Giáo án Ngữ văn 12 tuần 1: Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí

Tên bài dạy: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ.

I/-MỤC TIÊU: Giúp HS:
-

Biết cách viết một bài văn về tư tưởng đạo lí.

-

Có ý thức tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan niệm sai
lầm.

-

Có ý thức rèn luyện kĩ năng làm bài văn nghị luận về một vấn đề tưtưởng đạo lí.

II/CHUẨN BỊ:
1/ Giáo viên: SGK,Giáo án,Tư liệu có liên quan,Bảng phụ…
2/Học sinh:SGK, Bài soạn,Tập ghi bài.
III/-PHƯƠNG PHÁP :Phát vấn,nêu vấn đề,tạo tình huống,thảo luận nhóm…
IV/- TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1/ỔN ĐỊNH LỚP:
2/KIỂM TRA BÀI CŨ:
-Câu 1:
Đáp án + Biểu điểm:
-Câu 2:
Đáp án + Biểu điểm:
3/ DẠY BÀI MỚI:


Hoạt động của GV +

NỘI DUNG BÀI DẠY

HS
+ HS đọc khái niệm

I.TÌM HIỂU CHUNG:

trong SGK.

1 Khái niệm:

+ Thế nào là nghị

Nghị luận về một tư tưởng đạo lí là quá trình kết hợp

luận về một tư tưởng

những thao tác lập luận để làm rõ những vấn đề tư tưởng,

đạo lí?

đạo lí trong cuộc đời.
• Tư tưởng đạo lí trong cuộc đời bao gồm:

+ Tưtưởng đạo lí
trong cuộc đời gồm
những mặt nào?

-Lí tưởng

- Cách sống.
- Hoạt động sống.
- Mối quan hệ trong cuộc đời giữa con người với con
người. Ở ngoài xã hội có các quan hệ trên, dưới, đơn
vị, tình làng nghĩa xóm, thầy trò, bạn bè…
2.Yêu cầu làm bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lí:

+ HS đọc phần yêu
cầu làm văn nghị
luận về tư tưởng đạo
lí.
+ Những yêu cầu khi
làm bài văn nghị luận
về tư tưởng đạo lí là
gì?

a. Hiểu được vấn đề cần nghị luận, ta phải qua các bước
phân tích, giải đề xác định được vấn đề.
Ví dụ: Đề bài: “ Sống đẹp là thế nào hỡi bạn?”.
* Muốn hiểu được vấn đề cần nghị luận nêu trên, ta cần
phân tích,giải thích cụ thể vấn đề :
+ Thế nào là sống đẹp?
- Sống có lí tưởng đúng đắn, cao cả phù hợp với thời
đại, xác định vai trò, trách nhiệm của bản thân.
-Có đời sống tình cảm đúng mực, phong phú và hài iòa.
- Có hành động đúng đắn.
=> Sống đẹp là sống có lí tưởng đúng đắn, cao cả, cá


+Sống đẹp là sống

nhân xác định được vai trò, trách nhiệm với cuộc sống,

như thế nào?

có đời sống tình cảm hài hòa, phong phú, có hành động
đúng đắn. Vấn đề đặt ra hướng con người tới hành động
để nâng cao giá trị, phẩm chất con người.
b. Từ vấn đề nghị luận đã xác định, người viết tiếp tục
phân tích, chứng minh những biểu hiện cụ thể của vấn

+ Bài nghị luận về

đề, thậm chí so sánh, bàn bạc, bãi bỏ.. nghĩa là biết áp

TTĐL còn có yêu cầu dụng nhiều thaotác lập luận.
gì?
c. Phải biết rút ra ý nghĩa vấn đề.
( Hs thảo luận cử đại
d. Yêu cầu vô cùng quan trọng là người th7c5 hiện nghị
diện trả lời ngắn gọn
luận phải sống có lí tưởng và đạo lí.
những yêu cầu tiếp
3. Cách làm bài nghị luận:
theo).
+ HS đọc phần cách

a. Bố cục;

làm bài nghị luận

Bài nghị luận về tư tưởng đạo lí cũng gồm ba phần: Mở

TTĐL.

bài, thân bài, kết bài.

+ Bài nghị luận

b. Các bước tiến hành ở phần thân bài: phần này phụ

TTĐL bao gồm

thuộc vào yêu cầu của thao tác.Những vấn đề chung nhất

những bước nào?

là:

+ Các bước tiến hành

-Giải thích khái niệm của đề bài.( Ví dụ đề bài đã dẫn

ở phần thân bài là gì?

trên, ta phải giải thích sống đẹp là thế nào?)
-Giải thích và chứng minh vấn đề đặt ra.( Tại sao phải đặt

=> Gv cho HS lần

ra vấn đề sống có lí tưởng, có đảo 5lí và nó thể hiện như

lượt trình bày từng ý

thế nào?)

trong phần tiến hành

-Suy nghĩ xem cách đặt vấn đề như thế đúng hay sai.

làm thân bài của đề

Chứng minh ta nên mở rộng bàn bạc bằng cách đi sâu

bài đã neu trên.

vào một vấn đề nào đó.( Ví dụ làm thế nào để sống có lí
tưởng, có đạo lí hoặc phê phán cách sống không lí tưởng,
không hoài bão, thiếu đạo lí…). Phần này cần cụ thể, sâu
sắc tránh chung chung.


+GV cho HS đọc

- Sau cùng là nêu ý nghĩa của vấn đề.

phần ghi nhớ trong

HỌC SINH đọc ghi nhớ trong SGK.

SGK.

II. Luện tập:

+Câu 1.
-

Vấn đề mà cố
thủ tướng Ấn
Độ nêu ra là
gì? Dặt tên

1.Vấn đề mà cố thủ tướng Ấn Độ nêu ra là vănhóa và
những biểu hiện ở con người.
=> Ta đặt tên cho văn bản lả: Văn hóa con người.
*Tác giả sử dụng các thao tác lập luận:

cho vấn đề ấy? + Giải thích, chứng minh.
+Phân tích, bình luận.
+ Đoạn từ đầu đến “hạn chế về trí tuệ và vănhóa” giải
thích+ khẳng định vấn đề ( chứng minh).
+ Những đoạn còn lại là thao tác bình luận.
+ Câu 2.
 Gv cho Hs

+ Cách diễn đạt rõ ràng văn giàu hình ảnh.
2. Sau khi vào đề, bài viết cần có các ý:

trình bày các ý * Hiểu câu nói ấy như thế nào?
của phần tiếp

theo.
-

=> Giải thích khái niệm:
-Tại sao lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường, vạch phương

Giải thích khái hướng cho cuộc sống của thanh niên ta và nó thể hiện
niệm?
như thế nào?

- nêu suy nghĩ về
vấn đề.

-Suy nghĩ:
.Vấn đề cần nghị luận là đề cao lí tưởng sống của con
người và khẳng định nó là yếu tố quan trọng làm nên
cuộc sống con người.
.Khẳng định là :Đúng.

 Mở rộng, bàn

. Mở rộng, bàn bạc: Làm thế nào để sống có lí tưởng;

bạc vấn đề.

người sống không có lí tưởng thì hậu quả sẽ ra sao?; lí

- Ý nghĩa lời của

tưởng của thanh niên ta hiện nay là gì?

cố tổng thống Nê-

-

Ý nghĩa lời của Nê- ru:

ru?

. Đối với thanh niên ngày nay.
. Đối với con đường phấn đấu cho lí tưởng, thanh
niên cần phải làm gì?

4/.CỦNG CỐ:
GV giúp Hs củng cố nội dung bài học:
+Khái niệm : Nghị luận về tư tưởng đạo lí.
+ Những yêu cầu chính khi làm bài nghị luận về TTĐL.
+ Cách làm bài.
5/.DẶN DÒ:
+Học bài cũ.
+ Chuẩn bị bài mới.
*RÚT KINH NGHIỆM: