tục kiểm soát nội bộ thông qua trình tự thủ tục
thực hiện xử lý công việc, như: trình tự, thủ tục xét duyệt đơn đặt hàng, trình
tự thủ tục mua hàng, nhập kho, sử dụng…
2/ Đơn vị tổ chức triển khai thực hiện các quy định về quản lý và kiểm
soát nói trên: tổ chức phân công, bố trí nhân sự; phổ biến quán triệt về chức
năng, nhiệm vụ; kiểm tra đôn đốc thực hiện các quy định; …

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

1.2.

Học Viên Tài Chính

Kiểm toán khoản mục chi phí trả trước dài hạn trong kiểm toán

BCTC
Chi phí trả trước dài hạn là một khoản mục thuộc phần Tài sản trên

BCĐKT, thông thường khoản mục này ít nghiệp vụ xảy ra. Trong nhiều công
ty, khoản mục này vẫn có xảy ra những sai sót trọng yếu. Đồng thời vì khoản
mục Chi phí trả trước dài hạn có liên quan đến việc phân bổ chi phí nên có
ảnh hưởng đến báo cáo kết quả kinh doanh của đơn vị, vì vậy khoản mục này
có nhiều khả năng xảy ra gian lận khi tiến hành lập BCTC.
Kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn là căn cứ, cơ sở giúp
KTV có thể đưa ra ý kiến kiểm toán cho toàn bộ Báo cáo tài chính của đơn vị
được kiểm toán.
1.2.1. Mục tiêu kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong kiểm
toán Báo cáo tài chính
Mục tiêu chung: Phù hợp với mục tiêu chung của kiểm toán BCTC là
xác nhận về mức độ hiệu lực, hiệu quả của HTKSNB và độ tin cậy của BCTC
được kiểm toán. Mục tiêu của kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
là thu thập đầy đủ các bằng chứng thích hợp từ đó đưa ra lời xác nhận về mức
độ trung thực và hợp lý của các thông tin tài chính chủ yếu của khoản mục
này. Đồng thời cung cấp các thông tin tài liệu có liên quan làm cơ sở tham
chiếu khi kiểm toán các chu kỳ có liên quan khác.
Mục tiêu cụ thể:
Đối với số dư tài khoản Chi phí trả trước dài hạn:
- Mục tiêu sự hiện hữu: Số dư khoản mục Chi phí trả trước dài hạn được
trình bày trên Báo cáo Tài chính của đơn vị là có thực.
- Mục tiêu tính toán đánh giá: Các khoản Chi phí trả trước dài hạn được
tính toán đánh giá đúng đắn, chính xác.

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

- Mục tiêu cộng dồn: Số dư khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trình
bày trên BCTC được tổng hợp cộng dồn đầy đủ , chính xác.
- Mục tiêu trình bày và công bố: Số dư khoản mục Chi phí trả trước dài
hạn được trình bày trên BCTC phù hợp với quy định của chế độ kế toán và
nhất quán với số liệu trên sổ kế toán của đơn vị.
Đối với các nghiệp vụ liên quan đến Chi phí trả trước dài hạn:
- Mục tiêu sự phát sinh: Các khoản Chi phí trả trước dài hạn ghi nhận
trên sổ kế toán phải phát sinh trong thực tế.
- Mục tiêu tính toán đánh giá: Các khoản Chi phí trả trước dài hạn được
tính toán đánh giá đúng đắn, đúng kỳ, chính xác.
- Mục tiêu hạch toán đầy đủ: Các khoản Chi phí trả trước dài hạn đều
được ghi nhận đầy đủ.
- Mục tiêu hạch toán đúng đắn: Các khoản Chi phí trả trước dài hạn đúng
nguyên tắc, phương pháp kế toán, đúng quan hệ đối ứng tài khoản và chính
xác về số liệu.
- Mục tiêu hạch toán đúng kỳ: Các khoản Chi phí trả trước dài hạnđều
được ghi nhận đúng kỳ kế toán.
1.2.2.Căn cứ kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong kiểm
toán Báo cáo tài chính
Để tiến hành kiểm toán đạt hiệu quả cao, KTV cần có căn cứ kiểm
toán sau:
- Các chính sách, quy chế của đơn vị về KSNB đối với việc phân loại
TSCĐ và CCDC mà đơn vị đã áp dụng trong công tác quản lý và KSNB. Các
chính sách bao gồm: các quy chế do cấp có thẩm quyền của Nhà nước ban
hành và của chính bản thân đơn vị như: quy đình về chức năng, quyền hạn,
nhiệm vụ của người phê duyệt.

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

- Nguồn tài liệu này vừa là đối tượng để làm bằng chứng về hoạt động
KSNB, vừa là căn cứ để KTV đánh giá lại hiệu lực của KSNB trên thực tế đối
với chu trình Chi phí trả trước dài hạncủa đơn vị.
- Báo cáo tài chính của đơn vị: Bảng cân đối kế toán.
- Các sổ kế toán chủ yếu gồm sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết
của các tài khoản liên quan đến nghiệp vụ là TK 242, ngoài ra còn có TK
111/112…
Ngoài ra, còn các chứng từ khác đi kèm như: hóa đơn mua hàng, phiếu
nhập kho, biên bản giao nhận, phiếu chi.
1.2.3.Khảo sát KSNB chi phí trả trước dài hạn



Mục tiêu khảo sát

Đánh giá tính hiệu quả, hiệu lực của các thủ tục kiểm soát nội bộ với chi phí
trả trước dài hạn



Nội dung khảo sát

Khảo sát hệ thống kiểm soát nội bộ đối với chi phí trả trước dài hạn
có hai nội dung chính:
- Khảo sát về mặt thiết kế: Đánh giá về sự đầy đủ, tính chặt chẽ
và phù hợp của quy chế KSNB đối với chi phí trả trước dài hạn
- Khảo sát về mặt vận hành: Đánh giá về sự hiện hữu, tính thường xuyên,
liên tục trong vận hành các quy chế và các bước kiểm soát
Nội dung cụ thể cần khảo sát:
- Các khoản chi phí trả trước ngắn hạn, dài hạn có được theo dõi đầy đủ
ko, có bảng tập hợp phân bổ ko?
- Thời gian phân bổ, tiêu thức phân bổ có phù hợp không?
- Đơn vị có bảng theo dõi các loại công cụ dụng cụ phân bổ dài kỳ ko?


Phương pháp khảo sát

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

Kiểm toán viên phần hành chi phí trả trước dài hạn sẽ thực hiện kiểm tra
hệ thống kiểm soát nội bộ trên phương diện tập trung vào việc đánh giá các
thủ tục, quy định, quy chế liên quan tới việc quản lý và sử dụng chi phí trả
trước dài hạn và điều tra thông qua phỏng vấn kết hợp bảng câu hỏi.
1.2.4. Các sai sót thường gặp trong kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước

dài hạn
- Phân bổ chi phí trả trước chưa hợp lí và không nhất quán
- Chưa có chính sách phân bổ chi phí trả trước.
- Chưa mở sổ theo dõi từng loại chi phí thực tế phát sinh, nội dung từng
loại chi phí chưa rõ ràng, cụ thể.
- Đưa chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp vào chi phí chờ
kết chuyển mà không phân bổ vào chi phí để xác định kết quả kinh doanh phù
hợp theo quy định.
- Chi phí liên quan đến nhiều kì nhưng không phân bổ hoặc phân bổ theo
tiêu thức không phù hợp, nhất quán.
- Gác lại chi phí không theo tiêu thức nhất định.
1.3.

Quy trình kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn trong

kiểm toán báo cáo tài chính
1.3.1. Lập kế hoạch kiểm toán
Lập kế hoạch kiểm toán là giai đoạn đầu tiên của một số cuộc kiểm
toán có vai trò quan trọng, chi phối tới chất lượng và hiệu quả chung của toán
cuộc kiểm toán. Đối với khoản mục Chi phí trả trước dài hạn, lập kế hoạch
kiểm toán sẽ giúp KTV thu thập được bằng chứng kiểm toán đầy đủ và có giá
trị làm cơ sở để đưa ra ý kiến xác đáng về khoản mục Chi phí trả trước dài
hạn trên Báo cáo tài chính, từ đó giúp các KTV hạn chế các sai sót, giảm thiểu
trách nhiệm pháp lý, nâng cao hiệu quả công việc và giữ vững được uy tín
nghề nghiệp đối với khách hàng.

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03

Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

1.3.1.1. Chuẩn bị kế hoạch kiểm toán
Công ty kiểm toán sẽ tiến hành các công việc cần thiết để chuẩn bị lập
kế hoạch kiểm toán bao gồm: Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán, nhận
diện các lý do kiểm toán, lựa chọn đội ngũ nhân viên kiểm toán thực hiện
kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
1.3.1.2. Thu thập thông tin cơ sở
KTV thu thập hiểu biết về ngành nghề, công việc kinh doanh của khách
hàng, tìm hiểu về hệ thống kế toán cũng như các chính sách kế toán đối với
Chi phí trả trước dài hạn. Xem xét lại kết quả của các cuộc kiểm toán trước
đối với khoản mục Chi phí trả trước dài hạn cũng như hồ sơ kiểm toán chung.
1.3.1.3. Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng
Giúp cho KTV nắm bắt được các quy trình mang tính pháp lý có ảnh
hưởng đến các mặt hoạt động kinh doanh của khách hàng, những thông tin
này được thu thập trong quá trình tiếp xúc với Ban giám đốc công ty khách
hàng như: Giấy phép thành lập và điều lệ hoạt động của công ty, các Báo cáo
tài chính, Báo cáo kiểm toán, thanh tra hay kiểm tra của năm hiện hành và
năm trước, các hợp đồng và cam kết quan trọng.
1.3.1.4. Thực hiện các thủ tục phân tích sơ bộ
Thủ tục phân tích là việc phân tích các số liệu, thông tin, các tỷ suất
quan trọng, qua đó tìm ra những xu hướng biến động quan trọng và tìm ra
những mối quan hệ có mâu thuẫn với các thông tin liên quan khác hoặc có sự
chênh lệch lớn so với giá trị đã dự kiến. KTV thường áp dụng hai phương
pháp phân tích là phân tích dọc và phân tích ngang. Trong giai đoạn lên kế
hoạch này, KTV thường tiến hành so sánh số dư Chi phí trả trước dài hạn đầu
kỳ với cuối kỳ…

1.3.1.5. Tìm hiểu hệ thống KSNB đối với khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
và đánh giá RRKS

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

Việc nghiên cứu và đánh giá hệ thống KSNB của khách hàng đối với
Chi phí trả trước dài hạn là bước công việc quan trọng mà KTV cần thực hiện
khi tiến hành kiểm toán khoản mục này không chỉ để xác định tính hữu hiệu
của hệ thống KSNB mà còn làm cơ sở xác định phạm vi thực hiện các thử
nghiệm cơ bản trên nghiệp vụ của đơn vị. Nếu hệ thống KSNB đối với khoản
mục này hoạt động có hiệu quả tức là rủi ro kiểm soát được đánh giá ở mức
thấp thì số lượng, bằng chứng kiểm toán thu thập sẽ giảm và ngược lại.
Đối với việc đánh giá hệ thống KSNB khoản mục Chi phí trả trước dài
hạn, KTV có thể thực hiện qua bốn bước cơ bản như sau:
Thứ nhất, thu thập hiểu biết về hệ thống KSNB đối với khoản mục Chi
phí trả trước dài hạn và mô tả chi tiết hệ thống KSNB trên giấy tờ làm việc
dựa trên: Mỗi công ty kiểm soát, hệ thống thông tin chủ yếu là hệ thống kế
toán trong đơn vị, các thủ tục kiểm soát và kiểm toán nội bộ. KTV cũng thực
hiện việc kiểm tra đối chiếu với sự phân công, phân nhiệm trong việc hạch
toán Chi phí trả trước dài hạn tại khách hàng.
Thứ hai, đưa ra đánh giá ban đầu về rủi ro kiểm soát của khoản mục
Chi phí trả trước dài hạn. Nếu hệ thống KSNB với khoản mục này được thiết
kế và vận hành hữu hiệu thì rủi ro kiểm soát được đánh giá là thấp và ngược

lại. Mức rủi ro này có thể được KTV đánh giá cao, trung bình, thấp hoặc theo
tỷ lệ phần trăm.
1.3.1.6. Đánh giá trọng yếu và rủi ro
Đánh giá trọng yếu
Trọng yếu là thuật ngữ dùng để thể hiện tầm quan trọng của một thông
tin, một số liệu kế toán trong báo cáo tài chính. Mức độ trọng yếu phụ thuộc
tầm quan trọng của thông tin hay của sai sót đánh giá trong hoàn cảnh cụ thể.
Để xác định mức trọng yếu KTV tiến hành các bước sau:

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

- Ước lượng ban đầu về mức trọng yếu: Mức ước lượng ban đầu về tính
trọng yếu là lượng tối đa mà KTV tin rằng, ở đó các báo cáo tài chính có thể
bị sai lệch nhưng vẫn chưa ảnh hưởng đến các quyết định của người sử dụng
thông tin tài chính. Có thể ước tính theo quy mô hoặc ước tính theo bản chất.
- Phân bổ ước lượng ban đầu về tính trọng yếu cho khoản mục Chi phí trả
trước dài hạn. Việc phân bổ được thực hiện theo cả hai chiều hướng mà các sai
phạm có thể diễn ra đó là tình trạng khai khống và khai thiếu. Cơ sở để tiến hành
phân bổ là bản chất của các khoản mục, rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát dựa vào
kinh nghiệm của KTV và chi phí kiểm toán đối với khoản mục này.
Đánh giá rủi ro trong khoản mục Chi phí trả trước
- Xác định rủi ro kiểm toán mong muốn đối với khoản mục Chi phí trả
trước trên cơ sở rủi ro kiểm toán mong muốn của toàn bộ BCTC và đánh giá

của KTV đối với khoản mục chi phí trả trước.
- Đánh giá rủi ro tiềm tàng của khoản mục Chi phí trả trước: Trong khi
đánh giá rủi ro tiềm tàng KTV cần xem xét một số yếu tố sau:
 Bản chất công việc kinh doanh, ngành nghề kinh doanh có ảnh hưởng
đến các loại Chi phí trả trước của khách hàng.
 Động cơ của khách hàng có liên quan đến Chi phí trả trước thông qua
sử dụng các ước tính kế toán đối với Chi phí trả trước dài hạn.
 Các nghiệp vụ Chi phí trả trước dài hạn có diễn ra thường xuyên, liên
tục hay không?
 Kết quả những lần kiểm toán trước của khoản mục Chi phí trả trước.
 Số dư của tài khoản Chi phí trả trước.
- Đánh giá rủi ro kiểm soát đối với Chi phí trả trước:
Là sự tồn tại những sai sót trọng yếu mà hệ thống kiểm soát nội bộ
không phát hiện và ngăn ngừa kịp thời, do hệ thống kiểm soát nội bộ của
khách thể kiểm toán không hoạt động hoặc hoạt động không hiệu quả dẫn tới
SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

ảnh hưởng trọng yếu đến Báo cáo tài chính. Rủi ro kiểm soát đại diện cho sự
đánh giá về cơ cấu kiểm toán nội bộ của khách hàng có hiệu quả đối với việc
phát hiện và ngăn ngừa các sai sót xảy ra đối với Chi phí trả trước hay không?
Khi tiến hành kiểm toán Chi phí trả trước để đánh giá được rủi ro kiểm toán
đối với Chi phí trả trước thì KTV cần hiểu được cơ cấu kiểm soát nội bộ,
đánh giá mức rủi ro kiểm soát và sử dụng mô hình rủi ro kiểm toán.

1.3.1.7. Thiết kế chương trình kiểm toán đối với khoản mục Chi phí trả trước
dài hạn
Thiết kế chương trình kiểm toán chi tiết đối với từng khoản mục được
xem là một bước hết sức quan trọng trong mỗi cuộc kiểm toán, trong đó xác
định nội dung, lịch trình và phạm vi của các thủ tục kiểm toán áp dụng. Đây
là cơ sở để kiểm toán viên thực hiện công việc kiểm toán BCTC của khách
hàng.
Chương trình kiểm toán nếu được thiết kế phù hợp và hiệu quả sẽ giúp
KTV thu được bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp phục vụ cho việc
đưa ra ý kiến của mình.
Nội dung chương trình kiểm toán bao gồm:
- Thủ tục kiểm soát được thực hiện cụ thể hóa các mục tiêu KSNB cho
các khoản mục được khảo sát, nhận diện các quá trình kiểm soát đặc thù làm
giảm rủi ro kiểm soát cho từng mục tiêu, thiết kế các thủ tục khảo sát về
KSNB.
- Thủ tục phân tích để đánh giá tính hợp lý chung của số dư Chi phí trả
trước dài hạn. Trên cơ sở đó KTV quyết định mở rộng hay thu hẹp thủ tục
kiểm tra chi tiết.
- Thủ tục kiểm tra chi tiết được thiết lập dựa vào đánh giá trọng yếu và
rủi ro đối với khoản mục Chi phí trả trước dài hạn, đánh giá rủi ro kiểm soát
nhằm xác định số lượng bằng chứng cần thu thập, thiết kế, dự đoán kết quả

SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

của thủ tục kiểm soát và thủ tục phân tích, thiết kế thủ tục kiểm tra chi tiết để
nhằm thỏa mãn các mục tiêu kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn.
1.3.2.Thực hiện kế hoạch kiểm toán khoản mục Chi phí trả trước dài hạn
trong kiểm toán báo cáo tài chính
Sau khi thiết kế chương trình kiểm toán chi tiết với khoản mục Chi phí
trả trước dài hạn, KTV sẽ thực hiện kiểm toán theo đúng trình tự các bước
được mô tả trong chương trình đã lập nhằm thu thập đầy đủ các bằng chứng
kiểm toán cần thiết. Ở giai đoạn này công việc của KTV cụ thể như sau:
1.3.2.1.Thực hiện khảo sát kiểm soát đối với khoản mục Chi phí trả trước dài
hạn
Mục tiêu của thử nghiệm kiểm soát:
Để xem xét hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ và đánh giá lại rủi ro
kiểm soát đối với khoản mục chi phí trả trước dài hạn.
KTV sử dụng thử nghiệm kiểm soát (chủ yếu là thông qua Bảng câu hỏi
tìm hiểu hệ thống KSNB của khách hàng) để phân tích môi công ty kiểm soát
chung, xem xét hệ thống kế toán và thủ tục kiểm soát hiện đang được thực
hiện ở khách hàng. Từ đó, KTV thu thập đầy đủ bằng chứng về tính hiệu quả
của hệ thống KSNB đối với Chi phí trả trước dài hạnđể có thể xác định các
thử nghiệm cơ bản cần thiết.
KTV thực hiện các thử nghiệm kiểm soát bao gồm:
- Khảo sát khâu thiết kế các chính sách kiểm soát.
- Tìm hiểu, đánh giá về các chính sách kiểm soát, các quy định về kiểm
soát nội bộ: Kiểm toán viên yêu cầu các nhà quản lý đơn vị cung cấp các văn
bản quy định về KSNB có liên quan, như: Quy định về chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn của bộ phận hay cá nhân trong việc xét duyệt đơn đặt hàng, nhập
kho, tiêu chuẩn phân bổ chi phí…Khi nghiên cứu các văn bản quy định về
KSNB của đơn vị, cần chú ý đến các khía cạnh:
SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03


Luận Văn Tốt Nghiệp

Học Viên Tài Chính

 Sự đầy đủ của các quy định cho kiểm soát đối với các khâu, các bước
liên quan đến khoản mục Chi phí trả trước dài hạn.
 Tính chặt chẽ và phù hợp của quy chế KSNB đối với các vấn đề liên
quan đến khoản mục Chi phí trả trước dài hạn.
- Khảo sát về sự vận hành các quy chế KSNB:
 Kiểm toán viên khảo sát đánh giá sự vận hành của các quy chế KSNB
đảm bảo về tính hữu hiệu trong vận hành của các quy chế KSNB, cụ thể là sự
hiện hữu (hoạt động) và tính thường xuyên, liên tục trong vận hành của quy
chế kiểm soát, các bước kiểm soát.
 Kiểm toán viên có thể phỏng vấn các nhân viên có liên quan trong đơn
vị về sự hiện hữu của các bước kiểm soát, kể cả tính thường xuyên hiện hữu
vận hành của nó. Đồng thời kiểm toán viên có thể trực tiếp quan sát công việc
của nhân viên thực hiện kiểm soát hồ sơ, tài liệu…
 Một thủ tục phổ biến và quan trọng là kiểm tra các dấu hiệu của hoạt
động KSNB lưu lại trên các hồ sơ, tài liệu (Chữ ký của người phê duyệt mua
hàng, dấu hiệu của hoàn thiện chứng từ kế toán, chữ ký của người kiểm tra
việc ghi sổ kế toán…). Dấu hiệu của kiểm soát nội bộ lưu lại trên hồ sơ, tài
liệu là bằng chứng có tính thuyết phục cao về sự hiện hữu và tính thường
xuyên, liên tục của hoạt động kiểm soát trên thực tế.
 Các sai sót trong vận hành của KSNB thường dễ dẫn đến sự thiếu tin
cậy của các thông tin tài chính có liên quan đã ghi nhận.
- Khảo sát về tình hình thực hiện các nguyên tắc tổ chức hoạt động kiểm
soát nội bộ:

Khảo sát về tình hình thực hiện các nguyên tắc cơ bản trong tổ chức
hoạt động KSNB của đơn vị là một công việc có ý nghĩa quan trọng. Sự thực
hiện đúng đắn các nguyên tắc “Phân công và ủy quyền”, nguyên tắc “Bất
kiểm nhiệm” sẽ đảm bảo tăng cường hiệu lực của hoạt động kiểm soát, ngăn
SV: Vương Thị Thủy

Lớp: CQ50/22.03