THPT Việt Yên 1 – Bắc Giang
GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
BÀI ĐỌC THÊM: BÁC ƠI
I. Mục tiêu:
Giúp HS thấy được:
- Kiến thức:
+ Nỗi đau đớn, tiếc thương vô hạn của tác giả cũng như của nhân dân ta
trước sự kiện Bác Hồ qua đời
+Phần nào trái tim mênh mông của Bác
…………..quyết tâm đi theo con đường Bác đã vạch ra
+ Lối thơ dạt dào tình cảm biết ơn, các biện pháp nghệ thuật như so
sánh,..trong bài thơ.
- Kĩ năng:
+ Đọc hiểu ý khái quát của bài thơ
- Giáo dục:
+ Lòng kính yêu Bác và học tập, rèn luyện, sống theo tấm gương Bác Hồ
II. Tiến trình và nội dung bài dạy
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới
Vào bài ……
THPT Việt Yên 1 – Bắc Giang
Hoạt động của GV – HS
Yêu cầu cần đạt
* GV:
I. Hoàn cảnh ra đời và giá trị của bài thơ
Dựa vào phần tiểu dẫn trong
* Yêu cầu:
SGK, em hãy cho biết: Bài thơ
- Năm 1968 1969: CM miền Nam đang thắng
ra đời trong hoàn cảnh nào?
lợi lớn
* HS:
- Ngày 2.9.1969: Bác qua đời…
Trả lời như cột bên
- Tố Hữu đang điều trị tại bệnh viện Việt Xô
được tin Bác mất, Ông vội chạy ngay đến khu
* Chú ý: Cột bên là cái đích cần
nhà Sàn – nơi Bác ở và làm việc
thiết về kiến thức nếu HS trả lời
- Bài thơ là “Bài điếu văn bi hùng bằng thơ”
đủ thì khẳng định, nếu thiếu thì
là sự đúc kết, suy nghĩ, chiêm nghiệm sâu sắc
bổ sung, không đúng thì định
về Bác.
hướng gợi ý.
II. Đọc hiểu (Theo câu hỏi SGK)
1. Bốn khổ đầu
* Yêu cầu:
* GV:
- Nỗi đau xót lớn lao của tác giả trước sự kiện
- Nêu yêu cầu đọc theo cảm xúc
Bác qua đời
của tác giả trong bài thơ?
+ Chạy về thăm Bác → Khẩn trương, vội
- Gọi HS đọc và trả lời câu hỏi
vàng, chưa tin việc Bác mất là sự thật
sau:
+ Lần theo lối sỏi quen → Càng gần đến nhà
+ Hai khổ thơ 1, 2 và các chú
Bác ở, tâm trạng của tác giả càng không ổn
THPT Việt Yên 1 – Bắc Giang
Hoạt động của GV – HS
Yêu cầu cần đạt
thích 1, 2 cho thấy điều gì?
định. Vì đau đớn, bàng hoàng đến thẫn thờ,
* GV: Em hiểu gì về nghĩa của
ngơ ngác. Không còn chạy, còn đi bình
hai từ chạy, lần trong bài thơ.
thường được nữa mà phải lần → Tình cảm
Hai từ này nói lên điều gì?
sâu nặng của nhà thơ với Bác.
* HS:
* GV: Con người thì như vậy,
- Cảnh vật trở nên hoang vắng, lạnh lẽo, ngơ
còn cảnh vật trước sự qua đời
ngác hệt như đã bị lấy mất linh hồn.
của Bác thì sao?
+ Vườn rau ướt lạnh
* HS trả lời
+ Chuông không reo, phòng im lặng, đèn
không sáng.
+ Trái bưởi, bông hoa, con đường mà hàng
ngày Bác vẫn đi …còn đó nhưng người thì
đâu?
→ Cảnh vật trở nên vô nghĩa khi Bác không
còn nữa.
- Vẫn là sự ngỡ ngàng bởi việc Bác qua đời
…
+ Trời đẹp quá.
+ Miền Nam đang thắng lớn,…muốn rước
THPT Việt Yên 1 – Bắc Giang
Hoạt động của GV – HS
Yêu cầu cần đạt
* GV:
Bác vào thăm, muốn thấy Bác cười thỏa niềm
Em thấy gì qua khổ thơ thứ 3?
mong ước của Bác.
* HS
→ Khổ thơ thể hiện nỗi day dứt về tính chất
phi lý không thể chấp nhận được của sự mất
mát.
* Chú ý:
Tùy thời lượng cho phép có thể
mở rộng hoặc thêm bớt.
* GV:
2. Sáu khổ thơ tiếp theo
* Yêu cầu:
- Là cả cuộc đời luôn nghĩ và hành động vì
đất nước, chỉ lúc ngủ là bớt đi một chút. “Nỗi
- Gọi HS đọc
thương đời“ → Đó là trái tim mênh mông của
- Hỏi:
Bác
Hình tượng Bác Hồ được tác giả
khắc họa trong 6 khổ thơ này
ntn?
* HS đọc và trả lời…
- Luôn suy nghĩ về đức, về con người
- Đau đớn vì dân, vì nước (gt), vì những bất
ổn của phong trào cách mạng trên thời gian
những năn 1960 (gt: Minh họa bằng bài:
* GV: Trái tim mênh mông của
“Cánh chim không mỏi”
Bác mà tác giả nói đến là trái
- Lo lắng như mẹ lo cho con
THPT Việt Yên 1 – Bắc Giang
Hoạt động của GV – HS
Yêu cầu cần đạt
tim ntn?
Lo cho hôm nay và cho cả mai sau
* HS: …
- Yêu thương, quan tâm: Ngọn lúa, cành hoa,
tự do cho mỗi người, trẻ giành sữa, lụa tặng
già
- Vui từ cái vui nhỏ nhất đến cái lớn lao cao
cả: Vui mỗi mần non, trái chín
Vui chung với cái vui của nhân loại hòa
bình quên mình để nâng niu tất cả
3. Ba khổ cuối
*Yêu cầu:
- Mãi mãi nhớ Bác: Nghìn thu
- Nhớ lời Bác dặn ..”Còn non nước..”
→ Bác vẫn còn sống mãi trong tâm trí của
chúng ta trong sự nghiệp chung của dân tộc
- Là nỗi nhớ, là công ơn đối với Bác
- Là lời hứa, là quyết tâm của tác giả cũng
như của cả dân tộc ta với Người.
* GV:
+ Trong sáng hơn
- Cho HS ngâm hoặc bật băng
+ Nguyện theo gương Bác; Vươn tới mãi
THPT Việt Yên 1 – Bắc Giang
Hoạt động của GV – HS
cho nghe ngâm thơ 3 khổ cuối.
Yêu cầu cần đạt
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.
- Hỏi:
Ý của 3 khổ thơ này ntn?
* GV: Em hiểu gì qua khổ thơ
cuối cùng?
* HS trả lời như cột bên
4. Củng cố
* GV: Sau khi đọc thêm bài thơ này. Em đã thu hoạch được những gì?
* Yêu cầu:
- Nỗi đau xót lớn lao, nỗi tiếc thương vô hạn của tác giả trước việc Bác qua
đời.
- Trái tim mênh mông của Bác
- Biết ơn Bác, hứa quyết tâm theo gương Bác.
5 Hướng dẫn
- Học thuộc bài thơ và những ý cơ bản
- Tìm đọc những bài thơ của Tố Hữu viết về Bác.